Tíminn - 28.04.1990, Blaðsíða 14

' 26 Tíminn
Laugardagur 28. aprfl 1990
Valdimar Stefánsson
Fæddur 10. júli 1893
Dáinn 19. apríl 1990
Valdimar Stefánsson tengdafaðir
minn lést á Ljósheimum 19. apríl síð-
astliðinn, hann kvaddi þennan heim
að morgni sumardagsins fyrsta. En ég
á mínar fyrstu minningar um Valdi-
mar einmitt tengdar sumri en það var
sumarið 1955 sem ég sá Valdimar í
fyrsta sinn og fundum okkar bar sam-
an á Læk. Ég var þar staddur hjá Kol-
brúnu dóttur hans sem verðandi
mannsefni og gerði hann ferð sína
þangað írá Laugardælum til að líta á
tilvonandi mannsefni dótturinnar.
Ekki höfðum við lengi talað saman
þegar ég fann að við áttum vel saman
og strax tók ég eftirþví hvað Valdimar
hafði ákveðnar skoðanir á flestum
hlutum og kom þeim vel til skila með
sínum sterka rómi sem ég þykist vita
að hann hafi tekið í arf úr sinni föður-
ætt. Eitt umræðuefni leiddum við hjá
okkur í gegnum öll árin eftir okkar
fyrsta fúnd, en það voru stjómmál, þar
fóru skoðanir okkar ekki saman, þetta
var þegjandi samkomulag sem báðir
undu vel.
Ég ætla ekki að rekja lífshlaup Valdi-
mars í smáatriðum en sem ungur mað-
ur fór hann til vers eins og kallað var
og í Grindavík lenti lenti hann í þeirri
mannraun að skip sem hann reri á
fórst og þar sá hann á eftir tíu félögum
sínum 1 hafið en hann komst á kjöl
ásamt öðrum manni og var þeim
bjargað. Ekki var Valdimar mikið um
það gefið að ræða þennan atburð, þó
sagði hann mér að svo heföi brugðið
* við með þann sem af komst með hon-
um að hann haföi alltaf verið mjög
sjóhræddur, en eftir þetta fannst hon-
um alltaf hægt að róa hvemig sem sjór
eða veður var.
Ekki veit ég hvort ég má bregða fyr-
ir mig þeirri líkingu en geri það nú
samt, að líf Valdimars hafi i nokkru
farið líkt og þessi sjóferð, því í hans
einkalífí skullu á honum óviðráðan-
legir brotsjóir sem hann tókst á við af
sinni alkunnu karlmennsku og dugn-
aði, bjargaði sér þar á kjöl eins og
forðum.
Valdimar var mikill vinnu- og dugn-
aðarmaður, svo það lá beint við að
hann veldi sér bóndastarfíð sem lífs-
starf og árið 1928 giftist hann Sigrúnu
Siguijónsdóttur frá Króki og hófú þau
sinn búskap þar á móti foreldrum Sig-
rúnar en fljótlega þótti þeim þröngt
frá Laugardælum
um sig í þessu sambýli enda bæði
dugleg og kappsfúll að komast i
sæmileg efni, frá Króki flytja þau að
Langstöðum svo að Glóm en stóðu
þar stutt við því þá losnaði Lækurinn
úr ábúð, en það var og er öndvegisbú-
jörð og þangað flytja þau fúll bjartsýni
og áhuga en þá skellur brotsjórinn yf-
ir, Sigrún missir heilsuna og þau slíta
samvistum. Bömin vom orðin fjögur
á lífi en einn dreng misstu þau en tvö
fóm í fóstur. Kolbrún fór að Þorleif-
skoti til Katrínar og Gísla og varð
þeirra fósturdóttir, þau fluttu síðar að
Læk, Guðjón Baldur var tekinn i fóst-
ur að Austurkoti til Lóu og Jóns og
ólst þar upp en Þorbjörg Gyða og Stef-
án vom með Valdimar fyrstu árin.
Þetta var þung raun öllum sem til
þekktu og mun Valdimar hafa komið
það á þessum árum hversu viljasterk-
ur og harður hann var, en þeir sem
best þekktu til hans vissu að undir
hressilegu yfirbragði sviðu djúp sár
sem seint grem.
Næstu árin eftir þetta var Valdimar
aðallega á tveimur stöðum, Laugar-
dælum og Kirkjubæjarklaustri. Kem-
ur svo aftur að Laugardælum og er þar
í 42 ár og held ég að þau hafi í mörgu
verið góð, þar kynntist hann mörgu
ágætisfólki, þar á meðal þeim hjónum
Ólöfú og Þórami, sem réðu þar húsum
og tók hann sérstöku ástfóstri við þau
og böm þeirra, og tel ég ekki á neinn
hallað þá ég segi að þau hjón og böm
þeirra hafi ekki getað reynst honum
betur en nánustu skyldmenni, gagn-
kvæm virðing og kærleikur sem ekki
síst kom í ljós er aldur færðist yfir og
kraftar þmtu og þakka böm og
tengdaböm það allt og ekki síst sér-
staka umhyggju og heimsóknir nú á
síðustu vikum og þar til yfir lauk.
Eitt var það í fari Valdimars sem ég
tók fljótt eftir en það var hve bamgóð-
ur hann var, hann ljómaði eftirminni-
lega þegar böm komu til hans á Ljós-
heima, en þar naut hann frábærrar
umönnunar síðastliðin 5 ár sem hér
em þökkuð.
Ekki er hægt að skilja svo við þessi
minningarbrot að geta þess ekki hve
frábær verkmaður og snyrtimenni
Valdimar var, hann haföi í mörg ár það
starf að hirða nautin og vetrungana í
Þorleifskoti, umgengnin og fóðmn
vom til fyrirmyndar, allt sópað og
hreint og hann sá vel um að heyið færi
ekki til spillis, enda alinn upp við að
halda utan um stráin því þau kostuðu
marga svitadropa í þá daga.
Valdimar haföi sérlega gaman af bú-
skap ef vel gekk og dró ekki af sér að
moka i blásarann en þar stóðst honum
enginn snúning.
Þá er við hæfi að minnast á það hve
Valdimar haföi gaman af góðum hest-
um og átti marga í gegnum árin, hann
hélt hestum vel til gangs og fóðraði
vel, og þegar hann var á Eyrarbakka á
vertíð eitt sinn haföi hann reiðhestinn
hjá sér. Hét hestur sá Mósi og var frá
Útverkum á Skeiðum og var sagður
flugvakur og á sunnudögum skrapp
Valdimar á bak sér til upplyftingar og
í fórum okkar hjóna er mynd tekin á
Eyrarbakka en þar situr Valdimar
spariklæddur á Mósa, myndin trúlega
tekin um 1920. Valdimar var einn af
stofnfélögum hestamannafélagsins
Sleipnis. Á efri árum hlotnaðist Valdi-
mar sú sárabót að þrátt fyrir fjöl-
skylduslit tóku böm hans að efla
tengsl sín á milli og urðu að góðum
systkinahópi, veit ég að þetta gladdi
hann mjög og þegar hann átti stóraf-
mæli reyndu flest að mæta ef ástæður
leyföu.
Afkomendur Sigrúnar og Valdimars
eru orðnir margir en bömin em Stefán
Valdimarsson, giftur Elsu Unnarsdótt-
ur, búa þau í Þorlákshöfn, eiga tvær
dætur, Auðbjörgu og Valdísi, en hún
er gift Gunnari Þorsteinssyni, eiga þau
tvær dætur og búa í Þorlákshöfn.
Þorbjörg Gyða Valdimarsdóttir, gift
Ólafi Þór Haraldssyni, búsett á Siglu-
firði, þau eiga þijú böm, Ragnar Þór,
giftur Ámýju Hrund Svavarsdóttur,
eiga eina dóttur og búa á Suðureyri.
Heiðrún Brynja, gift Sveini Jónatans-
syni, eiga eina dóttur og búa í Reykja-
vík. Amar Þór giftur Sigurlaugu G.
Gunnarsdóttur og á hún tvö böm af
fyrra hjónabandi, þau búa í Svíþjóð.
Kolbrún Valdimarsdóttir, gift þeim
sem þessar línur ritar, búum í Nýjabæ,
V-Eyjafjöllum, eigum sex böm. Katr-
ín gift Jóni Pálma Pálssyni, eiga þijú
böm og búa á Akranesi. Valdís gift
Oddi Helga Jónssyni, eiga þijú böm,
búa á Hvolsvelli. Grétar Steinn, giftur
Guðfmnu Guðmundsdóttur, eiga þau
þijú böm og búa í New York. Grétar
átti einn son áður en hann giftist með
Sóleyju Jörundsdóttur, Kópavogi.
Kristín Ema, gift Baldri Ótafssyni,
eiga tvo syni og búa á Hvolsvelli. Sig-
rún Björk, gift Óskari Kristinssyni,
eiga eina dóttur, búa 1 Dísukoti,
Þykkvabæ. Sigrún átti einn dreng áð-
ur en hún giftist með Bimi Grétari
Sigurðssyni, Lambalæk. Sigurlaug
Hanna, unnusti hennar er Hallgrímur
Birkisson frá Stokkseyri og erhún enn
í föðurhúsum.
Guðjón Baldur Valdimarsson, giftur
Vilborgu Magnúsdóttur, þau búa á
Selfossi og eiga fimm böm. Magnús,
giftur Brynju Marvinsdóttur, búa á
Selfossi, eiga eina dóttur. Helga Amý,
gift Tiyggva Ágústssyni, eiga þijú
böm og búa á SelFossi, Valdimar, gift-
ur Ragnhildi Björk Karlsdóttur, eiga
tvær dætur og búa á Selfossi. Ómar
Þór, giftur Höllu Baldursdóttur, eiga
eina dóttur og búa á Selfossi. Jón Val-
ur, unnusta hans er Sigrún Jónsdóttir.
Jón er enn í föðurhúsum.
Þessi nafnalisti gæti verið enn lengri
en Siguijóni Steinþóri syni þeirra
heföi auðnast líf og heilsa en hann
fæddist 6. júní 1929 en dó 19. febrúar
1930. Það sést af framanrituðu að af-
komendur Valdimars og Sigrúnar em
orðnir æði margir og enn er sígild
ljóðlínan úr sálminum:
Kynslóðir koma, kynslóðir fara
allar sömu œvigöng.
Valdimar hefur nú lokið sinni ævi-
göngu, en hún hófst 10. júlí 1893 i
Smiðsnesi í Grimsnesi. Foreldrar
Valdimars vom Katrín Geirsdóttir frá
Eyvík og Stefán Jónsson frá Amar-
bæli. En í Smiðsnesi var Katrín í
skjóli Sveins Jónssonar smiðs og
Halldóm konu hans, þau fluttu síðar á
Seyðisfjörð. Það er dálítið merkilegt
að þessi hjón sem veita Valdimar skjól
og hlíf fyrst eftir að hann kemur í
þennan heim skuli vera langafi og
langamma Ólafar í Laugardælum,
sem varð svo nánast hans vemdareng-
ill i ellinni. Þau Ólöf og Valdimar vom
búin að þekkjast lengi þegar þau upp-
göfyuðu þessa merkilegu staðreynd.
Ég verð að játa það að æskuámm
Valdimars er ég ekki svo kunnugur að
ég þori að fara grannt út í að lýsa
þeim, ég veit þó að hann var kannski
ekki beint pantaður til þessa jarðlífs.
Hann ólst að mestu upp í Amarbæli
hjá föður sínum en mun lítið hafa haft
af móður sinni að segja, þvi sé staða
einstæðrar móður slæm í dag þá hefúr
hún ekki verið betri árið 1893, það
hefúr verið fátt um bjargir. Katrín
flutti til Ameriku, hún giftist manni
ættuðum af Langanesi og áttu þau
einn son, engin kynni mun Valdimar
hafa haft af þessum bróður sínum.
Stefán faðir Valdimars lést af slysför-
um árið 1913 og reyndi þá strax á
Valdimar að standa með fóstm sinni,
Þóm Jónsdóttur, í búskapnum er hún
var orðin ekkja með fjögur böm, hálf-
systkini Valdimars, en þau vom Sigur-
björg, Sigurjón, Stefán og Theodór en
hann dó sex ára úr bamaveiki. Eign-
uðust þau annan son og var hann
skírður Theodór. Öll em þessi hálf-
systkini Valdimars látin nema Sigur-
jón. Þóra gekk Valdimar í móðurstað
og átti Valdimar heimili í Amarbæli
fram á fúllorðinsár í hópi systkina.
Þóra giftist öðm sinni, Sveini Jóns-
syni, og eignuðust þau tvær dætur,
Guðbjörgu og Stefaníu, sem Valdimar
talaði alltaf um sem systur sínar. Þær
eru báðar á lífi.
Ég fer nú að leggja pennann frá mér
en að lokum þökkum við Kolbrún og
böm okkar margar góðar stundir og
ekki síst margvíslega hjálp á fyrstu
búskaparárum okkar hér í Nýjabæ en
með bjástri okkar fylgdist hann af
miklum áhuga.
Við biðjum góðan guð að blessa
komu þessa mæta manns til betri
heima.
Leifur Einarsson
I dag 28. apríl er til moldar borinn
elskulegur afi okkar, Valdimar Stef-
ánsson.
Okkur langar að þakka honum allt
sem hann hefúr gefið okkur. Hann
hefúr kennt okkur svo ótal margt í líf-
inu, lítillæti, hlýju, vináttu og góðvild.
Okkur er það ógleymanlegt hvað hann
tók litlu bamabamabömunum með
mikilli gleði og hvað birti yfir honum
þegar við komum með hvítvoðungana
okkar og fengum að leggja þá í rúmið
hans. Þetta og margt fleira viljum við
þakka þér, elsku afi.
Katrín Leifsdóttir, Valdís Leifsdótt-
ir, Grétar Steinn Leifsson, Kristín
Erna Leifsdóttir, Sigrún Björg
Leifsdóttir,Sigurlag Hanna Leifs-
dóttir
Baldur Sigurðsson
Reykjahlíð, Mývatnssveit
Fæddur 31. júlí 1916
Dáinn 29. janúar 1990
Þegar Finnur Baldursson, frændi
minn, hringdi til mín að morgni þess
29. janúar og sagði mér lát pabba síns
kom mér það ekki alveg á óvart. Ég
fann strax hvað hann ætlaði að segja
mér. Mér fannst þetta vera bæði sorg
og gleði. Sorgin að ævidagar hans
væm liðnir hér í þessum heimi. Gleð-
in að hann flyttist á æðra og bjartara
tilvemstig og þyrfti ekki að bíða langt
og dapurt ævikvöld á sjúkrahúsi þegar
heilsan var farin.
Hann var búinn að vera á Sjúkrahúsi
Húsavíkur síðan fyrripartinn í vetur.
Hann fékk þó að vera heima hjá fjöl-
skyldu sinni jóladagana. Sigurður
sonur hans sótti hann og hjálpaði hon-
um því Helga kona hans var rétt kom-
in heim eftir aðgerð á Sjúkrahúsi Ak-
ureyrar og mátti því ekkert á sig
reyna.
Baldur var fæddur í Reykjahlíð í
Mosfellssveit 31. júlí 1916 og átti þar
alltaf heima. Foreldrar hans vom
hjónin Jónasína Jónsdóttir og Sigurð-
ur Einarsson sem þar bjuggu búi sínu
en höföu jafnframt þann vanda á
höndum að taka á móti ferðamönnum
sem þau gerðu af miklum sóma, því
Jónasína var þekkt fyrir góða mat-
reiðslu. Það var orðinn fjöldi manns
sem þau gáfú bæði góðgerðir og gist-
ingu. Við systkinin ólumst því upp við
margbreytilegt heimilislíf.
Jónasína og Sigurður eignuðust átta
böm. Baldur var fimmti í röðinni.
Fyrst þijár stúlkur. Þá drengur- sem
skírður var Baldur, en þau misstu
hann nokkurra vikna gamlan. Gleðin
hefúr þvi verið mikil er þau næst eign-
uðust annan son, bjartan og fallegan,
og var hann þá skírður Baldur. Ég er
þriðja i aldursröðinni og vomm við
þvi mikið saman sem böm og ung-
lingar. Eina bjarta minningu vil ég
minnast á fra því við vorum böm. Þá
vorum við að smala hraunið. Valgeir,
jafnaldri Baldurs, var með okkur. Það
var eitt þetta yndislega haustveður,
sólskin og kyrrð. Við fórum upp á
klett í Helgavogshrauninu, sungum öll
saman og dáðumst að litadýrðinni í
hrauninu sem birki og beijalyng skört-
uðu.
Það var oft gaman í Reykjahlíð á
uppvaxtarárum okkar. Þar bjuggu þrir
bræður og ein systir undir sama þaki,
hver fjölskylda i sinni íbúð en margt
sameiginlegt. Bama- og unglingahóp-
urinn var því stór, en alltaf gott sam-
komulag bæði við leiki og störf.
Margs er þaðan að minnast. Nú emm
við komin á efri árin og það hefúr ver-
ið höggvið stórt skarð í hópinn á stutt-
um tíma. Fjögur bræðraböm horfin.
Illugi Jónsson dó 19. mars 1989,
Svava systir okkar 5. september 1989
eftir veikindi og sjúkrahúslegu. Hún
bar veikindin með einstakri stillmgu
og þolgæði, kvartaði aldrei. Það veitti
okkur styrk en við misstum mikið.
Það var stutt á milli systkinanna
Svövu og Baldurs. Hann dó eins og
fyrr var sagt 29. janúar síðastliðinn.
Óskar Illugason dó 24. febrúar síðast-
liðinn. Hann átti við mikinn heilsu-
brest að stríða síðastliðið ár. Hann var
jafnaldri minn og fermingarbróðir.
Þetta er allt eðlilegur gangur lífsins og
við þökkum fyrir að hafa hafl þau svo
lengi hjá okkur, þótt við söknum
þeirra, en þungt högg hlaut fjölskylda
mín þegar Bryndís, yngst okkar systk-
ina, fórst í flugslysinu í Héðinsfirði
29. maí 1947. Hún var ung, lífsglöð
og yndisleg stúlka sem öllum þótti
vænt um og þess vænna sem þeir
þekktu hana betur, mælti einn frændi
okkar eftir hana. Slíkt slys er aldrei
hægt að sætta sig við né gleyma.
Baldur fór á Laugaskóla og var þar
m.a. í smíðadeild. Hann var mjög lag-
legur. Hann dvaldi einn vetur hér í
Reykjavík. Þá kynntist hann Helgu
Finnsdóttur og varð hún eiginkona
hans. Nokkm seinna byggðu þau sér
íbúðarhús rétt ofan við veginn á móti
Hótel Reykjahlíð. Þau eignuðust tvo
syni, sem ég hef áður nefnt. Finnur
Baldursson og Ingibjörg Þorleifsdóttir
eiga tvo syni. Hilmar 15 ára og Garð-
ar 10 ára. Þau búa í Kísilþorpinu. Sig-
urður Baldursson og Sigriður Þor-
leifsdóttir eiga tvö böm. Elísabetu 7
ára og Baldur að verða 5 ára. Þau búa
á neðri hæð í húsi foreldra hans. Öll
em bömin vel af guði gerð og eiga þau
jafnan athvarf hjá ömmu sinni.
Mér þótti vænt um að sjá hve Baldur
bróðir minn var sæll og glaður þegar
hann var að segja mér frá litla nafna
sínum, hvað hann væri athugull og
duglegur. Baldur haföi yndi af góðri
músík. Eitt sinn er hann var staddur
hér syðra hjá mér og við hlustuðum á
hljómplötu með Stefáni íslandi, bæði
aríur og sönglög. Þá var unun að
hlusta með honum. Hann naut þess
svo vel. Það er líka gaman að minnast
þess þegar við Svava og Baldur fómm
saman í Ydali að hlusta á Kristján Jó-
hannsson, hvað við vomm öll hrifin.
Baldur tók Kristján ffam yfir aðra
söngvara.
Baldur trúði á æðri máttarvöld og
leitaði til þeirra með hjálp Einars á
Einarsstöðum. Eitt sinn kom hann svo
miklu frískari frá Einari að læknir
fúrðaði sig á hvað heföi gerst. Sagði
Baldur honum þá eins og var.
Baldur var jarðsunginn frá Reykja-
hlíðarkirkju 23. febrúar. Aðeins eitt
okkar systkina, Guðrún, gat verið við-
stödd. Jón Bjartmar sjúkur á Sjúkra-
húsi Húsavíkur. Við Laufey hér syðra,
komumst ekki vegna lasleika, en hug-
urinn var hjá þeún heima. Ég vil muna
Baldur erns og hann var ungur, lagleg-
ur og brosandi. Ég efa ekki að hann
hefúr verið fljótur að brosa, er foreldr-
ar hans og systkini hafa tekið á móti
honum. Ég bið guð að halda vemdar-
hendi sinni yfir honum og þeim öllum
og fjölskyldu hans heima.
Kristur minn, ég kalla á þig
komdu að rúmi mínu.
Gakktu hér inn og geymdu mig
Guð ifaömiþinum.
Þessa kvöldbæn kenndi mamma
Baldri er hann var bam. Hún minnir á
hann því ég lærði hana hjá honum.
Þuríður Sigurðardóttir