Tíminn - 18.03.1995, Blaðsíða 12

12
SfHfiim
Laugardagur 18. mars 1995
Halldóra Kristín Sturiaugsdóttir
Hamarsholti, Gnúpverjahreppi
Fimmtudaginn níunda mars and-
aöist Halldóra Sturlaugsdóttir aö
Ljósheimum á Selfossi. Hún var
fædd tuttugasta og annan febrúar
1911, í Snartartungu í Bitrufiröi.
Foreldrar hennar voru Guöbjörg
Jónsdóttir og Sturlaugur Einarsson.
Þau hjón eignuöust níu börn, en
misstu eitt, auk þess voru einhver
fósturbörn hjá þeim, en frá því
kann ég ekki að segja.
Halldóra var í Kvennaskólanum á
Blönduósi veturinn 1930 til '31.
Eftir það var hún í vist á ýmsum
stöðum. Einhvern tíma var hún á
Korpúlfsstöbum, en áriö 1940 kom
hún að Skarði. Þá kynntist hún
manni sínum, Kolbeini Jóhanns-
syni. Þau giftu sig 18. nóvember
1943, stofnuðu heimili og byggðu
hús sitt í Hamarsholti. Kolbeinn var
járnsmiður og bifvélavirki. Hann sá
um að hjólin snerust hérna í okkar
góðu sveit. Hann var óvenjulega
hress maður og viö söknum hans
mörg. Heimili þeirra Kolbeins og
Halldóru var afbragbsgott. Svo
hlaut að verða, þar sem þau voru
allt í senn greind, fróbleiksfús og
glaösinna. Kolbeinn gekk að störf-
um sínum meb krafti og Halldóra
stóð með honum i öllu. Viðskipta-
menn hans voru eins og heima-
menn beggja, hvorf sem það var viö
matar- eða kaffiborö. Aldrei var
hægt að heyra á Halldóru að hún
hefði nokkub fyrir þessum gestum,
sem oft voru þó margir. Við Steinar
erum þakklát fyrir það og svo munu
sveitungar okkar vera líka. Oft
minnist ég þess hvað gaman var ab
fá þau Halldóru og Kolbein í heim-
sókn og að koma til þeirra. Geð-
blærinn, sem fylgdi þeim, var svo
þægilegur. Mér fannst það stafa af
því hvab þau voru samtaka í flestu
og líka í þeirri hamingju sem þeim
hlotnabist með ágætri dóttur
þeirra, Guðbjörgu.
Meðan heilsa Halldóru leyfði
fóru þau í langar ferðir til að kynn-
ast landinu. Þau nutu þessara ferða
mjög og minntust þeirra eftir á.
Ekki var hægt að segja ab allt léki
í lyndi hjá þeim hjónum. Halldóra
var snemma heilsuveii og ágerðist
vanheilsa hennar með árunum.
Kolbeinn reyndist henni þá afar
t MINNING
vel, var hennar hægri hönd. Þab var
sárt fyrir þær mæðgur að missa
hann, en þá kom Gubbjörg móður
sinni til hjálpar með sömu nær-
gætni og hann hafði sýnt.
Þrátt fyrir góba hjálp Guðbjargar
varð Halldóra ab fara að heiman.
Hún fór fyrst að Blesastöbum. Þar
þótti henni gott að vera og vildi
helst ekki skipta um vistheimili. En
það varb ekki umflúið. Á Ljósheim-
um voru þau tæki sem hún þarfn-
aðist og þangab fór hún. Kunnugir
sögðu að hún hafi fljótt orðið jafn-
ánægb þar. Hún mun hafa verið
vinur allra þeirra sem hlynntu að
henni.
Halldóra var hæglát í framkomu,
en hún var vakandi og áhugasöm.
Það var hennar háttur að benda á
ýmislegt, sem gat orðið til umræðu
i hópi okkar kvenfólksins. Ég held
ab hún hafi lesið meira en margar
okkar. Hún var hagmælt. Það vissi
ég ekki fyrr en nýlega. En það ljóð,
sem hún lét mig heyra, var að mín-
um dómi ort af kunnáttu og smekk-
vísi.
Ég held að Halldóra hafi talið sig
lánsama, þrátt fyrir vanheilsu sína.
Hún miklaöi hana ekki fyrir sér, en
var jafnan tilbúin til að taka við
hverju sem gat til ánægju orbið, þó
smátt væri, og kvartaði yfirleitt ekki
þó að hún væri vanmegna. Gott er
og lærdómsríkt að minnast hennar.
Það er sárt fyrir Guðbjörgu að
missa foreldra sína báða á stuttum
tíma. En er það ekki huggun harmi
gegn ab vita sig hafa reynst þeim
eins og raun ber vitni? Guð blessi
minningu þeirra og styðji hana
mörg og góð ógengin spor.
Katrín Ámadóttir
Þegar Halldóra á Hamarsholti er
gengin á vit feðra sinna, er margs
aö minnast eftir rúmlega hálfrar
aldar kynni. Eftir ab hún giftist Kol-
beini bróður mínum, urbu kynni
okkar löng og góð. Við bjuggum
alltaf í nágrenni, hittumst oft og
var margt spjallab, allt frá pólitík til
trúmála. Ekki vorum við alltaf sam-
mála, en það varb okkur aldrei að
sundurþykkju. Þú hefur þína skoð-
un og ég hef mína, var gjama vib-
kvæði okkar, svo ekki meira um
þaö.
Halldóra var mjög pólitísk, rak-
inn framsóknarmaöur alla tíb. Svo
ekki varð pólitíkin ásteytingar-
steinn milli þeirra hjóna, frekar en
annaö. Hún var mikill spíritisti, átti
margar bækur um þau mál og fór
gjarna á slíka fundi, meban hún gat
heilsunnar vegna. Halldóra hafði
mjög gaman af því að ræða trúmál
við þá, sem opnir voru fyrir slíku,
og hafði ákveðnar skobanir á þeim
sem öðru er hún ræddi um.
Þau hjónin ferðuðust mikið um
landið á sumrin, á Willysjeppa sem
þau áttu lengi. Oft var Guðbjörg
dóttir þeirra með þeim, stundum
bubu þau mér líka. Það var mjög
gaman ab ferðast með þeim, marg-
ur útúrkrókurinn var tekinn ef ein-
hverstaðar sást braut, því að allt
komst Villi, eins og bíllinn var kall-
aður. Einu sinni bubu þau mér í
stórt ferðalag, átti nú ab fara hring-
inn. Þau vissu ab ég hafbi aldrei far-
ið hann. Við bjuggum okkur út
meb nesti og nýja skó. Og nú var
tekinn fólksbíll sem þau voru nýbú-
in að eignast. En Villi stób eftir
heima. Vib komumst austur að
Skógum, þar stansaði bíllinn og
neitaði að fara lengra. „Þetta hefði
hann Villi aldrei gert okkur," sagði
Halldóra. Þetta var ferðin sem aldr-
ei var farin. Bíllinn var dreginn
heim og ferðalagið á enda. Halldóru
þótti þetta afar leitt mín vegna, en
ég sagði henni að ef til vill hefði
forsjónin verið að forða okkur frá
einhverju óhappi. Við vorum báðar
ánægðar með þessa skýringu.
Þetta eru aðeins fáein minninga-
brot frá minni hendi, um duglega
konu sem kvartaði aldrei undan
sínu hlutskipti, þótt hún ætti vib
heilsuleysi að stríða mestan hluta
ævi sinnar. „Ég á góðan mann og
góða dóttur, hvers vegna ætti ég þá
að kvarta," sagði hún einu sinni.
Seinustu árin dvaldi Halldóra á
Blesastöðum og svo á Ljósheimum.
Á báðum þessum stöðum undi hún
afar vel, og átti ekki nógu sterk orð
til ab lýsa þeirri aðhlynningu sem
starfsfólkið veitti henni. Þá sýndi
Guðbjörg ab hún var gób dóttir.
Hún fór undantekningalítið um
hverja helgi niðureftir aö heim-
sáekja mömmu sína. Ég held ab hún
hafi erft allt þab besta frá sínum for-
eldrum. Gott er góðra að minnast.
Jóhanna Jóhannsdóttir
í dag fylgi ég henni Halldóru síö-
asta spölinn.
Það eru ekki erfið spor, því lengi
var hún búin ab hlakka til umskipt-
anna, var þess fullviss að þau yrbu
henni ný og ánægjuleg reynsla,
ekki síbur en jarðvistin sem hún
kvaddi þakklátum huga 9. mars sl.,
þá nýorðin 84 ára.
Halldóra kvaddi síðust systkin-
anna frá Snartartungu, þó ætla
hefði mátt annaö af líkamlegu at-
gervi hennar allt frá frumbernsku.
Þá veiktist hún hastarlega með af-
leiðingum sem urðu henni æ síðan
fjötúr um fót. En andinn var óskert-
ur og lundin létt.
Hún óx upp í stórum hópi systk-
ina og fóstursystkina á gestkvæmu
heimili foreldra sinna, en frá Snart-
artungu lá fjölfarin leiö yfir sam-
nefnda heiði að Kleifum í Gilsfirði.
Nýlega lýsti hún leið þessari fyrir
mér, kennileitum og örnefnum sem
hún kunni mörg. Glampi kom í
augun þegar hún minntist göngu-
ferða yfir heibina og svananna á
Lambavatni.
Skólaganga var ekki löng, bama-
DACBOK

Lauqardagur
18
mars
77. dagur ársins - 288 dagar eftir.
Il.vlka
Sólris kl. 7.37
sólarlag kl. 19.36
Dagurinn lengist um
7 mínútur
Félag eldri borgara í
Reykjavík og nágrenni
Abeins fjórar syningar eftir á leikrit-
inu Reimleikar í Risinu. Sýning í dag,
laugardag, kl. 16, sunnudag kl. 18,
þriðjudag og fimmtudag kl. 16. Upp-
lýsingar í s. 5510730 og 5512203.
Miðar seldir við innganginn.
Sunnudagur: Brids, sveitarkeppni,
kl. 13 og félagsvist kl. 14 í Risinu.
Dansab í Goðheimum kl. 20.
Á mánudag er söngvaka í Risinu kl.
20.30. Stjómandi er Björg Þorleifs-
dóttir og undirleikarí Sigurbjörg
Hólmgrímsdóttir.
Lögfræðingurinn er til vibtals á
þriðjudag. Panta þarf tíma í s.
5528812.
Hana-nú, Kópavogi
Hugmyndabankafundur verður í
Gjábakka mánudaginn 21. mars kl.
17.30.
Fundur hjá SSH
SSH, Stuðnings og sjálfshjálparhóp-
ur hálshnykkssjúklinga, heldur fund
20. mars kl. 20 í ÍSÍ-hótelinu, Laugar-
dal. Rætt verbur um skaðabótalögin.
Sálfræbingar hópsins verða með á
fundinum.
Kvennakirkjan
Kvennakirkjan heldur messu í
Kópavogskirkju á morgun, sunnudag,
kl. 20.30. í tilefni af ári umburðar-
lyndis veröur fjallað sérstaklega um
umburbarlyndi í messunni. Séra Sól-
veig Lára Guðmundsdóttir, prestur á
Seitjarnamesi, prédikar. Sophia Bro-
onjansf?) leikur á hörpu. Sönghópur
Kvennakirkjunnar leiðir almennan
söng undir stjóm Bjarneyjar Ingi-
bjargar Gunnlaugsdóttur.
Einmánabarfagnabur í
Gjábakka
Nú er góan liðin og ejnmánubur
gengur í garb. Þann 22. mars verður
dagskrá í því tilefni í félagsheimilinu
G jábakka, Kópavogi, og hefst hún kl.
14. Meðal efnis á dagskránni verður
rímnakveðskapur, tónlistaratriði frá
Tónlistarskóla Kópavogs, böm úr
Þjóðdansafélagi Reykjavíkur sýna
þjóbdansa og Ragnar Bjamason lætur
ljúfa tóna líba um húsib. Vöfflukaffi
verður á boöstólum og allir eru vel-
komnir.
HM-uppákoma í Kringl-
unni í dag
í dag, 18. mars, em 50 dagar þar til
HM 95 hefst í Laugardalshöll. í tilefni
þess efna Framkvæmdanefnd HM 95
og Kringlan til hátíðar þar sem verða
ýmsar uppákomur sem tengjast þessu
langstærsta íþróttamóti sem farið hef-
ur fram á íslandi.
Fjölbreytt dagskrá hefst kl. 13 með
því að sjálfur heimsmeistaragripurinn
verður afhjúpaður fyrir framan versl-
un hönnuðarins, Jens Guðjónssonar.
Síðan tekur hvert atriðið við af öðru
allt þar til Kringlunni er lokað kl. 16.
Áfram ísland!
Bahá'í árib 152
Nýtt ár bahá'ía hefst nk. þriðjudag,
21. mars, og verður haldib hátíölegt
víðsvegar um landið. Bahá'ar í Reykja-
vík hittast t.d. mánudagsb'öldið 20.
mars í endurreistri þjóbarmiöstöð ab
Álfabakka 12 í Mjódd og fagna nýju
ári. í þjóöarmiðstöbinni eru opin hús
á hverju laugardagskvöldi kl. 20.30 og
eru allir velkomnir.
Kvennalistinn meb fund
í Kornhlöbunni
Kvennalistinn boðar til opins fund-
ar um inntak framhaldsmenntunar
undir yfirskriftinni „Framtíð fram-
haldsmenntunar: Er inntak og skipu-
lag við hæfi beggja kynja?" í dag, laug-
ardag, kl. 14 á Komhiööuloftinu.
Fmmmælendur: 1. Guöný Gub-
bjömsdóttir dósent í uppeldis- og
menntunarfræbum viö HÍ: Vald,
þekking og inntak. 2. Guðrún Hrefna
Guömundsdóttir, aðstoðarmaður
menntamálaráöherra: Inntak fram-
haldsskólans í tengslum viö gerð
framhaldsskólafrumvarpsins í nefnd
um mótun menntastefnu. 3. Gubrún
J. Halldórsdóttir, þingkona og skóla-
stjóri Námsflokkanna: Símenntun og
endurmenntun. 4. Kamilla Rún Jó-
hannsdóttir, fulltrúi í Stúdentaráði
HÍ: Hugmyndir stúdenta um fram-
haldsmenntun. 5. Kristín Ástgeirs-
dóttir, þingkona og sagnfræðingur:
Menntun í starfsgreinum.
Allir velkomnir.
Kirkjudagur Safnabarfé-
lags Asprestakalls
Arlegur kirkjudagur Safnabarfélags
Ásprestakalls er á morgun, sunnudag-
inn 19. mars. Um morguninn verður
barnaguðsþjónusta í Áskirkju kl. 11 og
síöan gubsþjónusta kl. 14. Signý Sæ-
mundsdóttir syngur einsöng, sóknar-
prestur prédikar og Kirkjukór Áskirkju
syngur undir stjórn Kristjáns Sig-
tryggssonar organista. Eftir guðsþjón-
ustuna og fram eftir degi verður kaffi-
sala í Safnaðarheimili Askirkju. Ágóöi
rennur til framkvæmda við kirkjuna.
Bifreib mun flytja íbúa dvalarheimila
og annarra stærstu bygginga sóknar-
innar ab og frá kirkju.
Norræna húsið:
Fyrirlestur um Knut
Hamsun
Mánudaginn 20. mars kl. 20 heldur
norski Hamsun-fræðingurinn Trond
Olav Svendsen fyrirlestur um kvik-
myndun verka Knuts Hamsun í Nor-
ræna húsinu.
Fyrirlesturinn er í tengslum við
menningarhátíðina Sólstafi og Hams-
un-kvikmyndahátíbina í Háskólabíó
vikuna 18.-26. mars.
Fyrirlesturinn er á norsku. Aðgang-
ur ókeypis. Allir velkomnir.
fræðsla að hætti þeirra tíma þegar
hún var að alast upp. En þeim mun
meira var numið af fróöleik þeirra
sem eldri voru og því sem gerðist
kringum hana. Snemma fór hún
létt meb að kasta fram vísu, þá
fyrstu orti hún 11 ára um hvolpa-
fulla tík sem bróðir hennar ætlaði
að láta fylgja sér í smalamennsku.
Tíkin sneri fljótlega við, lagðist nið-
ur og fór hvergi:
Löpp mín hún er letiskinn,
leggst hún milli steina.
Óþekk er hún auminginn,
ekki er því ab leyna.
Síðar orti hún margar fleiri vísur.
Um tvítugsaldur fór Halldóra í
Kvennaskólann á Blönduósi og upp
úr því lá leiöin suður. Var hún í
vistum nokkub víða, m.a. var hún
kaupakona á Korpúlfsstöðum;
hrifningar gætti þegar hún minnt-
ist þeirrar vistar. Svo réðst hún ab
Skarði í Gnúpverjahreppi og þar
kynntist hún lífsförunauti sínum,
Kolbeini Jóhannssyni á Hamars-
heiði í sömu sveit. Þau gengu í
hjónaband 18. nóvember 1943,
bjuggu fyrstu árin í sambýli við for-
eldra Kolbeins meðan þau byggðu
nýbýlið Hamarsholt. Og þar fædd-
ist þeim einkadóttirin Guðbjörg.
Þessara ára með tengdaforeldrum
sínum minntist frænka mín með
þakklæti og virðingu.
Við tóku áratugir annríkis. Kol-
beinn stundaði bíla- og vélavið-
gerðir á eigin verkstæði og sá jafn-
framt um bensínsölu fyrir Olís. Það
áttu því margir erindi að Hamars-
holti og flestir dvöldu þar meöan á
viðgerð stóð. Fáir voru dagarnir
sem ekki voru gestir í mat eða kaffi
og oftast fleiri en einn eða tveir. Þab
mæddi því mikið á húsmóðurinni.
Ekki heyrðist annað en þetta væri
sjálfsagður hlutur. Félagslyndi Hall-
dóru kom sér vel vib þessar aðstæö-
ur og ósjaldan voru fjörugar sam-
ræður yfir borðum. Ekki lá hún á
skoðunum sínum um hin ýmsu
málefni og heitar gátu umræbur
orðib ef talið barst að pólitík. í
meira en 40 ár veittu þau hjón
þessa „auka" þjónustu, sveitungum
sínum og öðrum sem að garði bar.
Mikiö heilsuleysi hrjábi Halldóru
alla tíð, má teljast undravert hvern-
ig hún bar það og sinnti öllum
störfum sínum sem heilbrigb væri.
Þó má segja að heilsan færi batn-
andi eftir því sem á ævina leib, þar
til fæturnir gáfu sig og hún gat ekki
boriö sig um hjálparlaust.
í júní 1990 lést Kolbeinn eftir
stutta sjúkdómslegu. Var hann
harmdauði öllum er til hans
þekktu. Halldóra tók fráfalli hans af
einstöku æðruleysi, sem og þeim
breytingum sem uröu þá á högum
hennar. Hún fór til dvalar að Blesa-
stöðum á Skeiðum og naut þar frá-
bærrar umönnunar Ingibjargar og
starfsstúlkna hennar í rúmlega tvö
ár. í september 1992 fluttist hún að
Ljósheimum á Selfossi. Þar var hún
umvafin hlýju hjúkrunarfólks, sem
annaðist hana eins og best verður á
kosiö.
Þáttur Gubbjargar var slíkur í um-
önnun móbur sinnar ab vart verbur
með orðum lýst. Hvert tækifæri var
notað til að sitja hjá henni og stytta
henni stundirnar. Alltaf var stutt í
glettni Halldóru og oft var glatt á
hjalla síöustu misserin, þegar hún
fór meb lausavísur og ljóð eftir
sjálfa sig og aðra. Óhætt er ab segja
að þá fór hún á kostum.
Það er bjart yfir minningunni um
móðursystur mína, henni á ég ákaf-
lega margt að þakka. Hvíli hún í
friði.
Amþrúbur Sœmundsdóttir