Tíminn - 18.11.1989, Blaðsíða 10

10 Tíminn
Laugardagur 18. nóvember 1989
Frumsýning Leikfélags Selfoss á Sálminum um blómið:
Þórbergur Þórðarson var mjög
fyndinn maður og nógu mikið nátt-
úrubarn til að sjá spaugilegu hlið-
arnar á viðbrögðum bama jafnt
sem fullorðinna við ýmsum uppá-
komum í lífinu. Sálminn um barnið
í manneskjunni og barnið í raun-
vemleikanum skrifaði Þórbergur
af sömu nákvæmninni og niðurrit-
aðar veðurathuganir sínar. Þess
vegna brá þar m.a. fyrir honum
Hauki, sem skítti á fiðluna, þótt
hann héti ekki Haukur. Þórbergur
talaði við steina í Suðursveit af
jafnmikilli einlægni og hann talaði
við litlu stúlkuna systur hennar
Biddu. Hann var hinn hjartahreini
maður og menn sem nálugðust
hann urðu að vera hjartahreinir.
Ýmislegt hefur verið skrifað um
Þórberg og af misjöfnu innihaldi
og skilningi, en í leikgerð eins og
þessari er hann hreinn og skýr af
því hann talar til okkar sínum eigin
orðum.
Þrátt fyrir hið þrönga og loftlága
hús, þar sem engu hefur verið
kostað til nema kannski svörtu
tjaldi og myndvörpu til að sýna
Hringbrautarblokkina, Suður-
sveitina og miðbæinn í Reykjavík,
varð húsið að nýrri höll um leið og
leikurinn hófst á sviðinu, jafnvel
þótt gólfið væri það flatt að sveigja
þurfti sjónpípurnar framhjá rosa-
legum túberingum og hárbúnaði
þeirra er sátu framar. Þetta var
sem sagt allt eins og það átti að
vera, nema hvað greiðslan var
brosmameiri en á nivea-krems
tíma teofani greiðslunnar. Guð lét
snemma á sér bera og var í svörtu
vesti. Hann var Ieikinn af Axel
Magnússyni og var virðulegur og
hæglátur eins og guð á að vera, en
skegglaus eins og Þórbergur. Sobb-
eggi afa lék Sigurgeir Hilmar Frið-
þjófsson, og var sýnu líkari Þór-
bergi í útliti, þótt hart sé að segja
það, en Jón Hjartarson sjálfur í
Ofvitanum, og hélt maður þó að
nær honum væri ekki hægt að
komast. Má fara að álíta að Þór-
bergur finnist í hverju einasta
plássi í landinu yrði hann leikinn
víðar, svo fjölbreytt virðumst við
vera að manngerðum. í stuttu máli
fór Sigurgeir á kostum í Þórbergi,
spastískar handahreyfingar hans,
togið andlitið af vfsdómi og alvaran
mikla, sem gjarnan var yfir þessum
spéfugli sem vildi láta fólk trúa sér
og trúði öllu sjálfur og sjálfum sér
mest, var öll fyrir hendi í leiksvið-
stilburðum Sigurgeirs. Það var í
sjálfu sér fyndið að hugsa til þess
að þama hafði Jón Hjartarson
komið upp nýjum Þórbergi, sem
jafnvel sló leikstjórann út á
köflum.
Mamma gagga var leikin af Ester
Sælir eru
Gamli iðnskólinn á Selfossi minnir um margt á leikhúsin,
þar sem verið var að sýna Skugga-Svein, Landafræði og ást
og aðrar stórbrotnar „frænkur“ og förðunardúkkur, ef
ekki skeggjuð tröllmenni úr fjöllunum, upp úr 1930, bæði
á Króknum og annars staðar með ilmandi súkkulaði og
límonaði í hléum og Dadda Brenni eins og elskhuga allra
tíma að skrifa bréf, sem hann henti jafnóðum á gólfið svona
voðalega sætan og eftirsóknarverðan að manni skildist
fyrir ungmeyjabrjóstin. Þetta var leikhús og enn er leikhús
með lítilli loftræstingu og sælgæti í hléi.
Að þessu sinni er Jón Hjartarson, leikari, á ferðinni og
nýtur til þess hóps tómstundaieikara austan fjalls, þar sem
stúlkur eru þokkafullar á sviði, syngja betur en páfinn og
fara afbragðsvel með það sem þeim er trúað fyrir.
Leikfélag Selfoss sýnir sem sagt Sálminn um blómið eftir
Þórberg Þórðarson í leikgerð Jóns Hjartarsonar og
leikstjórn hans. Síðan Jón Hjartarson lék með sérstökum
afbrigðum hið ágæta verk Ofvitann, hlýtur að þykja
forvitnUegt hvernig slíkur persónugervingur Þórbergs fer í
verk eftir meistarann tU að gera úr því leiksýningu. I stystu
máU sagt skemmtu áhorfendur sér konunglega \ litla
leikhúsinu, sem minnir svo mikið á gömlu leikhúsin frá
1930.
hefði lagt þau saman og giktin lent
öll í mjaðmarliðunum. Þar hafði
Jón Hjartarson sýnilega meiri af-
skipti en af þeim ágæta upprétta
flokki ungs fólks sem söng bæði
fallega og fór léttum skrefum um
sviðið, en beindu huganum að því,
að vel væri við hæfi að bæta meiri
tónlistinn í og jafnvel danssporum,
verði þetta sýnt á stóru sviði (musi-
cal). Tónlistin var eftir Jóhann
Morávek. Hún lyfti undir með
sýningunni og jók mjög á samræm-
ið í verkinu; skapaði því aukinn
heildarsvip.
Auðvitað gengur maður bros-
andi út af svona sýningu. Líka
vegna þess að þeir á landsbyggð-
inni eru stundum að tala um slæma
aðstöðu sína. Miðað við sýninguna
í gamla iðnskólahúsinu á Selfossi
skiptir aðstaðan litlu máli. Það er
hægt að byggja hallir yfir leiklist án
þess nokkuð gerist. Leiklist er þörf
og skemmtun fyrir augað. Og hún
er allt þar á milli. Hún getur átt
heima úti á víðavangi ef því er að
skipta. En hún verður að vera fyrir
hendi. Það var hún í öllum einfald-
leika sínum á Selfossi.
Indriði G. Þorsteinsson
Guð var í svörtu vesti.
Iris Magnúsdóttir, Ester Halldórsdóttir og meistarinn.
Tvlagnúsdóttur, sem var bæði lík
Margréti í útliti og lék taktana
hennar eins og hún hefði verið
nákunnug henni. Þótt Margrét væri
ekki nálægt því eins lengi á sviðinu
og Þórbergur, fylgdi henni sá
þróttur, eins og Margréti, að manni
fannst hún væri alltaf þarna. Þann-
ig var það líka í raunveruleikanum.
Svo birtust tvær perlur í sýning-
unni, þær Guðríður Þorgeirsdóttir
sem Egga la og íris Magnúsdóttir
sem Lilla Hegga. Það er í rauninni
alveg makalaust hvað krakkar geta
verið miklir leikarar og hvað þeim
er fyrirskipaður og stýrður leikur
eðlilegur ef út í það er farið. Það
þurfti frábæran Þórberg til að halda
í við litlu stöllumar svo ákveðnar,
öruggar og þróttmiklar voru þær í
hlutverkum sínum.
Hér hafa aðeins verið höfð hin
bestu orð um sýninguna um Sálm-
inn um blómið á Selfossi. Það er
ekkert undarlegt svo mjög sem
hún kom á óvart. Minni hlutverk
voru ágætlega flutt, þótt þar gætti
sums staðar nokkurrar stífni, sem
fer af eftir fyrstu sýningar. Gamlar
kerlingar og karlar birtust í for-
kostulegum gervum, eins og lífið
Sigurgeir í stellingum meistarans.
Hopur sem kom oft vio sogu.