Tíminn - 16.03.1995, Blaðsíða 11

Fimmtudagur 16. mars 1995
yíwtlmt
11
Ragna Lorentzen
mag. art. 0
Ragna Lorentzen fœddist í Kaup-
mannahöfn 18. október 1910 og
andaðist 11. janúar 1995. Hún
nam við Hafharháskóla og lauk
þar mag. art.-prófi í norraenum
fræðum. Samhliða því námi lagði
hún stund á íslensku hjá Sigfusi
Blöndal bókaverði og Jóni Helga-
syni prófessor. Ragna hélt til ís-
lands og nam íslensku við Há-
skóla íslands árið 1933 hjá pró-
fessorunum Alexander Jóhannes-
syni og Sigurði Nordal. Einnig
nam hún íslensku við dvöl á
bóndabænum Oddsstöðum í
Lundarreykjadal í tvo mánuði,
sama ár.
Ragna varð kennari við mennta-
skóla í Khöfn að háskólaprófi
loknu. Eftir tvo áratugi á þeim
vettvangi hóf Ragna kennslu við
Kennaraháskólann. Þar gegndi
hún lektorsstöðu til aldursmarka.
Einnig kenndi hún dönsku á nám-
skeiðum íslenskum nemendum í
Kaupmannahöfn og Reykjavík, ár
eftir ár. Eftir embættislok kenndi
Ragna íslensku í einkatímum á
heimili sínu. Hún þýddi úr ís-
lensku á dönsku tvær bóka Hjálm-
ars R. Bárðarsonar: Fuglar íslands
og ís og eldur. Ragna var sæmd
fálkaorðunni fyrir dönskukennslu
sína. Var afhending heiðursmerk-
isins eitt afsíðustu embættisverk-
um Kristjáns Eldjáms, forseta ís-
lands, í júlí 1980. Ragna var ein-
hleyp alla ævi og á ekki afkom-
endur, en í blaðaviðtali í mars
1994 sagði hún, að nemendumir
hefðu verið sín fjölskylda.
Viö andlát Rögnu Lorentzen
rifjast upp löng kynni viö mikla
heiöurskonu. Hún var nátengd
Islendingum um langa hríö, eöa
allt frá því aö hún stundaöi nám
í íslensku viö Háskóla íslands og
naut þar leiösagnar hinna fær-
ustu kennara. Allt líf Rögnu
snérist um nám og kennslu á
langri ævi. Hún ræktaöi sam-
band sitt viö land okkar og þjóö
af fágætri kostgæfni.
Fyrstu kynni mín af Rögnu
uröu 1964, er tveir tugir ís-
lenskra kennara víös vegar aö af
landinu tóku þátt í dönskunám-
skeiöi í Kennaraháskólanum í
Kaupmannahöfn um hálfsmán-
aöar skeiö. Okkur birtist þar
kona ein, sem þá var 54 ára og
fulloröinsleg í útliti, aö okkur
fannst. Hún ávarpaöi okkur og
kynnti sig eins og kurteisra er
siöur. Hún sagöist skilja ís-
lensku, og þess vegna ættum viö
ekki aö tala illa um sig. Aftur á
móti sagðist hún ekki tala þessa
tungu mikið. í
tímum sátum
við svo hjá
Rögnu dag
hvern fyrrgreindan tíma. Skól-
inn er á mótum tveggja mikilla
umferðargatna, er nefnast
Emdrupvej og Tuborgvej. Sjálf
byggingin, er skólann hýsir,
nefnist í daglegu tali Emdrup-
borg. Þama stunda danskir fram-
haldsnám, eftir aö hafa lokið
námi í almennum kennara-
skóla. Margir íslenskir kennarar
hafa stundað nám í þessari
ágætu menntastofnun. Danir
eru menningarþjóð og þar er
menntun í miklum metum.
Engum dettur í hug aö stunda
neitt starf, án þess aö hafa til-
skilda menntun eöa þjálfun til
að takast það á hendur.
Rögnu þótti vænt um ísland
og íslendinga. Hún lagöi mikið
á sig þeirra vegna. Mörg sumur
kom hún hingað og fórnaði
stuttu sumarfríi sínu frá kennslu
ytra til að standa fyrir nám-
skeiöi í dönsku í Reykjavík. Og
hún tók ekki eyri fyrir þetta
mikla starf sitt. En margar gjafir
bárust henni. Hið eina, sem
hún fékk greitt, voru ferðirnar
fram og aftur, svo og hótelher-
bergi. Eg heimsótti hana eitt
sinn á Hótel Borg. Hún geröi
ekki miklar kröfur fyrir sjálfa
sig. Munaöur hennar var aö
sjálfsögöu bækur, og þær átti
hún margar, bæöi á dönsku og
íslensku, svo og fleiri málum,
því aö hún var mikil tungu-
málamanneskja. Lagði til aö
mynda fyrir sig grænlensku á
efri árum, og leiðbeindi dönsk-
um kennurum í því sambandi.
En víkjum aftur aö námskeiö-
inu í Khöfn 1964. Ragna fór
meö okkur í skoðunarferöir. Ein
ferðin var farin til æskuslóða
skáldsins Martins A. Hansen á
Stevns á Sjálandi, en við lásum
einmitt bók hans, Lögneren, á
námskeiðinu. Aöra ferð fórum
við suður á Manarkletta. Þá fór
Ragna með okkur í hið merka
safn gamalla bæja og húsa frá
fyrri tíma, sem er í Lyngby og
nefnist Fri-
landsmuseet.
Þetta er þeirra
Árbæjarsafn.
Ragna fór meö okkur um stór-
borgina og var leiösögn hennar
okkur mjög lærdómsrík. Kaup-
mannahöfn geymir margar
byggingar tengdar sögu okkar
fyrr og síðar.
Ekki má gleyma því, er Ragna
bauð okkur á námskeiðinu
heim til sín. Hún bjó lengi í
leiguíbúö við Söborgtorg, en
þaö er í borgarhverfinu Söborg,
sem telst til bæjarfélagsins
Gladsaxe. Þarna kunni Ragna
vel viö sig. Bækur þöktu flesta
veggi. Ég tók eftir því, aö ritverk
Halldórs Laxness voru þarna í
frumútgáfum.
Jafnan leit ég inn hjá Rögnu,
er ég kom til Hafnar. Henni
sýndi ég þýöingar mínar á smá-
ljóöum danska skáldsins Piets
Hein, og hvatti hún mig til aö
þau yröu gefin út, meö svo-
hljóöandi áritun: „Vedlagte an-
befaler jeg varmt til udgivelse.
Ragna Lorentzen, mag. art. Sö-
borg, 29. 06. 1986." Ekki höfðu
útgefendur hér heima trú á, að
þeir högnuöust á útgáfu þessara
smáljóöa, og varð ég því að
kosta hana.
Ragna kom á heimili mitt í
Reykjavík, skömmu eftir að
henni var veitt fálkaoröa ís-
lenska lýðveldisins. Greinilegt
var, að henni þótti vænt um
þennan viröingar- og vináttu-
vott. Hún átti hann sannarlega
skilið. Skömmu síöar hlaut hún
danskt heiöursmerki.
Aö loknu námskeiði í Kaup-
mannahöfn sumarið 1964 sagði
ég þetta í ljóði til Rögnu, sem
ort var sem þakklætisvottur frá
námskeiðsfólkinu íslenska fyrir
framúrskarandi kennslu. Hér er
eitt erindi úr þessu ljóði:
Og vonin ekki varð þeim tál
né vondar freistingar.
Þeir lærðu drjúgt hið danska mál,
og dásamlegt það var.
Þeim léðist einnig leiðsögn góð
um lendur máls og fen,
því rétt að verki röggsöm stóð
hún Ragna Lorentzen.
í dönskunámskeiði hjá Rögnu
hér heima sumarið 1969 tók ég
einnig þátt, ásamt mörgum öör-
um kennurum. Samur var áhug-
inn hjá henni, og enn var þaö
skáldverk Martins A. Hansen,
Lögneren, sem hún las meö
okkur. Sannarlega athyglisvert,
en upphaflega var þaö smásaga,
sem höfundurinn nefndi Isen
bryder eöa ísinn brestur. Þarna
þökkuöum við Rögnu góöa leið-
sögn í námi um hálfsmánaöar
tímabil, og setti ég saman ljóö
af því tilefni. Þar segir á einum
staö:
Öll er kennsla amstur,
erfiði og streð
þeim, sem ekki eiga
ungt og lipurtgeð.
Þér er þetta leikur;
þín er fræðsla jöfn
uppi á ísafoldu
og í Kaupinhöfh.
Og viðlagið, sem á við ljóðið
Lille sommerfugl, er á þessa
leið:
Öll við þökkum þér
það, sem kenndir hér.
Allt hið þrotlausa starfþér vitni ber.
Lifðu langa stund,
laus við böl og und,
heima á Ijómandi Danagrund.
Ragna Lorentzen hvílir nú í
mold feöra sinna og mæðra.
Hún skilaði farsælu ævistarfi.
Þökk sé henni fyrir það allt.
Auðunn Bragi Sveinsson,
fyrrum kennari og skólastjóri
t MINNING
DAGBOK

Fimmtudaqur
imtudaqi
16
mars
75. dagur ársins - 290 dagar eftir.
11. vlka
Sólris kl. 7.44
sólarlag kl. 19.30
Dagurinn lengist
um 7 mínútur
Félag eldri borgara I
Reykjavík og nágrennl
Bridskeppni, tvímenningur,
kl. 13 í dag í Risinu.
Músíktilraunir Tóna-
bæjar og ÍTR
Fyrsta Músíktilraunakvöldiö
veröur í kvöld, fimmtudag, í
Tónabæ og byrjar kl. 20.
Hljómsveitirnar, sem leika á
þessu tilraunakvöldi, eru: Gort,
Botnleöja, Krá-khan, Splurge,
Gormar og geimfluga, Bee Spi-
des og Læðurnar.
Gestahljórhsveit kvöldsins er
Kolrassa krókríðandi.
Hana-nú, Kópavogi
fer í heimsókn í Þjóöarbók-
hlöðuna á laugardaginn kl. 14.
Rúta frá Gjábakka. Halldóra
Þorsteinsdóttir tekur á móti
hópnum. Pantanir í síma
43400 og 45700.
Oplnn fundur
hjá Þjóbvaka
í kvöld, fimmtudag, heldur
Þjóðvaki, hreyfing fólksins, op-
inn fund um launamál kvenna
og hvernig eigi ab snúast gegn
því launamisrétti sem konur
búa viö. Frummælandi á fund-
inum veröur Lára V. Júlíusdótt-
ir, 5. maður á lista Þjóövaka í
Reykjavík. -
Fundurinn veröur haldinn í
kosningamiðstöð Þjóövaka aö
Hafnarstraéti 7 og hefst hann
kl. 20.30. Allt áhugafólk um
jafnréttis- og launamál er bob-
ib hjartanlega velkomið og
hvatt til aö mæta og láta skoö-
un sína í ljós.
Fundarstjóri verður Páll Hall-
dórsson, formaöur BHMR.
80 ára afmæli
Þórarinn Jens Óskarsson húsa-
smíðameistari, Steinaseli 4 í
Reykjavík, er áttræöur í dag,
16. mars. Þórarinn er kvæntur
Guðlaugu Sæmundsdóttur.
Þau hjónin munu taka á móti
gestum í sal Meistarafélags
húsasmiða í Skipholti 70,
Reykjavík, sunnudaginn 19.
mars n.k. kl. 15.
Katalónsk hátíb á
Scandlc Hótel Loftlelb-
um
Dagana 17. til 22. mars
munu Lón og Blómasalur
Scandic Hótel Loftleiöa bjóöa
gestum sínum aö kynnast mat-
argeröarlist Katalóníubúa.
Katalónía er eitt af héruöum
Spánar og er Barcelona þekkt-
ust, auk Costa Brava sem ís-
lendingar þekkja vel. Katalónía
er kunn fyrir blómlegt menn-
ingarlíf, frábæra matreiöslu og
góö vín. Matreiðslumeistarinn
Xavier Ribot y Margarit mun
ásamt aðstoðarmanni sínum
sjá um aö matreiöa fyrir gesti
hótelsins. Einnig hefur veriö
fengin hljómsveit og þrír dans-
arar frá Katalóníu til þess ab
skemmta hátíöargestum. Boðið
er upp á hlaðborð bæöi hádegi
og kvöld, auk þess sem gestum
gefst færi á að njóta kata-
lónskra vína með matnum.
Tveir heppnir matargestir
hljóta vikuferö til Barcelona
meö Flugleiðum og gistingu á
Hótel Cita Dines á Ramble
Barcelona á vegum feröaskrif-
stofunnar Istravel.
Konukvöld Vals
Hiö árvissa konukvöld knatt-
spyrnufélagsins Vals veröur
haldiö í nýrri félagsaöstööu
Vals aö Hlíðarenda þann 25.
mars. Miðar veröa seldir á skrif- '
stofu Vals og í íþróttahúsi Vals
til 20. mars. Mibaverö krr*?,
2.000.
Gleöin hefst kl. 19 og borö-'
hald kl. 20. Ræöumaöur
kvöldsins veröur össur Skarp- i
hébinsson, heiðursgestur Sig-
ríöur Sigurðardóttir, Noröur-
landameistari í handknattleik
og íþróttamaöur ársins 1964,
og Kristrún Heimisdóttir,
knattspymukona úr KR, veröur
siðameistari. Kokkarnir Biggi
og Maggi matreiba glæsilegt
sjávarréttahlaöborö.
Allar Valskonur eru hvattar
til aö mæta þetta kvöld og er
velkomiö ab taka með sér gesti.
APÓTEK
Kvöld-, nætur- og helgldagavarela apóteka I
Reykjavlk fri 10. tll 16. mare er I Arbæjar apótekl og
Laugarnes apótekl. Þaó apótek sem fyrr er nefnt
annast eitt vðrsluna frá kl. 22.00 að kvðldl tll kl. 0.00
að morgnl vlrka daga en kl. 22.00 á sunnudögum.
Upplýslngar um læknls- og lyfjaþjónustu eru gefnar
fsfma 18888.
Neyðarvakt Tannlæknafélags Islands
er starfrækt um helgar og á stórhátiðum. Sfmsvarí 681041.
Halnarfjðrður: Halnarfjarðar apótek og Noróurbæjar apó-
tek eru opin á virkum dögum frá kl. 9.00-18.30 og til skiptis
annan hvem laugardag kl. 10.00-13.00 og sunnudag kl.
10.00-12.00. Upplýsingar í simsvara nr. 51600.
Akureyrl: Akureyrar apótek og Stjðrnu apótek eru opin
virka daga á opnunartlma búóa. Apótekin skiptasl á sina
vikuna hvort að sinna kvöld-, nætur- og helgidagavörslu. Á
kvöldin er opió í því apóteki sem sér um þessa vörslu, til kl.
19.00. Á helgidögum er opió frá Itl. 11.00-12.00 og 20.00-
21.00. Á öórum timum er lyfjairæóingur á bakvakt. Uppiýs-
ingar eru gelnar í síma 22445.
Apótek Keflavikur: Opió virka daga frá kl. 9.00-19.00.
Laugard., helgidaga og almenna frídaga kl. 10.00-12.00.
Apótek Vestmannaeyja: Opió virka daga frá Id. 8.00-
18.00. Lokað i hádeginu milli kl. 12.30-14.00.
Selfoss: Selfoss apótek er opió til kl. 18.30. Opió er á laug-
ardögum og sunnudögum kl. 10.00-12.00.
Akranes: Apótek bæjarins er opió virka daga til kl. 18.30.
Á laugard. Id. 10.00-13.00 og sunnud. kl. 13.00-14.00.
Garðabær: Apótekió er opið rúmhelga daga kl. 9.00-
18.30, en laugardaga Id. 11.00-14.00.
ALMANNATRYGGINGAR
HELSTU BÓTAFLOKKAR:
1 mars 1995.
Mánaðergrelðslur
E#i/ðrotkulffeyrir(gnjnnlffeyrir)........... 12.329
1/2 hjónalífeyrir...........................11.096
Full tekjutrygging ellilífeyrisþega..........22,684
Full tekjutrygging örorkulffeyrisþega........23.320
Heimilisuppbót.............,.................7,711
Sérstðk heimilisuppbót........................5,304
Bamalffeyrir v/1 bams...................... 10.300
Meðlagv/1 bams............................. 10.300
Mæóralaun/feðralaun v/1 bams..................1.000
Mæðralaun/feðralaun v/2ja bama................5.000
Mæðralaun/feðralaun v/3ja bama eða fleiri...10.800
Ekkjubælur/ekkilsbætur 6 mánaða..............15.448
Ekkjubætur/ekkilsbætur 12 mánaóa.............11.583
Fullur ekkjulífeyrir....................... 12.329
Dánarbætur í 8 ár (v/slysa)..................15.448
Fæóingarstyrkur..............................25.090
Vasapeningar vistmanna.......................10.170
Vasapeningar v/sjúkratrygginga...............10.170
Daggreiðslur
Fullir fæðingardagpeningar................1.052.00
Sjúkradagpeningar einstaklings...............526.20
Sjúkradagpeningar fyrir hvert bam á framfæri ...142.80
Slysadagpeningar einstaklings................665.70
Slysadagpeningar fyrir hvert bam á framfæri ....142.80
GENGISSKRÁNING
15. mars 1995 kl. 10,53 Oplnb. Kaup viöm.gengi Sala Gengl skr.fundar
Bandarfkjadollar 64,39 64,57 64,48
Sterlingspund ....102,06 102,34 102,20
Kanadadollar 45,54 45,72 45,63
Dðnsk króna ....11,380 11,416 11,398
Norak króna ....10,235 10,269 10,252
Sænsk króna 8,879 8,909 6,894
Flnnskt mark ....14,685 14,735 14,710
Franskur frankl ....12,865 12,909 12,887
Belgfskur frankl ....2,2114 2,2190 2,2152
Svissneskur frankl. 54,91 55,09 55,00
Hollenskt gylllni 40,66 40,80 40,73
Þýskt mark 45,64 45,76 45,70
ítölsk Ifra ..0,03796 0,03812 0,03804
Austurrfskur sch 6,480 6,504 6,492
Portúg. escudo ....0,4330 0,4348 0,4339
Spánskur pesetl ....0,4999 0,5021 0,5010
Japanskt yen ....0,7123 0,7145 0,7134
Irskt pund ....101,42 101,84 101,63
Sérst. dráttarr. 98,89 99,07 98,88
ECU-Evrópumynt.... 83,64 83,92 83,78
Grfsk drakma ....0,2809 0,2819 0,2814
BILALEIGA
AKUREYRAR
MEÐ ÚTIBÚ ALLT í
KRINGÖM LANDŒ)
MUNIÐ ÓDÝRU
HELGARPAKKANA
OKKAR
REYKJAVtK
91-6*6915
AKUREYRI
96-21715
PÖNTUM BÍLA ERLENDIS
interRent
Europcar