Tíminn - 22.07.1989, Blaðsíða 9

Laugardagur 22. júlí 1989
HELGIN
19
Af írskum veiðimálum
Skrifan þessara orða átti þess kost fyrir nokkru að dvelja
ríflega vikutíma á írlandi í þeim tilgangi að kynna sér veiðimál
þar í iandi. Það er þó ekki hægt að segja að hann sé orðinn
sérfræðingur í lax- og silungsveiðimálum íra, en eigi að síður
varð hann margs vísari en áður um þau efni.
írland er um 84 þúsund km2 að flatarmáli og þess vegna
heldur minna en ísland. Þar af eru ár og vötn um 20%
landsins, hhðstæð tala her a
íbúafjöldi í írska lýðveldinu
Búa vel að ám og vötnum
írar búa því vel að ám og vötnum,
en talið er að vötnin séu um 4
þúsund. Þar eru sömu fisktegundir
og hér á landi, auk þess fjöldi
annarra tegunda, eins og víðast hvar
annars staðar í Evrópu. Tegundir
þessar eru ekkert sérstaklega eftir-
sóknarverðar, þó margir hafi áhuga,
sem hafa vanist þeim, að stunda
veiðiskap sem snýst um þessa fiska.
Sportveiði (Game fishing) tekur
yfir veiðiskap á laxfiskum og að-
greint með þessu frá öðrum veiði-
skap, eins og á hinum grófari tegund-
um (Coarse fishing). Laxinn og sjó-
i 10%, eins og kunnugt er.
milli 3 og 4 millj. manna.
birtingur er í ánum og fer auk þess
víða um vötnin, þvf að sum vatna-
hverfin, eins og Shannonáin, öflug-
asta vatnakerfið á írlandi. Nær yfir
víðáttumikið svæði straumvatns og
stöðuvatna, sem fiskurinn kemst
auðveldlega um. í vötnunum erfyrst
og fremst urriði (Brown trout), en
bleikjan (Char) er sjaldgæfari og
helst í vötnum sem liggja hátt í
fjalllendinu og einnig við skilyrði
sem eru of harðgerð fyrir urriðann.
1.000 iestir af laxi árlega
Árleg laxveiði á írlandi er ríflega
1.000 lestir og fæst mestur hluti
Veiðimaðurínn reynir við laxinn í Corríbánni, sem fellur um miðja
Galwayborg á vesturströnd írlands. Að vísu er hann við neðrí enda laxastiga,
en það er fríðunarsvæði hér á landi. (Ljósmynd Einar Hannesson)
aflans í sjó. Aðeins um 4-5% veiðast
á stöng eða línu í ánum. Það er því
ólíku saman að jafna, veiði hér á
landi og á írlandi, hvað þetta snertir.
Hér eru hlutföllin öfug við það sem
er á írlandi.
Laxakvóti
Við veiðar í sjó, þurfa írskir
laxveiðimenn að sækja um leyfi og
þeim er ákvarðaður kvóti, sem hver
bátur má veiða í reknet. Auk þess
eru lagnir við ströndina. En í ánum
er eingöngu veitt á stöng og færi, en
netaveiði með öllu bönnuð í fersku
vatni á írlandi til almenns veiðiskapar.
Mikill veiðiþjófnaður er stundað-
ur í sjó við írland og á þessu sumri
keyrði um þverbak. Eftir að þurrkur
hafði staðið í um sex vikna skeið í
maí og júní s.l., hafði vatn svo
þorrið í ánum, að laxjnn gekk ekki
upp í þær og beið úti fyrir sjávarós-
um. Þetta varð veiðiþjófum mikil
freisting til athafna og varð mikill
handagangur í öskjunni, eins og sagt
er. Var írska flotanum beitt gegn
veiðiþjófum.
Irskir áhugamenn um eflingu laxa-
stofnsins og bætta nýtingu og arð-
samari, gagnvart laxveiði og fyrir
ferðaþjónustu, hafa haft miklar
áhyggjur af rányrkjunni, sem þeir
kalla svo laxveiðar í úthafi og í
lögsögu íra, og hafa barist gegn
þessum veiðiskap, en ekki haft er-
indi sem erfiði hingað til.
Veiðiskírteini
Á írlandi þurfa allir veiðimenn
veiðiskírteini áður .en þeir kaupa
sjálft veiðileyfið, einskonar lykil
að kaupum á veiðileyfi. Til skamms
tíma þurfti ekki veiðiskírteini eða
veiðileyfi til veiða í vötnum í eigu
ríkisins, sem eru fjölda mörg.
Enska krúnan átti mikið af veiði-
rétti og þegar írar urðu sjálfstæðir, '
féllu þessar veiðilendur og vötn til
lýðveldisins.
Algeng sjón við stóru stöðuvötnin á Irlandi. Veiðin er stunduð frá bát og
gjarnan leiðsögumaður með við veiðar. Mvndin er tekin við Ennelvatn.
(Ljósmynd Einar Hannesson)
Að Boycottera
Fyrir tveimur árum kom stjórn-
arflokkurinn því á að vatnaveiðin
félli undir sömu sök og önnur
veiði, að það þyrfti veiðiskírteini
til veiða þar. Út af þessu varð
mikill hvellur meðal stangaveiði-
manna, heimamanna í byggðunum
næst vötnunum. Þeir mótmæltu
harðlega og gera enn. Margskonar
aðferðir eru viðhafðar, borðar
strengdir yfir vegi, orðsendingar
settar á símastaura og máluð slag-
orð þvert yfir helstu þjóðvegi í
nágrenni vatnanna. Eitt slagorð er
mest áberandi en það er að Boy-
cottera veiðileyfið eða sniðganga
það. Sá frægi maður, sent orðið
Boycott er kennt við, var einmitt
búsettur á sínum tíma í vatnahér-
aði írlands og varð frægur þar fyrir
hörku í samskiptum við vinnandi
fólk, varð sigraður með samtaka-
mætti fólksins að lokum.
Stjórnvöld segja sem rök fyrir
veiðiskírteini, að meðan þurft hafi
að draga úr framlögum ríkisins til
mennta- og heilbrigðismála og ekki
sist vegna þess að verulegum fjár-
munum sé árlega varið til uinbóta
og viðhalds veiði í stöðuvötnum
ríkisins, sé eðlilegt að veiðimenn
leggi sitt af mörkum á móti hinu
opinbera.
Árlegt veiðiskírteini fyrir lax, er
núna um 2.000 krónur, en fyrir
silungsveiði eingöngu er það 1.200
krónur. Unnt er að leysa út 21 dags
skírteini fyrir 800 krónur, hvað lax
varðar, og 400 krónur fyrir silung.
Veiðimálaráð
Á írlandi eru starfandi veiði-
málaráð fyrir landið í heild og
síðan sjö önnur, hvert í sínu hér-
aði. Ráð þessi eru kosin af þeim
sem greiða veiðiskírteini og í þau
er einnig tilnefndir fulltrúar hins
opinbera. Starfa ráðin í 5 ár í senn.
Þau stjórna veiðimálum í fersku
vatni og í sjó út að 12 mílna
línunni. Þau eru jafnframt ráðgef-
andi aðili fyrir stjórnvöld og annast
rannsóknir vatnafiska.
Mengunarslys
Irar auglýsa mikið þessa auðlind
sína sem er veiði á laxi og silungi í
ám og vötnum landsins. I auglýs-
ingum er talað um einstæð skilyrði
í Evrópu, hvað þessa hluti varðar
á írlandi. Þar sé mengun minni en
annars staðar. Ekki skal dregið úr
að írar búa vel að í þessu efni, en
engu er samt líkara en að þeir hafi
gleymt íslandi þegar þeir settu
þennan texta saman. Mengun er
vandamál á írlandi og á þessu
sumri hafa orðið mengunarslys,
fiskur drepist í stórum stíl, m.a.
vegna mcngunar frá landbúnaði.
eh.
Hvað er GORI viðarvöm?
GORI sérhæfir sig í
framleiðslu á efni sem
ver viðinn gegn sveppum
og örverum sem ásækja
hann.
GORI hentar vel á nýtt
tréverk og einnig til
viðhalds á eldra tréverki.
Myndin sýnir hús
þar sem tréverkið
er meðhöndlað með
GORI 88 yfirborðsviðarvörn
sem slettist hvorki né drýpur.
GORI meðhöndlun
byrjar með grunnun.
Nýtt tréverk eða viður
sem er mjög veðraður skal
grunnast með GORI 22.
GORI 22 er olíublönduð
viðarvörn og smýgur vel inn
í viðinn og ver hann gegn
örverum og sveppum.
Ö/GORI
viðarvörn
: E ' . '
........................................
'4, t ifr *■ 'L'
Allt tréverk þarf yfirborðsvörn og viðhald. Viðurinn þarf að vera vatnsfælinn og varinn geislum
sólar sem hefur skaðleg áhrif á hann. Þess vegna mælum við eindregið með GORI 88 sem er
olíublönduð viðarvörn og hentar mjög vel m.a. til litabreytinga.
GORI 22 og 88 er olíublönduð viðarvörn í hæsta gæðaflokki.
Við mælum með að þú fjárfestir í gæðum.
“Veldu GORI gæðanna vegna“
GORI er fáanleg í kaupfélögunum.
Byggingavöruverslun Sambandsins, Krókhálsi 7, Reykjavík.
Fit byggingavörum, Bæjarhrauni 8, Hafnarfirði.
Byggingamarkaði, Vesturbæjar, Hringbraut 120, Reykjavík.