Tíminn - 28.05.1988, Blaðsíða 5

Laugardagur 28. maí 1988
HELGIN
5
Helgason hff.
Sýningarsalurinn,
Rauöagerði
Sími: 91 -3 35 60
B
Góöa
skapiö má
ekki gleymast
heima undir
nokkrum kring-b|umferoar
umstæöum Wrád
Fullursaluraf fallegum bílum.
— Verið velkomin í sýningarsal okkar
að Rauðagerði. Alltaf heitt á könnunni.
Einnig sýnum við, um helgar á sama
tíma, í nýja sýningarsalnum hjá BSV.
að Óseyri 5, Akureyri.
Stjarna
Nicosia
í 9,000 ár hefur Kýpur, eyjan í austanverðu Miðjarðar-
hafinu, togast á milli austurs og vesturs og verið
sögusvið fyrir nokkra merkustu atburði sögunnar.
Othello, leikrit Shakespeares, gerist á Kýpur. Anthony
færði Kleópötru eyjuna að gjöf. Og þar fæddist ástargyðj-
an Afródíte. Kýpur hefur í árþúsundir vakið goðsagnir
og þjóðsögur í hugum manna.
Á miðri eyjunni stendur forkunnarfögur borg nefnd
Nicosia, höfuðborg landsins. Hún er umlukin vegg sem
reistur var á 16. öld og er ummál hans 5 km. Séð af
himnum ofan er þessi hluti borgarinnar sem skínandi
stjarna í laginu.
Hin fjölbreyttu menningaráhrif
sem mótað hafa hina sérstöku ímynd
landsins hafa líka átt þátt í storma-
samri sögu þess. Sorglegir atburðir
síðustu áratuga enduðu með aðskiln-
aði samfélaga tyrkneskra Kýpurbúa
og grískra Kýpurbúa. Nicosia var
skipt í tvennt. Og þrátt fyrir það að
höfuðborgarsvæðið hafi farið vax-
andi með ári hverju hefur hinum
sögulega kjarna veggjuðu borgar-
innar farið hnignandi.
Nú hafa samfélögin tvö tekið
höndum saman um að byggja upp
gömlu borgina í samvinnu við Þró-
unarstofnun Sameinuðu þjóðanna.
Vandi borgarinnar stafar að miklu
leyti af því hversu hratt hún hefur
vaxið. Hlutverk hennar sem mið-
punktur þjónustu og menningar hef-
ur farið vaxandi á þessari öld og
íbúatalan hefur fimmfaldast síðan
1930 og er nú um 200,000. Þriðjung-
ur af heildar íbúafjölda Kýpur býr
nú í Nicosia, 1930 var hlutfallið einn
af hverjum tíu. Að þessu leyti má
segja að Reykjavík eigi margt sam-
eiginlegt með Nicosia.
Vöxturinn hefur teygt borgina út
í allar áttir án skipulags. Gömlum
húsum hefur ekki verið við haldið og
íbúarnir streyma út í nýju hverfin.
Kjarninn er að leysast upp. Pálma-
trén sem liggja meðfram mjóu
götunum, gömlu rimluðugluggarnir,
kirkjurnar frá miðöldum, turnarnir
og bogagöngin í gotneskum stíl eru
að syngja sitt síðasta.
Hugmyndin að uppbyggingunni
kom fyrst fram 1979 og þar eiga bæði
fulltrúar frá grísku og tyrknesku
samfélögunum hlut að máli. Að baki
liggur draumsýn um sameinaða Nic-
osiu, að aðskilnaðurinn muni á
endanum heyra fortíðinni til. Hug-
myndin er að samvinna við þetta
verkefni geti skapað grundvöll fyrir
frekari samvinnu og upprætingu á
fjandskapnum milli hópanna
tveggja. Arkitektar, félagsfræðing-
ar, hagfræðingar og skipuleggjendur
beggja aðila hafa hist að staðaldri á
hlutlausu svæðinu í borginni þar sem
öryggislið Sameinuðu þjóðanna ræð-
ur ríkjum.
Áætlanir hafa verið gerðar um
nýtt borgarskipulag og kostnaðar-
áætlanir liggja fyrir. Pað er ljóst að
þetta verður dýrt verkefni og er
treyst á utanaðkomandi fjármagn til
að standa straum af því. Endurbygg-
ing Nicosia verður áfram hugmyndin
ein ef þetta fé fæst ekki. En það er
mikið í húfi, rnenningararfleið og
mikil fegurð byggingarlistarinnar.
Pað verður að sameina vcrndun hins
gamla, hinu nýja til að það verði á
ný eftirsóknarvert að fjárfesta í
veggjuðu borginni, til að komandi
kynslóðir Kýpurbúa þurfi ekki að
leita í sögubækurnar til að kynnast
hinni einstöku stjörnulöguðu
Nicosia. JIH