Tíminn - 18.02.1992, Blaðsíða 2

2 Tíminn
Þriðjudagur 18. febrúar 1992
Hópur bandariskra skáta
f vandræðum í Vífilfelii:
Hópur bandarískra skáta ienti í
vandraeðum á VífilfeJli á sunnu-
dagsmorgun, en hópurinn var í
tófiftiræfingum. Alls ftórtán menn
voru í hópnum og hafði hann a&-
setur í Amarsetri, en eBefu úr
hópnum höfðu fariö á VífilfeB dag-
inn áöur. Af þeim ellefu voru fimm
fullorönir. Það var khikkan 9.25
skátunum, en af-
var þá á
tjöld þau, sem
dvöldu í, rifiiaö í
þeir þegar að var komið undir rifr-
ildunum. Menn ftá átta björgunar-
Og hjáiparsveitum á Reyfgavíkur-
en ekki var f fyrstu vitað hvar
bandarísku skátamir vora niður-
komnir, en skátamir voru með tal-
stöð og gátu sagt hvar þeir vora
niöur komnir. Vora sumir skát-
anna orðnir kaldir og þrekaðir og
jafnvel búnir að týna sumum fata
sinna. Styðja varð nokkra niður
VffilfeHÍð, en eldd varð þó neinum
meint af. Einn björgunarsveitar-
mannanna fauk um koH og meidd-
ist ehthvað og var hann fluttur á
...liil
lögðí dóm
þjóðarinnar
Valt ofan í Tjömina
Það fór heidur illa fyrir ökumanni þessa bíls um sjöleytið í gærkvöldí. Hann ók eftir Skothúsvegi tit vest-
urs og var rétt kominn yfir brúna þegar hann missti stjórn á bflnum. Bíllinn rann yfir á rangan vegarhelm-
ing, rakst þar á gangstéttarbrúnina og valt síðan ofan í syðri Tjömina. Bíilinn er talsvert skemmdur og
þurfti stóran krana til að fiska hann upp úr Tjöminni. Engin slys urðu á fólki. Dekkjabúnaðurinn var held-
ur fátækiegur á bílnum, af svokallaðri Yul Brynner-gerð, og ekki beiniínis heppilegur (hálkunni sem var á
götum borgarinnar i gær. — Tímamynd Pjetur
Þriggja bfla
árekstur
Um klukkan eitt í gær varð allsér-
kennilegur árekstur um tvo kíló-
metra sunnan við Borgarfjarðar-
brúna. Hann varð með þeim hætti
að fólksbifreið var að draga aðra
fólksbifreið upp á veginn, en hún
hafði farið út af vegna mikillar
hálku. Bflstjóri þriðja bílsins áttaði
sig greinilega ekki á því hvað um var
að vera, enda snjókoma og mjög
blint og ók hann á fremri bflinn.
Mikið eignatjón varð í árekstrinum,
en engin siys urðu á mönnum.
-PS
Fundur þingflokks og lands-
stjórnar Framsóknarflokksins,
sem haldinn á Hvolsvelli 14.
febrúar 1992, samþykkti ályktun
þar sem aðför ríkisstjómar Dav-
íðs Oddssonar að grundvelli hins
íslenska velferðarþjóðfélags er
harðlega mótmælt. Bent er á að
stjórnarflokkarnir hafi ekki boð-
að fyrir kosningar þær breytingar
sem þeir eru að gera á velferðar-
kerflnu og hvatt er til þess að
Keflavík:
Sjö árekstrar
Mikil hálka var á götum í Kefla-
vík, eins og víða annars staðar f
gær, og áttu ökumenn í tölu-
verðum vandræðum af þeim
sökum. Sjö árekstrar urðu en
engin slys urðu á mönnum í
þeim. Að sögn lögreglu í Kefla-
vík urðu þessir árekstrar með
ýmsum hætti og áttu þar í hlut
bæði bflar og ljósastaurar. Þá
valt Volvo bifreið skammt sunn-
an vtö Kúagerði eftir hádegið í
gær, en ekki varð slys á mönn-
um. -PS
þeir leggi verk sín nú þegar í dóm
þjóðarinnar.
„Framsóknarmenn styðja alla
skynsamlega hagræðingu og
sparnað í velferðarkerfinu, enda
verði þjónustan ekki skert til
skaða og möguleikar til menntun-
ar ekki þrengdir. Ef niðurskurðar-
hugmyndir stjórnarflokkanna ná
fram að ganga verður stórlega
dregið úr þjónustu við sjúka og
aldraða og félagslegu öryggi rask-
að og biðlistar munu lengjast. í
stað þess að bæta menntunina,
aflgjafa nútímaþjóðfélags, er hún
torvelduð og gerð að forréttindum
hinna efnuðu og þannig er vegið
að framtíðarhagsæld þjóðarinn-
ar.“
Varað er við áformum stjórnar-
flokkanna um einkavæðingu á öll-
um sviðum, ekki síst í mennta- og
heilbrigðiskerfinu og síðan segir:
„Hvorki Sjálfstæðisflokkur né Al-
þýðuflokkur boðuðu fyrir kosn-
ingar þær grundvallarbreytingar á
velferðarþjóðfélaginu sem þeir
hyggjast nú framkvæma. Þær eru
því ekki gerðar í umboði kjósenda.
Fundurinn skorar á stjórnarflokk-
ana að leggja verk sín án tafar
undir dóm þjóðarinnar. Aðför rík-
isstjórnarinnar að velferðarþjóðfé-
laginu er gerð án umboðs .“
Endurgreiðsluhlutfall hjá tekjulágum háskólamönnum verður nær óbæri-
legt ef frumvarp menntamálaráðherra um LÍN verður að lögum:
Námsmenn treysta á
yfirlýsingu ráðherra
Líklegt er talið að menntamálanefnd Alþingis geri verulegar breyt-
ingar á frumvarpi menntamálaráðherra um Lánasjóð íslenskra
nimsmanna, en búist er við að nefndin fái frumvarpið til umfjöllun-
ar í dag. Menntamálaráðherra hefur lýst því yflr að hann vilji taka
tillit til sjónarmiða námsmanna og sé tilbúinn til að breyta frum-
varpinu ef námsmenn koma fram með skynsamlegar tiilögur.
Námsmenn leggja höfuðáherslu á að felld verði úr frumvarpinu
ákvæði um vexti á námslán og endurgreiðslu lánanna verði breytt.
Steinunn Óskarsdóttir, formaður
Stúdentaráðs Háskóla íslands, sagði
að námsmenn treystu á að mennta-
málaráðherra standi við yfirlýsing-
una sem hann gaf á fundi í Háskóla-
bíói í síðustu viku, sem yfir eitt þús-
und námsmenn sóttu, en þar lýsti
ráðherrann því yfír að hann væri til-
búinn til að taka tillit til sjónarmiða
námsmanna og breyta frumvarpinu.
Steinunn sagði að enn sem komið
væri hefðu námsmenn ekki skipu-
lagt frekari mótmæli gegn frum-
varpinu. Forystumenn námsmanna
myndu vinna að málinu með
menntamálanefnd þingsins og
menntamálaráðherra í trausti þess
að eitthvað sé að marka yfirlýsingu
ráðherra.
Með frumvarpinu er stefnt að því
að draga úr útgjöldum ríkisins til
LÍN. Stærsta breytingin er að náms-
lán beri 3% vexti, en lánin hafa ver-
ið vaxtalaus til þessa. Vextir verða þó
ekki reiknaðir á lánin fyrr en við
námslok, en verða vaxtalaus meðan
á námi stendur. Sú breyting er jafn-
framt gerð að endurgreiðslur hefjist
ári eftir námslok í stað þriggja ára
eins og nú er.
Lagt er til að lánstími verði fjór-
faldur námstími, en hann er 40 ár í
dag. Hámark árlegrar endurgreiðslu
verði þó ekki meira en 4% af út-
svarsstofni ársins á undan endur-
greiðsluári fyrstu fimm árin, en 8%
eftir það. Þetta hlutfall er 3,75% í
dag út lánstímann. Þessar takmark-
anir á endurgreiðslu kunna í mörg-
um tilfellum að leiða til þess að fjór-
faldur námstími dugar ekki til að
greiða upp lánið. Greiðslutíminn
Þingflokkur og landsstjórn Framsóknar-
flokksins mótmælir aðför ríkisstjórnar-
Verkin verði
lengist þá þar til lánið er að fullu
greitt. Þetta þýðir að Iánstíminn
verður í mörgum tilfellum jafnlang-
ur og hann er í dag.
Samkvæmt frumvarpinu á að
hætta að lána til sérnáms, sem ekki
er á háskólastigi, nema lánþegi verði
20 ára á því almanaksári sem lán er
veitt. Miðað við núverandi stöðu
þýðir þetta að lánþegum LÍN fækkar
um 300 sem að stærstum hluta eru
iðnnemar.
Felld verða niður öll ákvæði um
námsstyrki en gert ráð fyrir að Vís-
indasjóður verði efldur til þess að
veita námsstyrki. Sömuleiðis verður
fellt niður ákvæði um lífeyrissjóðs-
greiðslur. Þá er gert ráð fyrir að
heimiit verði að innheimta lántöku-
gjöld til þess að greiða rekstrar-
kostnað. Rætt er um 1,2% í þessu
sambandi. Gerð er krafa um tvo
ábyrgðarmenn í stað eins. Gert er
ráð fyrir að skuldabréf verði samein-
uð jafnóðum svo að ekki séu í giidi
margar skuldaviðurkenningar frá
lánþegum. Námsaðstoð verði aldrei
greidd út fyrr en sýnt hefur verið
fram á námsárangur. Stjórn sjóðsins
verði heimilt að veita almenn
skuldabréfalán, en heimild tii að
veita víxillán falli niður.
Steinunn Óskarsdóttir sagði að það
væri margt í efni frumvarpsins sem
námsmenn væru ósáttir við, en
tvennt skipti þar mestu máli. Annars
vegar gætu námsmenn alls ekki
sætt sig við að námslán beri vexti og
hins vegar teldu þeir að greiðslu-
byrðin verði í mörgum tilfellum
nær óbærileg fyrir námsmenn ef
taka ætti upp það endurgreiðslufyr-
irkomulag sem frumvarpið gerir ráð
fyrir. Steinunn sagði að námsmenn
hefðu lagt til að endurgreiðslu
námslána verði hagað þannig að
Iánþegar undir ákveðnum tekju-
mörkum greiddu 4%, en aðrir 6%.
í frumvarpinu er gert ráð fyrir end-
urgreiðslan verði 4% fyrstu fimm
árin og 8% eftir það. A það hefur
verið bent að þetta fyrirkomulag
geti í vissum tilfellum leitt til þess
að endurgreiðsluhlutfallið hjá
tekjuháum einstaklingum fari á síð-
ari helmingi lánstímans allt niður f
2%. Þetta fyrirkomulag getur hins
vegar leitt til þess að endurgreiðslan
verði nær óbærileg hjá tekjulægri
einstaklingum. í greinargerð með
frumvarpinu sjálfu er t.d. tekið
dæmi af hjúkrunarfræðingi með eitt
bam á eigin framfæri sem tekur lán
í þrjú ár, samtals 1.944 þúsund. Ef
miðað er við meðaltekjur hjúkrun-
arfræðinga skuldar viðkomandi
Lánasjóðnum rúmlega 1,6 milljón
við 67 ára aldur þrátt fyrir að hafa
greitt af láninu í ríflega 50 ár. Sam-
bærileg tala fyrir framhaldsskóla-
kennara með tvö börn á eigin fram-
færi er rúmar 2,7 milljónir við 67
ára aldur. Upphaflegt lán hjá við-
komandi kennara var rúmlega 2,5
milljónir eftir þriggja ára nám.
Fulltrúar námsmanna hafa átt einn
formlega fund með menntamálaráð-
herra sem haldinn var fyrir rúmlega
viku síðan. Þá hafa fulltrúar náms-
manna átt einn fund með mennta-
málanefnd þingsins og er fyrirhugað
að haida annan fund fljótlega.
Námsmenn verða kallaðir fyrir
nefndina þegar hún fjallar um frum-
varpið eftir fyrstu umræðu. -EÓ