Tíminn - 26.03.1991, Blaðsíða 16

AUGLYSINGASIMAR: 680001 & 686300

RÍKlSSKiP NlTriMA FLUTNINGAR Halnarhusinu v Tryggvagolu S 28822
Ókeypis auglýsingar
fyHi^instaklinga^
POSTFAX
91-68-76-91
\ J i ^rSnbriel HÖGG- DEYFAR Verslið hiá fagmönnum

> varahlutir
Hamarsböfða 1 - s. 67-6744 J
TVÖFALDURI.vinningur |
9
Ijniinii
ÞRIÐJUDAGUR 26. MARS 1991
Seðlabankinn mælir með því að einkavæða báða ríkisbankana
í skýrslu til viðskiptaráðherra. Steingrímur Hermannsson:
EINKAR ÓTÍMABÆRT AÐ
SELJA BAÐA BANKANA
í skýrslu Seðlabankans til viðskiptaráðherra um kosti þess og
galla að breyta ríkisbönkunum í hlutafélög, er mælt með einka-
væðingu beggja bankanna. Steingrímur Hermannsson forsætis-
ráðherra telur að nauðsynlegt sé fyrir atvinnuvegina í landinu að
hafa að minnsta kosti einn öflugan ríkisbanka og telur að í
skýrslu Seðlabankans sé því miður faríð offari í mörgum málum.
Steingrímur sagði í samtali við
Tímann í gær að hann hefði ekki
kynnt sér innihald og forsendur
skýrslunnar nákvæmlega en ljóst
væri að Seðlabankinn mælti með
einkavæðingu beggja ríkisbank-
anna.
Hann sagði að þegar viðskiptaráð-
herra hefði beðið um þessa skýrslu
hefði þessi niðurstaða í raun legið
fyrir og því kæmi hún sér ekki á
óvart. Því miður væri farið offari í
mörgum málum, eins og t.d. að-
lögun okkar að því sem er að ger-
ast í Evrópu. Við værum að opna
okkar fjármagnsmarkað og það
ætti að haida áfram að styrkja
hann með smávegis aðlögun. Árið
1992 yrði erlendum bönkum
heimilt að starfrækja útibú hér á
landi og þessar breytingar á fjár-
magnsmarkaðnum væru allar til
góðs en mikilvægt væri að fara sér
mátulega hægt í þessum málum.
„Fyrir mitt leyti tel ég alveg sjálf-
sagt að hafa hér einn öflugan ríkis-
banka. Það hefur sýnt sig hvað eft-
ir annað að ríkisbankarnir hafa
verið miklu viljugri að styrkja at-
vinnulífið og geta miklu fremur
hlaupið undir bagga með íslensk-
um atvinnuvegum þegar á móti
hefur blásið og við eigum að halda
áfram í þennan möguleika. Það er
einkar ótímabært að einkavæða
báða bankana. Hins vegar tel ég
það vel koma til greina að breyta
öðrum ríkisbankanum í einka-
banka," sagði Steingrímur Her-
mannsson.
—SE
Jón Baldvin segir að ágreiningur milli Eystrasalts-
landanna komi í veg fyrir frumkvæði íslendinga:
„Botna ekkert
í vinum okkar“
Ólafur Ólafsson landlæknir á blaðamannafundi í gær. Tímamynd: Áml Bjáma
Langlegusjúklingar koma illa út í könnun LandlæknisertibættisinS:
Minni velferð en hjá öðrum
Af könnun á högum þeirra, sem koma í skoöun til Hjartavemdar,
má ráða að velferðin fari framhjá langlegusjúklingum. A síðustu ár-
um hefur hagur þeirra ekki batnað jafnmikið og hagur annarra sam-
félagshópa. Svo segir í skýrslu, sem Landlæknisembættið hefur
sent frá sér.
Eftir fund Eystrasaltslandanna
þriggja um síðustu helgi er óvíst
hvort eitthvað verður úr viðræð-
um milli Sovétríkjanna og
Eystrasaltslandanna fyrir milli-
göngu íslendinga. Gert hafði ver-
ið ráð fyrir að á fundinum tækju
löndin afstöðu til hugmyndarinn-
ar um samningaviöræður á ís-
landi um deilumar við Eystra-
salt. Niðurstaðan varð sú að mál-
ið var ekki rætt á fundinum. „Ég
verð að segja að ég botna bara
ekkert í þessum vinum okkar
lengur," sagði Jón Baldvin
Hannibalsson utanríkisráðherra.
Niðurstaðan af fundi forsætis-
ráðherra og utanríkisráðherra ís-
lands og Eistlands, sem haldinn
var hér á la'ndi í síðasta mánuði,
var að ísland bauðst til að hafa
milligöngu um að koma á viðræð-
um Sovétríkjanna og Eystrasalts-
landanna. Ákveðið var að fyrsta
skref í því máli væri að forystu-
menn Eistlands tækju málið upp
á fundi í Eystrasaltsráðinu sem
haldinn var um síðustu helgi. Á
fundinum átti að fá skorið úr um
hvort samstaða væri milli Iand-
anna þriggja um að fara þessa leið
og hvernig ætti að útfæra hana.
Jón Baldvin sagðist hafa fengið
þau skilaboð frá litháiskum
stjórnvöldum að málið hefði ekki
verið rætt á fundinum. Hann
sagðist vera mjög undrandi á
þessari niðurstöðu. „Ég held að
þetta endurspegli í reynd að það
er vaxandi ágreiningur milli ann-
ars vegar Litháen og hins vegar
Eistlands og Lettlands, um hvern-
ig eigi að haida á þessum málum."
Fyrir fundinn í Eystrasaltsráðinu
hafði Meri, forsætisráðherra Eist-
lands, sent fulltrúa sinn til íslands
til viðræðna um hvert ætti að vera
verkefni íslands í væntanlegum
samningum, um hvað samningar
ættu að snúast o.s.frv.
Á fundi Eystrasaltsráðsins var
hins vegar samþykkt að skora á
Ráðstefnuna um öryggi og sam-
vinnu í Evrópu (RÖSE) að efna til
ráðstefnu um málefni Eystrasalts-
landanna. Jón Baldvin sagðist
vera mjög undrandi á þessari
samþykkt. Hann sagði að forystu-
mönnum Eystrasaltslandanna
ætti að vera það fullkunnugt að
Sovétmenn, eins og allar aðrar
þjóðir innan RÖSE, hefðu neitun-
arvald og því útilokað að slík ráð-
stefna yrði haldin nema með sam-
þykki þeirra. Jón Baldvin sagði að
menn yrðu að finna aðrar leiðir til
að leysa þessi mál.
Rætt hafði verið um að í fram-
haldi af fundi Eystrasaltsráðsins
yrði haldinn fundur þessara
þriggja landa í Reykjavík í mars
þar sem tekin yrði ákvörðun um
næstu skref og í framhaldi að því
yrði leitað eftir viðræðum við
Sovétmenn. Jón Baldvin sagði
Ijóst að allar tímaáætlanir væru
úr skorðum gengnar og óvíst um
framhald málsins.
Steingrímur Hermannsson sagð-
ist vera undrandi á því að Eystra-
saltsráðið skyldi ekki hafa rætt
um hugmyndina um að halda
fund á íslandi. „Staðreyndin er sú
að því miður eru Eystrasaltslönd-
in ekki nógu samstíga í þessum
málum. Eistland og Lettland vilja
fara sér hægar en Litháen," sagði
forsætisráðherra. Hann sagði að
erfitt yrði að vinna að málinu inn-
an RÖSE vegna þess að þar hefðu
Sovétmenn neitunarvald.
-EÓ
í skýrslunni er þó að mestu byggt
á hlut karla á Reykjavíkursvæðinu.
Eftir er að vinna úr upplýsingum
um konur. Auk þess er nú unnið að
sams konar könnun fyrir landið
allt.
Könnunin hófst árið 1967. Henni
var skipt í tvö tímabil, 1967-1976
og 1979-1987. Þátttakendur voru
spurðir um heilsufar, félagslegan
og efnalegan aðbúnað, og lífshætti.
Samanburður er gerður á svörum
sjúklinga og annarra þjóðfélags-
hópa innan hvors tímabils.
Á fyrra tímabilinu var úrtakið
2941 karl. Af þeim svöruðu 2203,
eða 75,1%. Á síðara tímabilinu var
úrtakið 4698 karlar. Af þeim svör-
uðu 3245, eða 69,1%.
Þátttakendum var skipt í 6 flokka
samfélagshópa: atvinnurekendur,
háskólamenn, iðnaðarmenn, ófag-
lærða iðnverkamenn og erfiðis-
vinnumenn, skrifstofu-, verslunar-,
lögreglu- og póstmenn, og sjúk-
linga, þá sem þjást af langvinnum
sjúkdómum og hafa ekki fasta
vinnu.
í niðurstöðum kemur m.a. fram,
að á síðara tímabilinu bjuggu færri
sjúklingar í eigin húsnæði, og mun
fleiri þeirra voru leigjendur en inn-
an annarra samfélagshópa. Á síðara
tímabilinu bjuggu mun fleiri sjúk-
lingar í minnsta húsnæðinu og
færri í stærsta húsnæðinu en innan
annarra samfélagshópa. Bifreiða-
eign sjúklinga er minni en annarra
hópa.
Vegna þess hversu fáir féllu í hóp
sjúklinga á fýrra tímabilinu, er ekki
hægt að gera marktækan, tölfræði-
legan samanburð á tímabilunum.
Af viðbótarupplýsingum og frekari
könnunum má þó ráða að sjúkling-
ar hafa ekki notið sömu velferðar
og aðrir samfélagshópar. Bilið milli
þeirra hefur breikkað. Ólafur Ólafs-
son landlæknir skýrir þetta svo að
til þess að njóta velferðar þurfi
menn að vinna mikið. Það geti
sjúklingar ekki. Jafnvel megi gera
ráð fyrir að þeir sjúklingar, sem
könnunin nær til, séu betur settir
en margir aðrir. Þeir komist í skoð-
un til Hjartaverndar, séu ekki
karlægir. Ölafur Ólafsson kemst að
þeirri niðurstöðu að: „Félags- og
efnahagslegur aðbúnaður þátttak-
enda með langvinna sjúkdóma er í
mörgu tilliti mun erfiðari en ann-
arra þjóðfélagshópa. Ekki er þess að
vænta að sjúklingar búi við svipað-
an efnahag og þeir er stunda mikla
vinnu, en á óvart kemur að sjúk-
lingar virðast hafa að mestu orðið
útundan í velferðinni. Stjórnvöld
verða að bæta hér úr.“
-aá.