Tíminn - 27.05.1992, Síða 16

Tíminn - 27.05.1992, Síða 16
16 Tíminn Miðvikudagur 27. maí 1992 MINNING Jens Þorkell Halldórsson Fæddur 1. apríl 1922 Dáinn 10. maí 1992 Ýtu-Keli er horfinn af sjónarsviði samferðamanna. Hann varð bráð- kvaddur að heimili sínu hinn 10. maí s.l. Á hljóðlátan hátt var hann kvadd- ur af vettvangi mannlífsins til ann- arrar tilveru. Þorkell Halldórsson var fæddur 1. apríl árið 1922 í Súðavík. Foreldrar hans voru Halldór Guðmundsson og Sigrún Jensdóttir. Þorkell var elstur sjö alsystkina, sem öll fæddust á ár- unum 1922-1932. Yngstir voru tví- burabræðumir Óskar og Guðmund- ur, en systurnar heita Olafía, Karól- ína, Anna og Sigrún. Auk þess var hálfsystir, Elísabet, fædd 1910, sem ólst upp hjá Halldóri föður sínum. Uppvaxtarárin vom erfið og fátækt mikil. Halldór Guðmundsson var formaður verkalýðsfélagsins á Súða- vík og það var á þeim tíma látið bitna á honum í sambandi við vinnu. Sig- rún missti heilsuna og svo fór að heimiiið sundraðist. Þorkell fór til séra Ólafs Ketilssonar í Hvítanesi við ísafjarðardjúp og fermdist þaðan. Fimmtán ára gamall fór Þorkell til Akureyrar til móðursystur sinnar og hugðist fara að vinna við húsgagna- bólstmn, sem maður hennar rak. Þorkell var táplítill og heilsuveill og þoldi illa ryk úr gömlum húsgögn- um. Læknir ráðlagði honum að fara í sveitina, sem varð til þess að hann hélt norður í Þingeyjarsýslu og komst að Vogum í Kelduhverfi til Þórarins Þórarinssonar og Jóhönnu Haraldsdóttur, þar sem hann átti heima næstu árin. Reyndust þau Þorkeli afburðavel og var honum jafnan síðan kær minningin um Kelduhverfið og fólkið þar. Haustið 1946 hélt Þorkell vestur í Skagafjörð í bændaskólann á Hól- um, þar sem hann stundaði nám næstu tvo vetur, en var kaupamaður sumarið á milli. Veturinn 1948-49 var hann fjósamaður á Hólum, en hóf vorið 1949 að vinna hjá Ræktun- arsambandi Skagfirðinga á jámhjól- atraktor og síðan á jarðýtu um haustið. Hjá þessum vinnuveitanda starfaði hann síðan tæp 40 ár sem ýtumaður númer 1. Ræktunarsam- bandið gerði síðast út vélar sumarið 1988, en sumarið 1989 var hið sein- asta sem Þorkell vann á ýtu. Einung- is féllu úr tvö sumur, þegar Keli bjó í Þýskalandi. Mér er til efs, að nokkur maður á íslandi hafi unnið Iengur á jarðýtu en Þorkell, enda fékk hann snemma viðurnefnið Ýtu-Keli og bar það með sóma. Þorkell sagði stundum í gamni, að hann hefði verið aprílgabb aldarinn- ar (fæddur 1. apríl) og hann gerði jafnan nokkuð til að standa undir þeim titli. Gamansemi hans og frá- sagnarhæfileiki var svo einstakur, að hans mun verða minnst og til hans vitnað í marga áratugi eftir að hann er horfinn af sjónarsviðinu. Ýtu-Keli var orðinn þjóðsagnapersóna í lif- anda lífi og hann mun verða þjóð- sagnapersóna um langa framtíð. í starfi sínu sem ýtumaður hjá Ræktunarsambandinu fór Keli um ALMENNUR SENDIBIFREIÐAAKSTUR FYRIR RÍKISSPÍTALA Tilboð óskast í almennan sendibifreiðaakstur fyrir Ríkisspítala. Útboðs- gögn verða afhent á skrifstofu vorri í Borgartúni 7, Reykjavík. Tilboö verða opnuð á sama stað kl. 11:00 f.h. þann 12. júní 1992 I viðurvist við- staddra bjóðenda. INNKAUPASTOFNUN RIKISINS BORGARTÚNI 7.105 REYKJAVÍK (blaðbera vantar víðsvegar um borgina og á Seltjarnarnesi allan Skagafjörð og braut land til ræktunar hjá bændum. Þeir munu fáir bæimir í Skagafirði, þar sem Keli hefur ekki unnið og hróður hans sem ýtumanns og frásagnar- manns var slíkur, að fólk á bæjunum beið með óþreyju eftir að hann kæmi. Það var venja að tveir menn ynnu saman á vél og skiptu sólar- hringnum í átta tíma vaktir. Ég hef grun um að lítið hafi orðið um svefn hjá Kela sumar frívaktimar, þegar hann var kominn vel á strik eftir matinn með frásögur og fékk ausið af sagnabrunni sínum svo að fólk veltist um af hlátri. Þannig ferðaðist Keli bæ frá bæ, alltaf ferskur á hverj- um nýjum stað. Ég kynntist Kela iítillega sem ungur drengur. Þá var hann heima að vinna á „stóm ýtunni", TD14, lík- lega um hálfsmánaðar skeið. Vélin var húslaus og með breiðu sæti svo hægt var að taka farþega. Ég kom stundum vappandi út í flagið, þegar Keli var að herfa, og hann var fljótur að stansa og bjóða mér að sitja í. Það var mikið ævintýri. Löngu síðar vann ég tvö sumur með Kela á jarð- ýtu. Hið fýira í vegagerð austur á Fjarðarheiði, en seinna sumarið í Skagafirði. Frá þessum tíma em margar skemmtilegar minningar. Keli var í miklu áliti fyrir austan og Austfirðingar vitnuðu lengi síðan í „Skagfirðingana". Þorkell kvæntist árið 1954 þýskri stúlku, Eriku Thienelt, f. 31. júlí 1927, frá Lebus í austurhluta Þýska- lands. Fjölskylda hennar flúði til vesturhlutans í stríðslokin, áður en Rússarnir komu, og Erika fór síðan til íslands í atvinnuleit, ásamt mörg- um öðmm þýskum stúlkum eftir stríðið. Hún gerðist ráðskona í Borg- argerði í Norðurárdal í Skagafírði og þar kynntust þau Þorkell fyrst. Þau stofnuðu sitt heimili á Sauðárkróki og bjuggu þar alla tíð, að undan- skildum ámnum 1961-1963, sem þau áttu heima í Þýskalandi í þorp- inu Dahles Sauerland í Westfalen. Þar starfaði Þorkell í verksmiðju, en undi lítt þeirri vinnu og fjölskyldan kom aftur til Sauðárkróks. Erika var mikil ágætiskona, en átti löngum við vanheilsu að stríða og lést fyrir aldur fram hinn 17. október árið 1970. Hún tók sér nafnið Eirika Alfreðs- dóttir eftir að hafa fengið íslenskan ríkisborgararétt. Þorkell og Erika eignuðust þrjú mannvænleg börn. Þau em: Örn Er- hard, f. 7. sept. 1953, búsettur á Sauðárkróki; Ema Anna, f. 20. ágúst 1955, og Katrín, f. 7. maf 1964, sem báðar em búsettar syðra. Auk þess átti Þorkell tvö böm fyrir hjónaband: Ósk Þorkelsdóttur, f. 28. ágúst 1945, búsetta á Húsavík; og Sævar Jens- son, f. 1. febrúar 1949. Hann tók út af vélbátnum Gjafari VE út af Ing- ólfshöfða og dmkknaði 7. mars 1980. Keli sagði einhvern tímann við mig, að hefði hann ungur átt kost á menntun, hefði hann trúlega farið í leiklistamám. Ég er ekki í nokkmm vafa um að þá mundi íslenska þjóðin hafa eignast einhvem sinn ástsæl- asta gamanleikara. En þessa varð ekki auðið. Leiksvið hans varð ekki á fjölum Þjóðleikhússins og Þorkell mátti reyna marga erfiðleika í lífinu, en skaplyndi hans og skemmtunar- hæfileiki gerði hann að sínu leyti að hamingjumanni. í umferðarvinnu sinni varð hann nánast heimilisvin- ur á hverjum bæ í Skagafirði. Nú heyrum við ekki lengur sög- umar hans Kela og mannlífið á Króknum er dálítið fátækara eftir. En minningin lifir um góðan dreng og félaga, sem jafnan vakti glaðværð og var hvarvetna aufúsugestur. Ég votta börnum og öðmm ást- vinum mína innilegustu samúð. Hjalti Pálsson Opið bréf frá félagi íslenskra námsmanna í Bergen og nágrenni Bergen, 20. maí 1992 Herra Ólafur G. Einarsson menntamálai áðherra. Við námsmenn í Bergen mótmæl- um hér með öllum þeim breytingum, sem skerða afkomumöguleika okkar enn frekar en orðið er. Ber þar sérstaklega að nefna ákvæði 6. greinar um að lán skulu ekki afgreidd fyrr en námsmaður hef- ur sýnt fram á námsárangur. Þetta BÍLALEIGA AKUREYRAR MEÐ ÚTIBÚ ALLT í KRINGUM LANDIÐ. MUNID ÓDÝRU HELGARPAKKANA OKKAR REYKJAVÍK 91-686915 AKUREYRI 96-21715 PÖNTUM BÍLA ERLENDIS interRent Europcar þýðir að námsmenn verða að fram- fleyta sér á lánsfé frá öðrum lána- stofhunum þar til námsárangur ligg- ur fyrir. í mörgum tilfellum getur hér verið að ræða um eitt, tvö og jafnvel þrjú námsmisseri. Þetta hefúr í för með sér aukinn kostnað fyrir náms- menn og minna fé til framfærslu. Með því að þvinga námsmenn til við- skipta við almennar lánastofnanir hefur ráðherra jafnframt brotið gegn tilgangi laga um lánasjóðinn, um að jafna aðstöðu til náms, því Ijóst er að námsmenn hafa misgóðan aðgang að fjársterkum ábyrgðarmönnum. Rökin, sem ráðherra beitir fyrir þessari grein, eru að illa gangi að inn- heimta lánsfé af námsmönnum sem ekki sýna fullnægjandi námsárangur. Það ætti öllum að vera Ijóst að hér er um framkvæmdavandamál innan LÍN að ræða, og ber ráðherra að leysa það vandamál innan veggja LÍN, en ekki með óréttlátri lagasetningu sem kemur illa við þá sem síst skyldi. Við biðjum ráðherra að íhuga það hvort hann sjálfur mundi sætta sig við þau kjör, sem hann nú býður námsmönnum upp á með lagasetn- ingu þessari, og fengi laun sín greidd í þinglok, ef árangur af starfi hans hefur verið fullnægjandi. Góður ráðherra er beðinn um að gleyma því ekki að hann er ráðinn til starfa af þjóðinni allri meðal annars og ekki síst til að standa vörð um hagsmuni námsmanna. Nú hefur hann tækifæri til að sýna að hann er starfi sínu vaxinn og verðskuldar að fá laun sín greidd fyrirfram. Fyrir hönd íslenskra námsmanna í Bergen Sigurður Þór Jónsson Þorkell Magnússon Ólafur G. Einarsson mennta- málaráöherra. Lesemhir yrkjn BUSLUBRAGUR Frægt fágæti Kraftlaus erki sonur sæll situr lands d tróni. Vill nú gerast þýskur þræll þystur mannorðs róni. Þetta frœga fdgæti falskan texta semur. Ddir eigið dgæti öðrum mönnum fremur. Sveinn Björnsson frá Heykollsstöðum

x

Tíminn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.