Fréttablaðið - 19.02.2009, Blaðsíða 32

19. FEBRÚAR 2009 FIMMTUDAGUR4 ● fréttablaðið ● fjármál heimilanna
Nú er liðin sú tíð að hægt sé að
fara kærulaus með budduna
í matarinnkaup til heimilisins
og kjörorð dagsins hagsýni og
ráðdeild.
„Lykill
að hag-
kvæmum
innkaupum
er að gera ná-
kvæman mat-
seðil fyrir allar
máltíðir vikunnar,“
segir Benedikta G. Waage,
matreiðslukennari við Hússtjórn-
arskólann í Reykjavík, innt eftir
sársaukaminnstum tilkostnaði við
daglega matseld og heimilishald.
„Spara má stórfé með því að
kynna sér vel tilboð verslana í
viku hverri því þar eru oft veittir
rausnarlegir afslættir af tilteknum
matvælum. Þá færist aftur í auk-
ana að hagsýnar húsmæður kaupi
lamba- og nautaskrokka í frysti-
kistuna, ásamt fiskflökum í kassa-
vís, en það lækkar matarútgjöldin
til mikilla muna, enda það hráefni
sem jafnan er dýrast á innkaupa-
listanum og tekur mest í.“
Benedikta bendir á gott sparn-
aðarráð hvað varðar afganga
þegar matseðill vikunnar er
ákveðinn. „Þá er hægt
að hafa soðinn fisk
eitt kvöldið en
plokkfisk úr af-
göng-
um hans
síðar í vik-
unni eða heil-
an kjúkling í eina
máltíð og afgang hans
í mexíkanskar pönnukökur
í aðra máltíð. Eins er upplagt að
nýta grænmetisafganga í pasta-
sósur og súpur,“ segir Benedikta
sem hefur á tilfinningunni að Ís-
lendingar hafi hent miklu af mat
á undanförnum árum en hljóti að
hætta því nú, enda megi nýta vel-
flesta afganga með því að bæta
við öðru hráefni sem gerir mat-
inn merkilegri, eins og eggjum
og osti.
Benedikta segir sláturgerð að
hausti vera búbót sem gefi af sér
ótal hollar og saðsamar máltíðir.
„Virðing fyrir gamla og góða ís-
lenska heimilismatnum hefur auk-
ist mjög á stuttum tíma og í Hús-
stjórnarskólanum bíður ungt fólk
nú í ofvæni eftir kjötsúpu, kjöt-
bollum úr kjötfarsi, fiskbollum
úr fiskfarsi, plokkfiski, slátri og
öðru, og finnst áskorun að mat-
reiða úr rófum, gulrótum og hvít-
káli, sem er hagkvæmt lostæti en
hefur lengi þótt hversdagsmatur
frá gamalli tíð.“
Að sögn Bendiktu má spara
stórfé á heimabakstri í stað þess
að versla brauð og bakkelsi í bak-
aríum og búðum. „En sé brauð
keypt út úr búð skal ávallt geyma
það í frysti og taka út sneiðar til
að þíða svo brauðið nýtist allt. Þá
má baka lúxus-útgáfur af heil-
um tertum sem eru annars seldar
rándýrar í sneiðum. Heimagerðar
pitsur eru svo hreint sælgæti og
miklum mun ódýrari en aðkeypt-
ar pitsur, með heimagerðum botni,
sósu og áleggi að eigin vali. Með
öllu skyldi svo ávallt borið fram
vatn, eða í besta falli djúsþykkni í
stað dýrra djúsa í fernum og helst
að sleppa gosi að öllu leyti.“ - þlg
Hjá tannlæknanemum Háskóla Íslands er hægt að
fá ódýra tannlæknaþjónustu. Ef fólk hefur tímann
fyrir sér gæti hentað í einhverjum tilvikum að nýta
sér það.
Einu sinni í viku eru skoðunardagar, eða á mið-
vikudögum, eftir hádegi, á annarri hæð Lækna-
garðs við Vatnsmýrarveg 16. Þangað getur almenn-
ingur leitað eftir skoðun og greiningu hjá tann-
læknanema og greiðir fyrir það 3.000 krónur. Eftir
það er greiddur efniskostnaður ef um smíði er
að ræða. Hægt er að fá tannréttingaþjónustu hjá
nemum en hafa ber í huga að það getur tekið lengri
tíma en hjá sérfræðingi þar sem í skólanum eru
ákveðnir hlutir kenndir á ákveðnum tímum. Síð-
asti kennsludagur er síðan um miðjan apríl og hefst
skólinn aftur að hausti.
Börn undir átján ára aldri þurfa ekki að greiða
fyrir þjónustu hjá tannlæknanemum Háskóla Ís-
lands en Tryggingastofnun sér um þá reikninga.
Það getur því verið heimilisbókhaldinu hollt að nýta
sér þessa þjónustu en hafa ber þó í huga að þarna
er ekki veitt bráðaþjónusta. Því er ekki hægt að
hringja með tannpínu og fá meðferð strax. - rat
Ef fólk hefur tímann fyrir sér er hægt að nýta sér ódýra þjón-
ustu tannlæknanema í Háskóla Íslands. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
Nemaþjónustan ódýrari
Benedikta G. Waage kennir húsfreyjum framtíðar hagsýni og ráðdeild í heimilisrekstri og daglegri matseld við Hússtjórnarskól-
ann í Reykjavík. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
Virðing gamla heimilis-
matarins hefur aukist
„Óskert lífsgæði án niðurskurðar, er boðorð dagsins. En við
verðum að vita hvert krónurnar okkar eru að fara til að geta átt
afgangspening, sem við getum svo lagt til hliðar eða eytt. Því
þurfum við að geta stuðst við ákveðið kerfi sem veitir okkur yf-
irsýn á fjármálin,“ segir Vésteinn Gauti Hauksson, hjá Spara.is
sem býður upp á aðgang að forritinu Fjárhagskerfi heimilanna
sem notað er til að stýra útgjöldum.
„Menn skrá eigin neyslu og allrar fjölskyldunnar inn í kerf-
ið. Þeir geta svo séð hvar var farið yfir strikið þegar mánuður-
inn er yfirstaðinn svo dæmi sé tekið; passað sig síðan að áætla
útgjöld næsta mánaðar í kerfinu svo að leikurinn endurtaki sig
ekki.“ Vésteinn bætir við að menn geti að auki fengið yfirlit frá
Hagstofunni sem sýni meðalútgjöld svipaðra fjölskyldugerða til
að bera sig saman við.
En hvað með meðferð upplýsinga viðskiptavina? „Við förum
líkt og bankarnir eftir ákveðnum ákveðnum reglum og förum
með allar upplýsingar sem trúnaðarmál,“ útskýrir hann.
Að sögn Vésteins er kerfið fremur einfalt í notkun. Sótt er
um áskrift á vefsíðunni spara.is, en mánað-
argjald fyrir þjónustuna er 1.960 krón-
ur. „Innifalin er líka uppgreiðsluþjón-
usta, þar sem við getum skipulagt nið-
urgreiðslu lána fyrir menn. Fólk hefur
sparað sér mikla peninga með því að not-
færa sér hana.“
Að auki er hægt að fá fría, klukku-
stundar kennslu á forritið hjá ráðgjöfum
fyrirtækisins Sparnaðar ehf. sem á í sam-
starfi við Spara.is. „Áhugasamir geta haft
samband við okkur og við beinum þeim
einfaldlega til réttra aðila,“ segir Vé-
steinn. - rve
Óskert lífsgæði án
niðurskurðar
Vésteinn segir gott að styðjast við for-
ritið til að eignast afgangspening.