Tíminn - 14.01.1995, Qupperneq 7

Laugardagur 14. janúar 1995

7
Cóöur árangur hefur náöst í þorskeldi í kvíum hér á landi. Birgir Albertsson, frumkvööull í kvíaeldi á þorski:
Tvöföldun á stærð þorsks
á tiltölulega skömmum tíma
Góírnr árangur hefur náöst í
þorskeldi í kvíum hér á landi
á undanförnum tveimur til
þremur árum. Birgir Alberts-
son, sjómaöur frá Stöövarfiröi
og frumkvööull í þorskeldi
hér á landi, segir aö þrátt fyrir
óhöpp í eldinu og viö sölu á
eldisþorski, lofi þær tilraunir,
sem geröar hafa veriö, mjög
góöu og eldiö hafi skilaö mjög
fallegum þorski.
í vetur hafa sex aðilar verið
meö þrjár kvíar í Stöðvarfirði.
Þar af hefur Birgir, ásamt félaga
sínum, verið með eina kví síð-
astliðin þrjú ár. Við sögðum frá
því í Tímanum í gær, að þeir
Birgir Albertsson.
hefðu orðið fyrir því óhappi að
net í kvínni rifnaði á fjórum
stöðum og þeir misstu um 2/3 af
þorskinum út, en náöu að slátra
afganginum. Útkoman var
mjög fallegur þorskur, sem
mjög gott verð fékkst fyrir.
Eins og áöur sagði, er Birgir
frumkvöðull að þorskeldi í kví-
um hér á landi. Hann segir að á
sínum tíma hafi hann aldrei
hirt undirmálsfisk, heldur þess í
stað haft Iag á að koma smáfisk-
inum niður lifandi. Hann hafi
þó löngun til að nýta hann á
einhvern hátt, og þá hafi hann
dottið niður á áratuga gamla
sögu um Færeyinga, sem veiddu
fisk í lestarnar á skútunum og
sigldu meö hann lifandi til Bret-
lands, þar sem þeir slátruðu
honum og seldu á hæsta verði.
„Þá sá ég að þaö var lítill vandi
að koma honum í land hér og
gera hvað sem er við hann,"
segir Birgir.
Þetta gerði Birgir einmitt
fyrsta árið: hirti undirmálsfisk,
flutti hann lifandi til lands og
setti í kví, sem hann hafði kom-
ið sér upp í Stöövarfirði. Seinna
meir hafi hann hins vegar nýtt
allan þann þorsk, sem hann
veiddi, til eldis, en ekki einung-
is undirmálsfisk.
Birgir segir að nokkuö margir
aðilar séu nú þegar komnir af
stað með þorskeldi í kvíum og
enn sé nokkurTneyfing á þeim
málum. Hann segir þorskeldi í
Eldisþorskur í kví.
kvíum örugglega eiga mikla
framtíö fyrir sér. Sem dæmi seg-
ir hann að í þeim 4-5 tonnum af
fiski, sem hann hafi veitt í sum-
ar til aö setja í kvíarnar, hafi
uppistaöan verið smár fiskur.
Þetta hafi hann veitt nær ein-
göngu á handfæri, auk lítils
magns á línu, og það hafi í ein-
um og einum róðri náðst ágætis
fiskur. Hins vegar hafi þorskur-
Hommar og lesbíur halda borgarafund í Reykjavík um réttindamál
sín. Skýrsla nefndar um réttindi gagnkynhneigöra:
Mega „giftast" en ekki
annast um bamauppeldi
Borgarafundur um málefni
lesbía og homma veröur hald-
inn á Hótel Borg á morgun,
sunnudag, kl. 14 til 16. Tilefn-
iö er nýútkomin skýrsla
nefndar um málefni samkyn-
hneigöra. Meöal þeirra, sem
fram koma á fundinum, eru
flutningsmenn þingsályktun-
artillögu um afnám misréttis
gagnvart samkynhneigöum,
þau Ingibjörg Sólrún Gísla-
dóttir, Ossur Skarphéöinsson
og Guörún Helgadóttir, auk
fulltrúa þriggja ráöuneyta.
ísland mun skipa sér í fremstu
röð landa sem berjast fyrir
mannréttindum, verði laga- og
réttarbót fyrir samkynhneigt
fólk að lögum. Niðurstöður
nefndar, sem fjallað hefur um
málefni þessa hóps, liggja nú
fyrir. Nefndin var skipuð vorið
1992 af Alþingi. Það vor var yfir-
lýst sú stefna stjórnvalda að
misrétti gagnvart samkyn-
hneigðu fólki skyldi hverfa og í
kjölfar þess var nefndin skipuð.
Percy B. Stefánsson, varafor-
maður Samtakanna '78, sem er
félag lesbía og homma, segir aö
ekki séu allir á eitt sáttir um
aukin réttindi lesbía og homma
í íslensku þjóðfélagi og hafi
skoðanamunur glöggt komið
fram í skýrslu nefndarinnar sem
fyrr er greint frá.
Ekki eru allir nefndarmenn á
eitt sáttir um réttindi lesbía og
homma á íslandi. Sá skoöana-
munur kemur fram í skýrslu
nefndarinnar. Minnihluti
nefndarinnar krefst fullra rétt-
inda fyrir hópinn, en meirihlut-
inn er tregur í taumi.
Meirihlutinn felst á aö
hommar og lesbíur geti „gifst"
og þannig staðfest sambúö sína,
en slík „gifting" getur aðeins
farið fram borgaralega, ekki í
kirkju. Hins vegar er ekki gert
ráö fyrir að samkynhneigt fólk
geti axlað ábyrgð á uppeldi
barna, með sameiginlegri forsjá
eða ættleiðingu.
Percy B. Stefánsson segir að
Samtökin '78 fagni auknum
mannréttindum, sem nú séu
loksins í sjónmáli. Hins vegar
megi spyrja að því í leiöinni
hversu lengi samkynhneigðum
beri minni hlutur en öðrum
þjóðfélagsþegnum. Því sé nú
boðað til borgarafundar til um-
ræðna og skoðanaskipta um
framtíðarmöguleika samkyn-
hneigðra á íslandi.
inn, sem upp úr kvínni kom,
verið eins og fiskur af bestu
færaslóð. „Gríðarlega fallegur
fiskur," segir Birgir Albertsson
og segir jafnframt að með eldi í
kvíum náist að tvöfalda stærð
fisksins á tiltölulega skömmum
tíma.
Birgir er mjög ánægður með
viðbrögð yfirvalda við þeim til-
raunum sem hann hefur verið
að gera í þorskeldi. Hann segir
sjávarútvegsráðuneytið í ráð-
herratíð Halldórs Asgrímssonar
hafa verið frumherjum í þorsk-
eldi mjög innan handar og hafi
veitt fé til verkefnisins, auk þess
sem veitt hafi verið leyfi til að
veiða npkkur tonn utan kvóta
til að setja í kvíarnar. Þá hafi
þeir einnig fengið styrk frá
Byggðastofnun.
Ekki er ljóst meö framhaldið
hjá Birgi, því hann hefur áhuga
á að fara í önnur verkefni tengd
þessu og hann hefur þegar gefið
loforð um að taka þátt í ýmsum
tilraunum með aðila frá Haf-
rannsóknarstofnun -og jafnvel
stendur til aö þær tilraunir fari
fram í Stöðvarfirði.
Þrátt fyrir bjartsýni nú hefur
Birgir ekki átt sjö dagana sæla.
Hann var óheppinn þegar
kvótakerfið var sett á, og hann
hefur tapaö tveimur milljónum
í kvóta, því hann hirti ekki und-
irmálsfiskinn þegar kvótinn var
settur á, heldur sleppti honum
aftur í sjóinn. Aðrir fóru ekki
þannig að ráði sínu og voru þess
í stað með á bilinu 10-15 tonn
af undirmálsfiski í sínum kvóta,
þegar hann var settur á, en Birg-
ir ekki eitt einasta kíló. Auk
þessa hefur hann eins og áður
sagði lent í ýmsum óhöppum,
en Birgir ber sig þó vel og held-
ur ótrauður áfram. ■
Hellisheiöi:
Slys viö
framúrakstur
Á fjórða tímanum í gær var
tilkynnt um umferðarslys á
Hellisheiði við Bláfjallaafleggj-
ara. Þar lentu saman fólksbif-
reið og jeppabifreið með þeim
afleiðingum að farþegi í þeirri
síðarnefndu var fluttur á
sjúkrahús, talsvert meiddur í
andliti. Meiðsli annarra voru
minniháttar.
Atvikið gerðist með þeim
hætti að ökumaöur fólksbif-
reiöarinnar reyndi að taka fram
úr í blindbyl og í þeirri svipan,
þegar hann var kominn upp að
hlið þeirrar bifreiðar sem taka
skyldi framúr, kom jeppabif-
reiðin akandi út úr kófinu, með
þeim afleiðingum að þær lentu
saman. Allir hlutaðeigandi
voru í bílbeltum, en fólksbif-
reiðin er talin ónýt. ■
Húsavík:
Dregib úr atvinnuleysi á milli ára
Frá Þórbi Ingimarssyni, fréttaritara Tímans
á Akureyri:
Dregið hefur úr atvinnuleysi á
Húsavík á milli ára samkvæmt yf-
irliti yfir atvinnuleysisdaga á ár-
unum 1993 og 1994. Atvinnu-
ástand á Húsavík var nokkru betra
um síöustu áramót en í lok ársins
1993. Atvinnuleysisdagar í nóv-
ember á síöasta ári voru um 990 á
móti 1.100 í sama mánuði árið á
undan.
Fyrstu fimm mánuði síöasta árs
var atvinnuleysi meira en á sama
tímabili áriö 1993, en í júní sner-
ist dæmið við og síðan hafa at-
vinnuleysisdagar verið færri í
hverjum mánuði, ef miðað er við
sömu mánuði á árinu 1993. Því
má merkja ákveðinn viösnúning í
atvinnumálum um mitt síðasta ár,
að sögn Aöalsteins Baldurssonar,
formanns Verkalýðsfélags Húsa-
víkur.
Mest atvinnuleysi mældist á
Húsavík í upphafi síðasta árs, eða
rúmlega 3.000 atvinnuleysisdagar
í janúar, en ástæður þess má aö
verulegu leyti rekja til sjómanna-
verkfallsins sem stóð yfir fyrstu
vikur ársins. Atvinnuleysisdagar
voru á bilinu’ 1.500 til 1.800 í
febrúar til apríl, sem var nokkru
meira atvinnuleysi en á sama tíma
á árinu 1993, en í maí minnkaði
atvinnuleysi á Húsavík niöur í
rúmlega 1.000 atvinnuleysisdaga
og í júní var atvinnuleysið komiö
niður í 300 atvinnuleysisdaga.
Minnsta atvinnuleysið var í júlí
eða liðlega 100 atvinnuleysisdag-
ar. Frá þeim tíma hefur atvinnu-
leysið aftur fariö vaxandi, þótt
það hafi ekki náð atvinnuleysis-
tölum síðari hluta ársins 1994.
Aðalsteinn Baldursson sagði at-
vinnusveifluna árstíðabundna.
Fyrstu mánuðir ársins væru erfið-
astir, en mjög drægi úr atvinnu-
leysi þegar kæmi fram á vor og
sumar. Þegar tvö undanfarandi ár
væru borin saman, væri sveiflan
svipuð hvað árstíðir varðar, en at-
hyglisvert sé ab fyrrihluta ársins
væru fleiri atvinnuleysisdagar
skráðir en árið á undan, en færri á
síbari hluta ársins. í því fælust já-
kvæbar vísbendingar um atvinnu-
ástandið.