Tíminn - 19.01.1995, Blaðsíða 4

Tíminn - 19.01.1995, Blaðsíða 4
4 Fimmtudagur 19. janúar 1995 fijmMf STOFNAÐUR 1 7. MARS 1 91 7 Útgáfufélag: Tímamót hf. Ritstjóri: jón Kristjánsson Ritstjórn og auglýsingar: Brautarholti 1,105 Reykjavík Sími: 631600 Símbréf: 16270 Pósthólf 5210, 125 Reykjavík Setning og umbrot: Tæknideild Tímans Mynda-, plötugerb/prentun: ísafoldarprentsmiðja hf. Mánaðaráskrift 1550 kr. m/vsk. Verb ílausasölu 150 kr. m/vsk. Breytt vibhorf Nú liggur fyrir aö manntjónið í snjóflóðinu á Súðavík er það annað mesta á öldinni og fjórtán manns týndu lífi. Þetta eru ógnartíðindi, sem hug- ur fólksins í landinu er bundinn við þessa óveðurs- daga. Það veldur sérstökum áhyggjum í þessu sam- bandi, að þessar náttúruhamfarir verða á stað þar sem ekki var talin yfirvofandi hætta og þær bygg- ingar, sem þarna voru, eru ekki gamlar. Þessir at- burðir setja þá framvindu, sem var í forvörnum vegna ofanflóða, að vissu leyti aftur á bak. Sér- fræðingar á þessu sviði hafa lýst því yfir að nauð- syn beri til að taka allt hættumat vegna snjóflóða til endurskoðunar. íslendingar eru söguþjóð og vilja nýta sér reynslu liðinna kynslóða. í huga almennings í landinu er varfærni bundin við þá staði þar sem náttúruhamfarir hafa átt sér stað og sögulegar heimildir eru til um. Hætt er við að þessi vitneskja dugi ekki ein, það sanna dæmin. Það er einnig hætt við því að ýmis ofanflóð, sem hafa átt sér stað án þe'ss að eignatjón yrði, hafi ekki komist í annála á fyrri tíð. Allt þetta þarf að hafa í huga við það endurmat sem þarf að fara fram. Sögulegar heimildir eru mikil nauðsyn við slíkt mat, en varast ber að setja allt traust á þær. Það ber brýna nauðsyn til að vanda svo sem föng eru á til allra þátta veðurfarsrannsókna. Hér eiga að vera föng til slíkra rannsókna, bæði sérhæft fólk og reynsla af óvenju hörðu veðurfari og mis- viðrasömu. Um það er vissulega til vitneskja að óvenjulegar brautir lægða geta haft þau áhrif á vindátt og snjóalög, að aðstæður verði með öðrum hætti en vanalegt er. Sú óveðurslægð, sem þessum hörmungum olli nú, hagaði sér um margt óvenju- lega. Hún var mjög djúp og kröpp, fór ekki sem margar aðrar slíkar fyrir austan land, heldur yfir landið og settist um kyrrt um hríð skammt fyrir norðan land. Þetta skapaði meðal annars þær að- stæður sem voru á Vestfjörðum. Hörð veður eru ekki óvenjuleg þar, en nú keyrir um þverbak. Yfirlýsingar hafa verið gefnar um það að kapp verði lagt á endurmat á snjóflóðahættu og hefur umhverfisráðherra meðal annars gefið slíkar yfir- lýsingar. Á umhverfisráðuneytinu hlýtur ab lenda að samræma þetta starf, því að margir aðilar þurfa að koma að málum. Árangur næst ekki nema meb samvinnu sérfræðinga, meðal annars á Veður- stofu, skipulagsyfirvalda og heimamanna á hverj- um stað, og þá ekki síst sveitarstjórnarmanna sem fara með forustu í einstökum byggðarlögum. Nú eins og alltaf er mesta ráðgátan hið flókna samspil veðurfars og landshátta. Aðstæður í þessu efni eru svo mismunandi og flóknar að langur vegur er í stórasannleik í þessum efnum. Þrátt fyrir öll vísindi og tækniframfarir, sem hafa verið undraverðar, er veðurfarið manninum enn ráðgáta. Þekkingu á þessu sviði hefur vissulega fleygt fram, en þó er enn allt of margt sem kemur í opna skjöldu, og margar spár, sem byggðar eru á kunnáttu og bestu tækni hverju sinni, standast ekki. Þetta eru þær staðreyndir, sá raunveruleiki sem við búum við í þessu norðlæga landi. Nýsköpun í leggöngunum? Hafnfirskir kratar segja í Morg- unblabinu í gær ab Hafnarfirbi sé nú stjórnab úr stjórnarrábinu í Reykjavík. Þannig bendir Tryggvi Harbarson, einn bæjarfulltrúa krata, á ab Davíb Oddsson hafi verib meb puttana í meirihluta- myndun allaballa og íhalds sl. vor, og svo komi hann enn á ný meb mjög afgerandi hætti ab málinu í dag, þegar verib er ab endurreisa þennan sama meiri- hluta. Áhugavert er ab skoba þessi ummæli í ljósi snarpra vibbragba Ólafs Ragnars flokksformanns í Alþýbubandalaginu í Hafnar- fjarðarmálinu og yfirlýsingar Davíðs Oddssonar hér í Tíman- um á dögunum. Og þab er ebli- legt ab velta fyrir sér hvort ný- sköpunarstjórn sé í burbarlibn- um bak við tjöldin. Eins og frægt var úr viðtali Tímans vib Davíö Oddsson fyrir nokkrum vikum, þá sagði forsætisráðherra að orð hans um að hann myndi aldrei sitja sem forsætisráðherra í skjóli Ólafs Ragnars hefðu fallið í hita leiksins á Alþingi og ekki bæri að taka slíkt svo bókstaflega. Foringjarnir sjálfir í málib Persónuleg afskipti þessara tveggja foringja af meirihluta- mynduninni í Hafnarfirði benda eindregið til þess að þeir sjái í þessu stjórnarmynstri í Hafnar- firði áhugavert mynstur sam- starfs, sem hugsanlega væri hægt að taka upp á landsvísu ef tæki- færi gæfist. Það er raunar fjöl- margt sem styrkir kenningar um að verið sé að byggja bandalög í nýsköpunarstíl. Fyrir það fyrsta er það söguleg staðreynd að Dav- GARRI íð gerði bandalag við Jón Baldvin fyrir síðustu kosningar um nýja viðreisn ef niðurstaða kosning- anna leyfði. Fordæmin eru því fyrir hendi hvað varðar vinnu- brögð af þessum toga. Þá er það auðvitað ekki eðlilegt hvernig forustumenn Alþýðubandalags- ins láta í Framsókn, því bæöi Svavar Gestsson og Ólafur Ragn- ar hafa notaö öll möguleg og ómöguleg tækifæri til að saka Framsókn um að hafa kastað fyr- ir róða félagshyggjustjórnar- möguleikanum. Það er nánast sama hvað Halldór hefur sagt um hugsanlega stjórnarmyndun, alltaf koma forustumenn Al- þýðubandalagsins og harma aö hann hafi snúið baki viö félags- hyggju og hugsanlegri stjórnar- myndun félagshyggjuflokkanna. Nú síðast kemur Olafur Ragnar í Mogganum í síðustu viku og seg- ir einkennilegt að Halldór skuli nánast hafna félagshyggjustjórn fyrirfram, og var þá aö vísa til ummæla sem Halldór lét falla á fundi með reykvískum fram- sóknarmönnum. Engu að síður sagöi Halldór á þeim fundi að helst vildi hann mynda stjórn með núverandi stjórnarand- stöðuflokkum! ✓ Akafinn kemur upp um þá Þegar menn eru svona ákafir, eins og alþýðubandalagsmenn virðast vera, í að láta aðra afskrifa möguleikann á félagshyggju- stjórn, er næsta víst að þeir hafa engan áhuga á henni sjálfir. Þannig er ýmislegt sem gefur- til kynna aö þær „sögulegu sætt- ir", sem Styrmi Gunnarsson Morgunblaðsritstjóra dreymdi um fyrir nokkrum misserum, gætu orðið að raunveruleika eftir næstu kosningar. Hafnarfjarö- armasúrkinn, sem þjóðin hefur orðið vitni að undanfarnar vikur, væri þá aðeins forleikurinn að nýsköpunarsinfóníu Ólafs og Davíðs á landsvísu. Slíkt yrði þó nokkuð snautleg lending fyrir nýliðana í Alþýðubandalaginu, óháðu alþýðubandalagsmennina með Ögmund Jónasson, íhalds- andstæðingf?), í broddi fylking- ar. Garri Á síðasta snúningi Samtímis því að allaballarnir í Hafnarfirði endurheimta völd sín til að efla félagshyggjuna með íhaldinu, undir styrkri leiðsögn Davíðs Oddssonar, eflist einstak- lingshyggjan í Reykjavíkurarmi flokksins. í bígerð er að tefla fram óháðum og alfrjálsum kandídöt- um á lista flokksins í Reykjavík. Þeir eru óflokksbundnir fyrir og eftir kosningar, og á þingi og í þingflokknum hlíta þeir ekki flokksaga. Hvaða erindi þeir eiga í slagtog með gömlum og úr sér gengnum marxistum vita þeir einir sem sækja í selskapið. Ögmundur Jónasson á tryggt sæti á iista Alþýðubandalagsins í Reykjavík sem frjáls og óháður. Honum dettur ekki í hug að ganga í flokkinn, enda öldungis óþarfi, þar sem flokkseigendurnir eru búnir að lofa honum að kjós- endur skili honum inn á Alþingi án nokkurrar stefnu eða skuld- bindinga. jafnréttib hér og samhjálpin þar Það liggur í augum uppi að störf og stefna Alþýöubandalags- ins eru Ögmundi ekki að skapi, og lái honum hver sem vill. Ef hon- um hugnaðist flokkurinn, mundi hann að sjálfsögðu vera í honum, eða í það minnsta ganga í flokk- inn þegar honum býðst þingsæti. Boðað er til fundar óflokks- bundinna og óháðra á sunnudag, þar sem einstaklingar munu styrkja einstaklingsframtak Ög- mundar og óháð framboð hans innan um marxistana á G-listan- um. Hér er ekki um að ræða samtök, heldur einstaklinga, segir Svan- hildur Kaaber við Alþýðublaðið og telur framtakið til framdráttar jafnrétti og samhjálp. Svona er margt skrýtið í kýrhausnum. Óhábir í Reykjavík halda að jafn- réttis og samhjálpar sé helst ab leita í Alþýðubandalaginu, en allaballar í Hafnarfirði treysta á forsjá Davíðs Oddssonar til að sjá hugsjónum sínum borgið. Það er ekki óstuðið á forsætisráðherra um þessar mundir. Hvab flokksleysingjar einstak- lingshyggunnar hafa til mála að Á vfóavangl leggja kemur í ljós á fundinum, og væntanlega fæst þá skýring á því hvers vegna þetta fólk telur óhugsandi að kjósa Alþýðubanda- lagið ómengab. Ögmundur mun lýsa yfir hvort hann hyggst sitja þingflokksfundi Alþýbubandalagsins, hvort hann og aðrir óháðir taki sæti í ríkis- stjórn fyrir allaballa eba heiti stjórn, sem flokkurinn tekur þátt í, stuðningi. Umskiptingar Stundum er því fleygt ab flokkakerfið sé á síðasta snúningi og talin fram ýmis rök og bent á dæmi þeirri skoðun til stuðnings. Rétt er það ab flokkar klofna og nýir verða til og hverfa. í tímans rás hafa róttækir sósíalistar þrá- faldlega breitt yfir nafn og númer, efnt til kosningabandalaga og skipt um heiti. Eins og kameljónið, sem skiptir litum þegar hætta er á ferðum, breyta róttæklingarnir um útlit þegar aöstæður bjóða og þeir fara að egna fyrir atkvæðin. Sú andlitslyfting, sem alfríir og óháðir eiga nú að punta upp á gamla kommaflokkinn með, er nýstárleg að því leyti að í þetta sinn koma nytsömu sakleysingj- arnir ekki úr Alþýðuflokknum, eins og hefð er fyrir, heldur er þar á ferð einstaklingshyggjufólk, sem ekki kærir sig um að vera í flokki og alls ekki í þeim flokki sem það býöur sig fram fyrir eöa kýs kannski. En krataklofningurinn sækir nú á önnur mið. Honum verður til að mynda vel ágengt í því að tína upp allaballa hér og hvar, og á sér góban vonarpening í atkvæöum þeirra þegar frá líður. Ólgan í flokkakerfinu er því fyrst og fremst meðal sósíalistanna, og svo er það aö renna upp fyrir fem- ínistum að allar konur eru ekki eins og að sumar konur eru verð- ugri en aörar konur. Þar með er þeirra draumur að verða að mar- tröð. En sé það nokkuð, sem ógnar grónu flokkakerfi, er það þaö að frjáls einstaklingshyggja ryður sér til rúms í Alþýðubandalaginu og að formaður Sjálfstæöisflokksins beitir öllu sínu afli til að efla sameignarsinna og veita hug- sjónum þeirra brautargengi. Þeir Ögmundur og Davíð eru forsprakkar byltingarinnar, eða kannski bara umskiptingar úr álfheimum valdastreðsins. OÓ

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.