Tíminn - 25.10.1995, Side 2

2

Miðvikudagur 25. október 1995
Tíminn
spyr...
Hefur sagan sýnt ab Kvennafrí-
dagurinn 24. október 1975 hafi
skipt máli fyrir réttindabaráttu
kvenna?
Gubný Gu&björnsdóttir, alþingis-
mabur Kvennalista:
Svar mitt er bæði já og nei.
Kvennafrídagurinn var hluti af fyrri
bylgju, samanber setningu jafnrétt-
islaganna 1975, upphaf kvennára-
tugs SÞ og fyrstu kvennaráðstefn-
una í Mexíkó. Kvennafrídagurinn
geröi hins vegar kjör Vigdísar Finn-
bogadóttur mögulegt og tilkomu
Kvennalistans. Þá vakti þessi að-
gerð mikla athygli úti í heimi. Síð-
an hefur konum fjölgað heilmikiö á
atvinnumarkaði, t.d. í pólitík þótt
enn sé langt í land. Þótt launajafn-
réttiö hafi veriö ein meginkrafa
þessa dags hefur lítið miöaö í rétta
átt og enn skilur kynferði eitt og sér
16% af launamun kynjanna. Hitt
skýrist að miklu leyti af kynbundn-
um aðstöðumun.
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir,
borgarstjóri:
Þessi dagur skipti verulegu máli.
Ég er sannfærö um aö þarna er röð
atburöa, eitt leiddi af ööru. Ef Rauð-
sokkahreyfingin hefði ekki verið
stofnuð hefði enginn Kvennafrí-
dagur verið haldinn. Ef Kvennafrí-
dagur hefði ekki verið haldinn
hefði Vigdís Finnbogadóttir líklega
ekki verið kosinn forseti. Ef hún
heiöi ekki veriö kosin forseti þá
hefði líklega aldrei orðið neitt
Kvennaframboð. Ef Kvennafram-
boð heföi aldrei komið til, - þá væri
ég ekki borgarstjóri.
Bryndís Hlöbversdóttir, á sæti í
afmælisnefnd vegna 20 ára af-
mælis Kvennafrídagsins:
Já. Ég tel að þessi dagur hafi skipt
gífurlega miklu máli og það finnum
viö vel núna þegar við minnumst
þessa 20 ára afmælis. Það er náttúr-
lega erfitt að meta hað er orsök og
afleiöing í kvennabaráttu eins og
víða annars staðar, en það sem hef-
ur áunnist er ab konur fundu árið
1975 hve mikili kraftur býr í þeim,
hvers þær eru megnugar og hve
margar þær eru. Þannig tel ég að
þessi dagur hafi verib mjög þýbing-
armikill fyrir kvennabaráttuna.
Fjármálaráöherra fórnaöi fótboltahádegi fyrir framsóknarmenn! Friörik
í staö Halldórs sem veöurtepptist á Egilsstööum: Friörik Sophusson:
Segir óráblegt aö
lækka hæstu launin
Fribrik Sophusson fjármálarábherra tók vel j beibni Ólafs Haraldssonar al-
þingismanns ab fylla upp í skarb Halldórs Ásgrímssonar á Hótel Sögu í gær-
dag. Tímamynd CS.
Friðrik Sophusson fjármálaráb-
herra gerðist óvænt varamaður
Halldórs Ásgrímssonar utanríkis-
rábherra sem framsögumabur á
fundi framsóknarmanna í
Reykjavík í hádeginu í gær. Hall-
dór sat fastur á Egilsstöbum
vegna samgönguerfiðleika. Hann
hafbi lagt upp klukkan hálfsex í
gærmorgun frá Vopnafirbi til Eg-
ilsstaba, en þar kom í ljós að ekki
yrbi flogið. Friðrik brást hins veg-
ar vel vib óskum framsóknar-
manna og kom meb litlum fyrir-
vara á fund þeirra. Sagðist hann
hafa fórnab fótboltatíma sínum í
hádegi þríðjudagsins.
í upphafserindi sínu fór Fribrik
yfir stöðu ríkisfjármála og kvað það
ákveðinn viija beggja flokkanna í
ríkisstjórn að hverfa frá halla á fjár-
lögum eigi síðar en árið 1997. Nú
dygbi ekki lengur að skrifa allt á
reikning komandi kynslóða og út-
búa skattapinkla á þær. Sagði Frið-
rik ab slíkir „pinklar" væru nú bún-
ir til víða um lönd og ljóst ab marg-
ar þjóðir yrðu á komandi árum að
stórhækka skattana, til dæmis væri
talað um að fimmfalda þyrfti álögur
á Ítalíu þar sem ástandiö væri sýnu
verst í V-Evrópulöndum. Friðrik
sagði að hér á landi yrði að grípa til
ráðstafana til að lækka skuldir ríkis-
ins.
Sagði Friðrik að framundan væru
sársaukafullar aögerðir í þjóðlífinu.
Það væri mikils virði að menn
stæðu þétt saman um þær aðgerðir,
en þær mundu skila árangri í fyll-
ingu tímans.
Kristján Benediktsson fyrrver-
andi borgarfuiltrúi sendi Friðriki
nokkur abvörunarorð og benti á
ólukkulegan endi ríkisstjórnar
Framsóknar og Sjálfstæðisflokks
1978. Þá hafi flokkarnir verib
komnir í andstöðu vib þorra fólks í
landinu. Minnti hann á gífurlegt
launamisrétti sem er libið á íslandi í
dag. Sagði hann að glærur á tjaldi
meb fallegum tölum nægðu hér
ekki meðan fólkiö í landinu væri
ósátt við að einstaklingar geta sóp-
ab til sín ómældum launagreiðsl-
um.
Friörik svaraði því til að sam-
kvæmt erlendum tölum væri launa-
bilið nú að aukast mjög víða um
heim, ekki síst á Vesturlöndum. Hér
á landi væri bilið á milli launa
minna en í öðrum löndum þegar
miðab er við hópa launþega í efstu
og neðstu þrepum. Jafnvel á Kúbu
væri launamunurinn sagður mikill
eða allt að 6 faldur, 11 faldur í
Bandaríkjunum. Hér á landi mun
hann rúmlega 3 faldur þegar tekið
er meðaltal milli hópa efstu og
lægstu skattgreiðenda, 20% af hvor-
um hópi.
„Það sem skiptir máli hér á landi
er að bæta almenn lífskjör. Það er
hættulegt ab lækka þá hæstlaun-
uðu, þeir gætu þá einfaldlega horfið
úr landi," sagði fjármálaráðherra og
lagði áherslu á aö lyft yrði undir
með þeim sem verst eru settir í
þjóðfélaginu.
Jabarskattar eiga
senn ab iækka
Fjármálaráðherra svarabi fyrir-
spurn frá Friðriki Jónssyni, „talandi
dæmi um jaðarskattamann". Sagði
Friðrik Jónsson í upphafsorðum
sínum að þau hjón hefðu hugleitt
skilnað, sú leiö væri hagkvæm
láusn fyrir ung hjón í dag þótt
óyndisleg væri! Þrátt fyrir dágób
laun næðu endar ekki saman. Frið-
rik fjármálarábherra sagði að nefnd
ynni að skoðun á jaðarsköttunum
og ætti ab skila af sér í lok næsta árs
í tengslum við kjarasamninga sem
þá verða á næsta leyti. Viburkenndi
Friðrik að fólk sem væri að koma úr
námi teldi það jafnvel fremur borga
sig ab hirða bætur en að taka við
launuðu starfi. Sagbi hann þetta
slæmt mál en þegar á næsta ári ætti
ab fara ab draga úr áhrifum svokall-
aðra jaðarskatta, sem sagðir eru
draga mjög úr vinnugleði íslend-
inga. „Og mundu! Það var ég sem
gaf þetta loforð en ekki Halldór Ás-
grímsson," sagði Fribrik og kímdi
við þegar hann svaraði nafna sínum
Jónssyni, þriggja barna föður.
Fjármálaráðherra svaraöi fyrir-
spurn Sigríðar Hjartar um skattamál
hjóna. Hann sagðist hlynntur svo-
köllubum einstaklingssköttum,
frekar en fjölskyldusköttum og teldi
ósanngjarnt ab flytja skatttekjur á
milli hjóna upp að vissu marki eins
og nú er gert. Sagðist Friðrik streit-
ast á móti slíku á komandi lands-
fundi flokks síns enda þótt hann
vissi fyrirfram að hann ætti fáa
stuðningsmenn í því máli. ■
Sagt var...
Ríbum, ríbum ...
„Og með því ab vera með hryssurnar
hér á landi getur hann haft aðgang
ab bestu stóöhestum landsins,"
Vilhjálmur Þórarinsson, í Litlutungu í
Rangárvallasýslu um sölu á 75 hrossa
stóöi frá Þverá ti! Norbmannsins Svend
Sortehaug.
Konur fá ab rasa út
„Vigdís sagöi ab áhrif íslenskra
kvenna væru ekki sjálfgefin. „Þau
hljóta ab tengjast því ab hver sem á
stefnumót heimsins kvenna kom geri
sitt besta til að koma skilaboðum
hennar út í samfélögin svo að eng-
inn freistist til að hugsa; jæja, núna
eruð þib búnar að rasa út og getum
við snúið okkur að einhverju öbru"."
Forseti íslands, frú Vigdís Finnboga-
dóttir, á rábstefnu um islenskar kvenna-
rannsóknir í Odda um helgina.
Mæl þú manna heilastur
„Það sýnir kannski best lágkúruna
sem á sér stab í Evrópukeppninni í
handknattleik, þegar lib frá íslandi,
Stjarnan þarf ab greiða yfir millj. kr. í
ferðakostnab til að komast til Grikk-
lands. Þangað voru einnig mættir
dómararfrá Ítalíu, gagngert til að
klekkja á Stjörnustúlkum — sjá til
þess að Stjarnan tapi meb sem mest-
um mun, þannig aö gríska liðið
kæmist áfram. Þessi skrípaleikur er
aðeins spegilmynd af þeirri spillingu
sem á sér stab í handknattleik. Þanig
vinnubrögb myndu hvergi viögang-
ast nema í handknattleik, sem hefur
lengi verib á villigötum. Það er kom-
ib í óefni í íþróttagrein sem lætur
þannig subbuskap vibgangast."
Sigmundur Ó. Steinarsson, íþrótta-
fréttamabur í Mogga.
Konur undarleg sjón?
„Við gengum í gegnum hjarta borg-
arinnar á venjulegum vinnudegi og
út um dyr verslana, bankastofnana
og hverskyns vinnustaða flykktust
karimenn til að horfa á þessa undar-
legu sjón. Allar þessar þúsundir
kvenna glaðbeittar og eftirvænting-
arfullar í senn sem voru ab taka
höndum saman öbruvísi en nokkru
sinni fyrr."
Rannveig Gubmundsdóttir í Alþýbu-
blabinu um kvennafrídaginn.
Bingólott-óþolandi
„... þegar eitthvert skemmtilegt létt-
meti eba spennandi fyrir alla fjöl-
skylduna ætti ab vera á dagskrá (líka
fyrir þá sem eiga ab fara í bólib milli
kl. 21-22.00), þá er sýndur þátturinn
Bingólottó. Þáttur sem þarf ab kaupa
abgang ab. Fyrir þá sem hafa gaman
af bingói og þá sem ekki vilja borga
fyrir ab skemmta sér fyrir framan
sjónvarpib, (annab en áskrift) er
þetta óþolandi, ab mínu mati."
V.S.P. skrifar í Dabbann
Það vakti athygli þeirra sem
skoðuðu nýju álmuna á fangels-
inu á Litla Hrauni í gær að gert er
ráb fyrir ab fangar hafi lykla að
dyrunum en tvenns konar læsing
er á hurbunum. Önnur læsingin
er fyrir verðina en hin til að fang-
arnir geti læst klefunum á eftir
sér ef þeir þurfa ab bregba sér
frá.
•
Körfuboltalið ÍR var meðal þeirra
sem hvað mest kættust yfir sigri
Björns Steffensen sem herra
Skandinavíu. Astæban er þó ekki
eingöngu sú ab piltarnir hafi
samglaðst Birni, heldur spilar
Björn meb ÍR og gera félagar
hans sér vonir um að geta nýtt
sér það svibsljós sem nú fellur á
Björn. Ekki hyggja þeir þó á
módelstörf heldur gera þeir sér
vonir um að kvenpeningurinn
fari í auknum mæli ab mæta á
kappleiki enda fáir í libinu sem
ekki telja sig jafn frambærilega í
útliti og Björn.
Wvvwvvvvw
f/Vim l V£IM/)NDI ///
ER P/)IL/ ORÐ/NN
E/NSOG M//RKÚS ORN...
HR/NGF//R/ 9