Tíminn - 22.07.1989, Blaðsíða 3

Laugardagur 22. júlí 1989
(1
„Þú ert þrár
en hreinskilinn“
Benedikt lögmaður skrifaði Skúla
um þessar mundir og hvatti hann til
að sækja um Þingeyjarsýslu, sem þá
var laus. Öðrum var veitt sýslan, en
Skúla boðin Austur-Skaftafellssýsla
í þess stað, sem var erfið og tekjurýr.
Leitaði hann ráða hjá Gram, sem
sagði: „Vertu trúr yfir litlu, þá
verður þú settur yfir meira.“ Af
þessum fortölum og vegna loforðs
stjómardeildarinnar fyrirþeirri sýslu
sem næst mundi losna afréð Skúli að
taka boðinu. Var honum veitt sýslan
í febrúar 1734.
Skömmu eftir veitinguna bauð
stiftamtmaður honum að skoða
trjávið þann, sem kaupmenn ætluðu
að flytja til íslands á því ári, áður en
hann væri fluttur á skip og segja til
ef eitthvað væri athugavert við hann.
Þótti táknrænt er þetta varð fyrsta
verkefni hans, vegna þeirra mörgu
og misjöfnu skipta sem hann átti við
kaupmenn síðar, vegna vörugalla af
ýmsu tagi.
Skúli fór til íslands vorið 1734.
Kvaddi hann fyrstan prófessor
Wöldike, guðfræðikennara sinn, og
vildi greiða honum 15 ríkisdali í
kennslukaup, svo sem þá var títt. En
Wöldike vildi ekki við taka og kvað
Skúla hafa verið sér einna kærastan
lærisveina sinna. Kvöddust þeir með
blíðu og ámaðaróskum. En gamli
Gram, sem hafði verið honum það í
Höfn, sem afí hans var heima, sagði
að skilnaði: „Guð hefur gefið þér
góðar gáfur. Þú ert þrár en hreinskil-
inn. Farðu vel!“
Verslunarhús á Húsavík. Þótt
þarna sé nær öld liðin frá því er
Skúli var búðarloka hjá Húsavík-
urkaupmönnum, munu staðhætt-
ir svipaðir. Vegna þess hve sjáv-
arbakkinn var brattur varð að
toga varninginn upp að húsunum
með hestum.
Skinnræstinn og
hörundsbjartur
Það er satt að segja einkennilegt
að engin mynd skuli varðveist af
Skúla Magnússyni. Sama má
kannske segja um þá Eggert Ólafs-
son og Bjarna Pálsson, iandlækni.
En Skúli varð það stór í sniðum í
opinberu lífí og hafði slík fjármála-
umsvif að einhverjum hefði átt að
detta í hug að mála mynd af slíkum
höfðingja, eða teikna hann, ef ekki
á íslandi, þá erlendis á seinni ámm
hans. Portrettmálun var raunar mjög
í tísku meðal efnaðri borgara á hans
tíð. En um þetta þýðir ekki að fást
og við verðum að láta okkur nægja
að virða fyrir okkur strangan svip
eirmyndarinnar í garðinum við
Aðalstræti. Og svo vill til að við
getum bætt nokkmm dráttum í svip-
inn með all nákvæmri lýsingu, sem
til er af honum sem ungum manni.
Þar segir svo:
„Skúli bar ekki svo mjög af sam-
tíðarmönnum sínum að ytri ásýnd-
um, en eitthvað hafði hann þó við
sig, sem vakti athygli ósjálfrátt, svo
flestum varð starsýnt á hann í fyrstu.
Hann var með hærri meðalmönnum
á vöxt, réttvaxinn, sfvalur og hvelft
brjóstið, handsmár og vellimaður,
kvikur mjög í öllum hreyfingum,
skinnræstinn og hörundsbjartur og
bólugrafinn mjög, varamikill og þó
eigi munnljótur, fráneygur, snareyg-
ur, svipmikill og stórhöfðingleitur
og svipurinn nokkuð áhyggjufullur.
Skúli var flestum mönnum hvell-
rómaðri, en seinmæltur og var sem
hann biti á vörina, er hann talaði.
Enginn var hann sérlegur burðamað-
ur, en þolinn, þrautseigur og heilsu-
hraustur.
Skartsmaður var hann mikill að
eðlisfari, þótt ekki bærist hann mjög
á hversdagslega, hvorki í klæðaburði
né öðru. Hann var hreinlátur og
reglufastur og hinn kurteisasti í öllu
látbragði, en þó fráleitur öllu upp-
gerðarlátæði.
Hann var í meðallagi glaðlyndur,
heldur fálátur og þögull hversdags-
lega, en í vinahóp gat hann verið
ræðinn og skemmtilegur og oft gam-
anyrtur og stundum jafnvel meinyrt-
ur, ef svo bar undir. En allt glens var
honum fjarri skapi.“
Þessi er þá lýsingin á manninum
sem varð „faðir Reykjavíkur" í lok
þess skeiðs ævi hans, sem hér hefur
verið fjallað um. Manndómsárin
fóru í hönd. Á herðar honum
söfnuðust mikil völd og mikil ábyrgð
og gnótt mótlætis, sem stundum lá
við að bugaði hann, eins og Jón
Eiríksson síðar. En það sem vannst
reyndist stærra en honum sjálfum
gat orðið ljóst, eins og svo oft er um
hina mestu brautryðjendur.
Italskur dómstóll
sýknar Kain Adamsson
ítalskur dómstóll hefur nú sýknað
Kain Adamsson, en hann var sakað-
ur um morðið á bróður sínum Abel
Adamssyni. Níu manna kviðdómur
klofnaði í afstöðu sinni. Fimm vildu
sýkna Kain en fjórir töldu. hann
sekan.
Bóndinn Kain drap bróður sinn,
fjárhirðinn Abel, eftir að foreldrar
þeirra, Adam og Eva, voru rekin úr
aldingarðinum Eden eftir að hafa
bragðað á hinum forboðna ávexti.
I úrskurði dómsins var Kain sýkn-
aður þar sem verknaður hans hefði
stjórnast af „óhjákvæmilegri geðs-
hræringu er stjórnaðist af félagslegu
óréttlæti". '■ "" ’ ' •*"
Drápi Kains er lýst í Genesis
fyrstu bók Gamla Testamentisins.
Þar segir að Kain hafí drepið Abel
vegna afbrýðisemi þar sem Guð
almáttugur þáði lambsfórn Abels,
en hafnaði grænmetisfóm Kains.
Saksóknarinn í ítölsku réttarhöld-
unum sem haldin voru í Feneyjum á
sunnudaginn hélt því fram að Kain
hefði undirbúið morðið vegna inni-
legrar afbrýðisemi og væri því full-
komlega ábyrgur gerða sinna. Kvið-
dómurinn var á öðru máli eins og
áður segir.
í réttarhöldunum voru Rabbí,
prestur, mannfræðingur og glæpa-
fræðlngur káHáðir tirvitnis1;' v
HELGIN ® 13
HLUTHAFA-
FUNDUR
Hluthafafundur í Útvegsbanka íslands hf. verður haldinn í Súlnasal Hótel Sögu við Haga-
torg í Reykjavík, þriðjudaginn 1. ágúst 1989 og hefst fundurinn kl. 17:00.
Dagskrá:
1 • Tillögur bankaráðs að breytingum á samþykktum félagsins, fluttar að ósk aðila að
samningi um kaup á hlutabréfum ríkissjóðs í Útvegsbanka íslands hf. dags. 29.
júní 1989, og m.a. lúta
— að breytingum á nafni félagsins
— að breytingum á ákvæðum um hlutafé sbr. 3. dagskrárlið
— að breytingum á ákvæðum um takmörkun afls atkvæða
— að breytingum á ákvæðum um bankaráð þ.á m. kjör þess og samsetningu
— að breytingum á ákvæðum samþykkta til samræmis við þær breytingar sem leiða
— af nýsettum breytingalögum nr. 15 og nr. 32/1989 á lögum um viðskiptabanka nr.
86/1985 um breytt hlutverk bankaráðs og hæfiskröfur til bankaráðsmanna.
— að breytingum á ákvæðum um breytingar á samþykktum og félagsslit.
2* TiIIaga um heimild til bankaráðs um útgáfu jöfnunarhlutabréfa.
3 • Tillaga bankaráðs um hækkun hlutafjár, að fjárhæð kr. 1.300.000.000.00, flutt að
ósk aðila að samningi um kaup á hlutabréfum ríkissjóðs í Útvegsbanka íslands hf.
dags. 29. júní 1989.
Skv. tillögunni skulu hluthafar eiga áskriftarrétt að hlutafjáraukningunni í réttu
hlutfalli við hlutafjáreign sína, að Fiskveiðasjóði íslands frátöldum. Þá gerir tillag-
an ráð fyrir því að hluthafarnir, Alþýðubankinn hf., Iðnaðarbanki íslands hf. og
Verslunarbanki íslands hf., megi greiða hlutafjárauka sinn með bankarekstri sín-
um og eignum bankanna þriggja, sbr. samning þeirra og viðskiptaráðherra um
kaup þeirra, að Vi hluta hver, á hlutafé ríkissjóðs í bankanum, dagsettan 29. júní
1989, en að öðru leyti verði áskrift greidd með reiðufé.
Skv. tillögunni á áskriftarskrá að liggja frammi á skrifstofu bankans að Austur-
stræti 19, Reykjavík, í þrjá mánuði eftir hluthafafundinn og hluthafar að skrá sig
þar fyrir hlutafjárauka innan þeirra tímamarka.
4« Kosning í bankaráð.
5 • Kosning skoðunarmanna.
6. Önnur mál, löglega upp borin.
Hluthafar, sem vilja fá ákveðið mál borið upp á hluthafafundi, skulu í samræmi við
ákvæði 25. greinar samþykkta bankans senda skriflega beiðni þar að lútandi. Hún þarf
að berast bankaráði í síðasta lagi mánudaginn 24. júlí.
Aðgöngumiðar að fundinum og atkvæðaseðlar verða afhentir hluthöfum eða umboðs-
mönnum þeirra í aðalbankanum að Austurstræti 19, 3. hæð dagana 27., 28. og 31. júlí
nk. svo og á fundardag við innganginn.
Viku fyrir fundinn munu eftirtalin gögn liggja frammi hluthöfum til sýnis og afhending-
ar að Austurstræti 19, Reykjavík.
1 • Tillögur skv. 1., 2. og 3. dagskrárlið og ef berast skv. 6. lið dagskrár.
2* Eftirrit reikninga síðasta reikningsárs með áritun um afgreiðslu aðalfundar og
eftirrit endurskoðunarskýrslu varðandi þessa reikninga.
3 • Skýrsla bankaráðs, þar sem gefnar verða upplýsingar um þau atriði, sem verulegu
máli skipta um fjárhagslega stöðu félagsins og breytingum hafa tekið, eftir að reikn-
ingar voru gerðir.
4. Umsögn endurskoðenda um fyrrgreinda skýrslu bankaráðs. .
5 • Skýrsla Iöggilts endurskoðanda um greiðslu hlutafjárauka hluthafanna Alþýðu-
bankans hf., Iðnaðarbanka íslands hf. og Verslunarbanka íslands hf. með banka-
rekstri sínum og eignum bankanna og skjöl þau er þetta varða sbr. 31. gr. hluta-
félagalaga.
6* Samþykktir bankans.
7 • Samningur viðskiptaráðherra og Alþýðubankans hf., Iðnaðarbanka íslands hf. og
Verslunarbanka Islands hf. dags. 29. júní 1989.
Reykjavík, 17. júlí 1989
Bankaráð Útvegsbanka íslands hf.
úo
Útvegsbanki íslands hf
'íi H V ’.L' UiC-Í'll alH'.l '1ÍJÍ5 1 • 1S 1 I .... .... - -- — — —^ w w » M M
ósarfslA