Tíminn - 17.12.1988, Blaðsíða 18

18 Tíminn,
Laugardagur 17. desember 1988
BÓKMENNTIR
Við allsnægtaborð al-
þjóðlegrar diplómatíu
Steinunn Sigurðardóttir;
Ein á forsetavakt. Dagar í lífi Vigdísar
Finnbogadóttur.
Iðunn, 1988.
Einhvern veginn hefði manni
fundist útgáfa þessarar bókar vera
vel viðeigandi sæti Vigdís Finnboga-
dóttir ekki lengur í embætti sem
forseti, án þess þó að maður sé í
neitt vondu skapi yfir bókinni sem er
ágæta vel skrifuð.
Vigdís Finnbogadóttir er hin mæt-
asta manneskja og drengur góður og
því er komið til skila, án þess þó að
lofið keyri svo úr hófi að tvírætt
verði. Búast má við að velflestir
foreldrar geti tekið undir með forset-
anum þar sem hún segir á bls. 14:
„Til dæmis er ég alveg á móti því
að þau (unglingarnir) hangi niðri í
bæ fram eftir öllum nóttum, eins og
þau gera stundum þegar ellefubíó er
búið. Mér finnst að þau ættu að fara
heim í stað þess að ráfa um miðbæ-
inn.
Þau sem ég þekki eru ekki í
brennivíni eða eiturlyfjum eða neinu
slíku. En þau eru að góna á ein-
hverja aðra sem eru undir áhrifum
og haga sér illa á ýmsan hátt, jafnvel
með því að stunda þessi annáluðu
skemmdarverk eins og að brjóta
glugga, skemma símaklefa, traðka
niður blóm og tré.
Á sunnudagsmorgnum er mið-
borgin orðin að svínastíu. Þetta er
nokkuð sem þekkist hvergi í hinum
siðmenntaða heimi.“
Bókin skiptist í sjö kafla sem bera
nöfn vikudaganna og fjalla aðallega
um þau skyldustörf forseta sem
tengjast ferðalögum og veisluhöld-
um og -setum og mikið gert úr
dugnaði, útsjónarsemi og útgeislun
forseta og góð áhrif hans á fólk af
öilum stigum.
Inn í textann er laumað ýmsum
fróðleik um borðsiði, fornleifagröft,
sögu og fleira og fleira.
Á bókina má líta" sem eins konar
menningarlegt familísjúrnal eða bill-
eðblað og sem slík er hún ágæt.
Maður fær svona rétt að kíkja inn í
gættina hjá alþjóðlega þjóðhöfð-
ingjajettsettinu og svolítið dreymt
sjálfan sig í þeirra spor.
Svo virðist sem margir séu þess
sinnis því þegar þetta er ritað sr
nokkuð Ijóst að þetta verði sölu-
hæstabókinájólamarkaðnum. -sá
Umdeildir athafna-
menn saman á bók
íslenskir athafnamenn, annað
bindi, er augljóst framhald í þessum
ágæta bókaflokki sem komið hefur
út hjá bókaforlaginu Iðunni í
Reykjavík. Það er Gils Guðmunds-
son sem ritstýrir sem fyrr og virðist
ekki vera um nokkur takmörk að
ræða fyrir því sem sá ágæti öldungur
þarf að hneigja sig undir. Heildar-
heiti þessa verks er „Þeir settu svip
á öldina“, og mætti vel heimfæra
þetta flokkaheiti yfir á sjálfan rit-
stjórann. Hafa fáir lagt eins mikið
fram til matreiðslu fyrir komandi
kynslóðir og Gils og er það vonandi
að hann fái áfram starfað að söfnun
skylds fróðleiks.
í bók þessari, sem er þriðja bindi
verksins „Þeir settu svip á öldina“,
er að finna umfjöllun um tuttugu
kunna íslendinga. Þeir eru allir
flokkaðir undir íslenska athafna-
menn. í fyrstu bókinni í bókaflokkn-
um var fjallað um íslenska stjórn-
málamenn á þessari öld, en einnig er
komið út eitt bindi áður um íslenska
athafnamenn.
Það er ekki víst að allir kannist við
alla þá sem fjallað er um í bók
þessari en víst er um það að flestir
þeirra geta með sanni kallast þjóð-
kunnir menn sem settu mikinn svip
á öldina. Þeir eru Alfreð Elíasson,
Bjarni Jónsson, Bjarni Runólfsson,
Eggert Jónsson, Egill Thorarensen,
Einar Gunnarsson, Einar Þorgils-
son, Eiríkur Hjartarson, Frímann
B. Arngrímsson, Garðar Gíslason,
Ingvar Guðjónsson, ísak Jónsson,
Jóhannes J. Reykdal, Jón Ólafsson,
Magnús J. Kristjánsson, Ólafur Jó-
hannesson, Pétur J. Thorsteinsson
og Thor Jensen.
Á kápu er mikil teikning af átján
þessara manna og er það miður að
ekki skuli öllum vera gert jafnt undir
höfði að því leyti að gera þeim skil
á forsíðu. Þó getur verið að fjölgað
hafi athafnamönnum í bókinni um
tvo eftir að forsíðuteikningin lá fyrir
í endanlegri gerð.
Með bókargerð sem þessari er
ætlunin að varðveita vitneskju um
framtak einstaklinga sem vert er að
hafa í minnum. Við vandasamt val á
þekktum nöfnum er stuðst við þá
sameiginlegu einkunn að þeir eru
valdir sem létu verk sín tala og
skildu á þann hátt eftir sig spor í
atvinnusögu þessarar aldar. Þetta
eru allt umsvifamiklir athafnamenn
sem kallaðir eru í bókinni framverðir
nýrra tíma til sjávar og sveita. Þetta
voru auðvitað umdeildir menn á
sinni tíð, en safn sagna þeirra hér
miðast við að þeir hafi haft ómetan-
leg áhrif á samtíð sína og sögu lands
og þjóðar. KB
Þrautgóðir á raunastund
Steinar J. Lúðviksson
Björgunar- og sjóslysasaga íslands, 19.
bindi
Bókin fjallar um órin 1972—1974.
Þó gerðust margir stórviðburðir. Togarinn Hamranes sökk
út af Jökli 1972. Hörmuleg sjóslys urðu í skaðaveðrum
1973 þcgar vélbótarnir María og Sjöstjarnan fórust. Einn-
ig segir fró strandi Port Vale við ósa Lagarfljóts.
CULLVÆCAR BÆKUR
í SAFINIÐ
Minningar Huldu Á Stefánsdóttur
Skólastarf og effri ár
Hulda segir frá Kvennaskólanum á Blönduósi þar sem hún
var skólastjóri og Húsmæðraskóla Reykjavíkur sem hún
veitti forstöðu.
„MAr finnst bókin með hinutti beztu, sem ég hef
lesið þessarar tegundar" Þór Magnússon, þjóðminja-
vörður um fyrstu minningobók Huldu í bréfi til hunnor 10. jan. 1986.
Þjóðhættir og þjóðtrú
Skráð af Þórði safnstjóra i Skógum
Þessi bók er árangur af samstarfi Þórðar Tómassonar safn-
stjóra i Skógum og Sigurðar Þórðarsonar hins fróða af
Mýrum í Hornafirði. Hér greinir frá lífi og starfi, þjóð -
siðum og þjóðtrú.
ÖRN OG
ÖRLYGUR
SÍÐUMÚLA 11,
SÍMI 8 48 66