Tíminn - 18.02.1992, Blaðsíða 9

Þriðjudagur 18. febrúar 1992
Tíminn 9
vel gefinn og foringjaefni sinna
sveitunga. Þau keyptu hiuta úr jörð-
inni Bæ í TVékyllisvík og hófu þar
búskap við takmörkuð efni en mik-
inn vilja til að brjótast áfram og
bæta jörð sína og skila henni betri í
hendur eftirkomendanna. Hér var
mikið verk fyrir hendi, því að túnið
var lítið og þýft og húsakostur í
lakasta lagi. Þannig var gamli torf-
bærinn naumast íbúðarhæfúr, hélt
hvorki vatni né vindi þegar á reyndi.
En hér varð ekki allt gert í senn.
Umbótaverkið varð að vinna í áföng-
um eftir því sem ástæður ieyfðu.
Það skiptast jafnan á skin og skúrir
í lífinu og þótt framtíðin virtist
brosa við þessum tápmiklu hjónum,
þá máttu þau þola þá þungbæru
raun að missa þrjú fyrstu böm sín
fárra vikna gömul og alllöngu síðar
dó Fríða kjördóttir þeirra úr hvft-
blæði aðeins 16 ára gömul. En Bæj-
arhjónin tóku þessu mótlæti með
stillingu og hugprýði. Og gleðidagar
runnu upp er þrír heilbrigðir dreng-
ir fæddust á árunum 1934-1938, en
þá var nýi bærinn, er byggður var úr
steinsteypu, kominn til sögunnar.
Drengimir heita Pálmi, Jón og
Hjalti og býr sá síðast taldi í Bæ. Að
auki ólu þau hjón upp þrjú fóstur-
böm: Elínu Sæmundsdóttur, Björg-
mund Guðmundsson og Fríðu dótt-
ur Björgmundar, sem áður er nefnd.
Tíminn leið og bömin komust á
legg og hjálpuðu til við bústörfin og
uppbyggingu á jörðinni. Þar kom að
þeir Bæjarfeðgar eignuðust alla
jörðina. Hafa þeir byggt upp öll hús
og ræktað stór tún, svo að jörðin er
nú með myndarlegri býlum í
Strandasýslu. Það leiðir af sjálfu sér
að hlutur Jensínu í þessari vel-
gengni er stór. En það, sem lengst
heldur nafni hennar á lofti, er að
sjálfsögðu þjónusta hennar sem
ljósmóður er hún innti af hendi af
ósérhlífni og frábæmm dugnaði í
umdæmi sínu. Þar sem hún bjó í
miðri sveit er ljóst af framangreindri
frásögn að tvær dagleiðir hafa verið
út á hvorn sveitarenda. Var Ijósmóð-
irin því venjulega kvödd á vettvang
til þessara fjarlægu bæja með löng-
um fyrirvara. Þannig voru þess
dæmi, að hún þurfti að bíða allt að
mánuði eftir fæðingu í sumum til-
vikum. Þar kom, að umdæminu var
skipt og tók Björg Pétursdóttir ljós-
móðir á Gjögri þá við suðurhlutan-
um, en Jensína sá um nyrðri hlut-
ann frá Ámesi að Skjaldabjarnarvík.
Það kom í hlut húsbóndans að ann-
ast bamahópinn og heimilishaldið
meðan ljósmóðirin var fjarverandi
og fórst honum það vel úr hendi
eins og annað, þótt ekki verði það
rakið hér frekar.
Eftir h.u.b. aldarfjórðungsstarf
sagði Jensína upp ljósmóðurstöð-
unni, enda hafði þá ung stúlka úr
sveitinni lært Ijósmóðurfræði og
gegndi hún starfinu um 5 ára skeið.
Það var Guðfinna Jónsdóttir á
Reykjanesi. En 1959 flutti hún úr
sveitinni og tók Jensína þá við Ijós-
móðurstörfum að nýju. Þessi árin
fóm þær breytingar í hönd að
byggðin færðist saman og bílvegur
var lagður um meginhluta sveitar-
innar. Þar með vom hin löngu og
erfiðu ferðalög ljósunnar úr sög-
unni. Og er tímar liðu fram komst í
tísku að sængurkonur tóku að ala
böm sín á fjarlægum sjúkrahúsum.
Samt var gott að hafa Ijósmóðurina í
sveitinni til að hafa eftirlit með
barnshafandi konum og vera til taks
ef eitthvað bar út af.
Enn er ónefnd sú mikla læknis-
hjálp, sem Jensína innti af hendi alla
tíð, bæði við sárasaum, beinbrot o.fl.
Hafði hún jafnan samband og sam-
vinnu við héraðslækni um meðferð
þeirra sjúklinga, er til hennar leit-
uðu með meiri háttar vandkvæði. Þá
hafði og Jensína varðveislu nauð-
synlegustu lyfja á hendi fyrir héraðs-
lækninn og afgreiddi þau eftir fyrir-
mælum gegnum síma.
Að lokum skal hér sagt frá síðasta
afreki Jensínu, sem hún vann á
starfsvettvangi sínum.
Það var haldin skemmtisamkoma í
Árnesi á Ströndum laugardaginn 10.
júlí 1982. Þar lék hljómsveitin Upp-
lyfting fyrir dansi. Við hjónin í
Barnaskólanum á Finnbogastöðum
vorum að leggja af stað á ballið eins
og flestir í sveitinni nema tengda-
dóttir okkar á Melum, sem var
barnshafandi og ætlaði að fljúga til
Hólmavíkur næsta mánudag til þess
að ala barnið þar. í þeim svifum, sem
við göngum út úr húsinu, kemur
bíll brunandi heim að skólanum.
Þar er þá tengdadóttir okkar komin
keyrandi og hefur tekið léttasóttina
fyrr en ætlað var. Fyrstu viðbrögð
okkar voru þau, að hringja í gömlu
Ijósmóðurina og spyrja hana, hvort
hún treysti sér til að koma okkur til
hjálpar. Reyndar vorum við Alla
kvíðafull, því að Jensína var orðin
áttræð og vissum við ekki til þess, að
svo gömul kona hefði nokkum tíma
tekið á móti barni. Auk þess var þá
nær áratugur liðinn síðan Jensína
hafði setið yfir sængurkonu. En ekki
þurfti lengi að bíða svars hjá Jens-
ínu. Til þess var löngum tekið, hve
fljót hún var að búa sig til ferðar og
svo reyndist hún enn, þó öldruð
væri. Eftir ótrúlega stutta stund var
hún komin til okkar á hvítum slopp
og með áhaldatöskuna sína, sem far-
in var að snjást af ferðavolki margra
ára. Það var sem hún færðist öll í
aukana og kastaði ellibelgnum þeg-
ar hún kom inn til sængurkonunn-
ar, sem lá í hjónarúminu okkar. Það
var sannarlega enginn viðvanings-
bragur á undirbúningsaðgerðum
hennar og handtökum. Er skemmst
frá því að segja, að fæðingin gekk að
óskum og var afstaðin fyrir góðri
stundu, þegar Hólmavíkurlæknir-
inn kom kl. 2 um nóttina, en hann
hafði verið kvaddur á vettvang til
vonar og vara og þurfti að aka 100
km leið á vondum vegi. En hans var
reyndar engin þörf, því að ljósmóð-
irin hafði staðið sig eins og hetja og
gert það, sem gera þurfti. Og sjaldan
hefur verið stiginn dans af meiri
gleði en þessa sumarnótt í Trékyllis-
vík.
Kæra Jensína mín. Við hjónin ósk-
um þér hjartanlega til hamingju
með afmælið um leið og við þökk-
um þér innilega fyrir öll þín fórn-
fúsu og farsælu störf bæði í þágu
okkar fjölskyldu og allra Árnes-
hreppsbúa.
Guð blessi þér ævikvöldið og ást-
vini þína alla.
Torf! Guðbrandsson
Sunnlendingar
Jón Sigurðsson, iðnaðar- og viðskiptaráðherra,
verður með viðtalstíma fimmtudaginn 20. febrú-
ar á bæjarskrifstofunum á Selfossi frá kl. 15:00-
17:00.
Þeir, sem áhuga hafa á að panta viðtalstíma við
ráðherrann, geta látið skrá sig á skrifstofum Sel-
fosskaupstaðar í síma 21977.
Iðnaðarráðuneytið
Viðskiptaráðuneytið
12. febrúar 1992
Gáfaðasta leik-
konan í Holly-
wood hreppti
Gullna hnöttinn
,,Ég ákvaö þegar ég var mjög ung að ég ætlaði að lifa einföldu llfi.
Ég ætla að halda áfram að fara sjálfmeð bréfin mln I póst og sækja
fötin mln I hreinsun. Þannig er lífið," segir Jodie Foster.
Þegar þaö er athugaö, kemur I Ijós að maöur hefur aldrei séö borð
eða stól nema berfætta. Samt hafa öll borð og allir stólar fætur. En
það er svo algengt að svona mublur séu berfættar, að maður rekur
upp stór augu þegar maöur sér sófaborö I almennilegum sokkum
og með skó á fótum. En svona líta borðin útþegarþau eru ekki ber-
fætt.
Hún er álitin gáfaðasta leikkonan í
Hollywood. Sagt er að hún tali fimm
tungumál og hún útskrifaðist frá
Yaleháskóla með sóma. Aðalfögin
hennar voru enskar bókmenntir og
afrísk-amerísk saga. Lífsferill henn-
ar minnir meira á líf menntamanns-
ins en leikkonunnar, og það er eng-
in tilviljun að frumraun hennar sem
leikstjóra er kvikmynd sem fjallar
um ýmsar hliðstæður við hennar
eigið líf. í „Little Man Tate", sem ný-
lega er farið að sýna, er sagt frá sjö
ára undrabami, strák, og erfiðleik-
um hans við að horfast í augu við
umheiminn.
Jodie Foster sér hliðstæðumar
með æsku Freds Táte og hennar
sjálfrar. Hún er yngsta bamið í sinni
fjölskyldu og var ekki einu sinni
fædd þegar móðir hennar Evelyn,
kölluð Brandy, skildi við mann sinn
1962. Jodie segist aðeins hafe hitt
föður sinn fjórum sinnum.
Til að ná endum saman í fiármál-
unum, fór Brandy með krakkana
sína í prufumyndatökur fyrir auglýs-
ingar og Jodie var ekki nema þriggja
ára þegar mynd af bemm bakhluta
hennar birtist í Coppertone-auglýs-
ingu. Hún segist hafa lagt sitt af
mörkum til að framfleyta fiölskyld-
unni alveg frá því að hún fór að
muna eftir sér.
Það kom snemma í ljós að Jodie var
bráðvel gefin og þegar hún var sex
ára kom í ljós að hún gat lagt hand-
rit á minnið án minnstu fyrirhafnar.
1976 var hún fyrst tilnefnd til Ósk-
arsverðlauna, fýrir leik sinn í „Táxi
Driver", kvikmynd sem hún segir að
hafi breytt lífi sínu.
Nokkrum árum síðar skaut John
Hinckley á Ronald Reagan Banda-
ríkjaforseta og aðstoðarmann hans í
tilraun til að vinna ást Jodie, en
hann var undir sterkum áhrifum af
hlutverki hennar í „Táxi Driver".
Fyrir þrem árum vann Jodie Ósk-
arsverðlaun fyrir leik sinn í Hin
ákærða. Og í ár er því spáð að hún
fái tilnefningu til verðlaunanna fyrir
leik sinn í Lömbin þagna, en það var
einmitt fyrir það hlutverk sem hún
vann Gullna hnöttinn fyrir
skemmstu, svo og verðlaun Félags
kvikmyndagagnrýnenda í New York.
Eftir alla þessa velgengni hefði
henni ekkert verið auðveldara en að
afla mikils fjár á skömmum tíma. En
hún kaus að fara aðra leið. Hún hef-
ur alltaf verið grúskari og lætur ekk-
ert lesmál fram hjá sér fara. Því var
það að þegar hún var að gramsa í
bunka af kvikmyndahandritum, sem
enginn leikstjóri hafði viljað líta við,
og rakst þar á „Little Man Táte", að
hún fékk áhuga á að koma því á
kvikmyndatjaldið. Hún setti sig í
samband við framleiðenduma og
lýsti áhuga sínum á að leika hlut-
verk móður snillingsins unga. Hún
lýsti líka áhuga sínum á að leikstýra
myndinni. Henni tókst að sannfæra
þá um ágæti hugmynda sinna og nú
er sem sagt farið að sýna „Little Man
Tate“ í kvikmyndahúsum. Kannski
hillir undir ein verðlaunin enn.