Tíminn - 10.09.1992, Side 7

Fimmtudagur 10. september 1992
Tíminn 7’
Sarajevo — Sameinuöu
þjóðimar hyggjast halda
áfram aö senda hjálpargögn
á landi til Sarajevo þrátt fyrir
árásina sem gerð var á frið-
argæsluliða á þriöjudaginn
og varð tveimur frönskum
hermönnum að bana. Haft er
eftir Cyrus Vance að drápin
væru ekkert annað en kald-
rifjuð morð.
París — Franski utanríkis-
ráðherrann, Roland Dumas,
sagði árásina á þriðjudaginn
vera hernaðaraðgerð og
krafðist þess að stjómvöld í
Bosníu sæktu morðingjana
til saka.
Sarajevo — Franskir her-
menn krefjast þess nú að
friðargæslusveitimar hlióti
meiri og öflugri vemd. I
einkaviðtölum létu þeir hafa
það eftir sér að þeir teldu að
múslimar bæru ábyrgö á
árásinni.
Washington — (rakar eru
nú i óðaönn að brenna þorp
í suðurhluta landsins i fram-
haldi af baráttu sinni gegn
andófsmönnum shíta sem
fela sig þar í fenjunum, að
sögn bandaríska vamar-
málaráðuneytisins. En frá
Bagdad berast þau svör að
þetta sé argasta lygi sem
runnin sé undan rifjum (rana.
Bagdad — Sérfræöingar
frá Sameinuðu þjóðunum,
sem sprengdu upp birgðir (r-
aka af taugagassprengjum í
efnaverksmiðjum í Muthana,
sögðu að svæðið sé meng-
að. Garth Whitty, foringi sér-
fræðisveitarinnar sem telur
24 menn, segir aö Muthana
sé greinilega mengað, en
ekki sjáist þess merki aö eitr-
ið hafi borist út fyrir svæðið.
Bisho, Suöur-Afríku —
Afríska þjóðarráðið og stjóm
hvítra í Suður-Afríku funda
nú sitt i hvoru lagi til þess aö
meta það tjón sem viðkvæmt
samband þessara aðila hef-
ur hlotið af Ijöldamorðunum
á allt aö 28 manns sem
framin voru af Ciskei her-
mönnum.
Bonn — Ofbeldi hægri sinn-
aðra öfgamanna gegn út-
lendingum heldur áfram í
Þýskalandi er rumpulýður
réðst á hótel í Quedlinburg,
þar sem flóttamenn voru til
húsa, þriðju nóttina í röð. Að
minnsta kosti þrjár aðrar
árásir voru gerðar, aðallega i
fyrrum Austur-Þýskalandi en
einnig í Dusseldorf.
Moskva — Boris Yeltsin
Rússlandsforseti hefur
ákveðið að fresta fyrirhug-
aðri ferð sinni Tókýó sem átti
að hefjasts í næstu viku, að
sögn háttsetts aðila innan ut-
anrikisráðuneytis Rússa. (
bígerð hafði verið að ræða
yfirráðadeilur varðandi fjórar
eyjar sem Sovétmenn her-
tóku í lok seinni heimsstyrj-
aldarinnar, en Japanir krefj-
ast þess að fá tvær þeirra
aftur áður en þeir veita
Rússum nokkra efnahagsað-
stoð.
Moulins, Frakklandi —
Sveitir óeirðalögreglu réðust
inn í fangelsi nærri Moulins í
gær og frelsuöu þar 21 gísl
sem fangar í uppreisnarhug
höfðu haldið i einar 15
klukkustundir.
Loðskinnsyfirhafnir aftur í tísku. „Pelsavetur“ er í nánd:
Utlegð loðskinnanna
virðist loks lokið
Loðskinn eru aftur að ryðja sér til rúms í hinum alþjóðlega tísku-
heimi og sem gott efni í vandaðan skjólfatnað eða sem fatagerðar-
efni með öðrum efnum. Strax á síðastliðnum vetri mátti merkja það
að áhugi á loðskinnfatnaði var að vakna á ný, því að flestöll stóru
tískuhúsin í París voru með pelsa meðal framleiðsluvara sinna.
Meira að segja Pierre Cardin, sem ekki hefur hannað pelsfatnað um
árabil, sýndi þá nýhannaðar kápur, jakka og hatta, sem gerðir voru
að hluta eða að öllu leyti úr minka- og refaskinnum.
Þessi þróun virðist nú ætla að halda
áfram, ef marka má sýningar stóru
tískuhúsanna á naestu haust- og vetr-
artísku. Þannig sýndi t.d. Dior um 80
fatnaði og um helmingur þeirra var
að meira eða minna leyti gerður úr
minka-, refa- eða kanínuskinnum.
Dior virðist hafa markað stefnuna og
önnur stór tískuhús — eins og
Lacroix, Ricci, Torrente, Carven, Gi-
venchy og Ferraud — fylgt fast á eft-
ir. Þá hefur hinn japanskfæddi fata-
hönnuður, Hanae Mori, sýnt öklasíð-
ar kápur, síð og stutt sjöl og siár, ým-
ist úr loðskinnum eingöngu eða
loðskinnum og öðrum efnum með.
Athygli vekur að Hanae Mori notar
eingöngu skinn af svörtum Skandin-
avíumink.
í Bandaríkjunum eru fatahönnuð-
irnir Oscar de la Renta og Calvin
Klein hvað frægastir, og í haust- og
vetrarlínum þeirra eru loðskinn mik-
ið notuð. Þannig hafa m.a. frakkar og
kápur úr kasmírull og loðskinnum
frá de la Renta vakið athygli, og þá
ekki síður stuttfrakkar frá Calvin
Klein úr safala-, bifur-, eða minka-
skinnum.
Alla leið austur í Kína fylgist fólk vel
með vestrænni fatatísku. Þar er al-
gengt að sjá ungt fólk, bæði konur og
karla, sem klæðist leðurjökkum með
kraga úr minkaskinni eða blárefa-
skinni.
Nokkur einkenni haust-
og vetrartískunnar
Þau fataefni, sem mest eru áberandi
í frökkum, jökkum og drögtum, eru
ull, kasmírull og fínþráða gervitau-
efni.
Minka- og refaskinn eru langmest
áberandi í skjólfatnaði og þá helst
sem efnismiklir kragar og fremstu
hlutar erma, hettur og bryddingar.
Einnig er notað rakað kanínuskinn
og þvottaskinn. í mjög dýran skjól-
fatnað er gjaman notað safalaskinn
og loðkanínuskinn.
Sportpelsar eru stuttjakkar, hálf-
stuttir eða hálfsíðir frakkar úr leðri
Loðskinn eru aftur að komast í tísku eftir áralanga útlegð úr tísku-
heiminum. Þessi stuttfrakki er léttur og smekklegur og notadrjúg-
ur við flest tækifærí, en hvor hliö hans sem vill getur snúiö út.
Frakkinn er úr fínþræddu gerviefni, en loðskinnið er af mink.
Léttir litir og ímynd æsku og
ferskleika eru í fyrirrúmi hjá
norrænum fatahönnuðum, ekki
hvað síst hönnuðum Saga Furs
of Scandinavia í Danmörku.
Frakkinn er úr mohairull með
kraga og bryddingum úr plat-
ínurefaskinni, sem litað hefur
veríð appelsínugult.
eða jafnvel fínþráða gerviefni og fóðr-
aðir á köntum með minkaskinni eða
minkalappaskinni, refaskinni, kan-
ínu- eða þvottabjarnarskinni og oft
með hettu.
Brúnt eða dökkt minkaskinn er það,
sem mest er sóst eftir í pelsfrakka. í
þeim frökkum, sem samsettir eru úr
fleiri efnum, er skinnið oft litað til að
það eigi við hitt efnið. Þá er silfúrre-
fur einnig í tísku nú, bæði sem aðal-
efni í flíkurnar eða með öðrum efn-
um.
Pelsfrakkar eru í ár 7/8 að sídd, eða
öklasíðir.
Konur hætta við háskólanám
Um 150 nýnemar hættu við að hefja nám í Háskóla íslands nú í
haust. Þar af voru um 100 þeirra konur. Þetta kemur fram í gögn-
um frá kennslusviði HÍ. Þar er jafnframt sagt að eldri nemendur,
sem ekki sinntu skráningu í apnl, skili sér verr en undanfarin ár.
Háskólamenn segja að ástæður
þessa geti verið þrjár: hertar reglur
LÍN um námsframvindu, hækkun
skrásetningargjalds úr 7.700 kr. í
fyrra í 22.350 kr. í ár, og samdráttur
í þjónustu við nemendur. Þá finnst
forsvarsmönnum skólans líklegt að
hækkun dagvistargjalda gæti að
hluta skýrt það hversu margar kon-
ur hætta við að hefja nám.
Þá kemur fram að konum hafi
fjölgað jafnt og þétt undanfarin ár,
en nú verði breyting á. í greinum
fækkar nýnemum helst í hjúkrunar-
fræði úr 163 í fyrra í 83 í ár. f við-
skipta- og heilbrigðisdeild fækkar
nýnemum úr 258 í 163, og í heim-
spekideild fækkar nýnemum um
tæpan helming eða úr 488 í 249.
-HÞ
Kjör háskólakennara:
HÁLFU VERRI
EN A NORÐ-
URLONDUM
ísienskir háskólakennarar eru
tæplega hálfdrættingar í byrjunar-
launum, miðað við starfsbræður
þeirra á Norðurlöndum. Þetta kem-
ur fram í gögnum frá háskólakenn-
urum.
Þar segir og að taxtalaun háskóla-
kennara hafi fallið um 30% frá því
félagið gerði fyrstu kjarasamninga
sína árið 1987. Jafnframt kemur
fram að háskólakennarar vinni ár-
lega rúmlega 133 þús. klst. umfram
dagvinnu við rannsóknir, sem skili
sér í útgáfu vísindarita, en fái greitt
fyrir tæplega 40 þúsund stundir,
sem þýði að þeir fái um 240 kr. á
tímann í yfirvinnu.
Þá kemur og fram að meðalkostn-
aður á nemanda árið 1991 hafi verið
um 300 þúsund við HÍ, en á milli
500 og 800 þúsund á nemanda á
Norðurlöndum. -HÞ
Fjöldatakmarkanir og lokun
Háskólinn stendur frammi fyrir þremur kostum og engum góðum.
Hann verður að leita sér heimilda til að fækka verkefnum, loka náms-
leiðum og takmarka fjölda stúdenta. Þetta kom m.a. fram í máli Svein-
björns Björnssonar háskólarektors, á blaðamannafundi í vikunni.
(máli hans kom og fram að sá niður-
skurður, sem nú er gerður, feli í sér að
flestum verkefnum er haldið, en þau
leyst á fátæklegri hátt, og að þetta setji
gæði háskólastarfsins í hættu. Að sögn
Sveinbjöms hefur Háskólinn ekki
heimild samkvæmt lögum til að tak-
marka aðgang eða fækka deildum.
Hann segir þetta vera menntapólitíska
ákvörðun, sem ríkisstjórnin verði að
svara. „Vandi Háskólans felst í því að
hann á erfitt með að spara 72 milljón-
ir af þeim 129, sem honum var gert að
spara," segir Sveinbjörn. Hann bætir
við að ráðamenn skólans hafi náð að
spara 56 milljónir króna með því að
fjölga nemendum í kennsluhópum,
fækka námskeiðum og loka námsleið-
um. Sveinbjörn nefnir viðskiptadeild
sem dæmi um deild sem stendur illa.
Þar hafa margir hafið nám og hóparn-
ir verði brátt of stórir til að hægt verði
að sinna þeim sem skyldi. -HÞ