Tíminn - 22.07.1989, Blaðsíða 8

18 W HELGIN
- é^glMTfTlllnri n
IHIIIIIIIIBIH l tímans RAs I Illllllllllllllll - I

Atli
Magnússon: 'MmA. Æ i
Laugardagur 22. júlí 1989
GETTU NÚ
Einn var sá bandamaðurinn...
Einn var sá bandamaðurinn, sem
oss Isiendingum þótti gott að eiga
höfði voru að að halla á sínum
tíma, en er nú tapaður í bili. Þessi
vinurinn var almenningsálit um-
heimsins, kannske óljóst hugtak,
en furðu áþreifanlegt þegar á
herðir. Það var hann og ekkert
annað sem færði okkur sigurinn í
fjórum síðustu þorskastríðum.
Þótt ekki sé verið að draga úr því
að varðbátar og sjávarútvegsráð-
herrar hver fram af öðrum gengju
fram hið skörulegasta, þá hefði
það komið fyrir lítið án þessa vinar
og bandamanns, sem þrátt fyrir allt
megnaði einn að hnekkja ofurefli
sjóhers Breta, er hefði víst að
öðrum kosti átt hér léttan leik. Það
sér hver maður, sem hefur augu í
höfðinu.
Nú hafa mál horft svo um hríð
að þessi bandamaður hefur ekki
verið alls kostar sáttur við oss og
því snúið að oss baki, þ.e.a.s. í
orrustunni um hvalinn. Þetta er
eins og marga undri, en er þó
sérlega auðskýrt og einfalt. Menn
hafa slegið í borð og veggi og reytt
hár sitt og beint reiði sinni að
samtökum Grænfriðunga, sem er
misskilningur. Andúðin á hval-
veiðum var löngu nægjanlega al-
menn með öðrum þjóðum til þess
að ef ekki hefðu verið samtök
Grænfriðunga hefðu mótmælin
borist um eitthvert gjallarhorn
annað.
Oss löndum er gjarnt að verða
harla snefsnir, ef við teljum að
einhvers staðar sé verið að kippa
spóni úr aski vorum. Þetta hefur
lengi loðað við hér, og þótt vér
þykjumst öldungis engir eftirbátar
annarra þjóða, sé farið að ræða um
lífskjör og menningu, vorum vér
fúsir að kjökra yfir meðferðinni á
þessari „þjóð í norðurhöfum",
þegar við héldum að þær ættu að
tapast, þessar hvalkrónur. Þá var
ekkert að því að skipa sér á bekk
með örbjarga eskimóun á nyrstu
oddum Alaska og láta eins og um
sjálft lífið væri að tefla.
En nútíminn er nú bara svoleiðis
að menn verða að „slá af“, þegar
svo ber undir. Höfundi þessara
orða þykir hafa skort á að litið hafi
verið á hvalveiðamar í því víða
samhengi sem nátturvemdarmál í
heiminum em. Hvalveiðamar og
harkið við Greenpeace er aðeins
lítill útangi þessara miklu mála.
Þótt vel geti verið að það sé
kappnóg af hval í öllum heimshöf-
um, þá hefði átt að láta þessar
veiðar eftir samt - fyrir löngu. Það
hefði eflt náttúruvernd á öðmm
sviðum, á sviðum þar sem enginn
deilir um að sjálfur voðinn er
yfirvofandi. Veiðarnar em hvort
sem er svo litlar í sniðum að við
hefðum vel getað „splæst" þessu
fyrir „prinsípið".
Ekki geta þessi orð víst kallast í
tíma töluð er veiðunum er að ljúka
hvort sem er. En vemm þess
minnug að heimurinn hefur verið
að snúa sér til snauðra þjóða með
tíföld landamæri íslands og óyfir-
skyggnanlegar víðáttur skóga og
dýralífs og biðja um hlífð fyrir
skóglendi og dýrategundir á heljar-
þröm. í þessum löndum sitja víða
vanmegna stjórnvöld, sem eiga
yfir ólæsum þjóðum að bjóða. Eg
fæ ekki betur séð en þessi ríki hafi
gert mönnum á íslandi skömm til,
með því að þær hafa viljað reyna
að koma til móts við þessi tilmæli
og tekið þeim vel. Þannig hafa þær
stutt viðleitni alþjóðalögreglu og
alþjóða póstþjónustu, sem berst
erfiðri og kannske vonlausri bar-
áttu við viðskiptaumsvif veiði-
þjófa. Tillag vort íslendinga á
þessu sviði getur ekki kallast mjög
heillandi. Óhapp vort er að hér var
litið á hvalamálið sem einangrað
hagsmunamál íslendinga. Það var
rangt. Þetta var smápeningur sem
bar að gjalda í sameiginlegan sjóð
- en var því miður svikist um að
gera.
Við vorum stödd á
Úlfljótsvatni í síð-
ustu getraun.
Að þessu sinni
getur að líta hér með
mynd af einu af einu
meiri náttúrundra
landsins. Hvert er
það?
KROSSGÁTA