Tíminn - 08.02.1989, Blaðsíða 12

12 Tíminni
Miðvikudagur 8. febrúar 1989
FRÉTTAYFIRLIT
MOSKVA - Afganski herinn
hvatti íbúa meöfram Salang
þjóðveginum að flýja heimili
sín þar sem búist er við blóðug-
um og hörðum bardögum við
þessa mikilvægu aðflutnings-
leið milli Kabúl og Sovétrikj-
anna. Viðvörun þessi á sama
tíma og háttsettir sovéskir
embættismenn ítrekuðu
stuðning sinn við ríkisstjórn
Najibullah og sögðu að stjórnin
væri nægilega sterk til aö verj-
ast árásum skæruliðasveita
múslíma. í Kabúl sagðist ríkis-
stjórnin staðráðin í að halda
völdum eftir að sovéski herinn
hefur yfirgefið landið. Stjórnar-
flokkurinn úthlutaði flokks-
mönnum í Kabúl sem taldir eru
um 30 þúsund, vopnum til að j
verja hendur sínar. Samein-
uðu þjóðirnar hafa hafið mat-
vælasendingar til Kabúl, en
þar er matur mjög af skornum
skammti.
VARSJÁ - Leiðtogar Sam-
stöðu sögðust ekki búast við
að tíu milljón manns muni
ganga til liðs við Samstöðu ef
verkalýðssamtökin yrðu lög- j
leidd á nýju eftir sjö ára bann á !
starfsemi þeirra. Þegar þau I
voru bönnuð áttu tíu milljónir!
aðild að Samstöðu.
VATIKANIÐ - Vatikanið
mun síðar í þessari viku birta |
yfirlýsingu þar sem öll form
kynþáttahaturs eru fordæmd.
JÓHANNESARBORG-
Nú eru hópar pólitískra fanga í
Suður-Afríku án þess að mál
þeirra hafi komið fyrir dóm.
Stór hluti þeirra hóf hungur-
verkfall til að þrýsta á stjórn-
völd að sleppa þeim eða
dæma í málum þeirra.
MOSKVA - Embættismenn j
í innanríkisráðuneyti Sovét-
ríkjanna segja að 87 manns
hafi látist frá því kynþáttaóeirð-
ir hófust milii Armena og Azera
í Nagorno-Karabakh fyrir réttu
ári.
WASHINGTON - Hátt
settur repúblikani f Varnar-
málanefnd öldungadeildar |
Singsins sagði að skýrsla Hvíta
ússins um John Tower sem
Bush hefur útnefnt sem varn-1
armálaráðherra Bandaríkj- j
anna sýni fram á að ekkert sé j
I veginum fyrir því að Tower fái i
meðmæli varnarmálanefndar- j
innar. FBI var falið það hlutverk
að kanna hvort ásakanir þær
sem bornar voru á Tower ættu
við rök að styðjast, en svo
virðist ekki vera. Ákvörðun
varnarmálanefndar um það
hvort mæla eigi með Tower
var frestað á sínum tíma vegna
þessa máls.
ÚTLÖND
Utanríkisráðherrar Mið-Ameríkuríkja funda í New York:
Bush vill samvinnu
við Sovétríkin um
málefni Mid-Ameríku
George Bush forseti braut blað í utanríkisstefnu Bandankj-
anna í gær þegar hann sagði að Bandaríkin og Sovétríkin ættu
í sameiningu að að leysa vandamálin í Mið-Ameríku. Með
þessu hefur hann viðurkennt að Sovétmenn geti haft með
málefni Mið-Ameríku að gera, en samkvæmt Monroe-kenn-
ingunni svokallaðri sem Bandaríkjamenn hafa byggt utanríks-
stefnu sína á í áratugi á ekkert stórveldi utan Ameríku rétt
að beita áhrifum sínum þar.
-Það eru svo mörg svið þar sem
við getum beitt hinum nýja sam-
vinnuanda og þetta svið er eitt
þeirra, voru orð George Bush degi
áður en utanríkissráðherrar Mið-
Ameríkuríkja hittast að máli í New
York til að ræða málefni þessa
heimshluta.
Hins vegar tók Bush það skýrt
fram að Bandaríkin muni ætíð líta
svo á að frelsi og lýðræði sé ófrávíkj-
anleg regla í skipan mála í Róm-
önsku Ameríku.
Fyrir fund utanrfkisráðherranna
sem hófst í gærkvöldi og verður
framhaldið í dag lagði Miguel D‘Esc-
oto Brockmann utanríkisráðherra
Níkaragva fram hugmyndir að áætl-
un þar sem Mið-Ameríkuríkin fimm
og Bandaríkin ynnu saman gegn
eiturlyfjasmygli og eiturlyfjafram-
leiðsu á þessum slóðum.
Sagði D‘Escoto að tilboð þetta
yrði einnig lagt fyrir leiðtogafund
Mið-Ameríkuríkja sem haldinn
verður í San Salvador 13. og 14.
febrúar.
D‘Escoto sagðist fagna því að
ríkisstjórn George Bush skuli leggja
svo mikla áherslu á að vinna gegn
eiturlyfjasmygli eins og stefnuskrá
hans ber vitni um:
-Við bjóðumst til að sjá um undir-
búning að drögum slíks samnings
sem, ef samkomulag næðist um það,
yrði lagður fyrir utanríkisráðherra
allra Mið-Ameríkuríkja og utanrík-
isráðuneyti Bandaríkjanna fyrir
miðjan næsta mánuð.
Mánuði síðar myndum við bjóða
til Managva utanríkisráðherrum
þeirra ríkja sem vilja taka þátt í
baráttunni gegn eiturlyfum og undir-
rita þar samstarfssamning Mið-Am-
eríkuríkja og Bandaríkjanna um
baráttu gegn eiturlyfjasmygli, sagði
George Bush forseti Bandaríkjanna við skrifborð sitt í Hvíta húsinu. Hann
hefur nú brotið blað í sögu utanríkisstefnu Bandaríkjana með því að
viðurkenna að Sovétríkin geti haft með málefni Rómönsku-Ameríku að gera.
D‘Escoto í gær.
Sandínistastjórnin í Níkaragva
hefur leitað mjög eftir bættu sam-
komulagi við Bandaríkjastjórn eftir
að George Bush tók við embætti
forseta Bandaríkjanna. Hefur Or-
tega forseti Níkaragva sagst vilja
samningaviðræður við Bandaríkja-
menn um málefni Níkaragva og
heitið úrbótum f stjórnmálalífi
landsins.
Ný mannréttindaskýrsla bandarískra stjórnvalda:
Mannréttindabrot
Israela gagnrýnd
í nýrri munnréttindaskýrslu
Bandaríkjastjórnar eru ísraelsk
stjórnvöld sökuð um sífellt harðn-
andi mannréttindabrot, flest í tengsl-
um við Palestínumcnn á hernumdu
svæðunum á Vesturbakkanum og í
Gaza.
Þessi skýrsla er birt á sama tíma
og Yitzhak Rabin varnarmálaráð-
herra ísraels skýrir frá því að 360
Palestínumenn hafi látist í uppreisn-
inni gegn hernámi ísraela, 30 af
öðrum kynþáttum, rúmlega 7000
hafi særst og 22000 hafi verið hand-
teknir.
í skýrslu Bandaríkjastjórnar sem
fjallar um mannréttindabrot í 169
löndum má finna nákvæmustu skil-
greiningu á mannréttindabrotum
þeim er ísraelar hafa framið á her-
numdu svæðunum þá fjórtán mánuði
sem uppreisn þeirra hefur staðið.
í skýrslunni segir að herlið fsraeia
hafi verið óviðbúið uppreisn Palest-
ínumanna og þeim óeirðum sem
henni fylgir, sérstaklega þeirri stað-
reynd að unglingar leiki stórt hlut-
verk í uppreisninni. Þetta hafi leitt
til þess að herlið ísraela hafi beitt
harðræði og framið alvarleg mann-
réttindabrot gagnvart Palestínu-
þjóðinni.
f mannréttindaskýrslunni kemur
fram að miklar breytingar hafi orðið
í rétta átt varðandi mannréttindi í
Sovétríkjunum, en þó sé langt í land
að ástand sé þar viðunandi. Þá hafi
þróun verið mjög jákvæð í Póllandi,
Ungverjalandi, Suður-Kóreu, Tai-
wan og Pakistan.
Svörtustu sauðirnir að mati
Bandaríkjastjórnar eru stjórnvöld í
frak, Burma, Burundi og Súdan.
Sérkennileg úrkoma í Astralíu:
Sardínum rigndi yf ir
hissa íbúa Ipswich
fbúum í Ipswich í Ástralíu brá
heldur betur í brún á sunnudaginn
þegar tók að rigna yfir þá sardínum,
en Ipswich er í 50 km fjarlægð frá
strönd Queenslands. Þessi ósköp
gengu yfir í kjölfar stórviðris er
geisaði á þessum slóðum.
-Ég heyrði hávaða sem ég hélt að
væri af völdum hagléls, en þegar
nánar var að gætt sá ég að það rigndi
sardínum, sagði Debra Degen sem
er húsmóðir í Ipswich.
Talsmaður lögreglunnar hefur
staðfest að sardínum hafi rignt yfir
bæjarbúa í þó nokkru magni.
Vísindamenn telja að mikið upp-
streymi er fylgdi storminum hafi
sogað sardínutorfu sem synt hafi við
yfirborð sjávar upp úr sjónum upp í
regnský sem fylgt hafi lægðardraginu
inn yfir meginland Ástralíu. Þegar
regnskýið var komið yfir Ipswich
hefur uppstreymi minnkað þannig
að sardínurnar féllu ásamt regndrop-
um yfir bæjarbúa.
Atburður svipaður þessum hefur
að líkindum átt sér stað hér á landi
fyrr á öldum í svokölluðum Fróðár-
undrum. Annálar herma að yfir
Fróðá hafi rignt blóði. Allar líkur
eru á að þar hafi verið rauðáta sem
stormur hreif upp af yfirborði sjávar
sem síðan rigndi yfir Fróðá eins og
blóð væri.
Sovéski herinn
kominn heim
frá Afganistan
Síðustu sovésku hersveitirnar
hafa nú yfirgefið Kabúl höfuð-
borg Afganistans og eru einungis
nokkrir hermenn eftir í Afganist-
an nú. Yfirhershöfðingi sovéska
hersins í Afganistan Boris Grom-
ov mun verða síðasti sovéski
hermaðurinn sem heldur yfir
landamærin til Sovétríkjanna
þann 15. febrúar klukkan 10
árdegis. Mun hann halda ræðu
sem standa mun í eina mínútu og
tíu sekúndur og snúa baki í
Afganistan. Enginn mun hlýða á
ræðu Grontovs.
Allir sendiráðsmenn erlendra
ríkja hafa yfirgefið Kabúl og er
stjórnarherinn nú að undirbúa
vörn borgarinnar, en gert er ráð
fyrir að sveitir skæruliða muni
hvað úr hverju gera innrás í
borgina.
Skæruliðar hafa nú þegar gerst
djarfari í árásum sínum, en í gær
voru gerðar harðar árásir á flug-
völlinn í Kandahar sem er næst
stærsta borg Afganistans. Afg-
anski stjórnarherinn ku hafa tek-
ið vel á móti og fellt ellefu
skæruliða, ef marka má fréttir
Tass fréttastofunnar.
Þá bárust einnig fréttir af hörð-
um bardögum milli skæruliða og
stjórnarhersins í Herat og Kund-
uz héraði.
Hin stóra herflutningalest sem
hélt frá Kabúl til Sovétríkjanna
hélt yfir landamærin í gær. Að
sögn hermanna voru sveitir
skæruliða við þjóðveginn alla
leiðina, en engar árásir voru gerð-
ar á sovésku hermennina. Þó
fórust þrír hermenn í slysum
vegna mikilla snjóalaga á leiðinni
heim.