Tíminn - 05.11.1988, Blaðsíða 14

14 Tíminn
Laugardagur 5. nóvember 1988
Pólskur almenningur tók mjög vel á móti Margaret Tatcher forsætisráðherra
Bretlands er hún heimsótti Lenínskipasmíðastöðvarar í Gdansk í gær.
FRÉTTAYFIRLIT
WASHINGTON - Michael
Dukakis, sem nú berst harðri
baráttu í von um að vinna upp
forskot George Bush, einbeitir
sér nú að þeim fylkjum sem
talin eru lykilfylki i kosingunum
í næstu viku. Bush hefur vísað
staðhæfingum Dukakis um
óhæfni Dan Quayle sem vara-
forsetaefni á bug.
GENF - Aðalritari Samein-
uðu þjóðanna Javier Perez de
Cuellar sagði að íranar og
írakar hefðu mjakast í átt til
samkomulags í friðarvið-
ræðunum sem nú fara fram í
Genf. Sendinefndir ríkjanna
hafa einbeitt sér að fjórum
málaflokkum síðustu daga. De
Cuellar sagði að hann hafi átt
„mjög árangurríka" einkafundi
með utanríkisráðherrum hvor-
um um sig og sagði að sameig-
inlegur fundur yrði haldinn í
dag.
MOSKVA - Sovétmenn eru
nú að endurskoða áætlun sína
um brottflutning sovéskra
hermana frá Afganistan vegna
þess hve vígstaða afganska
stjórnarhersins hefur hríð-
versnað að undanförnu, en;
Sovétmenn segjast samt
staðráðnir í því að síðasti i
sovéski hermaðurinnn verði !
farinn frá Afganistan fyrir 15.
febrúar á næsta ári í samræmi1
við Genfarsamninga þess
efnis. Það var háttsettur
sovéskur embættismaður sem
skýrði frá þessu í gær.
JERÚSALEM - Það ríkir
hálfgert upplausnarástand í
Verkamannaflokknum í Israel;
um þessar mundir eftir ósigun
flokksins í kosningunum á
dögunum. Shimon Peres for-í
maður flokksins situr nú undir
mikilli gagnrýni flokksmannai
sinna sem sumir hafa efað|
leiðtogahæfileika hans og vilja;
breytingar á forystunni. Verka-'
mannaflokkurinn fékk 39 þing-
menn i kosningunum en Lik-i
udbandalag Shamirs forsætis-
ráðherra 40 þingsæti. Minni
hægriflokkar og flokkar strang-
trúarmanna voru eiginlegir sig-
urvegarar kosninganna.
„Hér er fjöldi fólks,“ sagði Marg-
aret Tatcher forsætisráðherra Bret-
lands undrandi röddu þegar hún leit
yfir mannfjöldann í Lenínskipa-
smíðastöðvunum sem fagnaði henni
er hún heimsótti Gdansk til að hitta
Lech Walesa leiðtoga hinna útlægu
verkalýðssamtaka Samstöðu að
rnáli.
Tugir þúsunda Pólverja tóku á
móti henni og kölluðu slagorð með
Samstöðu og gegn pólskum stjórn-
völdum milli þess sem ættjarðar-
söngvar voru sungnir. Mannfjöldinn
fagnaði mjög þegar Tatcher lagði
blómsveig úr hvítum og rauðum
blómum á minnismerki um hina
tuttugu og átta verkamenn sem
skotnir voru til bana af pólskum
hermönnum í verkföllunum árið
1970 þegar verkamenn mótmæltu
matarskorti í landinu.
Verkamenn er komið höfðu sér
fyrir á húsþökum kringum minnis-
merkið kölluðu „bravó“ þegar járn-
frúin klifraði upp á bekk til að fleiri
gætu séð hana eftir minningarat-
höfnina.
Öryggisverðir þurftu að brjóta
Margréti og Lech leið gegnum
ágenga blaðamenn og ljósmyndara
svo þau gætu tekið í hendur fagnandi
mannfjöldans.
„Ekkert frelsi án Samstöðu" kall-
aði fólkið. „Burt með Rakowski“,
en Rakowski forsætisráðherra er
líklega óvinsælasti maðurinn í
Gdansk um þessar mundir, en á
dögunum tilkynnti hann að Lení-
skipasmíðastöðvunum yrði lokað og
væri það einn liðurinn í endurreisn
pólsks efnahagslífs, en stöðvarnar
hafa verið reknar með miklu tapi.
Einver óprúttinn náungi gerði sér
lítið fyrir og „smitaði" stórt tölvunet
í Bandaríkjunum með „tölvuveiru“
með þeim afleiðingum að hluti for-
rita í netinu eyðilögðust. Ekki er að
fullu ljóst hve tjónið er mikið, en
hluti tölvunetsins er notað af banda-
rískum heraðaryfirvöldum og tengist
vörnum Bandaríkjanna.
Einn vísindamaður sem vinnur í
tengslum við tölvukerfið sem tengir
rannsóknarstofur á vegurn hersins
og ýmissa háskóla í Bandaríkjunum
Málaliðarnir sem reyndu byltingu
á Maldíveyjum í fyrradag tóku
skynsamlegasta kostinn í stöðunni
þegar sextánhundruð indverskir úr-
valshermenn komu til eyjanna til að
skakka leikinn og flúðu með skottið
á milli fótanna aftur til Sri Lanka
þaðan sem þeir komu. Nokkrir
málaliðar voru of seinir að koma sér
í bátana og voru klófestir af ind-
versku hermönnunum. Hins vegar
tóku málaliðarnir með sér gísla, þar
á meðal menntamálaráðherra eyj-
anna og einn þingmann úr Majlis,
þjóðþingi eyjanna.
En Rakowski deilir þó með mann-
fjöldanum í Gdans aðdáun á Marg-
aret Tatcher fyrir þá röggsemi sem
hún hefur sýnt í breskum stjórnmál-
um.
Lech Walesa og Margaret Tatcher
sýndu mannfjöldum V sigurmerkið
er þau óku á brott í eðalvagni.
Fyrr um daginn hafði Tatcher
haldið með Wojciech Jaruzelski
forseta landsins og leiðtoga Komm-
únistaflokksins að stríðsminnis-
merki við Westerplatte við Gdansk-
flóa, eða Danzigflóa eins og flóinn
hét hér áður og lagði þar blómsveig,
en þar var fyrsta skotinu í síðari
segir að líklega sé tölvuforritið sem
plantað var t tölvunetið og eyðilegg-
ur önnur forrit, alvarlegasta árás á
tölvuheim Bandaríkjanna hingað til.
Að sögn vísindamanna við Law-
rence Livermore vísindastofnunina
sem tengist kjarnorkuvopnarann-
sóknum Bandaríkjamanna, þá náð-
ist að koma í veg fyrir að tölvuveiran
eyðilegði mikilvæg forrit í kerfinu,
þó einhver forrit hafi gufað upp.
Tölvuveiran hefur fundist í þrjátíu
og fimm stofnunum sem tengjast
Síðustu fréttir hermdu að Indverj-
ar hafi umkringt skip málaliðanna
og væru að semja um lausn gíslanna.
Indverskir hermenn og lögreglan
í Male leituðu málaliða á eyjunni og
varðist að minnsta kosti einn þeirra
handtöku með unga stúlku sem gísl
sinn. Að öðru leyti virtist lífið vera
að komast í eðlilegt form á Maldív-
eyjum.
Indverskar hersveitir munu dvelja
á eyjunum fyrst um sinn til að
styrkja lögreglulið eyjanna og til að
hindra að ný árás verði gerð. Stjórn
eyjanna er nú algerlega í höndum
heimstyrjöldinni hleypt af l.sept-
ember 1939. Þá var Gdansk eða
Danzig hluti Þýskalands.
í ræðu sinni á fimmtudagskvöld
þar sem Margaret Tatcher ávarpaði
Jaruzelski í ræðu og sagði að eina
leiðin til þess að fá almenning til
samvinnu um efnahagsumbætur væri
að gefa fólki full lýðræðisleg réttindi,
þar með talið rétt til þess að stofna
eigin verkalýðssamtök. Hún sagði
einnig að almenningur yrði að taka
ábyrgð í stað frelsis sem það fengi og
sagði það mikilvægt fyrir stjómvöld
að taka upp alvöru viðræður við
Samstöðu og stjórnarandstöðuna.
tölvunetinu og er búist við að sá listi
lengist. Er meira að segja möguleika
á að tölvuveiran hafi borist í tölvunet
utan Bandaríkjanna, en háskóla-
stofnanir út um heiminn hafa aðgang
að þessu tölvuneti.
Tölvuveirur hafa misjöfn áhrif á
tölvurnar og forrit þeirra. Þær væg-
ustu skella skrítnum skilaboðum inn
á skermi notenda, en eyðileggja
ekki mikið, en þær sterkustu eyði-
Ieggja forrit algerlega og eyða upp-
lýsingum sem safnað hefur verið.
Gayoom forseta og ríkisstjómar
hans að nýju, en Gayoom hringdi í
Rajiv Gandhi og þakkaði honum
kærlega fyrir hjálpina.
Fimmtán manns féllu í byltingar-
tilrauninni, ekki tvöhundruð eins og
í fyrstu var talið. Enginn útlendur
ferðamaður var meðal hinna föllnu,
en um 130 þúsund ferðamenn hafa
lagt leið sína til eyjanna á ári hverju
enda byggja eyjaskeggjar sífellt
meira á ferðamannaiðnaði, þó fisk-
veiðar séu aðalatvinnuvegurinn.
Kaupmannahöfn:
Ræningjar
myrða lög-
reglumann
Lögreglumaður var skotinn til
bana í Kaupmannahöfn á fimmtu-
daginn þegar þar var framið mesta
peningarán sem um getur í danskri
sögu. Lögreglan leitar nú um alla
Danmörku af fjórum byssumönnum
sem rændu póstbíl utan við pósthús
rétt utan við borgina og komust
undan með þrjátíu póstpoka sem
innihéldu 1.3 milljónir danskra
króna í peningum og skuldabréfum.
Talsmaður lögreglunnar sagði að
hinn tuttugu og tveggja ára lögreglu-
maður, Jesper Egtved Hansen, hafi
verið skotinn þegar hann gekk út úr
lögreglubíl og dró upp skammbyssu
sína til að stöðva sendiferðabíl ræn-
ingjanna. Jesper lést af völdum
skotsáranna seint á fimmtudags-
kvöld.
Verkalýður
ræðst gegn
yfirmönnum
Kínverskir verksmiðjustjórar
þurfa nú margir hverjir stranga ör-
yggisgæslu lögreglu svo þeirra eigin
verkamenn slasi þá ekki eða drepi í
reiði sinni. Fjöldi verksmiðjustjóra
hafa nú lögreglumenn í fylgd sinni
hvert sem þeir fara eftir að nokkrir
kollegar þeirra hafa verið illa slasað-
ir og jafnvel drepnir af verkamönn-
um. Þá hefur lögreglan gert lista yfir
þá verksmiðjustjóra sem þurfa að
líkindum vernd.
Þessi skrýtna staða er afleiðing
umbótastefnu kínverskra stjórn-
valda í efnahagsmálum, en nú hafa
þau lagt til hliðar „járnhrísgrjóna-
skálastefnuna" en hún hefur undan-
farin 39 ár tryggt verkamönnum
atvinnu í verksmiðjum hvað sem á
hefur dunið. En nú er öldin önnur í
þessu fyrirmyndar verkalýðsríki,
verksmiðjur eiga að skila gróða,
annars verður þeim lokað. Því hafa
verksmiðjustjórar neyðst til þess að
segja upp verkamönnum auk þess
sem verksmiðjur hafa farið á hausinn
og verkamenn misst vinnuna þess
vegna. Þá brýst reiðin út gegn verk-
smiðjustjórunum.
í kínverskum dagblöðum mátti í
síðustu viku lesa að Zhang Zhifa
sem var verkamaður í verksmiðju í
Wuan hafi verið dæmdur til dauða
fyrir að hafa stungið til bana Pan
Maohua verksmiðjustjóra eftir að
verkamenn höfðu verið reknir vegna
leti og slagsmála. Fleiri atburðir
þessa eðlis hafa komið upp á í
Kínaveldi undanfarna mánuði.
Venezúela:
Ólga vegna
morðárásar
Mótmælaaðgerðir vegna skotárás-
ar hermanna sem kostaði fjórtán
saklausa fiskimenn lífið um síðustu
helgi hafa breiðst út um Venezúela.
Harðar mótmælaaðgerðir urðu í
fimm stærstu borgum landsins og
varð lögregla að beita táragasi til að
dreifa mannfjöldanum sem réðst að
verslunum og brenndi bíla.
Að minnsta kosti nítján lögreglu-
menn og fimmtíu unglingar hafa
særst í átökum er brotist hafa út í
kjölfar mótmælaaðgerðanna í vik-
unni.
Herinn tilkynnti fyrst að herdeild
hafi lent í skotbardaga við skæruliða
og að fjórtán þeirra hefðu verið
drepnir, en tveir menn er komust lífs
af segja, að hermenn hafi fyrirvara-
laust hafið skothríð á hóp félaga sem
voru á leið í skógarferð sér til
skemmtunar.
TÖLVUVEIRA GRASSER-
AR í BANDARÍKJUNUM
Byltingartilraunin á Maldíveyjunum:
MALALIDARNIR FLUDU
HERSVEITIRINDVERJA