Tíminn - 04.05.1991, Blaðsíða 12

20 Tíminn
Laugardagur 4. maí 1991
■Sl 1 AÐ UTAN

Albanskir flóttamenn eru óánægðir með hvað sumarleyfisstaðurinn er afskekktur.
Albanskir flóttamenn stofna
til ófríðar á friðsömum þýskum
sumarleyfisstað
Þaö þarf ekki að fjölyrða um þá
miklu pólitísku umbyltingu og
flóttafólksflutninga milli landa, sem
orðið hafa í Evrópu aö undanfömu.
Flóttafólkið gerir sér oft miklar von-
ir um góða vist í nýja landinu, ef það
fær að vera þar um kyrrt, og íbúam-
ir sem iýrir em taka því eins vel og
þeim er unnt, oftast nær.
En gestrisninni eru takmörk sett,
og ef ofan á allt annað bætist að pól-
itískar ákvarðanir um hvar flótta-
mönnunum er komið fyrir og hvaða
réttindi þeir fá reynast stangast á við
skynsemi og raunveruleika, er ekki
við öðru að búast en eitthvað fari úr-
skeiðis. Það hefur nú gerst á litlum
og friðsælum sumarleyfisstað í Frís-
landi að 40 fastir íbúar staðarins hafa
fengið 43 albanska flóttamenn senda
af yfirvöldum Neðra-Saxlands til bú-
setu. Og það sem verra er, flótta-
mennirnir njóta ýmissa fríðinda sem
heimamenn þekkja ekki. Þama lýst-
ur saman tveim ólíkum menningar-
heimum og eru samskiptin ekki
friðvænleg. Tónlistar- og þýsku-
kennarinn Gerhard Pundt er orðinn
63 ára og kominn á eftirlaun. Hann
elskar sígilda tónlist, verk þýsku
stórskáldanna og fámennið í Austur-
Fríslandi, þar sem hann valdi að setj-
ast að. Þar hefur hann komið sér fyr-
ir í útjaðri lítils og rómantísks sum-
arhúsahverfis í héraðinu Súdbro-
okmerland, ásamt sambýliskonu
sinni, hundi, ketti, tveim páfuglum
og þrem hundum, á 4200 fermetra
lóð.
En á nýliðnum þrem mánuðum
hefur rólegt líf kennarans fyrrver-
andi tekið róttækum breytingum. Á
hverju kvöldi fer hann eftirlitsferð
eftir að rökkva tekur til að kanna
hvort allar dyr séu læstar. í svefnher-
berginu hefur hann loftbyssu á nátt-
boröinu innan seilingar frá rúminu,
og þar við hliðina bandarískt lög-
regluvasaljós, sem beita má eins og
kylfu.
Flóttamenn með
sérréttindi
Ástæðan er sú að beint á móti húsi
Pundts hafa yfirvöld í Neðra- Sax-
landi komið albönskum flóttamönn-
um fyrir í gistihúsi. Síðan verða íbú-
ar Súdbrookmerland að búa við inn-
brot, líkamsárásir og stöðugan næt-
urlangan gleðskap. Lögreglan hefur
m.a.s. tilkynnt um morðtilraun.
Albanirnir eru úr hópi þeirra rúm-
lega 3200 Albana sem leituðu hælis í
sendiráði Þjóðverja í Tirana í júlí í
fyrra og fengu síðar að flytjast til
Þýskalands. Þeim var deilt niður á
ríkin í sambandslýðveldinu, sem
sum fóru með mál þeirra eins og
annarra sem leita pólitísks hælis.
Önnur ríki, þ.á m. Neðra-Saxland,
undir stjórn sósíalista og græningja,
veittu þeim strax ævarandi dvalar-
rétt.
Austur-frísneski gistihússeigand-
inn Arno Reiners bauð þá ríkinu
Neðra-Saxlandi gistihúsið sitt í
Súdbrookmerland sem húsaskjól
fyrir flóttamennina. Gistihússeig-
andinn sá sér hag í því að geta nú
leigt öll herbergin árið um kring, en
þau hafa sjaldnast verið í leigu utan
sumarvertíðarinnar. Ókosturinn við
þennan dvalarstað er að hann er nið-
urkominn í miðju litlu og rólegu
sumarhúsahverfi, sundurgröfhu af
litlum síkjum fyrir árabáta. U.þ.b. 40
(fullorðnir) íbúar staðarins urðu nú
skyndilega að standa andspænis 43
flóttamönnum með þau réttindi
sem áður eru nefnd.
„Albanimir miklu
örlyndari“
Lýsingar á því sem síðan gerðist er
að finna í frásögn Fokko Gerken,
lögreglustjóra á lögreglustöð
Súdbrookmerland, sem er í níu kfló-
metra fjarlægð frá sumarhúsahverf-
inu. ,Áður var allt með kyrrum kjör-
um á þessu svæði. Einu sinni í mán-
uði litum við eftir því að allt væri í
besta lagi. Núna erum við stöðugt á
ferðinni. Albanirnir eru miklu ör-
lyndari en við Austur-Fríslendingar."
Starfsbróðir hans hefur þegar lært
utan að níu tölustafa símanúmer
lögreglutúlksins.
íbúinn Pundt segir þannig frá lífinu
fyrstu vikurnar með nýju nágrönn-
unum: „Skyndilega var gistihúsið
allt uppljómað næturlangt, músík
glumdi úr stórum hátölurum allt
fram á rauðan morgun." Iðulega
voru framin innbrot í sumarbústað-
ina. Aðallega voru það sjónvarpstæki
sem freistuðu þjófanna, og þau fann
lögreglan síðan hjá albönsku flótta-
mönnunum.
Þar sem næsta strætisvagnastöð er
í tveggja kflómetra fjarlægð stálu Al-
banirnir reiðhjólum til að vera fljót-
ari í ferðum. Þó hafa þeir nóga pen-
inga. Hver Albani fær um 1000
t'-ja
V+O DEílFSCHE
^OALBANER
OAS SEHTJKr
■SUT
íbúamir í sumarhúsahverfinu bera fram mótmæli og benda á að það
geti ekki gengið vel að hafa í sambýli 40 Þjóðvetja og 40 Albani.
Lögreglan gengur að stolnum
reiðhjólum vísum í geymslum
gistihússins.
mörk í vasapeninga á mánuði, auk
ókeypis matar og húsnæðis. Til við-
bótar fá þeir sér að kostnaðarlausu
tungumálakennslu, sem fer fram í
Emden í 10 kflómetra fjarlægð.
Gerken lögreglustjóri segir að Al-
banirnir hafi keypt notaða bfla fyrir
peningana. Síðan æði þeir um sum-
arbústaðahverfið, ökuréttindalausir
og ótryggðir. Auðvitað hafi íbúunum
fundist sér ógnað, sérstaklega þegar
Albanimir voru í kappakstri. Og þeg-
ar hafi einn Albani verið kærður fyr-
ir eftirför.
Undirskriftasöfnun
Inni á gistihúsinu og utan dyra
verða sífellt hávaðasamir og ofbeld-
isfúllir árekstrar. Aðfaranótt 15.
mars sl. kl. 2.15 lokuðu fjórir al-
banskir flóttamenn einn landa sinn
úti og slógu hann sundur og saman
með járnrörum og öxum. Þegar bfll
kom aðvífandi létu þeir loks fómar-
lamb sitt í friði, en það komst á
sjúkrahús og reyndist vera með al-
varlega höfuðáverka.
Kennarinn fyrrverandi, Pundt,
fylgdist með því sem fram fór frá
húsi sínu — og stofnaði til undir-
skriftasöfnunar. Fjömtíu íbúar skrif-
uðu til héraðsstjórnarinnar: „Við
skomm eindregið á réttbæra emb-
ættismenn að sjá til þess að þessi út-
ungunarstaður óreglu og ófriðar
Tveir albanskir flóttamenn
skemmta sér í róörartúr á síki í
sumarbúastaðahverfinu. Bátn-
um stálu þeirfrá bryggju viö
einn bústaðanna.
hverfi aftur frá heimkynnum okkar.
Við emm ekki að láta í ljós „útlend-
ingahatur", heldur eingöngu mikla
umhyggju fyrir ró, reglu og öryggi."
Héraðsstjómin lýsti því yfir að hún
væri ekki réttbær aðili og beindi
bænaskránni til þess ráðuneytis
Neðra-Saxiands sem fer með mál
sambandsríkisins og Evrópu. Evr-
ópuráðherrann er úr flokki græn-
ingja og talsmaður hans gefur eftir-
farandi svar við bænaskránni: „Við
höfum fækkað albönsku flótta-
mönnunum í hverfinu úr 43 í 28 og
vonum að sú ráðstöfún verði til þess
að ró komist á.“
Albanimir líka
óánægðir
En Pundt kennari segir íbúunum
ekki rótt. Hann segir einn nágranna
sinn hvetja til þess að þeir stofni
borgaralega varnasveit. Sá sé þegar
tekinn til við að fara í eftirlitsgöngur
á kvöldin með schaferhund sinn.
Einn sumarbústaðaleigusali segir
suma gesta sinna hafa orðið fyrir
ónæði af hendi flóttamannanna.
Hann óttast að ef slíkt gerist þegar
mestur straumur sumarleyfisgesta
komi í þorpið, sé úti um framhald
gestakomu þangað.
En það em ekki bara íbúarnir sem
em óánægðir. Albanirnir em ekki
ánægðir heldur. Túlkur var fenginn
til að þýða gagnrýnisraddir þeirra og
þar kom fram að: Maturinn sé verri
en í Albaníu. Oft þurfi þeir sjálfir að
annast matseldina. Og herbergin á
gistihúsinu séu of lítil!