Tíminn - 18.02.1994, Page 16

Vebrlb í dag (Byggt á spá Veburstofu kl. 16.30 í gær)
• Suburiand og Faxaflói, Subvesturmib og Faxaflóamib: Allhvöss
eba hvöss subaustanátt í fyrstu en síban lítib eitt hægari. Aftur hvass-
vibri íkvöld. Rigning meb lcöflum.
• Breibafjörbur og Breibafjarbarmib: Vaxandi austan- og norbaust-
anátt, hvassvibri eba stormur meb rigningu. Lægir mikib og styttir upp
um mibjan dag.
• Vestfirbir og Vestfjarbamib: Ört vaxandi norbaustanátt, hvassvibri
eba stormur og riqning en rok og snjókoma á mibum. Fer ab lægja og
stytta upp þegar liba tekur á daginn.
• Strandir og Norburiand vestra og Norbvesturmib: Subaustan
og austan stinningskaldi og dálftil rigning öbru hverju.
• Norburiand eystra og Austuriand ab Clettingi, Norbausturmib
og Austurmib: Suoaustan kaldi eba stinningskaldi en allhvöss austan-
átt á miöum í fyrstu. Lítilsháttar rigning á stoku stab.
• Austfirbir og Subausturiand, Austfjarbamib og Subausturmib:
Allhvass eba hvass subaustan og rigning.
íslendingar eyddu 18 milljörbum í utanferbum 1993 — 127.000 kr.
aö meöaltali. Þaö var 13% hœkkun frá 1992:
Fjórba hverjum fiski eytt
í utanlandsferðir 1993
Sá hálfi annar milljarbur sem
íslendingar hafa fagnab aö
ná í auknar tekjur af erlend-
um feröamönnum hérlendis
á síöasta ári fór beint í viö-
bótareyöslu íslendinga sjálfra
á feröalögum erlendis. Raun-
ar nægir eyösla útlendinga
hér á landi aöeins fyrir helm-
ingi þess sem landinn eyöir á
feröalögum í útlöndum. Sam-
kvæmt skýrslum Seölabanka
námu útgjöld íslendinga er-
lendis tæpum 18.000 millj-
öröum króna á síöasta ári.
Svo dæmi sé tekiö er þetta
tæpur fjóröungur (24%) af
heildarverömæti allra út-
fluttra sjávarafuröa héöan í
fyrra (sem nam 74,6 milljörö-
um kr.), þannig aö segja má
aö fjóröi hver fiskur hafi fariö
beinustu leiö í skemmti- og
innkaupaferöir á þessu sam-
dráttar-, atvinnuleysis-, og
kreppuári.
íslendingum sem heim komu
frá útlöndum fækkaöi talsvert
milli ára, en vom um 141.300 í
fyrra. Þetta er t.d. álíka fjöldi og
allir íslendingar á vinnumark-
aöinum. Eyöslan erlendis jafn-
gildir því um 127.000 kr. að
meðaltali á hvem feröalang í
útlöndum. Þrátt fyrir launa-
stöðvun, atvinnuleysi og
kreppu var þetta 13% hækkun
á mann frá árinu áður. Hér er
þó ótalinn fargjaldakostnaður-
Inn til og frá landinu.
Sé litið á helsta sumarleyfis-
tímabilið sérstaklega (júlí-sept.)
er niöurstaðan sú, að Islending-
urinn eyddi aö meðaltali um
108.000 kr. í útlöndum (borið
saman viö 50.000 kr. hjá
meöalútlendingnum hér á
landi). Það þýðir til dæmis
rúmra 430 þúsunda króna
meðalútgjöld erlendis á fjög-
urra manna fjölskylduna sem
ferðaskrifstofur miða flestar
auglýsingamar sínar við.
Að gefnu tilefni (ótalmargra
fullyrðinga í áraraðir um að
mildu ódýrara sé að fara til út-
landa en að ferðast innan-
lands) má m.a. benda á að þessi
430.000 króna eyðsla á fjöl-
skyldu í sumarleyfi í útlöndum
er t.d. um sex sinnum meiri en
jafnstór fjölskylda eyddi að
meðaltali á vikuferð um Aust-
urland á sl. sumri (þ.e. um
73.000 kr. á fjögurra manna
fjölskylduna í viku) samkvæmt
könnun sem þá var gerð.
í þessu sambandi vekur það
einnig athygli, að sama könn-
un sýndi að útlendingar á ferð
um Austurland eyða jafnaðar-
lega um 50-100% meira á dag
en íslendingar. Samt eyðir
meðal-íslendingurinn yfir
120% meira í útlöndum en
meðalútlendingurinn hér á
landi.
Sé gengið út frá því að það
hafi kostað íslendinga álíka að
komast úr landi eins og útlend-
inga að komast hingað hefur
utanfarakostnaður lands-
manna verið samtals um
23.270 milljónir kr. á síðasta
ári.
Þessi upphæð samsvarar rúm-
lega 350.000 kr. að meðaltali á
hverja fjögurra manna fjöl-
skyldu í landinu (þ.e. deilt nið-
ur á alla landsmenn), eða hátt í
hálfs árs dagvinnulaun verka-
fólks). Vitaskuld hefur þó
nokkur hluti þessa ferðakostn-
aðar verið greiddur af því opin-
bera, ríki og sveitarfélögum (að
nafninu tU), sem hafa aflað
hans með skattlagningu á
þegnana. Raunar gildir það
sama um stærsta hluta þess
kostaðar sem fyrirtæki greiða
vegna viðskiptaferða starfs-
manna.
Af þeim nærri 18 milljörðum
sem íslenskir ferðalangar
eyddu erlendis borguðu þeir
7,7 milljarða (43%) með
greiðslukortum. Færslur
greiðslukorta erlendis vom
samtals 983 þúsund, eða um
sjö að meðaltali á mann. Það
þýðir um 7.800 kr. meðalúttekt
hverju sinni. - HEI
Friðrik kaupir sér
Heimsmynd
Friörik Friöriksson blaöaútgef-
andi, sem m.a. gefur úr viku-
blaöiö Pressuna, hefur keypt
tímaritib Heimsmynd af Her-
dísi Þorgeirsdóttur, ritstjóra og
stofnanda tímaritsins. Þab er
útgáfufélagib Ófeigur hf. sem
gefur Heimsmynd út en Her-
dis var stærsti hluthafinn þar.
Herdís veröur ritstjóri fram í
mars þegar fyrsta tölublaö þess
árs kemur út, en hún mun veröa
Friðriki til ráögjafar viö val á arf-
taka sínum.
Friörik hefur lýst því yfir aö rit-
stjómarstefnu Herdísar veröi
fylgt áfram. Auk Pressunnar hef-
ur Friörik gefiö út frjálshyggju-
tímaritiö Efst á baugi.
-BG
Skítiö ekki hér!
Þab hefur verib sagt um Akureyringa og Eyfírbinga almennt ab þeir séu
alvariega þenkjandi fólk og fátcekt af húmor.
Skiltib atama sem blabamabur Tímans mk augun í fyrir utan Mjólkur-
samlag KEA berþó vott um hib gagnstœba, enda er samlagsstjórinn, Þór-
arinn E. Sveinsson, þekktur fyrir fíest annab en ab vera leibinlegur. Svo
gceti líka verib ab Akureyringar trybu því ab eyfírsku hrossin vceru svo
greind og vel upplýst ab þau gcetu mebtekib skilabobin og haft vit fyrir
eigendum sínum. Hvab sem hib rétta er í málinu, er skiltib fmmlegt og
gott og bannib kemst ábyggilega til skila hvort sem hestar eba menn
lesa. AG/ Tímamynd ÁC
s
Islenskar konur aöeins meö hálfar meöaltekjur á viö karla en sœnskar og danskar meö 70% af karlakaupi:
Karlakaupib hæst á íslandi
en kvennakaupiö langlægst
íslenskir karlar hafa hátt í
tvöfalt (92%) hærri mebaltekj-
ur en konur, mibab viö áriö
1990. Þetta er miklu meiri
munur en annars staöar á
Noröurlöndunum. Þannig
höföu danskir og sænskir
karlar „aöeins" um 40% hærri
meöaltekjur en starfsystur
þeirra.
Atvinnutekjur íslenskra karla
vom nærri 1.410 þúsund krón-
ur að meðaltali árið 1990, eða 3-
5% hærri en meðaltekjur karla í
nágrannalöndunum — frá
1.340 þúsund krónum í Sviþjóð
í tæpar 1.370 þúsund krónur í
Danmörku. Vekur raunar at-
hygli hve mimurinn er lítill á
atvinnutekjum milli landa ann-
ars staðar á Norðurlöndunum.
Meöaltekjur kvenna vom aftur
á móti langsamlega lægstar á ís-
landi, rúm 730 þúsund (eða að-
eins 52% af tekjum karlanna.) Á
sama tíma höfðu sænskar og
danskar konur um 960 til 970
þúsund króna árstekjur (71% af
tekjum karla) og norskar konur
um 840 þúsund. Konur annars
staðar á Noröurlöndunum
höfðu því jafnaðarlega meira en
fjórðungi hærri atvinnutekjur
en íslenskar kynsystur þeirra.
Tölur þær sem hér er vitnaö til
em úr norrænu tölfræðihand-
bókinni (Nordisk statistisk
ársbok 1993). Þar em m.a. upp-
lýsingar um fjölda launþega og
meöalatvinnutekjur eftir kyni
og aldurshópum. Launatölumar
em sýndar í mynt hvers lands,
en Tíminn hefur umreiknab
þær eftir meðalgengi Seblabank-
ans yfir árið 1990 (9,34 Nkr.,
9,45 Dkr. og 9,87 Skr.).
Fyrir tvítugt og 25 ár til fimm-
tugs em karlar meb hærri at-
vinnutekjur hér á landi en í
nokkm hinna landanna. Hæstar
meðaltekjur höfðu 35-50 ára
karlamir, um 1.870 þús. kr. yfir
árið, eða 120-240 þús.kr. hærri
en jafnaldrar þeirra í hinum
löndunum. Þegar komib var yfir
65 ára aldurinn vom norskir og
sænskir karlar hins vegar heldur
tekjuhærri en íslenskir.
Það en hins vegar aðeins fram
að tvítugu og þegar kemur und-
ir sjötugt sem konur annars
staðar á Norðurlöndunum em
nokkuð viðlíka launalágar og ís-
lenskar konur.
Frá 20 til 35 ára vinna danskar
konur fyrir 60% hærra kaupi en
íslenskar. Þannig höfðu 25-35
ára konur aðeins 715 þúsund
króna mebaltekjur hér á landi
en 420.000 kr. hærri tekjur í
Danmörku. Konur á aldrinum
20-35 í Danmörku, Noregi og
Svíþjób höfðu um 43% hærri
meðaltekjur en jafnöldrur
þeirra á íslandi.
Þessi munur fór heldur minnk-
andi eftir þab. Frá 35-50 ára
höfðu íslenskar konur um 910
þús.kr. meöaltekjur borið saman
við 1.170 þús.kr. meöaltal í hin-
um löndunum. Munurinn er
28% að jafnaði.
Vegna þessara lágu launa ungra
kvenna á íslandi verður það
áberandi hve meðaltekjur ungra
karla og kvenna (20-35 ára) em
hærri annars stabar á Norður-
löndunum en hér á landi — ein-
mitt á þeim aldri sem sem flest-
ir em að eignast böm, koma sér
upp heimili og festa kaup á
íbúbum. Launamunurinn verð-
ur hins vegar fremur lítill milli
landa þegar kemur yfir þennan
aldur. - HEI