Tíminn - 07.12.1991, Blaðsíða 15

Laugardagur 7. desember 1991
23
SAKAMÁL SAKAMÁL
l
Checquers-kráin þar sem upptökin áttu sér staö.
James var þriðjudaginn 4. apríl er
hann fór yfir Thames-á við Streatley-
brú yfir í Oxfordskíri. Hann hafði
ferðast meira en tuttugu kílómetra
frá því daginn áður.
Allir lögreglumenn í nærliggjandi
bæjum voru nú látnir vita að morð-
ingi lögreglumanns gengi laus. Lög-
reglumenn höfðu gætur á öllum
brúm yfir ána Thames ef vera kynni
að James reyndi að komast til baka yf-
ir í Berkskíri.
Einnig var sent skeyti til lögregl-
unnar í Oxford þar sem Robert James
var lýst sem meðalháum manni um
þrítugt, dökkum yfirlitum með yfir-
skegg, hann var sagður vera klæddur
snjáðum og óhreinum frakka og með
kúluhatt á höfði.
Smám saman fóru að berast upplýs-
ingar um mann sem svaraði til þess-
arar lýsingar. Hann hafði sést í slag-
togi með töturum og ávallt var hann
á norðausturleið. Þetta benti til þess
að hann hefði í hyggju að halda til
bæjarins Chiltems, en þar var vitað
að hann átti ættingja. Lögreglan gat
því sagt fyrir um að allar Iíkur væru á
því að hann skyti upp kollinum ann-
aðhvort í Ipsden eða Stoke Row, sem
voru næstu þorp við Chiltems.
Almennum lögreglumanni í Ipsden
hafði verið sagt að hafa augun hjá sér
og leita að James og fyrir einskæra til-
viljun liðu aðeins fáeinar mínutur þar
til hann sá mann, sem svaraði til lýs-
ingarinnar, ganga inn á krá við aðal-
götuna.
Handtakan gekk hljóðlega fyrir sig,
var nánast hversdagsleg. Lögreglu-
maðurinn hélt inn á krána, gekk til
mannsins við barinn og sagðist telja
að hann væri Robert James, sem eft-
irlýstur væri fyrir morð á lögreglu-
manni í Harwell.
James fór með honum þegjandi og
hljóðalaust. Hann virtist sem þaimu
Iostinn er hann frétti að Charlton
væri látinn og tautaði í sífellu:
„Þetta vom jöfn slagsmál. Tveir á
móti tveimur. Mér þykir þetta leiðin-
legt, ég vissi ekki að maðurinn hefði
dáið.“
Robert James var geymdur yfir nótt-
ina og daginn eftir var hann fluttur í
sama fangelsi og Slatter. Hann hafði
aðeins verið á flótta í tvo daga.
, ,Jöfn slagsmál“
Það var síðan þann 16. júní 1899 að
Joseph Slatter, 46 ára gamall, og Ro-
bert James, 31 árs, vom leiddir fyrir
rétt. Dómarinn, sem tekið hafði við
málinu, hafði mælst til þess að ákær-
an yrði milduð og þeir sakaðir um
manndráp af gáleysi. Báðir héldu
mennimir fram sakleysi sínu.
Lögfræðingar saksóknara kölluðu
íyrir hvert vitnið á fætur öðm sem öll
sögðu sömu sögu af slagsmálum
þeim sem urðu Charlton að bana og
sagan benti svo sannarlega til sektar
þeirra félaga.
Slatter lét sem ekkert væri. Hann var
fjarri því að vera ókunnugur breska
dómskerfinu og hafði oft áður heyrt
vitni lýsa sér sem manni sem væri
bæði óalandi og óferjandi. Hann stóð
sperrtur og þögull og Iét.sem honum
kæmi það lítið við sem í kringum
hann gerðist. Helst var að sjá sem
hann gerði sér ekki grein fyrir því
hversu alvarlegt málið var.
James hafði aftur á móti frá miklu að
segja. Hann skýrði frá því að hann og
Slatter hefði setið að sumbli allan
mánudaginn 3. apríl. Þeir hefðu ör-
ugglega dmkkið sjö til átta lítra af
bjór hvor áður en þeir fóm á Checqu-
ers krána. Þar höfðu þeir, sagði Jam-
es, lent í stælum við tvo stóra menn,
sem hann vissi núna að höfðu verið
þeir Hewett og Charlton, en þá hefði
hann ekki vitað að þeir vom lögreglu-
menn. Þeir hefðu verið óeinkennis-
klæddir og, að því er hann taldi,
dmkknir. Einnig hefðu þeir verið
hrokafullir og frekir. Slagsmálin vom
jöfn, að áliti James, og hann hafði
ekki haft hugmynd um það fyrr en
hann var handtekinn að þau hefðu
leitt til þess að maður hafði látið lífið.
Hann sagði að sér þætti leitt að afleið-
ingamar hefðu orðið þessar, en lagði
á það áherslu að hann hefði ekki byrj-
að slagsmálin og reyndar alls ekki
viljað taka þátt í þeim.
Frásögn Roberts James var í aðalat-
riðum sönn og framburður annarra
vitna studdi hana. Slatter hafði verið
sá sem mestum vandræðum hafði
valdið. Þó var því ekki trúað að Robert
James hefði ekki vitað að þeir Hewlett
og Charlton vom lögreglumenn í
borgaraklæðum. Slatter, sem var
hagvanur á yfirráðasvæðum beggja
lögreglumannanna, vissi vel hverjir
þeir vom og hafði greinilega skýrt
James frá þeirri vitneskju sinni. Eftir
að séð hafði verið í gegnum þessa lygi
Roberts James fór ekki hjá því að
kviðdómendur tækju öðm í frásögn
hans með stökustu varúð.
„Lét lífið tíl að
vemda hinn almenna
borgara“
Lokaorð dómarans vom ekki mörg,
loks þegar löngum og erfiðum réttar-
höldum var Iokið. Hann sagði það
hafa komið skýrlega fram að lög-
reglumaðurinn ungi hefði látið lífið
er hann var að sinna skyldum sínum
við að vemda hinn almenna borgara.
Ef, að áliti kviðdómenda, saksóknara
hefði tekist að sanna það svo óyggj-
andi væri að hinir ákærðu bæru
ábyrgð á dauða lögreglumannsins,
ættu kviðdómendur aðeins einn kost,
að dæma þá seka um manndráp.
Kviðdómendur vom ekki lengi að
gera upp hug sinn. Þeir snem aftur
inn í dómstólinn eftir aðeins fáeinar
mínútur og lýstu því yfir að báðir
mennirnir væm sekir um mann-
dráp.
Slatter og James stóðu þögulir á
meðan dómarinn dæmdi þá báða í
tuttugu ára þrælkunarvinnu.
í fótspor föður síns
Mikil fjársöfnun var nú hafin tit
styrktar ekkju og bömum Charltons.
Sonur Charltons lét hin sorglegu
endalok föður síns ekki aftra sér frá
því að ganga til liðs við lögregluna er
hann hafði aldur til. Hahn starfaði
sem lögreglumaður í mörg ár í
heimabæ sínum, East Hendred, og
átti þar gifturíkan feril.
HELGIN W
Jólaævintýri
Sigrúnar Eldjám
Bókaútgáfan FORLAGIÐ hefur sent
frá sér nýja sögu eftir Sigrúnu Eld-
jám. Hún nefnist „Stjömustrákur" og
er byggð á samnefndum þáttum
hennar sem em Jóladagatal Rlkis-
sjónvarpsins 1991.
í kynningu FORLAGSINS segir:
„Sagan Stjömustrákur segir frá ísa-
fold. Einu sinni þegar hún er á leið-
inni á bókasafnið hittir hún Bláma,
strák frá jólastjömunni. ísafold lang-
ar svo mikið til að geta gefið pabba
sínum og mömmu jólagjöf, en Bláma
vantar varahlut í eldflaugina sína.
Saman leggja þau því upp í æsi-
spennandi fjársjóðsleit þar sem ótal
hindranir verða á vegi þeirra. Ekki
sxst eiga þau í dæmalausu basli við
skrýtna kerlingu sem alls staðar
þvælist fyrir. Hvað skyldi hún eigin-
lega vilja þeim?"
Stjömustrákur er 96 bls. Bókin er
prýdd fjölda litljósmynda úr sjón-
varpsþáttunum um Isafold og Bláma.
Prentsmiðjan Oddi hf. prentaði.
Tryggingakerfi
aðalsstréttarinnar
Út er komin hjá Skjaldborg hf. bókin
„Á slóð kolkrabbans", og er undirtitill
hennar Hverjir eiga ísland eftir Óm-
ólf Amason.
í bókinni er sögumaður sem ber það
fróma nafn NÓRI og er honum mikið
niðri fyrir umþað sem hann kallar
ættarveldið á íslandi, sem hann per-
sónugerir sem kolkrabba.
Og margt er það sem Nóri ber á borð
og flest af því er út af fyrir sig erfitt að
hrekja en margt þess eðlis að margur
hefði ekki trúað því að slíkt gerðist
hér heima á gamla Fróni. Þetta gerist
jú í útlöndum og í bíómyndum en á
íslandi, nei. En Nóri er viss í sinni sök
og vissulega hefur hann margt til síns
máls.
Og hann spyr ýmissa spuminga um
leið og hann svarar þeim. Vissi fólk
t.d. að sjálfstæðismönnum er skipt í
„hrein og óhrein böm"? Keyptu for-
svarsmenn Eimskips hf. hlutabréf f fé-
laginu án þess að láta aðra hluthafa
vita um það?
Og allt er hér á sömu bókina lært,
segir hann, á bak við þessi mál öll
teygja sig fram armar Kolkrabbans,
sem hann kallar svo, m.ö.o. samtrygg-
ingakerfi íslensku aðalsstéttarinnar
sem svífst einskis þegar um er að
ræða fé og völd. Samtryggingin er
slík að fólkið giftist jafnvel ekki út fyr-
ir þennan hóp, sem teygir arma sína
inn í allt efsta Iag valda- og fjármuna-
kerfis íslands.
Og þetta er ekkert huldufólk í máli
Nóra, hann nafngreinir alla sem til
sögunnar em taldir og birtar em
fiöldi mynda af þeim sem sagt er frá.
Ömggt má telja að margt í þessari
bók mim koma íslenskum aímenningi
á óvart.
Óruglað
hversdagslíf
Út er komin hjá Frjálsri fjölmiðlun hf.
bókin „Eins og fólk er flest" eftir EU-
ert B. Schram ritstjóra. Efni bókarinn-
ar er pistlar og smásögur, svipaðs
efnis og Ellert hefur skrifað í helgar-
blað DV undanfarin ár.
Þar er fjallað um hinar margvísleg-
ustu hliðar mannlífsins, æskuna og
fjölskylduna, íþróttir, þingmennsku,
dagdrauma og sjálfsímynd okkar
allra; einstæðinga ellinnar, mglað
fólk og ómglað og hvunndagslífið
hátt og lágt. Samtals em 36 sjálfstæðir
kaflar í bókinni. Engum er hífft í háði
og skopi og allra síst höfundi sjálfum.
En bak við glettnina er alvaran og
vemleikinn og undirtónninn í bók-
inni er einlægni og hreinskilni.
„Eins og fólk er flest" er prýdd
myndum eftir Áma Elfar myndlistar-
mann. Bókin er 176 síður að stærð,
Guðjón Ingi Hauksson sá um hönnun
kápu, Frjáls fjölmiðlun hf. annaðist
prentun og Félagsbókbandið Bókfell
bókband. Bókin kostar kr. 2.480.- í
smásölu.
Upplýsingabók
Ný bók í bókaflokknum íslensk sam-
tíð er komin út. íslensk samtíð 1992,
alfræðiárbók Vöku-Helgafells, er í
sama stíl og fyrsta bókin, íslensk
samtíð 1991, sem út kom í fyrra og
varð með söluhæstu bókum ársins,
en efnið er að sjálfsögðu allt nýtt. í
bókinni er viðamikil umfjöllun um
Iífið í landinu um þessar mundir í
myndskreyttum fréttaannál tólf mán-
aða, sérkafla um íslendinga sem ver-
ið hafa í fréttum á undanfömum
mánuðum og síðast en ekki síst í fjöl-
breyttum og ítarlegum alfræðihluta.
Þar er margvíslegt efni tengt líðandi
stund sett fram í alfræðistíl, til gagns
og gamans, undir ótrúlegum fjölda
uppflettiorða í starfófsröð. Til stuðn-
ings textanum em hundmð ljós-
mynda, sémnninna skýTÍngarmynda
og myndrita. Atriðisorð og tilvísanir í
bókinni em um fimm þúsund og um
1200 íslendingar em nefndir á nafn.
íslensk samtíð 1992 er 356 síður að
stærð. Alls em í bókinni hátt á fjórða
hundrað ljósmyndir, þar af stór hluti
litmyndir. Þar til viðbótar em mynd-
rit, skýringarmyndir og upplýsinga-
töflur hátt á annað hundrað talsins.
Atriðisorð og tilvísanir em tæplega
fimm þúsund og efnisþættir um fjög-
ur hundmð. Alls koma nöfn um tólf
hundmð íslendinga við sögu í texta
bókarinnar.
Ritstjóri íslenskrar samtiðar er sem
fyrr Vilhelm G. Kristinsson.
✓
Astin sigrar
að lokum
Öm og Örlygur hafa gefið út þriðja
og síðasta bindið af unglingabókum
Kolbrúnar Aðalsteinsdóttur sem bor-
ið hafa heitið DAGBÓK. Fyrri tvær
bækumar hétu D AGBÓK í hrein-
skilni sagt og DAGBÓK í fullum
tninaði. Sú bók sem nú kemur út ber
heitið „DAGBÓK hvers vegna ég?"
Tvær fyrri bækumar hafa notið mik-
illa vinsælda hjá unglingum og em á
meðal útlánahæstu imglingabóka á
íslenskum bókasöfnum.
Söguþráður þriðja og lokabindisins
er sá að Kata, aðalsöguhetjan, hefur
átt velgengni að fagna í starfi sínu á
Ítalíu sem sýningastúlka. Hún er orð-
in vel metin og efnuð og skreppur
heim til íslands í stutta heimsókn, þá
fyrstu síðan hún var 17 ára. Leið
Kötu liggur út í lönd á ný og margt
drýfur á dagana, bæði gott og illt.
Hún lendir í miklum þrekraimum og
oft er tvísýnt um hvemig fer, en ástin
sigrar þó allt að lokum.
Ævintýri Enidar
Iðunn hefur endurútgefið tvær fyrstu
Ævintýrabækumar eftir Enid Blyton,
Ævintýracyjuna og Ævintýrahöllina, í
nýjum búningi. En þessar tvær bæk-
ur komu fyrst út í íslenskri þýðingu
fyrir um það bil fjömtíu ámm.
Ævintýrabækumar em tvímæla-
Iaust vinsælasti bókaflokkurinn sem
Enid Blyton hefur skrifað, enda
kannast allir við páfagaukinn Kíkí og
krakkana Jonna, Önnu, Dísu og Finn.
Bækur Enid Blyton hafa skemmt ís-
lenskum bömum í áratugi. Auk Æv-
intýrabókanna má nefna Fimmbæk-
umar, Dularfullu bækumar, Ráð-
gátubækumar og Leynifélagsbæk-
umar.
Það var Sigríður Thorlacíus sem
þýddi þessar tvær bækur sem nú
koma út.
Fógeti í plássi
IÐUNN hefur gefið út nýja skáld-
sögu eftir Illuga Jökulsson. Nefnist
hún „Fógetavóild" og er fyrsta skáld-
saga höfundar, sem þó hefur víða
drepið niður penna og þekktur er úr
fjölmiðlum.
Ósvikin frásagnargleði, spenna og
orðfimi einkenna þessa nýju bók og
um efni hennar segir svo í kynningu
útgefanda: „ Aðkomumaður birtist
einn daginn í litla sjávarplássinu.
Koma hans vekur tortryggni þorps-
búa. Hverjum dettur í hug að heim-
sækja þá án tilefnis? Slíkur gestur
hlýtur að eiga erindi...
Hressir krakkar
Iðunn hefur gefið út bókina Óvænt
stefnumót eftir Pam Lyons. Þetta er
spennandi og skemmtileg unglinga-
bók um hressa krakka, lífið og ást-
ina.
Um efni hennar segir í kynningu
útgefanda: „Gerry hefur alltaf verið
eina stelpan í strákahópnum og þar
sem bræðumir þrír em allir með bíl-
adellu er kannski ekki skrítið þótt
hún hafi áhuga á bílum — svo mik-
inn að í rauninni langar hana meira
til að skríða undir gamla skrjóðinn
sem hún er að gera upp en að fara út
með strákum.
cMcb
Uppreisn dýranna
Komin er út hjá Máli og menningu
myndasagan Georg í Mannheimum eft-
ir Jón Ármann Steinsson og Jón Há-
mund Marinósson.
Sagan segir frá Georg mörgæs sem
býr á hinu ósnortna Snælandi. Þang-
að fer að berast rusl frá Mannheimum
og er svo komið að dýrunum er ekki
Iengur vært fyrir mengun. Georg
ákveður að taka til sinna ráða, fara til
Mannheima og tala við ráðamenn
þar. Þetta verður til þess að öll dýr
sameinast um að gera uppreisn gegn
ofríki mannsins og fara í verkfall.
Þetta verður til þess að stríð verður
milli manna og dýra og er barist með
ýmsum aðferðum. Sögunni lýkur
með sátt og allir lofa bót og betrun.
Hér er á ferðinni saga sem vekur at-
hygli á mengunarvandanum, en stíll
höfunda einkennist af vandvirkni og
gamansemi. Bókin höfðar til bama á
skólaaldri.
Ib H. Cavling
Fáir Höfundar ástar- og spennusagna
njóta hérlendis vinsælda í líkingu við
Ib H. Cavling. Á heimili auðugs
bamkastjóra í Sviss lendir hin 16 ára
gamla danska fegurðardis Karina í
ótrúlegum ævintýrum ásta- og
hneykslismála. Bók þrungin spennu
frá fyrstu til síðustu blaðsíðu. Hildur
gefur bókina út.
Barsmíðahús
IÐUNN hefur gefið út bókina „Ráð-
gátan í Barsmíðahúsi" eftir Enid Bly-
ton og er þetta fimmta sagan sem út
kemur í þessum vinsæla bókaflokki.
Það gengur stundum dálitið mikið á
þegar Snúður frændi og hundminn
hans, Bjálfi, koma að heimsækja
Reyni og Dóru og foreldra þeirra í
jólaleyfinu. En svo heppilega vill til
að vinur krakkanna, sirkusstrákurinn
Bjarni, hringir og býður þeim að
dvelja með sér í gömlu húsi uppi í
fjöllum - Barsmíðahúsi.
Alfheiður Kjartansdóttir
þýddi boklO.
Ábaki
Iðunn hefur gefið út bókina Ekki af
baki dottinn eftir sænska höfundinn
Ulf Stark, en bækur hans hafa notið
mikilla vinsælda hér á landi.
Þetta er fjörug og skemmtileg saga,
prýdd fjölda teikninga, og um efni
hennar segir: „Það er nógu slæmt að
vera vakinn á nóttinni af því pabbi er
hræddur um að maður sé kannski að
kveikja í húsinu. En þegar maður
verðuu- að fara í skíðagallanum í skól-
ann á heitum vordegi af því að
þvottavélin er bilið, er komið að þvl
að gera eitthvað I málinu — eitthvað
róttækt!"