Tíminn - 03.05.1995, Blaðsíða 3

Mi&vikudagur 3. maí 1995
NSr WPWWW
3
Frá 7 987 hafa verib afskrifabir um 80 miljarbar króna vegna rangra fjárfestinga. Um 200
þúsund fermetrar af atvinnuhúsnœbi standa aubir. Form. VR
Vaxtahækkun teflir
samningum í hættu
Magnús L. Sveinsson for-
ma&ur VR segir aö þa& sé
engin spurning a& áfram-
haldandi vaxtahækkun
muni tefla forsendum kjara-
samings a&ila vinnumarkaö-
arins í hættu. Hann segir
vaxtastigiö hafa mikil áhrif
á kaupmátt launa og því
heföi nýleg vaxtahækkun
komi& þvert á þær vænting-
ar sem menn höf&u viö
samningageröina sl. vetur.
Þá töldu menn aö vextir
gætu jafnvel lækkaö enn-
frekar í ljósi þess aö þeir eru
tiltölulega háir.
í ræðu sinni á baráttudegi
verkalýðsins 1. maí sl. vakti
formaður VR athygli á því að
frá árinu 1987 hefðu verið af-
skrifaðir hvorki meira ‘ né
minna en 80 miljarðar króna
vegna rangra og óarðbærra
fjárfestinga hjá opinberum að-
ilum, fyrirtækjum og einstak-
lingum. Hann gat þess jafn-
framt að á höfuðborgarsvæð-
inu væru hátt í 200 þúsund
fermetrar af atvinnuhúsnæði
sem standa auðir.
Magnús segir að sá lærdóm-
ur sem hægt er að draga af
þessum mistökum sé að menn
eigi að fara með meiri gætni í
fjárfestingum almennt. Afleið-
ing þessara fjárfestingarmis-
taka eru m.a. háir vextir sem
hafa þýtt það að kaupmáttur
launa hefur verið miklu lægri
en hann hefði ella getað verið,
eða allt að 4%, eins og forseti
ASÍ hefur bent á. Hátt vaxta-
stig hefur einnig bitnað á at-
vinnulífinu og torveidað því
að skapa fleiri atvinnutæki-
færi. í sumum fyrirtækjum
hefur vaxtakostnaður verið
meiri en launakostnaður.
Formaður VR segir að nýleg
vaxtahækkun væri mjög alvar-
legur hlutur og hvað þá ef
vextir hækkuðu enn frekar.
Hann segir vaxtahækkun
stríða gegn markmiðum um
áframhaldandi stöðugleika,
lága verðbólgu, sköpun fleiri
atvinnutækifæra og aukinn
kaupmátt.
Hákon Björnsson um
sínkverksmibju:
Hænufet
fram á vib
„Þetta er allt í sinni vinnslu. Skref-
in hafa verið óttaleg hænufet að
undanförnu, en allt er þetta fram á
vi&," sagði Hákon Björnsson, for-
stjóri Áburðarverksmiðjunnar um
viðræður við bandaríska aðila um
byggingu sínkverksmiðju á Grund-
artanga og í Gufunesi.
Benedikt Jóhannesson, stærð-
fræðingur í Talnakönnun, sem hef-
ur átt frumkvæði í viðræðum við
bandarísku aðilana, sagði að málið
væri í gangi og verið væri að vinna
að hráefnismálum væntanlegrar
verksmiðju. Það væri stærsta málið
í dag. Benedikt er bjartsýnn en seg-
ist ekki vilja skapa neinar tálvonir.
Á ársfundi Landsvirkjunar fyrir
helgi kom fram mikil bjartsýni
vegna aukinna fjárfestinga er-
lendra aðila í stóriðju hér á iandi,
meðal annars í framleiðslu á sínki,
en ekki hvað síst vegna væntan-
legrar stækkunar álversins, en það
mun nýta mun meiri raforku en
sínkverskmiðja. ■
Grandi hf. átti gott ár þrátt fyrir dvínandi þorskafla. Hluthafar fá
87,6 milljónir ísjnn hlut:
Dr. Agúst fær nærri
13 milljónir í hlut
Nýr alþingismaður Þjóðvaka,
dr. Ágúst Einarsson, fær 12,9
milljónir króna greiddar í arö
af hlutabréfum fyrirtækis
síns, Hafs hf., í Granda hf. Dr.
Ágúst er stjórnarformaður og
framkvæmdastjóri Hafs hf. og
meö honum í stjórn er eigin-
kona hans, Koibrún Ingólfs-
dóttir. Fyrirtækið á 14,7%
hlutafjár í Granda hf., en
heildarnafnverö hiutabréfa
Granda er 1.094,5 milljónir
króna.
Enn stærri eigandi að Granda
hf. er fyrirtækið Vogun hf. á
Miðsandi á Hvalfjarðarströnd.
Vogun á 30,71% í Granda.
Stærstu eigendur þess eru Árni
Vilhjálmsson prófessor, Grétar
B. Kristjánsson og Kristján
Loftsson í Hval.
Á aðalfundi Granda hf. fyrir
helgi var samþykkt að greiða
8% arð aö fjárhæð 87,6 milljón-
ir króna, auk þess sem stjórn fé-
lagsins er heimilað að auka
hlutafé um allt að 100 milljónir
með sölu nýrra hlutabréfa.
Á ári rýrnandi afla jókst heild-
arafli Granda hf. um 18% og
varð hinn mesti í tíu ára sögu
fyrirtækisins, 37.148 lestir. Afli
utan kvóta reyndist vera rúm-
lega þriðjungur heildaraflans og
jókst um 8.675 tonn frá árinu á
undan. Afli á kvótategundum
dróst hins vegar saman um rúm
3 þúsund tonn milli ára.
Grandi hf. skilaði hagnaði
upp á 152,8 milljónir króna á
síðasta ári samanborið við 108
milljón króna hagnað árið áður.
Eigið fé Granda var í lok síðasta
árs 1.602,8 milljónir króna og
hafði hækkað úr 1.521,9 millj-
ónum árið 1993. Heildareign fé-
lagsins er bókfærð á 4,7 millj-
arða króna. Fyrirtækið á fisk-
vinnsluna á Norðurgarði í
Reykjavík og rekur níu togara,
þrjá frystitogara og sex ísfisktog-
ara.
Innvegið hráefni til land-
vinnslu í Norðurgarði er talsvert
öðru vísi samsett nú en áður,
þegar þorskurinn var í hásæti.
Dr. Agúst Einarsson.
Nú er karfinn orðinn 62%
heildarhráefnisins í tonnum tal-
ið, en ufsi 22%. Veruleg aukn-
ing varð á framleiðslu loðnuaf-
urða, sem fóru úr 545 tonnum í
1,527 tonn í fyrra, framleiðslan
þrefaldaðist og markaðurinn í
Japan afar hagstæður.
Grandi hefur fjárfest töluvert í
öbrum fiskvinnslufyrirtækjum
síðustu misserin. Fyrirtækib á
nú 20,2% í Þormóöi ramma á
Siglufirði og fær Grandi 22,8
milljónir króna í sinn hlut af
hagnaði þess fyrirtækis. Þá
keypti Grandi nýlega fjórðungs
hlut í Árnesi hf. í Þorlákshöfn
fyrir 65 milljónir króna.
Hluthafar í Granda eru 700
talsins og hafði fjölgað um 110
milli ára. Starfsmenn Granda
voru ab meðaltali 440 í fyrra.
í stjórn Granda hf. eru Árni
Vilhjálmsson formabur, Ágúst
Einarsson, Benedikt Sveinsson,
Jón Ingvarsson, Grétar Br. Krist-
jánsson og Gunnar Svavarsson.
TF-LIF er ab verba tilbúin til afhendingar og verib ab leggja lokahönd á
smíbi hennar í Frakklandi. Ljósmynd: Landhelgisgœslan.
TF-LIF til Gœslunnar í júní:
Tíunda þyrlan
í 30 ára þyrlu-
rekstri
Þær raddir gerast háværari að
efla beri Landhelgisgæsluna
til eftirlits- og björgunar-
starfa. Framundan er ýmislegt
Vorþing Kvennalistans:
Góbur andi og baráttuhug-
ur en engar ákvarbanir
„Útkoman var í stórum drátt-
um sú aö viö skyldum halda
áfram, sjá hvaö setur og takast
á viö ný verkefni, eins og þaö
aö halda uppi umræöu í þjóö-
vélaginu," segir Kristín Ást-
geirsdóttir um vorþing
Kvennalistans sem haldiö var
í Hverager&i um helgina.
Þingiö var átakalaust og þar
voru engar ákvar&anir teknar,
ekki heldur var&andi út-
skiptaregluna umdeiidu en
um hana ur&u nokkur skoö-
anaskipti.
„Umræður á þinginu snerust
fyrst og fremst um innra starf
Kvennalistans í ljósi kosnin-
gaumræðnanna og það kom
skýrt fram að það er engan bil-
bug á okkur að finna. Vib ætlum
okkur að leggjast í hugmynda-
fræði kvennabaráttunnar og
skoða okkur sjálfar svolítið í al-
þjóðlegu samhengi."
Kristín segir að rætt hafi verið
um útskiptaregluna, en hún sé
mál sem ekki verði afgreitt nema
á landsfundi. Regla þessi grund-
vallast á gamalli landsfundar-
samþykkt og kveður á um að
kjörnir fulltrúar skuli ekki sitja
lengur samfleytt en 6-8 ár.
í seinni tíð hefur borið á vax-
andi óánægju meö útskiptaregl-
una og á vorþinginu nú varð
niðurstaðan sú að fara þyrfti
rækilega í gegnum þetta mál, og
meta stöðuna í ljósi fenginnar
reynslu.
Næsti landsfundur kvenna-
listans verður haldinn í haust.
Að líkindum verbur beðið meö
ráðningu starfsmanns þing-
flokks Kvennalistans, í stab
Kristínar Halldórsdóttur sem nú
tekur sæti á Alþingi, þangab til í
haust.
í ályktun sem samþykkt var á
vorþinginu eru ríkisvald,
vinnuveitendur og verkaiýbs-
hreyfing kölluð til ábyrgðar
vegna þeirrar „óþolandi stöðu"
að þúsundir kvenna geti ekki
séö sér farborða á eigin laun-
um, auk þess sem launamunur
kynjanna hafi farið vaxandi,
þrátt fyrir lög um launajafn-
rétti og sérstakar aðgerðir til að
bæta stöðu kvenna. ■
sem eflir þá stofnun, ekki síst
ný þyrla, TF- LÍF, sem er nán-
ast tilbúin hjá framleiöendun-
um Marignane í Frakklandi.
Undirbúningur fyrir komu
þyrlunnar er í fullum gangi.
Varahlutir, verkfæri og viö-
haldsgögn eru farin aö berast
til landsins og þjálfun tækni-
manna hefur fariö fram.
TF-LÍF fær nafn sitt úr nor-
rænu gobafræbinni eins og fyrri
þyrlur Gæslunnar, en nú eru
þrjátíu ár liðin síðan þyrlurekst-
urinn hófst og hafa 10 þyrlur
verið í flugrekstri Landhelgis-
gæslunnar á þessum tíma.
Hafsteinn Hafsteinsson for-
stjóri Landhelgisgæslunnar seg-
ir að TF-LÍF verði væntanlega af-
hent um miðjan næsta mánuð
og komi þá hingað til lands 22.
júní. Super Puma þyrlan er stórt
og mikið tæki búin ýmsum
þeim tækjum sem áður skorti,
meðal annars afísingarbúnaði,
fjögurra ása sjálfstýringu, elds-
neytistönkum sem heimila
mun lengra flug, og tvöföldu
björgunarspili, vökvaknúnu og
öbru til vara, rafdrifnu. Nýja
þyrlan boðar nýja tíma í flug-
rekstri Gæslunnar. Litla SIF hef-
ur staðið sig vel, en hefur oft
reynst kraftlítil í vetrarveöri
landsins. ■