Tíminn - 20.10.1988, Blaðsíða 15

Fimmtudagur 20. október 1988
LEIKLIST
illlllllli
Af húoflettum smá-
borgurum og fleiru
Nemendaleikhúsið: SMÁBORG-
ARAKVÖLD. Smáborgarabrúð-
kaup eftir Bertolt Brecht í þýðingu
Þorsteins Þorsteinssonar og Sköll-
ótta söngkonan eftir Eugene lonesco
í þýðingu Karls Guðmundssonar.
Leikstjóri: Bríet Héðinsdóttir. Leik-
mynd og búningar: Guðrún Sigríður
Haraldsdóttir.
Enn býður Leiklistarskólinn til
sýningar í Lindarbæ og að þessu
sinni eru viðfangsefnin tveir stór-
frægir einþáttungar, næsta ólíkir að
gerð. Ekki að vita hvernig höfund-
arnir hefðu tekið því að vera spyrtir
saman með þessum hætti eins og
raunar er ýjað að í leikskrá. Þar
segir ennfremur: „Þótt báðir séu
þættirnir meðal fyrstu verka höfunda
sinna, er skissa Brechts skrifuð af
stráksskap byrjandans, aðeins mjór
vísir hins mikla lífsverks sem enn var
óritað; leikþáttur Ionescos lagði
grunninn að heimsfrægð hans..., er
reyndar það leikrit sem flestum kem-
ur fyrst í hug þegar absúrdleikhús er
nefnt. Aðstandendur þessarar sýn-
ingar hafa þó með nokkrum erfiðis-
munum fundið einn samnefnara fyrir
hana. Bæði fjalla þau um einkenni
sem einlægt eru kenndir smáborgur-
um: sjálfbirging, þröngsýni, sýndar-
mennsku og hræsni.“
Þetta er nú reyndar heldur dauft
samkenni því þessir mannlegu lestir
hafa löngum verið viðfangsefni
skálda. En þar sem Brecht beitir
nístandi háði þegar hann afklæðir
sína smáborgara úr hverri spjör svo
að lítilmótleikinn einn verður eftir,
þá gengur Ionesco feti framar og
leysir upp röklega hugsun: ekkert er
það sem við höldum að það sé - eina
staðreynd lífsins er fjarstæðan, vit-
-leysan. Og raunverulega er „boð-
skapur“ Ionescos að því skapi rót-
tækari sem hann er sneyddur öllum
siðferðisdómum. í stráksskap
Brechts er aftur á móti fólginn
prédikari sem náði sér mun betur á
strik í seinni verkum hans eins og
kunnugt er.
Það er ágætt að láta hina upprenn-
andi leikara glíma við örðug við-
fangsefni. Og vissulega var gaman í
Lindarbæ á sunnudagskvöldið. Leik-
hópurinn Iagði sig fram og skilaði
sínu verki af þokka undir einbeittri
stjórn Bríetar. Hins vegar verður að
segjast að verkefni af þessu tagi eru
ekki meðfæri lítt reyndra leikara,
hvorki ískalt háð Brechts eða há-
menntuð fjarstæðulist Ionescos. En
sýningin er að sínu leyti til þess fallin
að glæða löngun manns til að sjá
verk þessara höfuðsnillinga færð upp
í atvinnuleikhúsum vorum, af fullu
afli þeirra.
Smáborgarabrúðkaupið er ákaf-
lega nærskorið og nærgöngult leikrit
í húðflettingu sinni. Hin smáborg-
aralega siðfágun, sem henta þykir að
hafa uppi við tækifæri sem þetta,
brúðkaup, rýkur fljótlega út í veður
og vind: eftir er illgirni, losti, rudda-
skapur, kúgun, heimska. Brecht
hlutgerir þennan smáborgaraheim í
húsgögnunum sem brúðguminn hef-
ur smíðað og sett saman með ónýtu
lími þannig að þau hrynja öll smátt
og smátt, að lokum hrynur rúmið:
mannfólkið liggur á góifinu í eigin-
legri sem óeiginlegri merkingu. - Á
bak við þetta allt eru endalaus
leiðindi, eins og faðir brúðarinnar,
hinn seinheppni sögumaður, segir
að síðustu: fólki líður svo illa þegar
það þarf að hafa ofan af fyrir sér
sjálft, - smekklausar sögur hans eru
vel meint tilraun til að dreifa hinum
drepandi leiða.
Álmennt talað réð leikhópurinn
betur við Brecht en Ionesco sem
eðlilegt er. Gestaleikarar eru tveir,
báðir að vísu ungir: Andri Örn
Clausen, sem lék föður brúðgumans
í Smáborgarabrúðkaupi, og Emil
Gunnar Guðmundsson sem lék unga
manninn í sama leikriti. Aðrir eru
nemar: Helga Braga Jónsdóttir, Sig-
urþór A. Heimisson, Elva Ósk Ól-
afsdóttir, Christine Carr, Bára
Lyngdal Magnúsdóttir, Ólafur
Guðmundsson og Steinn Á. Magn-
ússon. Mér finnst í rauninni ekki
ástæða til að taka einn eða tvo út úr
hópnum, frammistaðan er nokkuð
jafngóð. Þó þótti mér einna bestur
skopleikur í Brúðkaupinu vera hjá
Báru Lyngdal í hlutverki konunnar
illgjörnu. Einnig gerði Elva Ósk
lifandi mynd hinnar ógæfusömu
brúðar. Aðrir leikendur komu sem
sagt vel og drengilega fyrir í sínum
hlutverkum.
Ég gæti trúað að ungt fólk hafi
yfirleitt gaman af Sköllóttu söngkon-
unni. Mér er minnisstætt að í fyrnd-
inni á menntaskólaárunum að nem-
endur lásu þetta saman við góðar
undirtektir; - samlestrarform er
reyndar skemmtileg aðferð til að
„kynna“ leikrit án stórmikillar fyrir-
hafnar eins og við sjáum núna hjá
Frú Emilíu sem les öll helstu verk
Tsjekhofs, - en það er annað mál. -
Sköllótta söngkonan nýtur sín í því
formi. Listin er þar svo mikið fólgin
í textanum sjálfum, hinu röklausa,
tilfyndna orðræðusniði Ionescos.
Söngkonan er eins og skóladæmi um
nútímafirringu og löngu orðin erki-
týpa um slíkt. Samanber samtal
herra og frúar Smith sem ekki
þekkja hvort annað lengur, -eða þá
saga dælustjórans af kvefinu. Þess-
um texta komu leikendur vel til skila
og sviðsetningin var hreinleg og
sniðföst. Enn síður er hér ástæða til
að taka leikendur út úr og gefa
einkunnir. í hlutverkum voru Ólaf-
ur, Helga Braga, Steinn, Steinunn,
Christine og Sigurþór. Christine
naut sín hér einkar vel í hlutverki
Mary og dælustjórinn var einnig
skondinn í meðförum Sigurþórs.
Hin ensku millistéttarhjón Smith og
Martin urðu kanrtski ekki nógu ekta
í meðförum hinna, en alveg viðsætt-
anleg eins og þau eru.
Áhorfendur tóku leikþáttunum
virktavel á frumsýningu og skemmtu
sér hið besta. Ferski blærinn á sýn-
ingum leiklistarskólans er kærkom-
inn inn í mislíflegt leikhúslíf borgar-
innar og óhætt að mæla með Lindar-
bæ til að verða sér úti um góða
kvöldskemmtun.
Gunnar Stefánsson
BÆKUR
lllllll
Jólabækur Æskunnar:
Ævisaga Skúla á
Laxalóni væntanleg
Æskan gefur út þrjár bækur fyrir
þessi jól. Fyrst má nefna „Baráttu-
sögu athafnamanns“ en þar rekur
Skúli Pálsson á Laxalóni ævi-
minningar sínar. Hann varð þjóð-
frægur fyrir frumkvæði í fiskeldi
hérlendis og áratuga baráttu, sem
hann háði við yfirvöld, vegna rækt-
unar regnbogasilungs. Auk þess að
segja frá stríði sínu við kerfið lýsir
hann viðburðaríkri ævi sinni, upp-
vaxarárum á Vestfjörðum, minnis-
stæðu fólki og margs konar umsvif-
um í athafnalífinu. Eðvarð Ingólfs-
son skráði bókina.
Einnig mun Æskan gefa út tvær
nýjar bækur fyrir ungt fólk. Önnur
er eftir Ólaf M. Jóhannesson og
heitir Óvænt ævintýri. Þar er lesand-
inn leiddur inn í heim ævintýranna
er koma einlægt á óvart. Bókin
verður prýdd fjölda mynda eftir
höfund sjálfan.
Meiriháttar stefnumót nefnist ný
unglingasaga eftir Eðvarð Ingólfs-
son. Hún fjallar um 15 ára strák sem
verður ástfanginn af tveimur stelp-
um og þegar þær sýna honum báðar
áhuga lendir hann í miklum vanda
því að hann getur ekki gert upp á
Skúli Pálsson.
milli þeirra. Nokkrar unglingabóka s.s. Fimmtán ára á föstu, Sextán ára
Eðvarðs hefa orðið metsölubækur í sambúð og Pottþéttur vinur.
Tíminn 15
Fundarboð
Aðalfundur Framsóknarfélags Kjósarsýslu verður haldinn að Hlé-
garði, Mosfellsbæ, sunnudaginn 23. okt. n.k. kl. 17.00.
Fundarefni:
Venjuleg aðalfundarstörf, þar með talið kjör fulltrúa á kjördæmisþing
og flokksþing.
Kjör heiðursfélaga.
Að aðalfundi loknum er gert hlé til skrafs og viðræðna til kl. 19.00, en
þá hefst kvöldverður.
Gestir fundarins verða:
Steingrímur Hermannsson, forsætisráðherra
Jóhann Einvarðsson, alþingismaður, og eiginkonur þeirra.
Fólki, sem ekki hefur tök á að sitja aðalfundinn, er bent á, að það er
velkomið til kvöldverðarins.
Vinsamlega hafið samband vegna matarpantana eigi síðar en þremur
dögum fyrir aðalfundinn við:
Gylfa, vs. 985-20042, hs. 666442.
Helga, vs. 82811, 985-21719, hs. 666911.
Stjórnin
Árnesingar
Hin árlega 3ja kvölda framsóknarvist Framsóknarfélags Árnessýslu
hefst föstudaginn 21. okt. n.k. kl. 21.00 að Flúðum, föstudaginn 28.
okt. í Þjórsárveri og lýkur 11. nóv. í Aratungu.
Aðalvinningur er ferð fyrir 2 með Samvinnuferðum/Landsýn.
Einnig vegleg kvöldverðarlaun.
Stjórnin.
Aðalfundur
Aðalfundur Framsóknarfélags Árnessýslu verður haldinn að Eyrar-
vegi 15, Selfossi þriðjudaginn 25. okt., n.k. kl. 21.00.
Venjuleg aðalfundarstörf, lagabreytingar. Önnur mál.
Stjórnin.
Aðalfundur F.R.
Aðalfundur Framsóknarfélags Reykjavíkurverðurhaldinnfimmtudag-
inn 27. október að Nóatúni 21 kl. 20.30.
Dagskrá: Venjuleg aðalfundarstörf.
Stjórnin
Ath. breyttan fundartíma!
Akranes
Aðalfundur Framsóknarfélags Akraness verður haldinn að Sunnu-
braut 21 fimmtudaginn 27. október kl. 20.30.
Dagskrá:
Venjuleg aðalfundarstörf.
Kosning fulltrúa á kjördæmisþing.
Kosning fulltrúa á flokksþing.
Önnur mál.
Stjórnin.
Borgnesingar - Nærsveitir
Spilum félagsvist í samkomuhúsinu Borgarnesi föstudaginn 21.
október kl. 20.30.
Mætum vel og stundvíslega.
Framsóknarfélag Borgarness.
Aðalfundur fulltrúaráðsins í Reykjavík
Aðalfundur fulltrúaráðs Framsóknarfélaganna í Reykjavík verður
haldinn laugardaginn 5. nóvember n.k. að Hótel Lind og hefst kl.
10.00.
Dagskrá fundarins nánar auglýst síðar.
Stjórnin
Suðurlandskjördæmi
Kjördæmisþing verður haldið í Vestmannaeyjum 4. og 5. nóvember
n.k.
Þingið hefst kl. 19.30 föstudaginn 4. nóv. Athugið breyttan tíma.
Nánar auglýst síðar.
Stjórnin
Norðurlandskjördæmi vestra
Kjördæmisþing verður haldið dagana 29. til 30. okt. n.k. í félagsheimil-
inu á Blönduósi. Þingið hefst kl. 14.
Dagskrá auglýst síðar.
KFNV
Vesturland
Kjördæmisþing framsóknarmanna á Vesturlandi verður haldið á
Akranesi 5. nóvember n.k.
KSFV