Tíminn - 31.01.1990, Blaðsíða 2

2 Tíminn
Miðvikudagur 31. janúar 1990
Verðmæti milljónar á bankabók minnkaði í 888 þús.kr. í fyrra:
Fé á bankabók skrapp
saman um 11,2% 1989
Vextir á almennum sparísjóðsbókum voru að meðaltali 11,2% yfir
áríð 1989 þegar verðbólga (hækkun framfærsluvísitölu) var 25,2%.
Raunvextir á peningum á þessum bókum voru þvi 11,2% minni en
engir. Svo dæmi sé tekið af einni milljón kr. á „ávöxtun“ slíkri bók
í upphafi síðasta árs þá rýrnaði
þús.kr. í vörslu bankanna.
Fara verður allt aftur til óðaverð-
bólguársins 1983 til að sjá svo háa
neikvæða vexti á þessu „sparnaðar-
formi“ banka og sparisjóða. Jafnvel
þótt raungildið sé miðað við láns-
kjaravísitölu, sem Seðlabankinn
gerir ekki lengur, rýrnuðu fjármunir
á sparisjóðsbók um 8,55% á þessu
nýliðna ári frjálsra vaxta, borið sam-
an við 2% rýrnun árið áður.
verðgildi hennar í kringum 112
Um 13 milljarðar kr. voru inni á
sparisjóðsbókum í lok nóvember s.l.
(um 51.400 kr. á hvern landsmann).
Rýrnun þeirrar upphæðar um 11,2%
þýðir um einn og hálfann milljarð
króna, sem bankarnir hafa tekið í
„geymslukostnað".
Að vísu eru það ekki nýjar fréttir
að neikvæð ávöxtun peninga á spari-
sjóðsbókunum hefur lengi verið
Billiardborðið verður sett upp á billiardstofu sem verslunin Virkið rekur.
Tímamynd: Ægir
Meistaraborð á
förum til Rifs
Frá Ægi Þórðarsyni fréttaritara Tímans á
Hellissandi:
Mikill snókeráhugi hefur verið
undanfarið á Rifi, Snæfellsnesi.
Þar hefur verið starfrækt billiard-
stofa sem verslunin Virkið hefur
rekið sl. ár. Vegnaplássleysishefur
aðeins eitt tíu feta borð verið í
notkun, en það annar engan vegin
eftirspum og hefur þurft að panta
tíma með nokkrum fyrirvara til að
tryggja sér notkun á því. Úr þessu
verður bætt hið bráðasta, því til
Rifs er von á einu frægasta borði
sem til er hér á landi.
Þessi mikli áhugi vaknaði eftir
að heimsmeistaramót unglinga í
snóker var haldið hér á landi sl.
vetur og í framhaldi af því var fest
kaup á borðinu. Verslunin Virkið
hefur staðið fyrir þremur snóker-
mótum á þessum tíma, en vegna
þrengsla í salnum hafa áhorfendur
getað fylgst með þeim í beinni
útsendingu á sjónvarpsskermi sem
komið var fyrir í sjoppu verslunar-
innar.
Nú er annar stórviðburður fram-
undan, þar sem þeir Steve Davis
og Alex Higgins munu hefja einvígi
í snóker í Valshúsinu að Hlíðar-
enda nk. miðvikudagskvöld og víst
er að áhugamenn um þessa íþrótt
munu fylgjast spenntir með einvíg-
inu. Steve Davis hefur unnið
heimsmeistaratitilinn sex sinnum,
en Alex Higgins tvisvar og verður
gaman að sjá hvort Higgins tekst
að leggja núverandi heimsmeistara
að velli, en Steve Davis hefur
unnið það afrek að vinna andstæð-
inga sína þrisvar sinnum með tíu
römmum gegn engum, á stórmót-
um.
Það er ekki að ástæðulausu sem
menn á Hellissandi og Rifi hafa
sérstakan áhug á þessu einvígi þar
sem borðið sem þeir leika á er nú
í eigu verslunarinnar Virkisins, en
eigendur hennar hafa lánað það til
einvígisins að ósk Billiardbúðar-
innar, en borðið var keypt hjá
þeim.
Eigendur Virkisins eru að fara
að taka í notkun nýjan sal á efri
hæð verslunarinnar og verða bæði
boðin flutt þangað eftir að einvíg-
inu lýkur. Þess má geta að þetta
snókerborð var síðast notað í
heimsmeistaramóti unglinga sl.
vetur og eru menn að vonum stoltir
yfir því að fá þetta fræga snóker-
borð hingað til Rifs. Það er Bill-
iardbúðin sem sér um uppsetningu
og stillingu á borðinu.
Séð yfir höfnina á Hvammstanga, eins og i mörgum byggðarlögum á
landsbyggðinni er hún lífæð staðarins. Mynd öþ.
Hvammstangi:
Atvinnulíf á
uppleið á ný
regla fremur en undantekning.
Rýmun um 11,2% á einu ári er hins
vegar grófasta dæmið síðan bönkun-
um var heimilað að ráða vöxtum
sínum sjálfir. Þeirra svar hefur löng-
um verið að þessar bækur séu að
mestu notaðar sem veltureikningar
og alþekkt sé að erlendir bankar
borgi litla sem enga vexti á veltu-
reikninga. í þeim löndum sem ís-
lendingar hvað helst vilja miða sig
við er verðbólga hins vegar gjarnan
á bilinu 2-6%. Jafnvel þótt vextir
væru þar 0% geta peningarnir ekki
rýrnað meira en verðbólgunni
nemur, þ.e. margfalt minna en í
íslenskum bönkum.
Tíminn spurði Eirík Guðnason
aðstoðarbankastjóra Seðlabankans
hvort honum væri kunnugt um við-
líka rýrnun peninga á bankareikn-
ingum í þeim heimshluta sem íslend-
ingar kenna sig við?
„Þetta er ekki þekkt, svo ég viti til
nema þar sem verðbólga er mikil og
hún er hvergi neitt þessu lík í
námunda við okkur“. Eiríkur sagðist
vel geta tekið undir að það mætti
kallast ósiðlegt af bönkum að
„ávaxta" fé almennings á þennan
hátt.
Nýjasta hefti Hagtíðinda sýnir
þróun vaxta frá árinu 1983. Þar má
m.a. sjá, að hafi einhver verið svo
óheppinn að geyma 500 þús.kr.
óhreyfðar á almennri sparisjóðsbók
frá ársbyrjun 1983 væru nú 1.620
þús.kr. inni á bókinni. Sama upphæð
á verðtryggðum reikningi bankanna
væri hins vegar komin rúmlega 3,5
milljónir kr., eða meira en helmingi
hærri. „Geymslugjald“ bankans fyrir
slíka sparisjóðsbók - sem óefað er í
eigu einhvers hluta eldri kynslóðar-
innara.m.k. -erþví um l,9milljónir
króna fyrir síðustu sjö ár. - HEI
„Staðan hér á Hvammstanga er
gerólík því sem hún var á sama tíma
í fyrra en þá var útlitið verulega
ótryggt þannig að maður vissi ekki
hvort sum fyrirtækin héldu velli“
sagði Þórður Skúlason sveitarsjóri á
Hvammstanga þegar fréttaritari
hafði tal af honum fyrir skömmu.
„Það var einkum fjárhagsleg endur-
skipulagning hjá rækjuverksmiðj-
unni Meleyri sem fram fór s.l. vor
sem gerbreytti atvinnuástandinu á
staðnum. Með tilkomu nýrra eig-
enda í fyrirtækinu komu einnig ný
skip sem hafa landað hér afla þannig
að vinnsla í rækjustöðinni hefur
stóraukist. Þá hefur einnig orðið
mikil breyting til batnaðar hjá
saumastofunni Drífu, en fjárhags-
staða hennar var mjög erfið fyrri-
hluta síðasta árs. Þarna tel ég að þær
björgunaraðgerðir sem gripið var til
með stofnun Atvinnutryggingasjóðs
á sínum tíma hafi vissulega borið
árangur.“ sagði Þórður. Mjög dauft
var yfir atvinnulífinu á Hvamms-
tanga s.l. vetur og atvinnuleysi meira
en um langt árabil, nú er hinsvagar
annað upp á teningnum enda hafa
rækjuveiðar í haust gengið vel. Mikil
vinna hefur verið hjá Meleyri þar
sem um 50 manns starfa að jafnaði,
síðari hluta ársins var þar unnið í tíu
tíma á dag sex daga í viku. Auk
Meleyrar eru Kaupfélag V-Hún-
vetninga og Heisugæslustöðin stórir
vinnuveitendur á Hvammstanga.
- ÖÞ.
Efnafræðin notuð í
megrunarfræðunum
Nýjasta bylgjan í megrunarfræöunum er megrunaráætlanir
sem virka gegnum efnafræðilegt niðurbrot að mati höfunda
þeirra.
Ganga slíkir kúrar manna á milli og Iáta margir vel af slíku.
Rétt er þó að minna á að næringarfræðingar mæla með að
fólk borði hóflega af fjölbreyttu fæði en minnki fitu og
sykurát.
Tíminn birtir hér án ábyrgðar, til
fróðleiks kannski frekar en gagns,
„efnafræði-megrunarkúr“ sem geng-
ið hefur manna á milli. Kúrnum má
ekki breyta eða skipta um fæðuteg-
undir. Ekkert má borða á milli mála.
Nota má salt og pipar en ekki annað
krydd. Sykurlausa gosdrykki getur
maður drukkið í hófi á meðan á
megrunarkúrnum stendur. Þar sem
ekki eru gefnar nákvæmar upplýs-
ingar um magn eða vigt ræður heil-
brigð skynsemi.
Borða á samkvæmt eftirfarandi
áætlun þrjá daga í senn. Eftir þessa
þrjá daga má aftur borða venjulegan
mat í fjóra daga en samt ekki of
mikið og sykur og fitu verður auðvit-
að að takmarka. Eftir fjóra daga á
venjulegu fæði má endurtaka þriggja
daga áætlunina.
Með öllum málsverðunum á að
drekka svart kaffi, te eða vatn.
1. DAGUR:
1/2 greipávöxtur
1 ristuð franskbrauðsneið
2 tsk. hnetusmjör
1/2 bolli af túnfiski
1 ristuð franskbrauðsneið
2 sneiðar af kjöti, 85 grömm
(sama hvaða tegund)
1 bolli af grænum löngum baunum
1 bolli af rauðrófum
1 lítið epli
1 bolli vanilluís
2. DAGUR:
1 harðsoðið egg
1 ristuð franskbrauðsneið
1/2 banani
1 bolli af kotasælu
5 stk. saltkex
2 pylsur
1/2 bolli gulrætur
1 bolli broccoli
Áhugahópur um íslenskar
kvennarannsóknir heldur fund í
kvöld og hefst hann kl. 20:30 í
Skólabæ, Suðurgötu 26.
Á fundinum mun Guðrún Ólafs-
dóttir, dósent í landafræði, segja frá
fundi sem hún sótti í Hollandi í
desember hjá áhugahópi um
1/2 banani
1/2 bolli vanilluís
3. DAGUR
1 harðsoðið egg
1 ristuð franskbrauðsneið
2-3 sneiðar ostur (Cheddar)
5 stk. saltkex
1 lítið epli
1 bolli túnfiskur
1 bolli rauðrófur
1 bolli blómkál
1/2 hunangsmelóna
1/2 bolli af vanilluís
Eins og sjá má er samsetningin
nokkuð frumleg en vanilluís og
hnetusmjör hafa hingað til ekki
talist megrunarfæða. Vafalaust er
þarna verið að ná fram þeirri efna-
fræðilegu verkun sem veldur töfrum
megrunarkúrsins og talað er um í
skýringartexta sem fylgir blaðinu
sem fjölmargir Reykvíkingar hafa
nú undir höndum. SSH
kvennarannsóknir í Evrópu. Einnig
mun verða rætt um það markverð-
asta sem er á döfinni í kvennarann-
sóknum í hinum ýmsu greinum.
Kristín Bjömsdóttir, lektor í
hjúkmnarfræði, opnar umræðuna
með því að fjalla um tengsl kvenna-
rannsókna og hjúkrunarfræði.
Kvennarannsóknir