Tíminn - 01.05.1990, Blaðsíða 2

2 Tíminn
Þriðjudagur 1. maí 1990
Geir Hallgrímsson seðlabankastjóri vildi uppgjör Landsbankans við SÍS áður
en veitt yrði leyfi fyrir samruna Landsbanka og Samvinnubanka:
Fyrirvari gerður í þágu
fiölskyldnanna fimmtán
Vegna kaupa Landsbankans á Samvinnubankanum,
sem skýrt var frá hér í blaðinu á laugardag, hafði Jón
Sigurðsson, bankamálaráðherra, leitað álits bankaeftir-
litsins og Seðlabanka íslands á kaupunum. Fékk hann
þau svör frá þessum aðilum, að þeir væru samþykkir
kaupunum, eins og reyndar hafði verið búist við.
Undir bréfið frá Seðlabankanum skrifuðu Seðlabanka-
stjórarnir þrír, Jóhannes Nordal, Tómas Árnason og Geir
Hallgrímsson. Geir hafði þó fyrirvara á sínum samþykki,
þar sem hann kvað á um það, að draga skyldi verulega
úr skuldbindingum stærsta lánþegans í bankanum áður
en leyfið væri veitt. Hér mun átt við Samband íslenskra
samvinnufélaga, en margir stórir lánþegar eru hjá
Landsbankanum eins og eðlilegt getur talist um stærsta
banka landsins.
Hefði verið orðið við þessum
kröfum Geirs Hallgrímssonar er lík-
legt að af engum kaupum hefði
orðið á Samvinnubankanum og SÍS
verið gert að greiða upp lán sín hjá
Landsbankanum. Það gæti undir
vissum kringumstæðum þýtt það
sama og gera Sambandið gjaldþrota,
svo sem eins og uppgjörsfrestir á
lánum, sem Geir gat ekki um í
fyrirvara sínum.
Þessi fyrirvari Geirs Hallgríms-
sonar er óvenjulegur í hæsta máta.
Hann kemur fram á sama tíma og
mikill uppgangur er í Eimskip, Flug-
leiðum og öðrum stórum fyrirtækj-
urn, sem tengd eru margvíslegum
fjölskylduböndum. í síðasta tölu-
blaði Þjóðlífs er gerð glögg grein
fyrir hinum margvíslegu tengslum
og nefnir blaðið fjölskyldunasam-
steypuna „Kolkrabbann“. Þá hefur
Sjálfstæðisflokkurinn eindregið Iagt
til að gera ætti ríkisbankana tvo að
hlutafélögum og má geta nærri, að
ríkustu fjölskyldur landsins gætu
með þeim hætti eignast ríkisbank-
ana.
En Sambandið, sem hefur átt í
fjárhagserfiðleikum, er í augum fyrr-
um formanns Sjálfstæðisflokksins
stofnun sem að skaðlausu mætti
RISIÐ
Borgartúni 32
Sjáum um erfisdrykkj
Upplýsingar í síma 29670
Kransar, krossar, kistu-
skreytingar, samúðarvendir
og samúðarskreytingar.
Sendum um allt land á opnunartíma
frá kl. 10-21 alla daga vikunnar
Miklubraut 68 @13630
RÍKISSKIP Sími 28822
Sendum viðskiptavinum
vorum, starfsfólki okkar og
öðru vinnandi fólki til lands og
sjávar bestu kveðjur í tilefni 1.
maí.
Skipaútgerð ríkisins
verða gjaldþrota. Sá skilsmunur er á
Sambandinu og því sem Þjóðlíf
kallar „Kolkrabbann'", að Samband-
ið byggir tilvist sína á félagslegum
grunni, þar sem fólkið sjálft á fyrir-
tækið. Það er því mikill þyrnir í
augum þeirra, sem nú ætla sér stóra
hluti á íslandi, t.d einn eða tvo
ríkisbanka.
Kröfu sína um uppgjör Lands-
bankans við Sambandið orðaði Geir
Hallgrímsson á eftirfarandi hátt í
fyrirvara sínum í bréfi bankastjóra
Seðlabankans:
„... að hann geti því aðeins mælt
með að leyfi verði veitt til samruna
Landsbanka og Samvinnubanka, að
bætt sé eiginfjárstaða Landsbankans
og dregið verulega úr skuldbinding-
um stærsta lánþegans í bankanunt
áður en leyfið verður veitt.“
í fyrirvaranum kemur fram óska-
krafa um að bankinn verði gerður að
hlutafélagi með kröfunni um að
eiginfjárstaðan verði bætt ásamt
kröfunni um uppgjör við Samband-
ið. Það er engu líkara en „Kolkrabb-
inn“ sjálfur hafi samið fyrirvarann.
Geir Hallgrímsson gerði fyrirvara, þegar ráðherra leitaði álits Seðla-
banka á bankasamrunanum. Sá fyrirvari fól í sér kröfu á uppgjöri
Landsbankans við Sambandið. Virðist sem fyrrum flokksformaður
Sjálfstæðisflokksins telji það skaðlaust þó Sambandið verði gjald-
þrota.
Þrátt fyrir góðan efnahag stærsta sveitarfélags landsins eru borgar-
starfsmenn verr haldnir í launum en starfsmenn grannbyggðanna:
Borgarstarfsmenn
afskiptir í launum
Laun Sóknarstarfsmanna sem
vinna á barnaheimilum og í heimil-
ishjálp eru mjög mismunandi eftir
því hvar á félagssvæði Sóknar starf-
ið er innt af hendi og hvaða
sveitarfélag greiðir launin.
Reykjavík sker sig úr nágranna-
byggðunum. Þar er verr greitt fyrir
sambærileg störf innan sveitarfé-
laganna. Þetta sést þegar laun
starfsmanna eru borin saman við
laun þau sem Reykjavíkurborg
Davíðs rausnast við að greiða sínu
fólki.
Upplýsingar fengust hjá starfs-
mannafélaginu Sókn í gær um laun
fyrir svonefnd Sóknarstörf hjá
Reykjavíkurborg: Það eru einkum
konur sem vinna við Sóknarstörf
og þiggja laun eftir 33.-38. launa-
flokki. Sóknarstörf fara fram á
barnaheimilum, hjúkrunarheimil-
um og í heimilishjálp.
í Reykjavík byrjar starfsfólkið
sem fyrr segir í 33. launaflokki
starfsmanna borgarinnar. Innan
hvers launaflokks eru átta þrep og
ræðst það af lífaldri starfsmanns
hvaða þrepi hann fær greitt eftir.
Sextán ára starfsmaður fær greitt
eftir fyrsta þrepi sem gefur af sér
kr 39.725,- á mánuði. En eftir 36
ára aldur fær starfsmaður greitt
eftir áttunda þrepi sama launa-
flokks. Hafi starfsmaður tekið þrjú
námskeið sem í boði eru og metin
eru til launa, kemst hann upp í 38.
launaflokk og verða launin þá mest
kr. 58.196,-.
„Það segir sig sjálft að auðveld-
ara yrði að manna þessi störf í
Reykjavík ef launin væru betri.
Það vantar alltaf fólk hér en í
Kópavogi er biðlisti eftir að fá
vinnu í heimilisþjónustunni. Þetta
segir ákveðna sögu,“ sagði starfs-
maður á skrifstofu Sóknar við Tím-
ann í gær.
En hvaða laun eru greidd í
Kópavogi fyrir þessi störf?
„Byrjunarlaun í svonefndum
Sóknarstörfum hjá Kópavogsbæ
eru kr. 45.055,- og hækkanir verða1
hlutfallslega svipaðar og í Reykja-
vík. Ég er nýlega búin að taka
saman yfirlit um laun starfsmanna
bæjarfélaganna og þar sést að laun
bæjarstarfsmanna eru 13,5% hærri
að meðaltali í Kópavogi en
starfsmanna Reykjavíkurborgar,"
sagði Ágústa Einarsdóttir yfirmað-
ur heimilishjálparþjónustunnar í
Kópavogi.
Jafnframt því að laun Sóknar-
starfsmanna eru miklu betri í
Kópavogi eru vinnuaðstæður
starfsfólksins allt aðrar að sögn
starfsmanns Sóknar. Að sögn Ág-
ústu Einarsdóttur er það regla að
fundir eru haldnir vikulega með
starfsfólkinu og er greitt fyrir þá
einn tími í yfirvinnukaup. Auk
þess er haldinn fræðsludagur einu
sinni á ári og ýtt undir félagsstarf
og samheldni starfsfólks. Slíkt mun
ekki hafa tíðkast í Reykjavík hing-
að til.
Sé litið á laun brunavarða í
Reykjavík og þau borin saman við
laun kollega þeirra annars staðar á
landinu þá kemur svipað í ljós og
hjá Sóknarstarfsmönnum. Reykja-
vík borgar brunavörðum sínum
verr en aðrir gera. Auk þess að í
Reykjavík séu gerðar mun meiri
kröfur til brunavarða um menntun,
viðbótarmenntun, líkamlegt og
andlegt atgervi en gert er annars
staðar á landinu (sbr. samþykkt
borgarstjórnar 18. maí 1989) þá
eru meðallaun þeirra frá tæpum
14% og upp í 23% lægri en annars
staðar á landinu. Það er Keflavík-
urbær sem greiðir sínum bruna-
vörðum 23% betri laun að meðal-
tali en Reykjavíkurborg. Þar fá
brunaverðir greitt minnst 56.650,-
kr á mánuði en mest 70.491,-. En
aftur til Reykjavíkur:
Brunavörður 1 er venjulega
sumarafleysingamaður sem lokið
hefur 80 tíma bóklegu og verklegu
námskeiði. Lægstu laun eru kr.
44.873,- á mánuði en hæst 57.185,-
Eftir því sem næst varð komist í
gær eru brunavörðum ekki greidd
þessi laun annars staðar á landinu
en í Reykjavík.
Brunavörður 2 hefur unnið sem
brunavörður í a.m.k. 28 mánuði
og hefur lokið 120 tíma bóklegu og
130 tíma verklegu námskeiði.
Hann fær minnst 46.038,- kr. á
mánuði og mest 58.767,-. Sambæri-
legar tölur í Hafnarfirði eru
51.956,- og 64.512,-.
Brunavörður 3 hefur starfað
a.m.k. í 44 mánuði og lokið nám-
skeiðum og þjálfun til ýmissa sér-
tækra verkefna og staðist próf.
Hann fær minnst kr. 48.473,- og
mest 62.064,- á mánuði.
Aðstoðarvarðstjóri fær minnst
51.057 þús. kr. og mest rúmlega
65.500 kr. Varðstjóri fær minnst
52.407 þús. kr. og mest 67.396.
Aðalvarðstjóri fær minnst 55.227
þús kr og mest 71.223 þús. kr.
-sá