Tíminn - 22.11.1989, Blaðsíða 2

2 Tíminn
Miövikudagur 22. nóvember 1989
Sebrabrautir þar sem tvöföld akrein er í hvora átt heyra nú sögunni til, enda hinar mes*u slysagildrur. Ganghrautin sem var yfir Lækjargötu, gegnt
Menntaskólanum í Reykjavík hefur veríð fræst burtu og ætlast er til að fólk gangi yfir á umferðaHjósunum á horni Lækjargötu og Bankastrætis.
TínaniyBd Ánii Bjarma
Sebrabrautir yfir tvöfaldar akbrautir aflagðar:
ORYGGIGANGANDI
VEGFARENDA AUKID
Sebragangbrautir yfir götur þar sem tvöföid akrein er í
hvora átt heyra nú sögunni til. Starfsmenn Reykjavíkurborgar
unnu að þessum framkvæmdum fyrr í haust og er nú búið að
fræsa upp þær 28 sebrabrautir sem fyrir voru. Þetta er gert
til að auka öryggi gangandi vegfarenda.
Haraldur Blöndal formaður um-
ferðarnefndar Reykjavíkurborgar
sagði í samtali við Tímann að mikil
slysahætta Tiafi stafað af þessum
gangbrautum. „Allir umferðarfræð-
ingar eru þeirrar skoðunar að það sé
hættulegt að láta sebrabraut fara yfir
tvöfalda akbraut," sagði Haraldur.
Hann sagði að sebrabrautir hafi
verið ofnotaðar á íslandi. Ef notaðar
væru sömu reglur og giltu í Þýska-
landi, þá væru sex sebrabrautir í
Reykjavík.
Aðspurður hvort sebrabrautir
væru ekki lengur það öryggistæki
sem talið hefur verið hingað til,
sagði Haraldur að ef rétt væri að
notkun þeirra staðið, þá hefðu þær
fullt gildi.
Nú fer fólk yfir götur, þar sem
sebrabrautir voru áður á tvöföldum
akbrautum, er það ekkert hættu-
legra? „Nei, það var talið betra að
malbika yfir og þurrka út öll um-
merki, en ekki er hægt að gera allt í
einu. Ég held að almennt sé þetta til
bóta,“ sagði Haraldur. Hann sagði
að nýbúið væri að setja upp grind-
verk í Læjargötu, sem gert væri til
að þvinga fólk til að ganga yfir
götuna þar sem á að ganga. „Þetta
var mesta slysagata í Reykjavík þar
sem gangandi fólk átti í hlut, aðal-
lega vegna þess að fólk fór ekki eftir
settum reglum," sagði Haraldur.
Haraldur benti á að búið væri að
fjölga gangbrautarljósum, sem kæmi
á móti fækkun sebrabrautanna að
einhverju leyti. Á sumum stöðum
hefði hins vegar ekki verið forsenda
fyrir gangbrautarljósum. Það mun
m.a. vera vegna þess að umferðar-
ljós eru skammt frá. -ABÓ
Menntamálaráðuneyti:
Nefnd um
barna-
menningu
Menntamálaráðherra hefur
ákveðið að skipa nefnd um barna-
menningu í því skyni að efla þátt
lista- og menningarstarfsemi í lífi,
starfi og námi yngstu kynslóðarinn-
ar.
Helsta hlutverk nefndarinnar er
að gera tillögur um hvernig auka
megi tengsl barna, hvar sem þau
eru, þar á meðal á dagvistarheimil-
um og nemenda í grunnskólum við
list- og menningarstofnanir í land-
inu. Nefndin á einnig að kanna
hvaða leiðir eru færar innan núver-
andi forskóla- og grunnskólakerfis
til að nota listina í auknum mæli í
almennri kennslu og gera tillögur
um aukna kennslu í öllum listgrein-
um miðað við lengdan skóladag.
Menntamálaráðherra mun skipa
formann nefndarinnar en óskað hef-
ur verið eftir tilnefningum frá Kenn-
araháskóla íslands, Bandalagi ís-
lenskra listamanna, Fóstrufélaginu,
Kennarasambandi íslands og Ríkis-
útvarpinu. SSH
Garri
Nafn Svanfríðar Jónasdóttur,
fyrrverandi varaformanns Al-
þýðubandalagsins misritaðist í
þætti Garra í blaðinu í gær.
Svanfríður er beðin afsökunar á
þessum mistökum
Hjalti Zóphóníasson skrifstofustjóri í dómsmálaráðuneytinu
um hlutverk lögreglu á íslandi í nútíð og framtíð:
Ekki verið vilji til að
marka ákveðna stefnu
„Af hálfu stjórnmálamanna á íslandi hefur á síðari
áratugum ekki verið vilji til að marka ákveðna stefnu í
löggæslu-, fangelsis- eða refsimálum.“ Þetta kom fram í
erindi sem Hjalti Zóphóníasson skrifstofustjóri í dómsmál-
aráðuney tinu flutti á ráðstefnu Landssambands lögreglum-
anna er fram fór í vikunni. Yfirskrift erindisins var:
„Hlutverk lögreglu á íslandi í nútíð og framtíð.“
Hann sagði að skortur á slíkri
áætlun hafi leitt til þess að ekki er
fylgt markaðri áætlun um heildar-
stefnumörkun. „Leyst er úr ein-
stökum þáttum og þá oft ekki fyrr
en menn standa andspænis ein-
hverjum fyrirsjáanlegum vanda
eða ófremdarástandi og eru þá
nauðbeygðir til þess að finna ein-
hverja lausn,“ sagði Hjalti.
Hvort verkefnum lögreglu muni
fara fjölgandi eða fækkandi sagði
Hjalti að sín trú væri sú að umtals-
verðra breytinga væri ekki að
vænta. Sjá megi fyrir að störf er
lúta að umhverfisvernd og mengun
hljóti að aukast, svo og störfum
viðkomandi brotum er framin eru
í tölvu eða með aðstoð tölvu. Það
er hins vegar hans mat að öryggis-
þjónustufyrirtæki komi til með að
taka að sér eignavörslu í auknum
mæli.
Hjalti er þeirrar skoðunar að
áherslubreytinga sé að vænta í
starfi lögreglu, sem byggjast munu
að verulegu leyti á fjárveitingum,
þ.e. hversu miklar þær verði. Hvað
forvarnarstarfið varðar, þá mun
það aukast til mikilla muna. Hjá
forvarnardeild lögreglunnar í
Reykjavík er verkefni um forvarn-
arstarf í gangi og sagðist Hjalti
binda miklar vonir við að árangur
þess yrði góður og að það yrði
tekið upp á landsvísu.
Hann sagði að þar sem stefnu-
mörkun vantaði í löggæslumálum
ofanfrá þá væri erfitt að segja
mikið um framtíðarhorfur. „Hér
þyrfti til að koma sérstök löggæslu-
áætlun líkt og gert hefur verið hjá
mörgum vestrænum þjóðum, bæði
með langtímaspá og langtíma-
markmið,“ sagði Hjalti.
Hann sagði að nokkrir mjög
stórir ágallar væru á núverandi
skipulagi lögreglunnar. í fyrsta lagi
vanti ríkislögreglustjórn, sem hafi
bein afskipti af framkvæmd lög-
gæslunnar og móti hana. Þá hafi
lögreglustjórar landsins margir
hverjir verið önnum kafnir við
aðra málaflokka, s.s. uppboðsmál
og dómsmál, þannig að lögreglu-
stjórnin hefur setið á hakanum. Á
þessu sé hins vegar breyting í nánd
með lögum um aðskilnað dóms-
valds og framkvæmdavalds í hér-
aði, sem koma til framkvæmda
árið 1991. Hann sagði að tilfinnan-
lega hafi vantað ákvarðanir um
það hver forgangsverkefni lögregl-
unnar eigi að vera á hverjum tíma
og verkstjórnarskipulag af hálfu
lögreglu væri ábótavant. Einn liður
í að bæta þann þátt er að haldið
verður varðstjóranámskeið hjá
Lögregluskólanum í vetur. Þá
nefndi hann þann ágalla að ríkis-
. saksóknari hafi ekki gefið lögreglu-
mönnum almenn fyrirmæli eða
leiðbeiningar um framkvæmd lög-
Hjalti Zóphóníasson skrífstofustjóri í dómsmálaráðuneytinu flytur eríndi
á ráðstefnu Landssambands lögreglumanna. Tímamynd Ámi Bjama.
gæslu eða rannsóknar, eins og
kveðið væri á um í lögum um
meðferð opinberra mála. Þá væri
umdæmastærð óheppileg. „Þetta
eru meðal þeirra atriða sem þarf að
breyta ef takast á að gera löggæslu-
starfið skilvirkara og betra,“ sagði
Hjalti.
En hvernig lögreglu viljum við
hafa? Þessari spurningu svaraði
Hjalti í tíu liðum. Lögreglan á að
endurspegla hugsjón þjóðfélags-
ins, byggjast á lýðræðislegum
grunni og markmiðum með mann-
réttindi að leiðarljósi. Hún á að
hafa yfir sér borgaralegt yfirbragð,
þ.e. andstætt hernaðarlegu yfir-
bragði. í þriðja lagi á lögreglan að
vera ríkislögregla, þ.e. undir einni
heildarstjórn. Enn hefurekki verið
nýtt það hagræði af því að ríkislög-
regla varð til 1973, til að samhæfa
og samræma störfin, færa til mann-
afla í stærri verkefnum. Þá á lög-
reglan að vera valddreifð, vera
sem dreifðust um landið, vera til
staðar í öllum byggðarlögum svo
hún geti þjónað fólki sem best.
Lögreglan á að vinna alhliða störf,
ganga jafnt til allra verka, eiga gott
samstarf við almenning og sam-
fléttuð nánasta umhverfi. Lögregl-
an má ekki vera einangruð í því
samfélagi sem hún á að þjóna. Þeir
sem veljast til löggæslustarfa þurfa
að vera úr öllum stéttum, með
breiðan þjóðfélagslegan bakgrunn
og af báðum kynjum. Lögreglan á
sjálf að vega og meta í hvaða
forgangsröð á að vinna verkefnin
og leggja áherslu á fyrirbyggjandi
starf. F síðasta lagi á lögreglan að
sæta eftirliti að hálfu borgaranna,
svo og af hálfu dómsmálaráðuneyt-
isins, sem er æðsti yfirmaður lög-
reglunnar. -ABÓ