Tíminn - 07.11.1990, Blaðsíða 2

2 Tíminn
' V /i - V . I' ' > ,' ■ • \C/l ’ ')'i
Miðvikudagur 7. nóvember 1990
Forsaetisráðherra vill að vextir á lánum Byggingasjöðs ríkisins verði hækkaðir:
Hver áaðbc >rga
fyrir gjaldþrot
ingasjc >ðs?
Steingrímur Hermannsson forsætisráðherra lýsti því yfir á þingi
í fyrrakvöld að hann teldi rétt að hækka sem fyrst vexti af lánum
Byggingasjóðs ríkisins, svo að koma megi í veg fyrir gjaldþrot
sjóðsins. Kvennalistinn og Sjálfstæðisflokkurínn hafa þegar lýst
yfir stuðningi við þessa leið. Ögmundur Jónasson formaður
BSRB segir þessar hugmyndir fráleitar.
Steingrímur Hermannsson sagð- um málið næðist á næstu vikum í
stjórnarflokkunum.
Tíminn leitaði álits hjá aðilum
vinnumarkaðarins á þeirri hug-
mynd að bjarga Byggingasjóðnum
með vaxtahækkun.
„Þetta eru fráleitar hugmyndir. Ég
hélt nú sannast sagna að þeir sem
þessum málum hafa ráðið á undan-
förnum árum teldu sig hafa gert
nóg gagnvart því fólk sem Ienti í
hremmíngum vegna hávaxtastefnu
undangenginna ára. Fólk hefur lagt
sín plön og gert sínar áætlanir í
samræmi við gefnar stærðir. Að fara
að breyta þeim núna er gjörsamlega
út í hött“, sagði Ögmundur Jónas-
son formaður BSRB.
„Við höfum verið þeirrar skoðunar
að það hafi verið mjög mikil mistök
að láta muninn á vöxtum tekinna
og veittra lán byggingasjóðanna
vaxa svona úr hófi fram. Þegar þetta
ist ekki telja að hækkun vaxta á lán-
um Byggingasjóðs ríkisins komi til
með að hafa áhrif á vexti á almenn-
um markaði. „Vextir hjá Bygginga-
sjóðnum eru langt fyrir neðan aðra
vexti. Hins vegar viðurkenni ég að
þetta þýðir auknar greiðslur fyrir
þá, sem eru með þessi lán, og það
kann vel að vera að verkalýðshreyf-
ingin geri athugasemdir við þetta.
Þá verða menn líka að horfast í
augu við hvað á að gera við þetta
kerfi. Vilja menn hækka skatta svo
að ríkissjóður geti greitt þessa
skuld? Ég tel að hækkun vaxtanna
sé miklu skynsamlegri leið.“
Steingrímur sagði hugsanlegt að
farin yrði sú leið að hækka vextina í
nokkrum skrefum. Hann sagði að
málið í heild yrði rætt við aðila
vinnumarkaðarins. Forsætisráð-
herra sagðist vona að samkomulag
húsnæðiskerfi var formað á árinu
1986 var munurinn um 1,5%. Frá
þeim tíma hækkuðu vextir mikið
og stjómmálamennirnir heyktust á
því að láta útlánavextina fylgja með.
Það er einasti vegurinn í þessu að
þeir borgi sem njóti. Það er hins
vegar mikill ábyrgðarhlutur að hafa
látið þennan vanda vaxa með þeim
hætti sem orðið er. Það er einfalt
mál nú að standa og gapa yfir því að
þetta sé gjaldþrota kerfi," sagði Þór-
arinn V. Þórarinsson framkvæmda-
stjóri VSÍ.
Þórarinn er ósáttur við yfirlýsing-
ar stjórnmálamanna að ekki sé
hægt að ganga frá þessu máli með-
an núgildandi kjarasamningar eru í
gildi. „Þjóðarsáttin hefur ekkert
með Byggingasjóð ríkisins að gera.
Ráðherrar eru annað slagið að gefa
yfirlýsingar um eitt og annað sem
ekki sé hægt að gera á meðan þjóð-
arsáttin er í gildi. Það er mikill mis-
skilningur að þeir geti gert þetta og
hitt þegar svokölluð þjóðarsátt er
búin. Þeir koma ekki til með að
hafa rýmri stöðu til að gera vitleys-
una þá,“ sagði Þórarinn.
-EÓ
Flugleiðir munu sækja um hækkun á fargjöldum þrátt fyrir 600 milljón
^króna hagnað á fyrstu 8 mánuðum ársins. Einar Sigurðsson:
Ohjákvæmilegt að
biðja um hækkun
Þrátt fyrir rúmlega 600 milljón
króna hagnað af heildarstarfsemi
Flugleiða fyrstu 8 mánuði ársins má
búast við að félagið sæki um hækk-
un fargjalda í kjölfar þess að helstu
flugfélög innan IATA hafa samþykkt
að hækka fargjöld. Flugfélögin hafa
samþykkt að hækka fargjöld í far-
þegaflugi um 4-8% og 3-7% í frakt-
flugi og er ástæðan sögð hækkaður
eldsneytiskostnaður vegna Persa-
flóadeilunnar. Hækkanir Flugleiða
verða þó líklega í lægri kantinum.
Rekstrarhagnaður félagsins kemur
fram í endurskoðuðu uppgjöri fé-
lagsins. Þetta mun vera í fýrsta sinn
sem félagið gerir endurskoðað upp-
gjör eftir fýrstu 8 mánuði ársins og
beinn samanburður við fýrri ár ligg-
ur því ekki fyrir. Ljóst þykir að hér er
um mun betri afkomu að ræða en í
fýrra.
Einar Sigurðsson, blaðafulltrúi
Flugleiða, sagði að það væri óhjá-
kvæmilegt að biðja um hækkun
núna, en menn hefðu skilning á því
að nú væri í gangi þjóðarsátt og því
yrði farið mjög varlega í allar ákvarð-
anir. Einar sagði að ekki væri búið að
sækja um hækkun og þeir myndu
skoða það mjög gaumgæfilega hvað
þeir þyrftu mikla hækkun áður en
sótt verður um. Hann sagði að eins
og staða fýrirtækisins væri í dag,
þrátt fýrir þennan hagnað, þá þyrfti
að sækja um einhverja hækkun
vegna mikillar skuldsetningar vegna
kaupa á nýja flugflotanum. Nýi flot-
inn væri samt sem áður forsendan
fýrir því að hagnaður náðist. „Ef við
hefðum ekki keypt nýja flotann þá
hefðum við örugglega ekki grætt á
þessum tíma. Þá hefði enginn orðað
það að við ættum ekki að sækja um
hækkun núna“, sagði Einar. Hann
sagði að til þess að Iosa félagið út úr
þeim skuldum sem það væri í núna,
þýddi ekkert annað en að reka félagið
með hagnaði. „Við náum aldrei 600
milljón króna hagnaði yfir árið þar
sem síðustu mánuðirnir verða reknir
með tapi, en við náum vonandi ein-
hverjum hagnaði", sagði Einar.
—SE
Sinfóníuhljómsveit Islands:
Pólsk tjáning á
rauðum tónleikum
Aðrir tónleikar Sinfóníu-
hljómsveitar fslands í rauðri
tónleikaröð verða í Háskólabíói
n.k. fimmtudag og hefjast kl.
20.00. Á efnisskránni verða þrjú
verk.
Verkin eru Euryanthe, forleik-
ur eftir Carl Maria von Weber,
Píanókonsert nr. 1 eftir Freder-
ick Chopin og að lokum Sinfón-
ía í d-moll eftir César Franck.
Einleikari verður Waldemar
Malicki og hljómsveitarstjóri
Jan Krenz.
Fastráðnu fólki í frystihúsum á Eskifirði og Neskaupsstað hefur verið sagt upp störfum vegna yfirvofandi verkfalls:
Nærri 250 manns gætu misst
vinnu sína á Neskaupsstaó
Fastráðnu starfsfólki í fiskvinnslu á
Neskaupsstað og Eskifiröi hefur
þegar verið sagt upp störfum vegna
yfirvofandi verkfalls fiskimanna.
Reiknað er með að fleiri atvinnurek-
endur fýlgi í kjölfarið í þessari viku
og segi upp starfsfólki, en uppsagn-
arfrestur er fjórar vikur.
Tíminn greindi frá því í gær að
fjöldi manns muni koma til með að
missa vinnu sína á öllu landinu ef til
verkfalls Farmanna- og fiskimanna-
sambands íslands kemur, en það er
boðað hinn 20. nóvember n.k. Þegar
hafa borist fréttir af tilkynningum
um uppsagnir á nokkrum stöðum og
eru flestir sammála um að þeim eigi
eftir að fjölga í vikulokin, en segja
þarf upp fastráðnu starfsfólki með
fjögurra vikna fyrirvara eins og áður
sagði. Slíkar fjöldauppsagnir, ef til
kæmi, myndu koma verst niður á
smærri byggðalögum úti á landi þar
sem þorri vinnuaflsins tengist sjáv-
arútvegi á einn eða annan hátt.
„Öllum, sem koma nálægt fiski,
hefur verið sagt upp störfum frá og
með 3. desember", sagði Sigfinnur
Karlsson formaður verkalýðsfélags-
ins á Neskaupsstað, en þar hefur
fastráðnu fólki í frystihúsum verið
sagt upp störfum vegna yfirvofandi
verkfalls farmanna og fiskimanna.
„Ef við tökum sjómennina líka inn í
þetta, sem verður sjálfsagt sagt upp
líka þó ekki sé búið að því, þá gæti
þetta orðið á bilinu 200 til 250
manns sem verða atvinnulaus hér á
Neskaupsstað. Það er ekki mjög upp-
örvandi ástand svona síðustu dagana
fyrir jól“, sagði Sigfinnur.
Þá hefur verkafólki í frystihúsi,
loðnuverksmiðju og saltfiskverkun
einnig verið sagt upp störfum á Eski-
firði. „Það er ljóst að þessu fólki er
öllu stefnt inn á atvinnuleysisbæt-
ur“, sagði Hrafnkell A. Jónsson for-
maður verkalýðsfélagsins á Eskifirði.
„Það eru eitthvað á annað hundrað
manns sem missa vinnuna beint. Ég
geri ráð fýrir því að síðan stoppi önn-
ur vinnsla hér, þannig að ég á von á
því að á þriðja hundrað landverka-
fólks komi til með að missa vinnu
sína. Síðan missa undirmenn á skip-
um einnig vinnuna". Hrafnkell sagði
að svo væri að sjá að vinnuveitendur
ætluðu að búa mönnum sérlega in-
dæl jól. Hann sagðist ekki hafa heyrt
um uppsagnir á fleiri stöðum en
Neskaupsstað og Eskifirði, en átti
ekki von á öðru en slíkt yrði gert víða
annars staðar. -hs.
Gunnarshólmi.
Ríkisskip:
Sækir um hækkun á gjaldskrá
10O ára afmæli búnaðarfélags
Skipaútgerð ríkisins hefur óskað
eftir því við samgönguráðuneytið að
fá leyfi til hækkunar á farmgjöldum.
Er sú beiðni fýrst og fremst til kom-
in vegna hækkana á olíuverði. Stein-
grímur J. Sigfússon samgönguráð-
herra sagði ómögulegt annað en að
taka tillit til þeirra óhjákvæmilegu
útgjalda, sem af eldsneytishækkun-
um leiðir, en reynt yrði að halda
hækkunum í lágmarki.
Skipaútgerðin mun hafa sótt um
9% hækkun á farmgjöld, en sam-
kvæmt heimildum Tímans er ekki
búist við að ráðuneytið samþykki svo
mikla hækkun. -hs.
100 ára afmæli Búnaðarfélags Aust-
ur-Landeyja verður minnst með
kaffisamsæti í Gunnarshólma föstu-
daginn 16. nóvember n.k.
Árið 1890 var Búnaðarfélag Austur-
Landeyja stofnað. Fyrstu starfsárin
voru aðalverkefnin að skrá jarðabæt-
ur, en fljótlega fór félagið að huga að
kaupum á jarðvinnslutækjum til
þess að gera bændum kleift að
stækka tún sín, sem brýn nauðsyn
var. Þá sinnti félagið margvíslegum
framfaramálum í sveitinni, svo sem
vegamálum, raforkumálum, búfjár-
rækt o.fl.
Árið 1947 stofnaði Búnaðarfélagið
Ræktunarsamband í samvinnu við
nágrannabúnaðarfélög, með kaup-
um á stórvirkum ræktunarvélum og
er það starfrækt enn í dag. Jafnframt
rekur Búnaðarfélagið tækjaleigu
með tækjum sem ekki þurfa að vera í
eigu einstakra bænda og hefur það
gefist mjög vel.
Búnaðarfélagið hefur verið vett-
vangur umræðna um hagsmunamál
bænda. Stjórn félagsins skipa nú:
Kristján Ágústsson, Hólmum, Elvar
Eyvindsson, Skíðabakka og Ragnar
Guðlaugsson, Guðnastöðum.
Allir núverandi og burtfluttir Aust-
ur-Landeyingar eru velkomnir í
kaffisamsætið. khg.