Tíminn - 03.02.1989, Blaðsíða 8

Tíminn - 03.02.1989, Blaðsíða 8
1 I 1 V I > í ^ 8 Tíminn Föstudagur 3. febrúar 1989 Tíniinn MÁLSVARIFRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og Framsóknarfélögin í Reykjavík Framkvæmdastjóri Ritstjórar: Aöstoðarritstjóri: Fréttastjórar: Auglýsingastjóri: Kristinn Finnbogason Indriði G. Þorsteinsson ábm. IngvarGíslason OddurÓlafsson Birgir Guðmundsson Eggert Skúlason Steingrímur G islason Skrifstofur: Lyngháls 9, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími: 680001. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn, fréttastjórar 686306, íþróttir 686332, taeknideild 686387. Setning og umbrot: Tæknideild Tímans. Prentun: Blaðaprent h.f. Póstfax: 68-76-91 Átök í borgarstjórn Nú stendur yfir annatími hjá borgarstjórn Reykjavíkur. Fjárhagsáætlun borgarsjóðs fyrir árið 1989 er til lokaafgreiðslu um þessar mundir ásamt fjárhagsáætlun fyrirtækja borgarinnar, veitustofn- ana o.s.frv. samtals að fjárhæð nærri 20 milljarðar króna. Til samanburðar má geta þess að niðurstöðutala fjárlaga 1989 er 77 milljarðar. Hér er því verið að fjalla um gífurlega háar tölur og stóran hluta af þjóðarauðnum. Að sjálfsögðu er starfsemi borgarinnar ekki að öllu leyti sambærileg við rekstur ríkissjóðs, þar ber ýmislegt á milli, en vandi fjármálastjórnar Reykjavíkurborgar er í rauninni engu minni en ríkisfjármálanna. Minnihlutaflokkarnir í borgarstjórn hafa samein- ast um tillögur um afgreiðslu fjárhagsáætlunarinnar. Slík samvinna er mjög til fyrirmyndar og á hvergi betur við en í Reykjavík, þar sem við er að kljást það fræga Reykjavíkuríhald, sem nánast hefur ráðið borginni í marga mannsaldra. í lýðræðissam- félagi er slíkt ofurvald eins flokks síst til fagnaðar. Frá almennu lýðræðislegu sjónarmiði er sú hætta fyrir hendi að einflokksstjórn áratugum saman fylgi málefnastöðnun og spilling. Við samanburð á stefnu íhaldsmeirihlutans og minnihlutaflokkanna kemur fram mikill munur á viðhorfum til viðfangsefna á vegum borgarinnar. Sá munur kemur skýrast fram í því að minnihlutaflokk- arnir leggja áherslu á félagsleg verkefni, uppeldis- og skólamál, þar á meðal dagvistarstofnanir, en íhaldsmeirihlutinn vill eyða í gælufjárfestingar og lúxusframkvæmdir og hafa þar allt á fullu. Minni- hlutinn leggur til að dregið verði úr þessum offjárfestingum og a.m.k. 600 milljónir færðar frá þeim yfir á félagslegu verkefnin. Borgarbúar þurfa að fylgjast vel með átökunum og stefnumuninum í borgarstjórninni milli íhalds- meirihlutans og minnihlutaflokkanna, sem nú koma fram sem samstæð heild. Sorpstöð mótmælt Ráðamenn Reykjavíkurborgar hafa sýnt af sér framkomu í sorpeyðingarmálinu, sem lýsir sam- blandi af ráðleysi og yfirgangi. Þau furðulegu tíðindi hafa borist að íhaldsmeirihlutinn vilji ekkert fremur en setja niður sorpeyðingarstöð í fjölmennu íbúðarhverfi í borginni. Þessu mótmæla íbúar Árbæjarhverfisins harðlega og færa skynsamleg rök fyrir því að staðsetning sorpstöðvarinnar geti ekki verri verið. Innan borgarstjórnar og í nefndum hennar hafa fulltrúar Framsóknarflokksins, Sigrún Magnúsdótt- ir og Alfreð Þorsteinsson, staðið harðast gegn þessum hugmyndum. Ábending Alfreðs Þorsteins- sonar um að ólöglega hafi verið staðið að kynningu á þessu máli gagnvart borgarbúum á við full rök að styðjast. Þessu máli er ekki hægt að ljúka með neins konar undandrætti, heldur verður að ræða það til hlítar á grundvelli framkominna mótmæla. Illllllllllllllllll GARRI IMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIM UNGLINGARNIR Borgarmálefni Reykjavíkur eru talsvcrt í umræðunni þessa dagana. Stafar það meðal annars af rándýr- um hugmyndum Daviðs borgar- stjóra um að halda ófram með ráðhúsið og byggja ofan í kaupið skopparakringluna uppi á hita- veitugeymunum, eins og frægt er orðið. Breiðholtið er stærsta íbúða- hverfi landsins, og þar býr meðal annars mikill fjöldi unglinga. Garri á unga kunningjakonu sem býr þar og er enn í grunnskóla. Hún er á unglingsaldri, og hún kom að máli við Garra á dögunum og sagði honum frá vandræðaástandi ung- linganna í Breiðholtinu. Svo háttar til að þar eru fimm grunnskólar, en aðeins er félags- miðstöð fyrír unglingana við einn þeirra, Fellaskóla. Hún sagði að rcynslan sýndi að ekki sæktu aðrir unglingar þessa félagsmiðstöð en þeir sem væru ■ Fellaskóla, þó að hún ætti að heita opin fyrir alla. Af því leiddi að aðrir unglingar í Breiðholti væru án athvarfs á kvöldin. Fleiri félagsmidstöðvar Það sem stúlkan vildi láta borg- arstjóra gera var að opna fleiri félagsmiðstöðvar í Breiðholti. Hún benti á það, alveg réttilega, að þarna værí það fjölmcnn byggð að full þörf væri orðin fyrir félagsmið- stöð í Seljahverfi og fyrir aðra í neðra Breiðholti. Helst vildi hún þó láta opna félagsmiðstöðvar við alla skólana fimm. Hér er áhugavert mál á ferðinni. Garri sá reyndar sér til ánægju í Tímanum í gær að í tillögum minni- hlutafulltrúanna við afgreiðslu fjárhagsáætlunar Reykjavíkur- borgar er einmitt gert ráð fyrir félagsmiðstöð í Seljahverfi. Að vísu mun Davíð hafa það fyrir nokkuð fasta reglu að láta fella lllllllllllllllllllllll VÍTT OG BREITT allar tillögur minnihlutans, en aftur á móti á hann það til að taka þær upp aftur, svo sem ári seinna, og flytja þær þá sem sínar eigin. Kannski unglingarnir í Breiðholt- inu megi því eiga von á félagsmið- stöð svo sem eftir næsta ár. Reynslan hefur nefnilega marg- sýnt það að sjálfstæðismönnum í borgarstjórn Reykjavíkur hættir vægast sagt ákaflega mikið til þess að hugsa meira um þá fullorðnu en börnin og unglingana. Rándýrt og flott vcitingahús uppi á hitaveitu- geymunum er aðeins nýjasta dæm- ið um þetta. Að ekki sé talað um cf ætlunin er að byggja það fyrir lánsfé eins og heyrst hefur. Gagnslítið veitingahús Hætt er við að slíkt veitingahús komi unglingunum í Breiðholti að litlum notum fyrir félagsstarfsemi sína. Það má búast við að þeir hrekist heldur áfram niður í gamla miðbæinn á kvöldin undan þeim vanda að eiga sér hvergi athvarf heima í hverfinu sínu. Það er hins vegar að því að gæta að unglingarnir okkar eru síður en svo nokkuð vandræðafólk. Þeir eru upp til hópa mannvænlegir og langflestir önnum kafnir við það ■frá morgni til kvölds að mennta sig og búa sig undir virka þátttöku í atvinnulífi þjóðarinnar. En þegar kvöldar og erfiðu dags- verki er lokið þá langar þá til að lyfta sér örlítið upp. Hitta jafnaldra sina, spjalla, kannski að fá sér snúning eða eyða góðri kvöldstund • við aðra heilbrigða dægrastyttingu. Slíkt er heilbrigt. Eitt af hlutverkum góðs borgar- stjóra er að sjá til þess að ungling- amir geti fengið útrás fyrir þessa heilbrigðu löngun sína til þess að skemmta sér. Til þess að gera það þarf að byggja fyrir þá félagsmið- stöðvar. Ekki eina eða tvær í allri borginni, heldur eina í hverju borg- arhverfi. Og helst eina í hverju skólahverfi. Ef borgin hefur ekki peninga til að gera þetta þá á að fresta öðrum gæluverkefnum sem minna liggur á. Þá þarf borgarstjóri að hafa hemil á löngun sinni til að sjá rándýra skopparakringlu rísa sem eins konar minnismerki um sjálfan sig. Að ekki sé talað um fokdýrt ráðhús í sama tilgangi. Þá þarf að láta unga fólkið hafa forgang. Að visu hafa unglingarnir ekki kosningarétt. Ekki enn þá. En þeir fá hann bráðum. Þessu þarf Davíð borgarstjóri að gæta að. Það búa nefnilega fleiri í Reykjavík en einir saman fullorðnir greiðendur útsvars og fasteignagjalda. Þar býr líka stór hópur af böraum og unglingum. Þennan hóp þarf að hugsa um. Meðal annars að hann hafi aðstöðu til þess að gcra eitt- hvað við frístundir sínar. Annað heldur en að leita út úr hreinum Ieiðindum niður í miðbæ og leiðast þar kannski út í óspektir. Hér þarf að hugsa, Davíð. Garri. Sjónvörpm okkar litu rétt sem snöggvast upp úr afþreyingarhlut- verki sínu í fyrrakvöld og véku lftillega að heilsuvernd. í öðru var tæpt á rannsóknum sem gerðar eru á geðdeild Landspítalans á skamm- degisþunglyndi á íslandi og er það vonum seinna að þeim drunga öllum sé gefinn gaumur. Skammdegisþunglyndi er al- gengur sjúkdómur hér á landi og þjást miklu fleiri af honum en þeir tiltölulega mörgu sem leita lækn- inga eða vita yfirleitt að um sjúk- dóm er að ræða en ekki leti eða skapgerðarbrest, eins og algengast mun að túlka einkennin. Ástæða er til að taka tillit til skammdegis og fylgifiska þess á íslandi öðrum löndum fremur. Stundum er sagt að við búum á mörkum hins byggilega heims og er þá einkum átt við gróðurfar, en myrkrið og allur sá drungi sem því fylgir er nokkuð sem varla er tekið mark á. En gerum við okkur yfirleitt grein fyrir á hvaða breiddargráðu Island er? Það er við Dumbshaf og álíka norðarlega og Baffinsland og Beringssund. Nær allt meginland Kanada er sunnar en ísland. Dimmur bjargræðistími Hábjargræðistíminn var lengst- um talið það tímabil sem sláttur og hirðing heyja stóð yfir en í skamm- deginu hafði náttúran öll hægt um sig og þar með talið mannfólkið. Hækkandi sól var fagnað með jólum, heiðnum og kristnum, en umsvif hófust ekki fyrr en með vetrarvertíð í byrjun febrúar. Nú á tímum skammdegisþung- lyndis er hábjargræðistíminn í svartasta skammdeginu og hafa margar atvinnustéttir aldrei meira að gera en þá. Oþarfi mun að telja upp öll þau yfirgripsmikiu umsvif sem fylgja jólaundirbúningi. Allir þeir sem vinna við verslun, matarvinnslu, bókagerð, auglýsingar og fjölmiðl- un, samgöngur og margs konar önnur framleiðslu- og þjónustu- störf hafa aldrei eins mikið að gera og þegar sólargangur er skemmstur, allra veðra er von og færð oft þannig að engin vitglóra er yfirleitt í öðru en að allir haldi sig einfaldlega heima og láti sér líða vel. Æðibunugangurinn sem grípur þjóðlífið þegar myrkrið sest að og reynt er að gera fjárlögin brúkleg, er í æpandi þversögn við hnatt- stöðu landsins og andardrátt allrar hinnar lifandi náttúru. Ef rétt er að skammdegisþung- lyndi sé algengara hér en annars staðar á norðurslóðum gæti það kannski stafað að einhverju leyti af þeirri ónáttúru að svartasta skammdegið er orðinn hábjarg- ræðistími mikils hluta þjóðarinnar. Upphaf og endir tímatals Hátíð ljóss og friðar er mörgum þung í skauti og krefst vinnuþrælk- unar og eyðslu langt um efni fram og satt best að segja er orðið ómannúðlegt hvað fólk leggur á sjálft sig og aðra í darrðardansi skammdegisins þegar sólin rétt slefar upp fyrir sjóndeildarhring- inn. Þarf engan að undra þótt þung- lyndi sæki að í daglausri veröld dimmustu mánaðanna. Þá er dýr- um og plöntum eðlilegast að hafa hægt um sig og láta sér líða bæri- lega undir snjó eða í híði. En nú er siðurinn að æsa allt upp á þessum árstíma og bjóða allri náttúrunni og þar með möndulsnúningi jarðar og gangi himintungla birginn. Kannski mesta furða að sturlunin skuli ekki vera enn meiri en raun ber vitni. Svo haldið sé áfram með heilsu- farsumfjöllun sjónvarpa, var sú stöðin sem ekki upplýsti um skammdegisþunglyndið með þátt um slys og vondar afleiðingar þeirra. Þar var margur mætur maður og kona leidd á skjá og vöruðu við slysum. Meðal þeirra var piltur sem nýlega hefur lokið ökuprófi og var sá ómyrkur í máli um hve hræmulega er staðið að öku- kennslu og hve mikið vantaði á að honum hafi verið kennt sómasam- lega að aka bíl þótt hann sé kominn með bílpróf upp á vasann. En strákur hafði fleira fram að færa. Hann kvartaði yfir að ung- lingum og ungu fólki væri ekki sýnt nægilegt traust. Og hann sannfærði þá sem á horfðu að ungt fólk væri ábyrgðarfullt og ætti fullan rétt að til þess væri tekið tillit. Hins vegar er fullorðna fólkið ábyrgðarlaust og ruglað, sagði ungi ökumaðurinn, og tók fram að sú lýsing ætti við um 68 kynslóðina og frábað sér fyrir hönd eigin kynslóð- ar að vera ruglað saman við þá miðaldra ruglukolla. Mikið er á unga fólkið lagt að þurfa að umbera ábyrgðarlausa skallapoppara og rokkandi hass- hausa Iangt fram á fullorðinsár þeirra sem nú eru að vaxa úr grasi. Byltingarrokkararnir telja að tímatalið hafi verið sett af stað 1968 og nú er spurningin hvað sú úrelta kynslóð heldur um hvenær tímatalinu lauk. OÓ

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.