Tíminn - 14.08.1990, Qupperneq 5

Þriðjudagur 14. ágúst 1990 Tíminn 5
Oryggistæki leysa ekki vandann
Nokkrar hrottafengnar líkams-
árásir áttu sér stað í Reykjavík um
helgina. Ráðist var á strætis-
vagnabílstjóra í Eddufellinu í
Breiðholti, þegar hann var við
skyldustörf aðfaranótt sunnudags
og honum misþyrmt Um 10 tll 15
unglingar réðust inn í vagninn og
lömdu og börðu vagnstjórann
þannig að stór sá á honum og
segist hann vera heppinn með að
sleppa lifandi. Þá var ráðist á
mann fýrír utan Hótel ísland og
hann skorínn illa á höfði og í and-
liti. Fleirí líkamsárásir voru til-
kynntartil lögreglu um helgina.
Þeir aðilar, sem Tíminn ræddi við
um málið, voru sammála um það að
vandamálið væri orðið það stórt, að
eitthvað þyrfti að gera til að leysa
málið. Það gengi ekki lengur að fólk
gæti ekki verið óhult í borginni fyrir
alls kyns ribböldum á kvöldin og um
helgar. Og ekki síst það að fólk, sem
væri að sinna sínum störfum, gæti
ekki verið öruggt um það að komast
heim heilt heilsu.
Á aö setja vagn-
stjóra í búr?
Hörður Gíslason, skrifstofustjóri hjá
SVR, sagði að kjami málsins og
lausnin á þessu vandamáli væri sú að
fá fólk 'til að hætta að ráðast á annað
fólk af tilefnislausu. Hins vegar væri
það svo ekki ljóst hvemig standa ætti
að þvi. Hörður sagði í sambandi við
öryggishnappana, sem vagnstjórar
hafa rætt um að fá í vagnana, að það
væri ekkert vist að vandamálið leyst-
ist með því. Það sé heldur ekki fysi-
legur kostur að setja vagnstjórann inn
i mannhelt búr eins og gert er sum
staðar erlendis. Vagnstjómm þyki
það ekki skemmtileg tilhugsun að
þurfa að sitja í vinnunni sinni víggirt-
ir með neyðarbúnað. Tæknibúnaður
er ýmsum annmörkum háður og
stærsta viðleitnin væri sú að reyna að
fá fólk til að hætta að gera svona
hluti. Það ætti frekar að kanna hvað
það er sem gerist, þegar skólafólk,
sem maður ætlar að sé vel upplýst og
skynugt fólk, ræðst á mann sem er
við vinnu sína. í svari við því hlýtur
að koma fram hvar hundurinn liggur
grafinn. Eiga allir að fara að vígbúast
eða vera með öryggishnappa, jafht
vagnstjórar sem aðrir eða er fólk til-
búið til að leysa vandann á einhvem
annan hátt? Alls kyns spuminga sé
hægt að spyija i þessu sambandi,
m.a. hvort skólakerfið hafi bmgðist,
hvort flkniefhi séu farin að spila hér
meira inn í, hvort áfengi sé selt of
ungu fólki og þar fram eftir götunum.
Hörður sagði að vandamálin, sem
skapist stundum í kringum strætis-
vagnanna, séu aðallega tengd mið-
borginni og síðustu ferðum strætis-
vagnanna í úthverfi borgarinnar.
Fjöldi unglinga virðist ekki fara úr
miðborginni fyrr en með seinuslu
ferð og því myndist oft hjarðir af
fólki á biðstöðvum og fyrir kemur að
einhver múgæsing geri vart við sig.
Margar leiðir hafa verið ræddar til að
leysa þetta vandamál en enginn virð-
ist vera sú eina rétta.
Hörður sagði að það ætti fyrst og
fremst að opna umræðuna í þjóðfé-
laginu og það væri hlutverk fjölmiðl-
anna ásamt öðmm að kryfja það til
mergjar af hveiju svona hlutir gerist
og hvað væri hægt að gera svo þeir
gerist ekki. Það væri leið númer tvö
að fara að veija sig, ef samfélagið er
ekki tilbúið að taka sig á, en honum
fyndist það ekki vera gimileg lausn.
Það væm í raun fleiri leiðir hugsan-
legar í málinu og þyrfti að íhuga mál-
ið vandlega áður en farið væri út í
dýrar öryggisaðgerðir.
Skólakerfi brugðist?
Áslaug Brynjólfsdóttir, fræðslu-
stjóri, sagði að vissulega bæri skóla-
kerfíð vemlega ábyrgð á því hvemig
komið væri, það hefði að vissu leyti
bmgðist. Það megi gera ráð fyrir að
unglingamir, sem réðust á vagnstjór-
ann í Breiðholtinu, séu unglingar,
sem em ekki í skóla, hafi flosnað upp
úr skóla eða ekki fundið það sem þau
leituðu að í skólakerfmu. Nú á tímum
atvinnuleysis er lítið fyrir þetta fólk
að gera og því leiðist það sumt út í
einhveija ógæfu. Framhaldsskólinn
hefur að vissu leyti bragðist, því og
þrátt fyrir að nú sé hann opinn fyrir
alla, þá hentar hann ekki öllum.
Nemendur em afskaplega misjafnir
eins og fólk er flest og framhalds-
skólinn hefur ekkert komið til móts
við þetta fólk. Áherslan hjá skólanum
sem og í þjóðfélaginu er á æðri
menntun og allir peningar, sem úr er
að spila, em settir í að undirbúa fólk
undir háskólanám eða að lána há-
skólanemum peninga svo þeir geti
menntað sig. Samfélagið virðist ekki
hafa skilning á að þetta svokallaða
æðra nám henti ekki öllum og að það
verði að koma á móts við þá sem
vilja læra eitthvað annað eða undir-
búa sig undir eitthvað starf i þjóðfé-
laginu. Kröfumar í þjóðfélaginu em
þær að allir kunni eitthvað og geti
eitthvað og þeir sem hætta í skóla eft-
ir grunnskóla em álitnir einhveijir
undirmálsfiskar og verða alltaf út-
undan. Það verði að halda betur utan
um þetta fólk, bjóða því upp á alls
kyns starfsnám eða eitthvað sem
hentar því. Umffarn allt að sína því
einhveija ræktarsemi.
Það væri nauðsynlegt að fylgjast að
einhveiju leyti með því fólki sem
skilar sér ekki eftir gmnnskólapróf í
í gærmorgun var haldinn fundur hjá
fulltrúum starfsmanna SVR og trún-
aðarmönnum út af líkamsárásinni,
sem vagnstjóri varð fyrir, þegar hann
var að aka í Eddufellinu aðfaranótt
sunnudagsins.
I ályktun, sem samþykkt var á fund-
inum, er þeim tilmælum beint til
vagnstjóra SVR að þeir aki ekki síð-
ustu ferðir í Breiðholt, nema viðun-
andi gæsla fáist i vagnanna þar til
önnur lausn verði fundinn. Jafhframt
er þeim tilmælum beint til vagn-
stjóra, að þeir aki ekki frá unglinga-
samkomum s.s. tónleikum, skóla-
dansleikjum eða fleim, þar sem ætla
má að áfengi sé haft um hönd.
Ályktunin var kynnt forráðamönn-
um fyrirtækisins í gær.
Hannes Garðarsson, trúnaðarmaður
hjá SVR, sagði að vandræði fylgdu
oft þesstim akstri og nú væri því beint
til vagnstjóra að taka ekki slikan
akstur að sér, öryggis þeirra vegna.
Hann sagðist ekki vita hvemig færi
með tónleikana, sem halda á í Reið-
höllinni 7. september n.k., því leyfi,
sem gefið var fyrir þeim, hafi beinlin-
is verið háð þvi að SVR sæi um akst-
ur þaðan. Það sé nú óvist hvort af því
verði.
Hannes sagði, að það sem þeir ættu
neitt nám og reyna að bjóða þeim,
sem áhuga hafa, upp á eitthvað
starfsnám. Það er reyndar eitthvað
byijað á því, en mikil tregða virðist
vera í ffamhaldskólakerfinu að taka
við þessu starfsnámi. Með því að
halda í þetta gamla menntaskólakerfi
er í raun verið að skilja vissan hluta
af þjóðfélaginu eftir og það virðist
ekki vera skilningur á því, hvorki í
skólakerfmu né i þjóðfélaginu að það
þurfi að koma á móts við þetta fólk
með menntun af einhveiju tagi. Þó að
það sé dýrt að taka upp svona starfs-
nám, verður það ennþá dýrara að
sinna þessu fólki ekki.
Áslaug sagði að það væri alveg vist,
að þeir unglingar, sem fremja svona
tilefnislaus óhæfuverk, hafi ekki
fengið þann gmnn, sem nauðsynleg-
ur er, til að þau geti þroskast á eðli-
legan hátt. Það sé ekki bara ffam-
við með því, sem þeir kalla viðunandi
gæslu, sé að lögregla verði í þeim
vögnum sem keyri á þessum tímum.
Það væri krafa vagnstjóra að þeir
væm ömggir i starfi, það væri ekki
gimilegt að vera lokaður inni í mann-
heldu búri en það væri jafnvel nauð-
synlegt öryggis þeirra vegna. Að
sjálfsögðu væri öll umræða af hinu
góða en vagnstjórar gætu ekki beðið
meðan væri verið að kenna þetta í
skólum eða verið væri að bæta þjóð-
félagið, því árásir á vagnstjóra í starfi
haldsskólinn, sem hafi bmgðist,
heldur skólakerfið í heild sinni. Það
verði að breyta því viðhorfi í þjóðfé-
laginu að æðri menntun sé það sem
allir eigi að stefna á og koma því við-
horfi inn í samfélagið að það sé mik-
ilvægast að gmnnurinn sé góður og
umfram allt að öllum einstaklingum
líði vel. Maður byggir ekki margra
hæða hús og hefur grunninn lélegan
en það er það sem er að koma í ljós
núna.
Böðvar Bragason, lögreglustjóri i
Reykjavík, sagði að þessi ofbeldis-
alda væri aðeins liður í ákveðinni
þróun, sem ætti sér stað i þjóðfélag-
inu, og að það þyrfti að ræða þetta
mál á mjög breiðum gmndvelli ef
fólk á annað borð hefði áhuga á að
ræða það.
væri staðreynd, sem ekki væri hægt
að horfa ffamhjá.
Hannes sagði að það væri varla hægt
að mæla með því fyrir almenning,
eins og ástandið er núna, að fara með
síðasta vagni upp í Breiðholt á föstu-
dags- og laugardagskvöldum, örygg-
isins vegna. Það sé nú í höndum for-
ráðamanna SVR og borgarinnar að
gera eitthvað í málinu og hann tryði
því að eitthvað yrði gert til að tryggja
öryggi vagnstjóra.
—SE
—SE
Neita að aka án verndar
Fulltrúar starfsmanna hjá SVR kynna forráðamönnum fyrirtækisins
ályktun þar sem þeir hvetja vagnstjóra til að neita að aka á ákveðnum
tímum nema með lögregluvemd. Tímamynd: Pjetur