Tíminn - 08.05.1991, Side 6

6 Tíminn
Miðvikudagur 8. maí 1991
Tíminn
MÁLSVARI FRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin [ Reykjavik
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason
Ritstjórar: Indriði G. Þorsteinsson ábm.
Ingvar Gislason
Aðstoðanitstjóri: Oddur Ólafsson
Fréttastjórar: Birgir Guðmundsson
Stefán Ásgrimsson
Auglýsingastjóri: Steingrimur Gíslason
Skrifstofur:Lyngháls 9,110 Reykjavik. Síml: 686300.
Auglýsingasiml: 680001. Kvöldsimar: Áskrift og dreifing 686300,
ritstjóm, fréttastjórar 686306, iþróttir 686332, tæknideild 686387.
Setnlng og umbrot: Tæknideild Tímans. Prentun: Oddi hf.
Mánaðaráskrift kr. 1100,- , verð i lausasölu kr. 100,- og kr. 120,- um
helgar. Grunnverö auglýsinga kr. 725,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Leikur með eld
Ríkisstjóm Sjálfstæðisflokksins hefur ekki beðið
boðanna með vaxtahækkanir. Vextir af ríkisvíxlum
voru hækkaðir á mánudaginn meira en nokkurn
gat grunað, úr 11% í 14,5%.
Varla er nokkur vafi á því að þessi gífurlega vaxta-
hækkun sem ríkisvaldið stendur fyrir er upphafið
að því að vaxtasprenging sé í aðsigi. Bankar og
aðrar lánastofnanir munu ekki sitja hjá eftir að
stríðshanskanum hefur verið veifað.
í ríkisstjórn þeirri sem nú situr að völdum eru
samankomin þau öfl sem andvíg eru hvers konar
vaxtastjórn nema að því leyti sem markaðurinn
„ákveður". Við þau ófullkomnu skilyrði sem þess
háttar vaxtastefnu eru búin á íslenskum peninga-
markaði eru engar líkur til þess að réttlát vaxta-
kjör myndist í landinu, þannig að atvinnulífi og
heimilisþörfum sé fullnægt. Sú kapitalíska af-
skiptaleysisstefna í vaxtamálum sem sjálfstæðis-
forystan boðar og ráðamenn Alþýðuflokksins með
viðskiptaráðherra í broddi fylkingar styðja með
ráðum og dáð mun leiða til aukins framleiðslu-
kostnaðar, neysluvöruhækkunar, aukinnar dýrtíð-
ar og verðbólgu, óeðlilegs gróða af fjármagni á
kostnað lántakenda.
Það er því ekki ófyrirsynju þegar forystumenn
launþega vara við vaxtabyltingu áður en þjóðar-
sáttartímabilinu er lokið og fyrir dyrum stendur
að ræða nýja kjarasamninga, sem vænst er að
verði reistir á sömu meginforsendum og kjara-
samningarnir í febrúar 1990.
Svo kann að virðast fýrir augum sjálfstæðis-
manna, sem nú eru að taka við völdum eftir nokk-
urt hlé, að þeir þurfi að sýna að skil hafi orðið í
stjórnarstefnu frá því sem var í tíð fráfarandi ríkis-
stjórnar. Þeir hafa það sjálfsagt í huga að best sé að
láta á reyna um áhugamál sín strax í upphafi
stjórnarferilsins. Þess háttar hugmyndir um af-
dráttarlaus skil milli stjórnartímabila, eins konar
byltingarhugarfar, lýsa þó hvorki stjórnkænsku né
virðingu fyrir þeirri meginreglu lýðræðislegra
stjórnarhátta að tryggja samhengi jákvæðrar
stjórnmálaþróunar.
Það er alger misskilningur að stjórnarskipti í lýð-
ræðisþjóðfélagi eigi að hafa í för með sér snögg
umskipti í stjórnarstefnu á öllum sviðum. Þvert á
móti ber nýrri ríkisstjórn, ef hún er lýðræðislega
sinnuð, að viðhalda stefnu sem vel hafði gefist í tíð
fráfarandi ríkisstjórnar.
Þetta á sérstaklega við þau stjórnarskipti sem nú
hafa orðið, að ný ríkisstjórn tekur við góðu þjóðar-
búi og þjóðarsátt um samstiga þróun efnahags-
mála og kjaramála. Efnahagslífið hefur verið að ná
jafnvægi, sem að verulegu leyti má þakka góðu
samstarfi áhrifaafla þjóðfélagsins á sviði stjórn-
mála og á vinnumarkaði, í atvinnulífinu almennt
talað. Ef ríkisstjórnin ætlar að raska þessu jafn-
vægi með ótímabærum hækkunum á einu sviði
verðlagskerfisins er þjóðarsátt stefnt í tvísýnu.
GARRI
Forsetl ftalíu, Fransiskus Cos-
siga aö nafni, var í opinberri
dðttur, tíl Ítalíu fyrir górum ár-
Velkomandaminni DV
Þeir sern alftaf eru að fárast út af
tilstandi í kringum háembættin
og kalla flest bað hégöma sem
bjóðhöfðingjar taka sér fyrir
hendur, hafa sjálfsagt fengið kaer-
komið tiiefni til þess að hneyksi-
ast hátt og í hljóði yfir þessari
heimsókn ftaiíuforseta. Hvort
sem það hafa verið þess háttar
hvatir eða eitthvað annað, sá eitt
af dagblöðum höfuðborgarinnar
sig knúið til á JaugardagiUn að
birta svæsna grein uro ítaifufor-
seta, mannsparta hans og stjóm-
málaferil. Segir í fyrirsögn grein-
arinnar (DV 4.5.) að draugar for-
tíðarinnar elti forsetann, enda sé
hann grunaður um tengsl við ma-
fíuna og aðrar leynihreyflngar.
Riijar hiaðið það upp að Cossiga
hafl um tíroa verið lögreglumála-
ráðherra f ítölsku rikisstiómínni
og iiggi ondir aivariegu ámæli
vegna starfa sinna í því embœtti,
m.a. íyrir það aö hafa unnið slæ-
lega að rannsókn á ráni og síðar
morði á Aldo Moro, fyrrum for-
sætisráðherra.
Garri veít svona álíka mikið og
DV hvað hæft er í þessum ásökun-
um á hendur Ítalíuforseta, en at-
hygli hlýtur að veig'a hversu
sroekkiega (eða hitt þó heidur)
biaðið fjailar uro þeuna virðíngar-
Carta bins nýja heilaga
þjóðar taiaðí uro munn
síítrekuð var sú von
að ganga í Evrópu-
umHði.
Forsetinn hefur ekki
áttað sig á því að umtal
um stíkar vonir er eins
og að nefna snöru í
hengds manns húsi, þvf
að hinir nýju stjóraar-
herrar á íslandi, Davíð
Oddsson & Co., hafa í
bili valið þann kost að
afneita fyrirætlunum
sínum urn inngöngu f
EB með því að segja aö
Paðan af síður gat ítal-
fuforseti vltað að meiri-
hluti íslensku þjóðar-
á vondu máli er kallað að vera
læti og þunglyndi á víxl“ eins og
sagt er í orðabókum.
Snara í hengds
manns húsi
Pótt Garri bafl að vfsu eklú gert
betur en að sjá Ítalíuforseta
bregða fyrír á sjónvarpsskjá og
ljósmyndum og he>ra nokkur um-
mæli af vörum hans, var stður en
neinní hvatningu gestkomandi
manna í þessu efni, sfst með ein-
hvetju aígerandi orðalagi um að
annað komi ckki til greina.
Quo vadls, ísJand?
Hvort sem það var af því að rikis-
stjómin hafði bitt sjálfan Rómar-
sáttmálann að máii á iaugardag-
Jnn, gætu menn þó haldið að eitt-
hvert samband væri þar á míili og
þess að ríkisstjómin hefur nánast
geflð utanrildsráðherra ótakmark-
sjónir sem
eða Mafíuvinur. Mltíu fremur
sýnist hann vera
um evr-
sem
slegið er sem mest af fyrirvörum.
inn sé vændur um að vera í siag-
togi nicð ítölskum undirheimalýö,
heldur er gefiö í skyn, að hann sé
tæpast með réttu ráði, sé það sem
Rómarsáttniáiinn hoidteldnn. Það stefna.
8ÉÉÉI

1 ÚR VIÐSKIPTALÍFINU
Afstaða jafnaðarmanna
Jacques Delors, formaður fram-
kvæmdastjórnar EBE, segir í rit-
gerð sinni: „Endurvakning evr-
ópskrar samfellingar hefur hljóð-
lega fram gengið undanfarin fimm
ár. Hún komst á skrið upp úr fundi
Evrópuráðsins í Fontainebleau,
sem batt enda á grannakritur og
undirbjó endurnýjun hennar. Af
sannfæringar ástæðum og her-
stöðulegum (strategic) er hún látin
spanna miklu meira en samfeilingu
innanlands markaða (aðildarland-
anna) tólf, sem ýmsir hefðu kosið
að einskorða hana við. Að sönnu
hefur hún að leiðarhnoða þá evr-
ópsku pólitísku samfellingu, sem
fram er sett í hinni nýju Samfé-
lags(stefnu)skrá (charter), sam-evr-
ópsku lögunum. Þau lög eru til
vitnis um þann ásetning aðildar-
landanna tólf að lifa í samlyndi og
að skapa sér sameiginlega framtíð.
Sá ásetningur er af tvennum toga:
Upp frá þessu fari saman ytri gerð
Samfélagsins, samræming stefnu í
utanríkismálum, evrópsk efnahags-
leg samfelling, og samtaka fram-
fylgd (Rómar)sáttmálans. — Ein-
vörðungu verður ekki á komið
efnahagslegri samfellingu fyrir sak-
ir niðurfellingar Iandamæra og
samræmingar laga og reglna. Því
aðeins að henni sé sett hærra mark-
mið, í formi sameiginlegrar stefnu,
ber hana áfram. Þörf er nú á, að á
grundvelli samevrópsku laganna
verði sérkenni evrópskra féiags-
mála viðurkennd, — til að dregið
verði úr ójöfnuði og aðstöðumun
(structural disparities) á milli bæja
og landshluta, — samræmt rann-
sóknarstarf og tekið fullt tillit til
sameiginlegrar arfieifðar, eins og
hún birtist í umhverfi og búnaðar-
háttum (rural fabric). Þetta eru
ekki orð án efnda. Þjóðhöfðingjam-
ir tólf tóku 1988, fyrst á fundi í
Brussel, síðan í Hannover, ákvarð-
anir um umbætur, sem stjómsýslu
Samfélagsins em búnar, og hafa
munu víðtæk fjárhagsleg áhrif. Þær
auka traust á hinum eina og sama
evrópska markaði að því marki, að
evrópska (bandalagið) er orðin
staðreynd sem segja mun til í at-
vinnulífi heimsins í framtíðinni. í
heild sinni skapa hin evrópsku
(samfélög) jafnaðarmönnum tæki-
færi tii framsóknar: Gera þeim fært
að vinna að alþjóðlegu köllunar-
verki sínu, auðvelda þeim að rækja
sögulegt hlutverk sitt sem að verða
við nýjum vonum.“ (BIs. 35-36)
Laurent Fabius, fyrrum forsætis-
ráðherra Frakklands, segir í ritgerð
sinni: „Fram til þessa hafa flestir
vinstri flokkar, — hvort eð heldur
sósíaliskir eða sósialdemókratiskir,
— aðallega neytt eða reynt að neyta
stjómtækja (lands síns): Sérlegra
laga sinna og reglugerða, ríkisfjár-
mála, innlendrar iðnstefnu og ann-
ars slíks. Eftir að hinn eini og sam-
eiginlegi markaður er á kominn,
þrengist svigrúm til innlendra
stjómarathafna að sjálfsögðu...
Hann knýr vinstri flokka, jafnt í
stjóm sem stjórnarandstöðu, til að
miða gerðir sínar við evrópskar að-
stæður." (Bls. 45)
„Við framfylgd laganna (um einn
evrópskan sammarkað) ber að forð-
ast harkalega og skeytingarlausa
uppstokkun, sem skapar hættu á
iðnafvæðingu. Vinstri flokkar hljóta
að vinna að því, að í efnahagsmál-
um taki stjórnvöld allsherjarmið og
setji samkeppni reglur. Þeir vilja, að
stjómvöld dragi úr óheillavænleg-
um markaðs áhrifum og bæti upp
vanhöld markaðarins. Það er hlut-
verk evrópskrar iðnstefnu." (Bls.
53)
„... ef venjur og lög (aðildarlanda)
verða áfram að ólíkum hætti, verð-
ur ekki á komið neins konar evr-
ópskri samfellingu eða dregið úr
hinu mikla félagslega misræmi í
Evrópu ... Framkvæmdastjóminni
hefur tekist að samræma tæknileg-
ar reglur og iðnviðmiðanir (stand-
ards), og henni hefur orðið vel
ágengt á sviði heilbrigðis- og örygg-
ismála. Áfram hlýtur hún að feta þá
braut og að fjalla, til dæmis, um
rétt starfsfólks til skoðanaskipta og
samráðs við atvinnurekendur sína
... Nú þegar áþekk staða er upp
komin í flestum löndum Evrópu —
atvinnuleysi fjölda fólks, einkum
ungs fólks, félagsleg mismunun
(exclusion), innflytjenda vandamál
og þar fram eftir götum, — er óvið-
hlítandi, að þær taki ekki eins á
þeim málum að nokkru marki."
(Bls. 36-37)