Tíminn - 30.11.1994, Blaðsíða 9

Mibvikudagur 30. nóvember 1994
9
UTLOND
UTLOND
UTLOND
UTLOND
UTLOND
UTLOND
UTLOND
UTLOND
Fiskveiðistefnan þab sem
Norbmenn voru ab hafna
Hvaö
verbur
um hana
Gróu?
Andstæðingar, jafnt sem fylgj-
endur aöildar Norömanna aö
Evrópusambandinu, héldu því
flestir fram fyrir þjóöarat-
kvæðagreiðsluna aö úrslitin
myndu engu breyta um pólit-
ískan feril Gro Harlem Brundt-
land forsætisráöherra, sem
lagði allt undir til aö fá þjób
sína til aö ganga í sambandið.
Ekki var þó sólarhringur liöinn
frá því aö úrslitin lágu fyrir er
ljóst var orðið að enginn stjórn-
málamaöur er svo öflugur aö
standast slíka ágjöf sem þessi
ósigur er fyrir Gro.
í herbúðum Verkamanna-
flokksins er nú fastlega gert ráö
fyrir því aö hún segi af sér á
flokksþingi í febrúar, og aö Tor-
björn Jagland, sem tók viö
flokksformennsku af henni fyr-
ir nokkru, veröi forsætisráð-
herra í minnihlutastjórn Verka-
mannaflokksins. Jagland nýtur
trausts innan flokksins en þykir
hvorki djarfur né litríkur stjórn-
málamaður. ■
Þaö var fiskveiðisamningur-
inn viö Evrópusambandið sem
Norömenn höfnuöu í þjóöar-
atkvæöagreiöslunni, segir
Trond Wold, pólitískur rit-
stjóri Tromsö-blaösins
Nordlys, í forystugrein eftir aö
úrslitin lágu fyrir.
„Sú lausn varðandi fiskveiöi-
málin sem drög að aðildar-
samningnum viö ESB kváðu á
um, voru ekki nógu girnileg
beita," segir síöan í forystu-
greininni. „Áriö 1972 réöust
úrslitin að verulegu leyti af af-
stöðunni til fiskveiðimála, og
þá sem nú var þaö umráðarétt-
urinn yfir auðlindinni sem
mestur ágreiningur var um.
Kjósendur, jafnt í þéttbýli sem
strjálbýli, tóku ekki mark á lof-
oröum ríkisstjórnarinnar um
aö þetta yröi allt í lagi, hér eft-
ir sem hingað til, en þetta
haföi sín áhrif á það aö meiri-
hlutinn sagði nei."
Síöan segir Nordlys um
þjóöaratkvæðagreiðsluna sem
fram fór í fyrradag: „Talningin
í nótt segir nákvæmlega sömu
sögu og þá sem gerðist fyrir 22
árum. Þaö liggur ljóst fyrir aö
þaö er ekki síst í Norður-Nor-
egi sem menn hafa ekki tekið
loforð Jan Henry T. Olsens
sjávarútvegsráöherra trúanleg.
Þótt bæöi sjávarútvegsráðherr-
ann og ríkisstjórnin hafi
hamrað látlaust á þeirri rök-
semd aö Norömenn hefðu
áfram full umráð yfir auðlind-
inni sagði fólkið viö sjávarsíð-
una nei. Þaö stoöaöi ekki þótt
vinnuveitendaarmurinn í fisk-
iðnaði og fiskeldi reyndi að
koma ríkisstjórninni til hjálp-
ar. Áhrifin urðu jafnvel þver-
öfug við það sem ætlast var
til."
Þá segir: „Ljóst er að síðan
samningaviðræðum lauk í
Brússel 16. mars sl. hefur ríkis-
stjórnin fylgt þeirri stefnu aö
lýsa öllu svo jákvætt sem unnt
var, í samræmi við meðvitaða
ákvörðun ríkisstjórnarinnar á
þeim tíma. Ekki mátti fyrir
nokkurn mun viðurkenna að
samningnum kynnu að tengj-
ast einhver atriöi sem væru
ekki í lagi. Þrátt fyrir þann
mun sem var á kröfum þeim
sem Norðmenn gerðu í samn-
ingaviðræðunum og -því sem
að lokum varð niðurstaðan,
átti að túlka allt sem sigur fyr-
ir Norðmenn. Sjávarútvegs-
ráðherrann hefur tapað á
þessu. Það er ekki nóg með að
kjósendur kunni greinilega aö
lesa, þeir hafa jafnvel skiliö að
aðildarsamningurinn grund-
vallaðist fremur á pólitík en
lagakrókum, og ennfremur að
það sem hamrað var á sem
heilögum sannleika gat ekki
staðist."
Nordlys segir það hafa kom-
ið á óvart hve málflutningur
sjávarútvegsráðherrans hafi
veriö þróttlítill varðandi
áform norsku stjórnarinnar í
fiskveiðimálum innan ESB. í
stað þess að taka af skarið í því
efni hafi Jan Henry T. Olsen
vikið sér undan að svara fyrir-
spurnum um þetta í kosninga-
baráttunni en talið nóg að vísa
til þess að sterkustu fyrirtækin
í norskum sjávarútvegi vildu
ganga í ESB.
í lok greinarinnar eru líkur
að því leiddar að norsku
stjórninni hefði oröið betur
ágengt með því að fylgja skýr-
ari stefnu í fiskveiðimálum, og
einnig meö því að umgangast
bæði kjósendur og ekki síst
ESB af meiri hreinskilni er hún
reyndi að afla stefnu sinni
fylgi. „Hefði stjórnin viður-
kennt það 16. mars að fisk-
veiðisamningurinn væri ekki
nógu góður, að samningar séu
í því fólgnir aö taka við og láta
á móti, og haldið því fram aö
nú ætluðu Norðmenn aö
ganga í ESB til þess að breyta
sameiginlegri fiskveiðistefnu
bandalagsins og að það væru
mikilvægari hagsmunir en
fiskveiðar sem tengdust ESB-
aðild, — þá hefði fólkið við
sjávarsíðuna ef til vill hagað
atkvæðum sínum á annan
veg." ■
Reuter
Andrúmsloftiö í húsakynnum norska sendirábsins í abalstöbvum ESB í Brussel var
spennu þrungib þegar fyrstu tölur voru birtar á mánudagskvöldib. Hér bíbur starfsfólkib þess íofvœni ab tölurnar
birtist á sjónvarpsskjá, en enginn mun þó hafa verib óþreyjufyllri en Eivinn Berg sendiherra.
Kína:
233 létu lífið er danshús
brann til grunna
Beijlng - Reuter
233 létu lífið og 16 særðust í
hrikalegasta bruna sem oröiö
hefur í Kína sl. fimmtán ár, eða
síðan 600 manns fómst er kvik-
myndahús brann í Xinjiang.
Stórbmninn nú átti sér staö í
bænum Fuxin í Liaoning-héraði
sem er í norðausturhluta lands-
ins. Það tók 85 manna slökkvilið
með 14 bíla einungis átta mínút-
ur, aö slökkva eldinn, sem upp
kom í danshúsi, en þeir sem fór-
ust munu flestir hafa kafnað í
reyk og eiturgufum. Talib er aö
útgöngudyr hússins hafi veriö
tepptar, en danshúsið, sem var
ein hæö og 300 fermetrar að
gmnnfleti, var troöfullt af fólki
sem var aö skemmta sér á laugar-
dagskvöldið.
Um hálftvöleytið var kallað á
slökkviliöiö sem komið var á
vettvang um fimm mínútum síö-
ar.
Lélegar bmnavarnir, en þó
einkum og sér í lagi tepptar út-
gönguleiðir, eru talin ein helsta
orsök þess hve húsbrunar í Kína
eru tíðir og mannskæðir. Fyrir
tveimur vikum brann nætur-
klúbbur í Jilin, sem er á sömu
slóðum og Fuxin, en þar létu þó
ekki nema tveir lífið. I Jilin voru
290 slökkviliösmenn meö 48 bíla
í þrjár klukkustundir ab rába nib-
urlögum eldsins sem læstist í
safnbyggingu viö hliðina á
klúbbnum. Eignatjón varö mikið
í þeim bruna, m.a. eyöilagöist
steingervingur af risaeölu, sem
talin er hafa lifaö fyrir 70 milljón-
um ára, en auk þess fjöldi hand-
rita og mynda frá valdatíma
Ming og Qing. Stjórnvöld kenna
því um aö vib endurbyggingu
klúbbsins hafi ekki verið fariö eft-
ir leiðbeiningum um eldvamir.
Fyrstu níu mánuöi þessa árs
fómst um 1.300 manns í meir en
27 þúsund eldsvoðum í Kína. ■
Gro segir ab róö-
urinn verbi
%
þungur utangátta
Norðmenn sögðu nei við aðild
að Evrópusambandinu og skip-
uðu sér þar meö á bekk meö Is-
landi, Lichtenstein og Sviss,
sem eru nú einu V- Evrópuþjóð-
irnar utan stórveldisins í
Brússel. „Nú veröum við Norð-
menn utangátta og nú fer róð-
urinn að þyngjast," varð Gro
Harlem Brundtland forsætisráð-
herra að orði þegar hún viður-
kenndi ósigurinn á mánudags-
kvöld.
Munurinn á þeim sem sögðu
nei og þeim sem sögðu já var
miklu meiri en skoðanakannan-
ir fyrir þjóðaratkvæðagreiðsluna
gáfu til kynna.
Er búið var að telja 95% at-
kvæöa höföu 52.5% sagt nei en
47.5% já, en lokatölur voru ekki
væntanlegar fyrr en seint á
þriðjudagskvöld. Ljóst er að þær
munu engu breyta um niður-
stöðuna.
Andstæðingar aðildar, víðs-
vegar um landið, héldu uppi
gleðskap langt fram á morgun
og stjórnleysingjar í Osló geröu
aösúg að fylgismönnum aöildar
á götum úti, m.a. með því að
brenna fána Evrópusambands-
ins og velta bíl sem hafði verið
notaður sem kosningaskrifstofa
já-sinna.
Greining á úrslitunum leiddi í
ljós að nánast alls staðar í land-
inu nema í höfuðborginni og
Björgvin höfðu andstæðingar
aðildar yfirhöndina og í Norð-
ur-Noregi voru þeir víða í kring-
um 80%.
Gengi norsku krónunnar
lækkaöi er úrslitin lágu fyrir og
búist er við að hlutabréf lækki
og vextir hækki einnig í Noregi.
Efnahagur þjóðarinnar er þó af-
ar traustur þannig að slík áhrif
verða eflaust skammvinn.
Moskva:
Oskilgetnum og ófeðr-
uðum börnum fjölgar ört
20% barna sem fæðast í
Moskvu eru óskilgetin og ár
hvert skipta þær mæöur þús-
undum sem geta ekki feðrað
börn sín en verða að gefa upp
fölsk nöfn þar sem reglur um
fæðingarvottorö eru strangar í
borginni.
Frá þessu er sagt í blaðinu
Moskovsky Komsomolets í gær.
Blaöið segir að óskilgetnum
börnum í Moskvu hafi fjölgað
um 5% á aðeins þremur árum
og einungis um 65% þeirra séu
rétt feðruð. Lítið framboð getn-
aðarvarna og skortur á kyn-
fræðslu veldur því að æ fleiri
ungar og einstæðar stúlkur ala
börn. Engar tölur um fóstur-
eyðingar koma fram í grein-
inni, en þær eru enn helsta
getnaðarvörn milljóna kvenna
í Rússlandi, en fullyrt er aö þær
tölur séu mjög háar. ■