Tíminn - 06.01.1989, Blaðsíða 2

2 Tíminn
Föstudagur 6. janúar 1989
Eldvarnaeftirlitið hafði gert athugasemd við húsnæðið:
EKKI STAÐIÐ RÉn
AD BRUNAVÖRNUNUM
Hrólfur Jónsson varaslökkviliðs-
stjóri á brunastað í gærdag.
Eldur logaði ennþá á stöku stað í rústum hússins að
Réttarhálsi 2 síðdegis í gær og lagði mikinn reyk frá húsinu
til vesturs, yfír byggðina á Ártúnsholtinu. Unnið var við að
hreinsa burt járnabrak og þaksperrur sem fallið höfðu niður
á gólf, til að hægt væri að komast að eldi sem ennþá logaði í
kjallara Gúmmívinnustofunnar, þar sem dekkjalager var og
eldur kraumaði ennþá. Dæla átti froðu niður í kjallarann til
að kæfa í eldglæringum sem enn fundust í dekkjum og
reykinn lagði af. Ekki er að fullu Ijóst hve tjón fyrirtækjanna,
sem höfðu aðsetur í húsinu, er mikið en ljóst er að það skiptir
hundruðum milljóna. Eldsupptök eru ekki að fullu kunn en
Rannsóknarlögregla ríkisins vinnur að rannsókn málsins.
Gunnar Ólafsson hjá Eldvarnaeftirliti Reykjavíkur ásamt tveim slökkviliðsmönnum að virða fyrir sér aðstæður.
Gunnar var með samþykktar teikningar að húsinu og eru þeir að bera þær saman við það sem fyrir augu bar.
Tímamyndir Árni Bjarna
Það voru sjö fyrirtæki sem höfðu
aðsetur í húsinu. Auk Gúmmívinnu-
stofunnar voru þarna fyrirtækin J.
Þorláksson og Norðmann, Kæling
hf., Drangafell hf., Rekstrarvörur
hf., Blómamiðstöðin og Glóbus hf.
var þarna með lager. Húsnæði og
innviðir allra þessara fyrirtækja
brunnu, að undanskildu húsnæði J.
Þorlákssonar og Norðmanns, en
húsnæði þeirra skemmdist mikið af
vatni, hita og reyk. Nokkur fyrir-
tækjanna hafa orðið sér úti um aðra
aðstöðu og hyggjast opna á næst-
unni, að sögn eins starfsmanns J.
Þorlákssonar og Norðmanns, en í
gær var unnið við að bera það sem
heilt var út úr fyrirtækinu.
Húsið frábrugðið
teikningum
Athuganir Eldvarnaeftirlitsins í
Reykjavík hafa leitt í ljós að húsið
að Réttarhálsi 2 var í mikilvægum
atriðum frábrugðið samþykktum
teikningum hvað varðaði eldvarnir.
Gunnar Ólafsson hjá Eldvarnaeftir-
litinu sagði í samtali við Tímann að
það hefði komið í ljós að frágangur
á skilvegg milli húsanna hefði ekki
verið nógu góður upp við þakið og
því hefði eldurinn farið milli hús-
anna eftir þakinu. „Þar fyrir utan var
búið að gera gat sem er um tvisvar
sinnum þrír metrar, á þennan vegg,
en engin eldtraust hurð komin í,“
sagði Gunnar. Þetta op lá inn á
dekkjalager. Hann sagði að eftirlitið
hefði gert athugasemd við gatið á
veggnum, en ekki getað séð hvernig
frágangur á veggnum var upp við
þak, þar sem loftklæðning var fyrir
og þeir færu ekki að rífa niður
loftklæðningar til að sjá hvernig
frágangur væri. Aðspurður hvort
ekki hefðu verið fleiri veggir til að
hólfa niður bygginguna sagði Gunn-
ar að í nýrri byggingunni hefði efri
hæðin verið hólfuð í sundur með
vegg, en hann hefði ekki verið
nægjanlega vel frá genginn upp við
þak heldur. í eldri byggingunni, þar
sem dekkjaverkstæðið var, hafi líka
verið nokkrir veggir þar sem frá-
gangurinn upp við þak hafi ekki
verið nægjanlega góður. Um er að
ræða svokallaða létta veggi sem ekki
stóðust álagið. Gunnar sagði að
samkvæmt teikningu hefði það verið
sýnt að húsið ætti að vera hólfað
niður með eldtraustum veggjum,
betri veggjum en raun var á.
Samkvæmt byggingareglugerð og
brunavarnareglugerð áttu bygging-
araðilar að biðja um fullnaðarúttekt
á eldvörnum byggingarinnar áður en
starfsemi hæfist í henni, en það
hefur ekki verið gert og slík fullnað-
arúttekt hefur ekki farið fram.
Brunamálastofnun
skoðar málið
Bergsteinn Gizurarson bruna-
málastjóri sagði í samtali við Tímann
að þetta tiltekna hús hefði ekki
komið inn á borð hjá Brunamála-
stofnun ríkisins, því samkvæmt lög-
um er eldvarnaeftirlit í höndum
sveitarstjórnar og slökkviliðsstjóra.
„Eldvarnaeftirlitið í Reykjavík hef-
ur því talið sig hafa eitt með þetta
hús að gera, en ég hefði talið eðlileg-
ast að þeir hefðu sent það hingað,
miðað við hvernig húsið er, stærð
þess og það að þarna er um að ræða
miklar geymslur og notkun á eldfim-
um efnum,“ sagði Bergsteinn. Hann
sagði að greinilegt væri að ekki ekki
hefði verið rétt staðið að brunavörn-
um í húsinu.
Brunamálastjóri sagðist hafa hug
á að skoða þetta mál, þar sem hann
væri að koma á því nýmæli, að
stofnunin skoðaði bruna yfir vissri
stærðargráðu. Þá hvernig húsin væru
í stakk búin með tilliti til bruna,
hvernig hann breiðist út og svo
frammistaða slökkviliðs. Hann sagði
sitt mat vera það að húsið hefði átt
að vera sérstaklega athugað og
hljóta svokallaða brunahönnun. Þá
hefði átt að hans mati að vera í
húsinu vatnsúðunarkerfi. „Það er
ekki hægt að skella skuldinni á
slökkviliðið, því ef eldur sem þessi
er ekki slökktur á fyrstu 10 til 15
mínútunum, þá ráða slökkvilið ekki
við slíkan bruna,“ sagði Bergsteinn.
Óvægin gagnrýni
Óvægin gagnrýni hefur komið
fram hjá einstaka mönnum á fram-
gang slökkviliðsins á brunastað.
Tíminn leitaði svara hjá Hrólfi Jóns-
syni varaslökkviliðsstjóra, þar sem
hann var á brunastað síðdegis í gær.
„Við erum kannski ekki tilbúnir
til þess ennþá að svara allri þeirri
gagnrýni sem komið hefur fram. Ég
hef ekki einu sinni komist yfir að líta
á það sem komið hefur fram í
fjölmiðlum, þannig að við erum ekki
tilbúnir til þess. Sumt af þessari
gagnrýni á sjálfsagt rétt á sér, annað
er algerlega út í hött. Við erum
ekkert fullkomnir og engir krafta-
verkamenn. Það verður að segjast
eins og er að hér er bara allt of stórt
dæmi undir, þannig að við ráðum við
það,“ sagði Hrólfur.
Hann sagði að þeir hefðu farið yfir
slökkvistarfið og reynt að velta fyrir
sér hvað hugsanlega hefði getað
bjargað þessu. „Þegar við komum
fara þrír reykkafarar inn um suður-
gaflinn og komast inn að eldinum,
en þá er hitinn orðinn svo gífurlegur
að þeir verða að hörfa frá. Á meðan
þeir voru inni byrjuðu sprengingar,
þannig að það var ekkert annað fyrir
þá að gera en að fara út. Þeir
brenndust t.d. allir. Þó að fólk sem
kom hér að fyrst hafi ekki séð
mikinn eld, þá var hann orðinn mjög
útbreiddur um bygginguna," sagði
Hrólfur.
Veggjum í húsinu
ekki treystandi
Hann sagði að ef húsið hefði verið
hólfað meira niður með steyptum
veggjum, þá hefði niðurstaðan ekki
orðið sem raun varð á. í húsinu voru
eldfastir veggir, ekki steyptir og gáfu
þeir sig undan hita og eldi. „Málið
var það að við gátum aldrei treyst
neinum veggjum í húsinu,“ sagði
Hrólfur.
Á gólfplötunni hjá Gúmmívinnu-
stofunni eru göt niður í kjallara, sem
var fullur af dekkjum. Starfsmönn-
um tókst ekki að loka niður áður en
þeir þurftu að koma sér út og því
náði eldurinn að kveikja í kjallaran-
um sem ómögulegt er að koma vatni
að. „Þetta kveikti alltaf í aftur og
aftur, þegar við vorum að slökkva á
efri hæðinni þangað til að þetta náði
yfirhöndinni og við réðum ekki neitt
við neitt,“ sagði Hrólfur.
„Ég held að hús sem þetta sé
ekkert slökkvilið í stakk búið að
takast á við. Þau tæki og þeir menn
sem við höfum nægja ekki. Það má
alltaf deila um hvort við höfum
nægan tækjabúnað hjá slökkvilið-
inu, við hljótum að skoða það í
framhaldi," sagði Hrólfur. -ABÓ
Umræður í borgarstjórn um eldvarnir í stórhýsum í Reykjavík:
Minni eldvarnir vegna
vel búins slökkviliðs?
„Við höfum hingað til verið hcppin hér í Reykjavík að ekki skulu hafa
urðið fleiri brunar og manntjón af þeirra völdum en raun ber vitni,“ sgði
Bjarni P. Magnússon horgarfulltrúi á fundi borgarstjórnar í gær.
Bjarni ,lagði fram tillögu um að
fram færi brunaúttekt á stórhýsum
í Reykjavík og ræddi eldvarnir
almennt í Ijósi stórbrunans að
Réttarhálsi 2 í fyrradag.
Bjarni gagnrýndi að eldvarna-
rcglugerðir eru tíðum brotnar við
byggingu og frágang húsa af ofan-
nefndu tagi og verulega vikið frá
samþykktum teikningum, að því
er virtist án þess að Brunamála-
stofnun borgarinnar gripi í taum-
ana.
Hann greindi frá því að hann
hefði ásamt sérfróðum manni
skoðað nokkur atriði sem áfátt
væri í brunavörnum í húsinu að
Hátúni 10 í Reykjavík og í fram-
haldi af því lagt fram fyrirspurn um
það mál í borgarráði.
Svar hcfði borist frá Eldvarna-
eftirliti Reykjavíkurborgar þann
8. des. s.l. og orkuðu mörg atriði í
svarinu nijög tvímælis eða væru
beinlínis röng, svo sem að ástæður
þess að mörgu væri ábótavant
væru, að húsið hefði verið byggt
áður en núverandi reglugerð um
eldvarnir hefði tekið gildi. '
Þá sagði Bjarni að í svari Eld-
varnaeftirlitsins kænti fram að
minni kröfur þyrfti að gera til
eldvarna við byggingu húsa í
Reykjavík en út um land, vegna
þess hve Slökkvilið Reykjavíkur
væri vel þjálfað og vel tækjum
búið.
Mál sem varða brot á reglugerð-
um eða afar frjálslega túlkun þeirra
við byggingar húsa hafa verið alltítt
til untræðu í borgarstjórn, nefnd-
um og ráðum borgarinnar nú í
haust. Borgarstjóri hcfur jafnan
vísað slíkri gagnrýni á bug og sagt
að nær væri að fara að heilbrigðri
skynsemi en að reglum.
Svo var einnig í gær og var
Davíð Oddsson all hvassyrtur og
krafðist þess að vita nafnið á hinum
sérfróða manni sem leit á Hátún 10
með Bjarna og sagði síðan meðal
annars:
„Ég mótmæli þvf sem borgarfull-
trúinn sagði og einhver kynni að
hafa skrifað fyrir hann, þessari
þvælu sem borgarfulltrúinn fór hér
með, að hér sé ekki unt efnislegt
svar við fullyrðingum hans að
ræða.
Og þegar borgarfulltrúinn segir
að þessir aðilar (þ.e. Eldvamaeftir-
litið í svari sínu) séu að taka undir
það geðþóttasjónarmið borgar-
stjórans að heilbrigð skynsemi
skuli ráða, sem borgarfulltrúinn
virðist óskaplega andvígur - og ég
sé reyndar í mörgum gerðum hans
að hann cr almennt andvígur því,
- að sé verið að taka undir það hér
með þessum setningum, þegar ver-
ið er að fjalla um brunareglugerð-
ina; “Almennt má segja um bruna-
málareglugerðina að hún hafi leyst
úr brýnum vanda þá er hún tók
gildi.
Hins vegar má gagnrýna hana
fyrir að það er ekki tekið tillit til
þeirrar sérstöðu sem þeir hafa f
brunavörnunt sem búa á starfs-
svæði brunaliðs Reykjavíkur.“ Og
borgarfulltrúinn finnur það út að
þessi setning þýði það að Eldvarna-
- eftirlitið ætli að fara að eigin geð-
þótta eftir reglugerðinni." - sá