Tíminn - 16.02.1989, Blaðsíða 5

Fimmtudagur 16. febrúar 1989
Tíminn 5
Bílastyrkir starfsmanna Landspítalans vegna 2.000.000 km aksturs - eða sem svarar
helmingi aksturs allra Strætisvagna Reykjavíkur með 8-9 milljón farþega:
Fá níunda hluta allra
bílastyrkja ríkisins
Ríkissjóður greiddi rúmar 26 milljónir króna vegna
notkunar starfsmannabfla (einkabfla) á Ríkisspítulunum
(Landspítalinn og stofnanir hans) árið 1987. Þetta var t.d.
svipuð upphæð og rekstrarkostnaður á öllum bflaflota
Lögreglunnar í Reykjavík sama ár.
f heild borgaði ríkissjóður rúm-
lega 230 milljónir króna vegna bíla
starfsmanna (m.a. bílastyrkir) allra
ráðuneyta, ríkisstofnana og ríkis-
fyrirtækja, hvar af starfsmenn
Ríkisspítalanna hafa því fengið
rúmlega 9. hlutann.
2 milljónir kílómetra
Greiðsla til starfsmanna fyrir
akstur eigin bíla (á malbiki) var að
meðaltali um 13,50 kr. á kílómetra
árið 1987. Fyrir 26 milljónir ættu
starfsmenn því að hafa ekið hátt í
2 milljónir kílómetra í þágu Ríkis-
spítalanna. Sú vegalengd svarar
t.d. til nær um 3 ferða til tunglsins,
fram og til baka - eða nær helmings
af samanlögðum akstri Strætis-
vagna Reykjavíkur á heilu ári með
8-9 milljónir farþega.
Sýslumenn, fógetar
og prestar
Þess má t.d. geta að þessar
greiðslur til starfsmanna Ríkisspít-
alanna einna, vegna þeirra eigin
bíla, voru álíka upphæð og sam-
svarandi greiðslur vegna allra
stofnana og embætta sem heyra
undir dóms- og kirkjumálaráðu-
neytið. Þar nteð talin embætti hátt
í 30 fógeta, lögreglustjóra og sýslu-
manna, allir dómstólar landsins,
öll fangelsi, Landhelgisgæsla, Al-
mannavarnir, Bifreiðaeftirlitið,
Umferðarráð, biskupsembætti
ásamt öllum prestum og próföst-
um.
Aðeins 3 af nær 20
sjúkrahúsum skiluðu
ársreikningi
Að bílakostnaður Ríkisspítal-
anna skuli vera talinn hér sérstak-
lega skýrist af því að af nær 20
sjúkrahúsum á fjárlögum voru það
aðeins Sjúkrahúsið á Patreksfirði
og Héraðshælið á Blönduósi ásamt
Ríkisspítulunum, sem sendu Fjár-
laga- og hagsýslustofnun ársreikn-
inga sína fyrir árið 1987, að því er
fram kemur í fylgiriti með ríkis-
reikningi þessa árs. Samsvarandi
kostaður á Borgarspítala, Landa-
kotsspítala og öllum öðrum sjúkra-
húsum landsins kemur því ekki
fram í ríkisreikningi.
Ekki bara á einkabílum
Áðurnefndar 26 milljónir eiga
aðeins við um greiðslur vegna nota
á einkabílum starfsmanna. í heild
borgaði ríkissjóður svipaða upp-
hæð vegna bílakostnaðar hjá
Ríkisspítulunum, um 40 milljónir
króna, eins og allan bílakostnað
hjá Lögreglunni í Reykjavík og
Rannsóknarlögreglu ríkisins
samanlagt.
Utanferðir Landspítala-
lækna álíka og utanríkis-
ráðuneytisins...
Starfsmenn Ríkisspítalanna
ferðast heldur ekki bara í bílum.
Annar ferðakostnaður var tæplega
39 milljónir króna, hvar af rúmlega
33 milljónir voru vegna utanlands-
ferða, sem fyrst og fremst munu
vera á vegum (um 200) lækna
spítalans. Mætti líklega líta lækna
sem einskonar auka-ambassadora,
því erlendur ferðakostnaður að-
eins lækna Ríkisspítalanna er t.d.
mjög áþekkur og allur erlendur
ferðakostnaður sem skráður er hjá
utanríkisráðuneytinu. Erlendur
ferðakostnaður annarra sjúkra-
húsa kemur ekki fram af áður-
greindum ástæðum, nema hvað
hann hefur þó verið um 800 þús.
hjá sjúkrahúsunum á Patreksfirði
og Blönduósi.
... tvöfalt meiri
en Háskólans...
í yfirlitinu er einnig að finna
erlendan ferðakostnað vegna
endurmenntunar kennara, sam-
kvæmt kjarasamningum. Sýnist at-
hyglisvert að starfsliði Ríkisspítal-
anna einna skuli hafa verið greidd
álíka upphæð vegna utanlands-
ferða og starfsmönnum allra
menntastofnana þjóðarinnar
samanlagt, að sjálfu menntamála-
ráðuneytinu meðtöldu. Þannigeru
t.d. utanlandsferðir Ríkisspítal-
anna rúmlega tvöfalt dýrari en
erlendur ferðakostnaður á vegum
Háskóla fslands.
...og 11 sinnum hærri
en Forsetaembættisins
Svo annað dæmi sé tekið er
erlendur ferðakostnaður Landspít-
alalækna meira en tvöfalt hærri en
samsvarandi kostnaður á vegum
Alþingis (sem mörgurp hefur víst
þótt nóg um) og 11 sinnum hærri
en erlendur ferðakostnaður á veg-
um embættis forseta íslands.
Samtals hefur ríkissjóður þurft
að greiða 77 milljónir króna vegna
ferðakostnaðar, bílastyrkja og
annars bílakostnaðar starfsmanna
Ríkisspítalanna einna (sem eru
rúmlega 2.000 talsins) þetta eina ár
- sem t.d. svarar til þriðjungs alls
rekstrarkostnaðar Strætisvagna
Reykjavíkur sama ár. Þessi upp-
hæð svarar til um 105 milljóna
króna á núverandi verðlagi. Ekki
er ólíklegt að sú tala væri tvöfalt
hærri eða meira ef allir spítalar
væru meðtaldir. -HEI
Þjóðhagsstofnun spáir allt að 9,5 milljarða krónu halla á viðskiptum við útlönd á þessu ári:
Samdrætti spáð í
landsframleiðslu
Siglingarleiðir
við Djúp opnast
Hafísinn við Horn og Straumnes
á Vestfjörðum fer nú hopandi og
er búist við austanátt í dag og
næstu daga, að sögn Þórs Jakobs-
sonar hjá Veðurstofunni. Því er
reiknað með að allar siglingarleiðir
við ísland verði færar næstu daga.
Samkvæmt ískönnunarflugi Land-
helgisgæslunnar í gær, var þó enn
landföst ísspöng við Barða, en
hann gengur út milli Önundar-
fjarðar og Dýrafjarðar. Á þessu
svæði frá Barða og norður fyrir
Horn var einnig að sjá þéttan ís á
öllum víkum sem náði mest um
tvær sjómílur frá landi við Straum-
nes. Að sögn Steinars Ketilssonar,
skipherra, ber að gæta fyllstu gætni
við siglingar á þessu svæði, en þó
einkum í slæmu skyggni og nátt-
myrkri.
Á Isafjarðardjúpi var um hálfrar
til einnar sjómílu breið ísspöng frá
Rit í norðri að vestanverðri Bol-
ungarvík í suðri og því má segjá að
í gær hafi Djúpið verið girt af. Þvf
er það að ekki verður meira sagt
en að siglingarleiðin frá Rit að
Horni sé greiðfær.
Enginn ís var á siglingarleiðum
á Húnaflða, en utan við flóann
vestanvert var komið að stökum
molum á víð og dreif og náðu þeir
að ísbrúninni sem komið var að á
stað sem telst vera 42 sjómílur
réttvísandi NNV frá Horni. Þaðan
lá ísbrúnin í gegnum staði sem eru
37 sjómílur N frá Kögri, 30 sjómíl-
ur NV frá Straumnesi og 30 sjómíl-
ur NV frá Barða. Þaðan lá brúnin
til suðvesturs. Er það betur sýnt á
meðfylgjandi korti sem unnið var
af Landhelgisgæslunni um borð í
flugvélinni TF-SYN. Könnunin
. náði aðeins til svæðis utan Vest-
fjarða og Húnaflóa og því eru ekki
til staðfestar skýrslur um nálægð
hafíss austar fyrir Norðurlandi.
KB
Þjóðhagsstofnun hefur sent frá
sér fréttir um horfur þessa árs og er
því spáð að heildar botnfiskafli drag-
ist saman um 7% á árinu 1989 og
raunverðmæti heildaraflans minnki
um 5,5%. í heild megi gera ráð fyrir
meiri útflutningsframleiðslu en í
fyrra þótt segja megi að vegna
birgðasöfnunar dragist heildarvöru-
útflutningur saman um 2,5% á árinu.
Spáð er einhverjum samdrætti hag-
vaxtar í iðnríkjum OECD en áfram-
haldandi góðæri, en í því felst að
almennt efnahagsástand í helstu við-
skiptalöndum íslendinga verðurgott
á þessu ári. í fyrsta sinn í tuttugu ár
er talið að samdráttur verði í lands-
framleiðslu annað árið í röð, nú um
3% en í fyrra varð samdrátturinn
liðlega 4%.
Atvinnuástand á íslandi er talið
verða tvísýnt á þessu ári. Felst það
einkum í lægra hlutfalli lausra starfa
miðað við heildar vinnuafl í landinu.
Kemur það til af nokkurri fækkun
starfa í flestum atvinnugreinum og
þeim viðhorfum þeirra sem stýra
fyrirtækjunum að fækka þurfi starfs-
mönnum frekar en fjölga. Byggist
þessi spá á könnunum sem Þjóðhags-
stofnun hefur gert á atvinnuástandi.
Þegar tekið er tillit til árstíðarleið-
réttingar er atvinnuleysi í landinu
um 1% af vinnuafli í janúar, en
könnun þessi er talin frekar veik þar
sem ekki hefur slík könnun áður
verið gerð í janúar. Samt er leiðrétt
tala atvinnulausra talin vera hærra
hlutfall vinnuafls en allt frá árinu
1984.
Gert er ráð fyrir að þjóðarútgjöld
í heild dragist saman um 3,5% í ár
og einkaneysla verði um 4% minni
að meðaltali en 1988, enda er gert
ráð fyrir kaupmáttarrýrnun frá síð-
asta ári. Það sem talið er að standi í
stað er samneysluútgjöld hins opin-
bera. Fjárfestingarhorfur eru taldar
lakari en í fyrra og er talað um að
fjárfesting í heild dragist saman um
4%. Samanlögð neysla og fjárfesting
er því talin verða um 3,5% minni en
í fyrra.
Miðað við rýrnandi kaupmátt og
samdrátt í innlendri eftirspurn, er
gert ráð fyrir að vöruinnflutningur
dragist saman um 6% á þessu ári.
Þegar litið er til þess að vöruútflutn-
ingur dragist saman um 2,5%, er
reiknað með allt að eins milljarðs
króna afgangi í vöruskiptajöfnuði á
árinu. Þjónustujöfnuður, að frátöld-
um vöxtum, er talinn verða með um
eins milljarða króna afgangi, borið
saman við eins milljarða króna halla
í fyrra. Vaxtajöfnuður verður hins
vegar neikvæður um rúmlega ellefu
milljarða króna að sögn Þjóðhags-
stofnunar. Að öllu þessu saman-
Iögðu er því spáð að halli á viðskipt-
um við útlönd verði um 3% miðað
við landsframleiðslu á þessu ári, en
það svarar til 9,5 milljarða króna
halla og er það nokkru minni halli
en í fyrra (um 4% af landsfram-
leiðslu).
Gangi þessar spár eftir verður
þetta annað árið í röð sem lands-
framleiðslan dregst saman og hefur
það ekki gerst í tuttugu ár. Telur
Þjóðhagsstofnun að þessum breyt-
ingum hljóti að fylgja minni eftir-
spurn eftir vinnuafli, sem ekki hefur
enn komið fram í tölum yfir atvinnu-
lausa, vegna þess að vinnutími
manna hafi almenn styst á síðasta
misseri. Telurstofnunin nauðsynlegt
að miða allar merkilegar ákvarðanir
við að viðhalda nægri atvinnu, fyrir-
byggja að verðbólga fari úr böndun-
um og búa í haginn fyrir aukinn
framleiðslu í framtíðinni. KB