Tíminn - 26.05.1989, Qupperneq 20
AUGLÝSINGASÍMAR: 680001
RÍKISSKIP
NÚTÍMA FLUTNINGAR
Halnarhúsinu v/Tryggvagötu,
S 28822
Atjan man. binding
§ 7,5%
SAMVINNUBANKINN
^O.B.LASro
ÞRÖSTUR
685060
VANIR MENN
PÓSTFAX
TÍMANS
687691
Tíminn
FÖSTUDAGUR 26. APRÍL 1989
Viðræðum íslensku ráðgjafanefndarinnar um álversstækkun lokið í bili:
Ný Fljótsdalsvirkjun?
„Á fundi íslensku ráðgjafanefndar ríkisstjórnarinnar með
Atlanta hópnum í Ziirich sem í eru fulltrúar Alusuisse,
Alumined Beheer, Gránges og Austria Metal og lauk í gær
var ákveðið að Iáta kanna til hlítar kostnað og hagkvæmni
við stækkun ísals sem yrði gert með samstarfi aðila en flestir
telja þann kost nærtækastan vegna kostnaðar.
Þá urðu niðurstöður fundarins í
Ziirich ennfremur þær, að þar sem
líkur væru á auknu orkuframboði
fyrr en áætlað var, gæti Verið að
bygging og re.kstur nýs álvers væri
hagkvæmari en fyrri tölur hafa sýnt.
Menn komu sér saman um að kanna
þetta mál jafnframt því að kanna
stækkun ísal,“ sagði Jón Sigurðsson
iðnaðarráðherra við Tímann í gær,
en viðræðum við Atlanta hópinn er
nýlokið í Ziirich.
Iðnaðarráðherra sagði að íslenska
ráðgjafanefndin hefði á fundinum
kynnt, fyrir hönd stjórnvalda nýjar
hugmyndir er lúta að Fljótsdalsvirkj-
un. Virkjun Jökulsár væri nú talin
miklu vænlegri en áður var talið
sakir tækniframfara í gerð virkjana
og jarðganga. Áður hefði þurft að
grafa langa veituskurði í fjallshlíð en
nú væri mögulegt að gera jarðgöng
sem væru mun öruggari en auk þess
raskaðist umhverfi mun minna og
flóðahætta yrði engin.
„Þá munu framkvæmdir taka '
skemmri tíma en fyrri áætlanir gerðu
ráð fyrir og öll vinna verður þægi-
legri. Þannig eru aðstæður í tækni-
legu tilliti gerbreyttar og gefa vind í
seglin fyrir frekari stóriðju utan
Suðvesturlandssvæðisins. Auðvitað
kemur Austurland þar fyrst til álita,
en Norðurland er vissulega ekki
útilokað.
Ég held að þessi tenging við
virkjanaáform utan Suðvestur-
svæðisins sé einmitt lykillinn að
vænlegri framtíðarlausn í þessum
málum og bind vonir við það að
frekari könnun á virkjanaleiðum á
Fljótsdalsheiði muni styrkja þetta
mál enda kominn tími til að taka
ákvarðanir um atvinnuuppbyggingu
á grundvelli orkulindanna sem sann-
arlega virðist full þörf fyrir til að
styrkja þjóðarbúið. Oft hefur verið
þörf á búdrýgindum en sjaldan eins
og nú,“ sagði ráðherra.
- Forstjóri Þjóðhagsstofnunar
hefur sagt að helmingsstækkun ál-
versins í Straumsvík gæti þýtt þriggja
til fimm prósenta aukningu þjóðar-
framleiðslunnar.
„Já, við erum að tala um 120
þúsund tonna stækkun í Straumsvík,
sem er meira en tvöföldun, en núver-
andi framleiðslugeta er áttatíu og
tvö þúsund.
Talað er um að nýtt álver verði
185 þúsund tonna ver. Við erum hér
að tala um verulega atvinnuupp-
byggingu á grundvelli orkulindanna.
Þá myndi fylgja þessu mikil fram-
kvæmdavinna og þetta skyti nýjum
stoðum undir atvinnuöryggi. Þá tel
ég ekki síst að þetta myndi stuðla að
æskilegri þróun búsetu um landið."
Iðnaðarráðherra sagði að könnun-
in á stækkun ísals ætti að fara fram
á næstu mánuðum og hann sagðist
eiga von á niðurstöðum í ágúst.
Viðræðuaðilar hefðu orðið ásáttir
um að jafnframt yrði athugað með
nýtt álver á Austurlandi og sagðist
ráðherra leggja mikla áherslu á
niðurstöður úr þeirri athugun og
athugun á mögúlegri Fljótsdalsvirkj-
un yrði lokið á sama tíma og athugun
á stækkun ísals.
Halldór Ásgrímsson sjávarútvegs-
ráðherra og fyrsti þingmaður Aust-
urlands sagðist í samtali við Tímann
telja það sjálfsagt mál að virkja í
Fljótsdal og í reynd hafi Alþingi
ákveðið það fyrir löngu síðan. „Það
er öllum Ijóst sem til þekkja að ekki
er hagkvæmt að byggja svo stóra
virkjun nema í tengslum við stór-
iðju,“ sagði Halldór. Hann sagðist
vera þeirrar skoðunar að það væri
vel ásættanlegt að samhliða stækkun
álversins í Straumsvík sé virkjun
reist í Fljótsdal og í framhaldi af því
orkufrekur iðnaður á Austurlandi,
sem nýtir til fulls þá miklu virkjun.
„Hvers konar orkufrekur iðnaður
það verður er of snemmt að segja á
þessu stigi, en ég útiloka ekkert
fyrirfram í því sambandi,“ sagði
Halldór. Hann sagði að Landsvirkj-
un hefði nú gert úttefct þar sem í ljós
kæmi að Fljótsdalsvirkjun væri mjög
hagkvæmur kostur.
Halldór sagði að virkjunin hefði
mjög mikla þýðingu fyrir Austfirði
meðan hún væri í byggingu, en
mikilvægt væri að í framhaldi yrði
ráðist í byggingu á orkufrekum iðn-
aði sem hefði varanlega áhrif í
fjórðungnum. „Það er mikilvægt fyr-
ir framtíð Austurlands að efla þétt-
býli á miðsvæðinu," sagði Halldór.
- sá
Forsvarsmenn fiskvinnslu segjast ekki hafa bolmagn til að greiða
8% fiskverðshækkun sem hluta af þjóðarsátt ríkisvaldsins:
Ríkið hlýtur
að eiga aura
Almennt fiskverð er laust um næstu mánaðamót og eru óformlegar
yiðræður þegar hafnar um ákvörðun nýs verðs, sem gildi þá til
haustsins eða áramóta. Krafa sjómanna og útgerðarmanna hljóðar
upp á 8% hækkun fiskverðs eftir því sem næst verður komist og er
þá reiknað með að 5% komi til frá 1. júní, en 3% í haust.
Bjarni Lúðvíksson framkvæmda-
stjóri hjá Sölumiðstöð hraðfrystihús-
anna sagði í samtali við Tímann, að
eftir því sem þeim skildist þá vísi
sjómenn til þjóðarsáttar í launamál-
um, sem ríkið hafi haft forgöngu
um. „Við teljum þá að lausnin hljóti
því að liggja þar, því það er augljóst
að vinnslan hefur ekki bolmagn til
að greiða þessa fiskverðshækkun,"
sagði Bjarni. Hann sagði að skapa
þyrfti vinnslunni tekjur til að standa
undir auknum útgjöldum. í raun
væri þeim alveg sama á hvaða hátt
tekjurnar aukist. Ekki væri fyrirsjá-
anleg markaðshækkun erlendis og
því væru það einhverjar þær aðgerð-
ir sem ríkisvaldið réði yfir. „Ég held
að það verði ekkert erfitt að ná
samkomulagi um fiskverðið núna, ef
þetta er rétt sem sjómenn og útgerð-
armenn halda fram að það sé búið
að gera einhverja þjóðarsátt um
launastefnu. Þá hlýtur ríkisvaldið
bara að koma inn í það, ef það er á
annað borð svo að sjómenn séu
partur af henni. Það deilir enginn
um það að ekki er afgangur í vinnsl-
unni til að standa undir þessu, hvorki
stjórnvöld né fulltrúar seljenda,
þannig að málið snýst um hvaða
aðgerðum menn ná samkomulagi
um og hverjar þær eru stýra því þá
hversu mikið hægt er að hækka
fiskverðið,“ sagði Bjami.
Aðspurður hvort verð á fiski hafi
hækkað eitthvað að undanförnu,
meira en lágmarksverð Verðlagsráðs
sjávarútvegsins gæfi til kynna, sagð-
ist Bjarni ekki hafa fylgst með því.
Hins vegar hefðu alls konar yfirborg-
anir verið í gangi fyrir verðákvörð-
unina, enda verðlagsráðsverðið að-
eins lágmarksverð. „Við höfum ekki
gert neina könnun á hvað gerðist
eftir síðustu verðákvörðun og ég
held að það sé eins misjafnt og
fiskkaupendumir eru margir hvað
þeir hafi verið að gera,“ sagði
Bjarni.
Samkvæmt áætlun Þjóðhagsstofn-
unar, sem byggð er á rekstrarskilyrð-
um í maílok 1989, eru botnfiskveiðar
og vinnsla sameiginlega reknar með
3% halla. Þar af eru veiðar með
2Vs% halla og vinnsla með um 2%
halla. í fiskvinnslunni er hagur fryst-
ingarinnar lakari en söltunar og er
tap frystingarinnar rúmlega 2%, en
tap söltunar 1%.
í þjóðhagsspánni segir að halla-
rekstur í veiðum megi fyrst og fremst
rekja til afleitrar afkomu á báta-
flotanum, en reiknað er með að
hann sé rekinn með 9>/5% halla,
meðan um 3% hagnaður er af togur-
um. Þá segir að reikna megi með að
staða sjávarútvegs verði áfram erfið
á þessu ári, en í því sambandi skiptir
þó máli hvernig verð sjávarafurða
þróast á næstunni og gengi krónunn-
ar. -ABÓ
HVtLUJ*
• ;
VORID ’89
í gær hófst sýningin Vorið ’89 í Reiðhöllinni. Gefur þar að líta margskyns sumarvörur, frá útilegubúnaði upp
í nuddpotta. Það er Reiðhöllin sem stendur fyrír sýningunni og stendur hún fram á sunnudag.
Tímamynd: Pétur/-gs
OPINBERRIHEIMSÓKN
FRÚ VIGDÍSAR LOKIÐ
Frú Vigdís Finnbogadóttir forseti
íslands hefur verið í opinberri heim-
sókn í Bandaríkjunum frá því á
þriðjudag, þar sem hún hefur m.a.
átt viðræður við George Bush for-
seta Bandaríkjanna og forstöðu-
menn Long John Silver veitinga-
húsakeðjunnar.
Frú Vigdís sagði í samtali við
Tímann í gær að ferðin hafi gengið
vel í alla staði og þeim tekist að
koma ýmsum sjónarmiðum íslend-
inga til skila.
„Ég hef lagt sérstaka áherslu hér
á umhverfisvemdarmál og á það að
við íslendingar séum umhverfis-
vemdarsinnar," sagði frú Vigdís.
Hún sagði að sem kunnugt væri
leyndu fordómar gagnvart hvalveið-
um íslendinga sér ekki í Bandaríkj-
unum og hefði hún meðal annars
reynt að sýna mönnum fram á hversu
miklir fordómar það væm í þeim
mönnum sem stjómuðu aðgerðum
grænfriðunga í Bandaríkjunum.
Opinberri heimsókn forsetans
lauk í gær.