Tíminn - 05.12.1990, Blaðsíða 6

6 Tíminn
Miðvikudagur 5. desember 1990
Tíminn
MÁLSVARI FRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin I Reykjavík
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason
Ritstjórar: Indriði G. Þorsteinsson ábm.
Ingvar Gíslason
Aðstoðarritstjóri: Oddur Ólafsson
Fréttastjórar: Birgir Guðmundsson
Stefán Ásgrímsson
Auglýsingastjóri: Steingrlmur Glslason
SkrifstofurLyngháls 9,110 Reykjavlk. Sfml: 686300.
Auglýsingasfml: 680001. Kvöldsímar Áskrift og dreifing 686300,
ritstjórn, fréttastjórar 686306, (þróttir 686332, tæknideild 686387.
Setning og umbrot: Tæknideild Tlmans. Prentun: Oddi hf.
Mánaðaráskrift kr. 1100,-, verð I lausasölu kr. 100,- og kr. 120,- um
helgar. Grunnverð auglýsinga kr. 660,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Misheppnuð bragðvísi
Alltaf kemur betur og betur í ljós að Þorsteinn Pálsson,
formaður Sjálfstæðisflokksins, var staðinn að pólitísku
frumhlaupi, þegar hann boðaði til fréttamannafundar
á fimmtudaginn ásamt Ólafi G. Einarssyni þingflokks-
formanni, þar sem hann skýrði frá því að þingflokkur
Sjálfstæðisflokksins hefði samþykkt einróma að greiða
atkvæði gegn staðfestingu bráðabirgðalaga til varnar
þjóðarsátt.
Eftir að Þorsteinn gaf þessa yfirlýsingu risu kunnir
áhrifamenn í Sjálfstæðisflokknum upp gegn stefnu
hans og kölluðu hana „ábyrgðarleysi", „stráksskap",
„skort á skynsemi“ og öðrum ámóta nöfnum. Morgun-
blaðið krafðist þess að Sjálfstæðisflokkurinn styddi
bráðabirgðalögin, að öðrum kosti væri flokkurinn að
stefna þjóðarsáttinni í voða.
Hafi Þorsteinn Pálsson þannig vakið andstöðu gegn
sér hjá áhrifamönnum flokksins úti um allt þjóðfélag-
ið, gerðu yfirlýsingar hans um afstöðu þingflokksins
illt verra fyrir hann með því að hann sagði ósátt um að
einhugur væri meðal sjálfstæðismanna og í þing-
flokknum um að greiða atkvæði gegn bráðabirgðalög-
unum. Nú hefur það vitnast að þingflokkurinn sam-
þykkti aldrei formlega ályktun í þessa átt.
Það er ósatt að umræður í þingflokknum hafi lýst ein-
hug um andstöðu gegn bráðabirgðalögunum. Það er
einnig leitt í ljós að umræddur þingflokksfundur var
ekki fullskipaður. Það er ósatt að allir þingmenn hafi
lýst stuðningi við leikbrellur Þorsteins Pálssonar.
Liggur ljóst fyrir, að hann tók sér vald til að gera þing-
mönnum sínum upp skoðanir. Hverjar svo sem hvat-
irnar voru eða hvatamennirnir á bak við formanninn,
er sýnt að hann hefur rangtúlkað afstöðu einstakra
þingmanna og þar með þingflokksins í heild og hlaup-
ið á sig gagnvart áhrifamiklum öflum í Sjálfstæðis-
flokknum.
Davíð Oddsson
Þorsteinn Pálsson hefur komið fram sem talsmaður
hinna pólitísku hrekkjabragða, sem áttu að koma
höggi á ríkisstjórnina. Þau hafa hins vegar snúist gegn
forystu Sjálfstæðisflokksins, sem hefur fengið sitt eig-
ið vopn framan í sig, hún hefur fallið á sjálfs sín bragði.
Að vísu er óþarfi að leita hvatamanna þessa frum-
hlaups langt út fyrir vinahring Þorsteins sjálfs, enda í
stíl við hefðbundið og sögufrægt ábyrgðarleysi Sjálf-
stæðisflokksins í stjórnarandstöðu. Hins vegar er þess
að minnast, að Þorsteinn Pálsson hefur fengið upp að
hliðinni á sér nýjan varaformann, Davíð Oddsson
borgarstjóra í Reykjavík. Sá maður ætlar Þorsteini
ekki langlífi í formannssæti og mun ekki reynast nema
í meðallagi ráðhollur formanninum. Eftirtektarvert
var að Davíð Oddsson var ekki á blaðamannafundi
þeirra Þorsteins og Ólafs G. Einarssonar, þar sem þeir
mistúlkuðu herfilega afstöðu þingflokks síns eins og
nú er komið á daginn. Það er þó á flestra vitorði að
Davíð Oddsson studdi manna ákafast atlögu Þorsteins
Pálssonar að þjóðarsáttinni, enda verulegar líkur til
þess að hann sé hinn raunverulegi höfundur að mis-
heppnaðri bragðvísi formannsins.
Jól víxlaranna
Það cr engu likara en að íslend-
Ingar séu bónir að fS verðbréf og
vaxtagróða á heilann eftbf hálfrar
aldar óspUunarsemi í peningamál-
um, begar verðbólgan át upp
sparifé og brenndi sknldir manna
og kreppukrónan varð að lokum
jafngiid broti úr einseyríngi og
flaut á vatnt.
Kauphallar-
kristni
En nú á að snúa öllu við og taka
upp átrúnað á verðbréfaviðskipti
og vaxtatekjur og gera hvem
kauphailarbraski.
Eins og við er að búast f okkar
rúmgóðu, íslensku þjóðkristni,
þar sem pláss er fyrir atiar kenn*
eujátningunni til indverskrar
jógaspeki, ef ekki Ásatrú að auki,
og halda skuli jÓIin hátíðleg f
nafni fjöibreytninnar, hlaut að
koma að því aö trúboðar kaup-
hallarkristninnar fyndu sér við-
uðu hana við að koma boðskap
sínum á framfæri við bðmin
meðan þau væru $en> yngst og
móttækilegust fyrlr gott orð.
Segir síg sjálft að kauphallar-
kristoin hin nýja verður teogd
jóiahátíðinni eins og sjá má á
nýrri daegradvöl, sem eetluð er
böraum og unglingum á jólunum
og ber nafnið Verðbréfaspilið.
Eins og áður þótti við hæft að
bömin skemmtu $ér við Land-
helgisspilið og öll fjölskyldan
reyndl sig í minnisfæmi og al-
mennum fróðleik undlr alþjóða-
heitinu TriviaJ Pursuit, af því að
það mátti ekki gefa því ísleoskt
nafn frekar en annarri merkja-
vöru, á nú að nota jólin til þess
að venja krakkana scm yngsta við
hugsjúnir fjánnagnsmarkaðar-

f'.' ÍÍSW;;; mm i:;;;
VERÐUR HANN
NÆSTISTJÓRNARFORMAÐUR
ÍSLANDS?
Það er dæmigeri fyrir hugsjónir
þeirra sem standa að þessu nýja
að
um spilið er fermingardrengur f
forstfóratótum roeð úttroðna vasa
af seðlum, og spumingin sem
söfnuðurinn á að velta fyrir sér er
þessi: „Verður hann næsti stjóra-
arformaður íslands?“ Boðskapur-
inn er m.ö.o. sá að Isiand verði
ekki lengi úr þessu þjóðlegt lýð-
veidl, heldur hiutafélag, sem
stjómað verði af hlutabréfaeig-
cndum í stað kjörinna alþingis-
manna og ráðherra. Formaður ís-
lands h/f ícemur í stað forseta Lýð-
veldisins ísiands og forstjóri
hlutafélagsins í stað forsætisráð-
herra og ýmsir framkvæmdastjór-
ar í stað hinna ýmsu ráðherra.
Þetta er nú stjómlagafræði og lýó-
ysingatextanum segir, að
söguhetjan unga í forstjórafotun-
að verða formaður fÖutafélagsins
íslands. Hann kaupir sér bara hlut
er hugsanlegt, ef hann kann ekki á
kerflð, að hann „lendi i klónum á
skattinum“, enda um að gera að
vera nógu snjall í verðbréfa- og
hiutabréfaviðskiptum til þess að
komasl hjá því og öðlast frama í
samur. Hamingjan er fólgin í þvf
að kuntta á verðbréfatnarkaðínn,
vera liðtækur víxlari, þótt jóla-
bamið sjálft hafi verið í heiminn
fætt tíl þess að velta um borðum
víxlaranna. En hver nennir að
hiusta á sitka fomaldarspeki á
jólaföstu kauphallarkristninnar?

VITT OG BREITT

Dægurlagamenning
Meðal margra gersema sem út eru
gefnar fyrir næstu jól er safnplata
með tíu til tuttugu ára gömlum
dægurlögum og er látið að því liggja
að hér sé um merka menningar-
starfsemi að ræða og verðveislu
menningararfleifðarinnar.
Þá skýrðu klökkir sjónvarpsmenn
frá því að komið hafi í leitimar kassi
með hljóðbandsupptökum sem
sumar hverjar eru allt að 30 ára
gamlar. Ungur sérfræðingur hand-
lék fomminjarnar af mikilli varfærni
og skýrði hryggur frá því hvernig
tímans tönn hefur leikið þessi
menningarverðmæti. Bót var þó í
máli að með tæknisnilli tókst hon-
um að bjarga einhverju af hljómun-
um inn í appirat og vom hljóm-
böndin þar með ónýt.
En fornir tónar varðveitast stafrænt
og er hægt að fjölfalda þá eftirlifandi
og komandi kynslóðum til ununar.
Allt eru þetta eðlilega dægurlög, yf-
irleitt með flatrímuðum textum.
Forgengileikur
Á sínum tíma var lítt hirt um að
taka upp og varðveita þá saklausu
skemmtun sem fólk hafði af að
semja, syngja og jafnvel hlusta á
dans- og dægurlög. Þetta var dægra-
stytting augnabliksins og átti eink-
um við þegar fólk fór að lyfta sér upp
á laugardagskvöldum og brá sér á
ball.
Seint á laugardagskvöldum vom
dans- og dægurlögin líka leikin í út-
varpið og þótti mörgum þá
skemmtiiegt.
En fremur mun það hafa verið fátítt
í fomöld á jörðu að dægurlög væm
gerð að aðalinntaki og takmarki lífs-
ins og dægurlagafremjendur teknir í
guðatölu. Djöfull hefði þótt haliær-
islegt ef hraustir og karlmanniegir
strákar hefðu farið að fíflast til að
gerast einlægir aðdáendur einhverra
dægurlagapípara og gítarspilara og
hlustað á pípið daginn út og daginn
inn.
Hugmyndafræði dægurtónlistar
kom síðar og lagði langmenntuð-
ustu kynslóðir sögunnar að fótum
sér.
Fólk með háar prófgráður tryllist af
fögnuði og aðdáun á hræmulegum
dægurlagatextum þar sem tungunni
er misþyrmt, sem aldrei íyrr og má
ekki á milli sjá hvort má sín betur
hugmyndafræðin eða smekkleysan.
Svona fólk heldur að það sé að
bjarga menningarverðmætum úr
fylgsnum fyrri alda þegar það hand-
leikur spólur af dægurílugunum,
sem enn eru til á plötum, á nótum
og prentuðum textum.
Hann Bjössi sem stígur bensínið í
botn á fyrsta gíri!!! er ekkert merki-
legri í frumútgáfunni en í hinum
síðari og allt í lagi með strákinn í
þeim öllum. En það var aldrei til
þess ætlast að hann yrði langlífur í
landinu.
Menningarverðmæti
Að minnsta kosti tvær ævisögur
dægurlagasöngvara eru að koma út
og verður þeim áreiðanlega tekið að
verðleikum af kynslóðum sem trúa á
dægurlagasöng.
Það er nefnilega ekki bara góður
bisniss að semja, spila og syngja. Það
er líka fínn bisniss að tala um dæg-
urlagasöng og skrifa um dægurlaga-
söng.
Dægurlagakynslóðimar ffla þetta
allt í botn og það vita útgefendur
dægurlagamenningarinnar mæta
vel.
Höfuðskylda Ríkisútvarpsins er að
sjá svo til að aldrei verði lát á dýrkun
dægurlagakúitúrsins allar stundir
sólarhringsins. Prestar átrúnaðarins
em á vaktinni hverja stund á rásum
og í sjónvarpi og hæla og hæla bók-
staflega öllu poppi og rokki, textum
og ryþmum og þeim sem það flytja
með hæstu stigum lýsingarorða.
Ef þvottaefnum og stjórnmála-
mönnum væri gert svona ofboðslega
hátt undir höfði, þótt ekki væri í
nema tvær mínútur, mundu Neyt-
endasamtökin kæra, áhugamenn
um stjómmál mundu mótmæla að
pólitíkusar væm hafðir að fíflum
með þessum hætti og yfirmenn út-
varps reka þá starfsmenn sem mis-
notuðu sína aðstöðu svo hrikalega.
En átrúnaðurinn á dægurlögin er
yfir allt slíkt hafinn.
Aðrar stöðvar lúta sömu goðum.
íslensk dægurlagamenning er orð-
in svo rótföst í þjóðfélaginu, að hún
er búin að koma sér upp sögu og
menningarverðmætum sem sér-
fræðingar handleika eins og fom, fú-
in og fágæt handrit af dróttkvæði.
En bragarhátturinn er annar.
OÓ