Tíminn - 25.10.1995, Side 6

6
HlMÍIHI
Mi&vikudagur 25. október 1995
UR HERAÐSFRETTABLÖÐUM
Sútunarverksmi&jan
Lo&skinn:
Skilaöi 41 milljón
króna hagnabi á
síbasta ári
Verulegur hagnaður varð af
rekstri sútunarverksmiðjunnar
Loðskinns á síðasta ári, 41 millj-
ón króna, og er það betri rekstrar-
útkoma en mörg undanfarin ár.
Bjarni Magnússon, stjórnarfor-
maður Loðskinns, segir árangur-
inn einstaklega góðan í vinnslu-
og sölumálum, en hafin var
vinnsla á áströlskum gærum á
síðasta ári, sem er mjög ólíkt hrá-
efni en það íslenska. Þá var þaö
að frumkvæði Loðskinns sem
leyfi fékkst fyrir innflutningi á
gærum.
„Þrátt fyrir 25 ára reynslu okkar
í vinnslu á íslenskum gærum, þá
vorum við þarna að skipta yfir í
nýtt hráefni og að auki þurfti að
afla nýrra markaða. Þetta hefur
tekist ótrúlega vel, þótt enn sé
talsvert óunnið í markaösmálun-
um, en markaðurinn er á upp-
leiö," segir Bjarni Magnússon.
Mikil frámleiðsluaukning varð í
Loðskinni á síöasta ári. Afurðir
seldust fyrir 252,2 milljónir og er
það 45,6% aukning frá árinu áð-
ur. Einnig tókst að laga skulda-
stöðuna nokkuð, með því að
greiöa niður skammtímaskuldir
um 67 milljónir króna.
BORGflRDINGllR
BORGARNESI
Svínabændur á Vesturlandi:
Bregbast vib sam-
keppni meb kyn-
bótum
í sambandi viö EES- og Gatt-
samningana hefur mikib verið
rætt um innflutning á landbún-
aðarafuröum.
Mörgum hefur þótt sýnt ab ís-
lenskur landbúnaöur heföi ekki
roö við innfluttum vörum hvað
verð áhrærir. M.a. í ljósi þessara
stabreynda ákvað Svínaræktarfé-
lag íslands að hefja kynbætur á
svínum. Aðstöðu var komið upp í
Hrísey, byggð þar einangrunar-
stöð á vegum félagsins. í byrjun
árs 1994 voru síðan flutt inn
fyrstu svínin sem ætluð eru til
kynbóta hér á landi og er það t'
fyrsta sinn sem svín eru flutt inn
til kynbóta. Koma þau frá Noregi,
eru bæði með meiri vaxtarhraða
og minna fitumagn í kjötinu. Á
um það bil fimm mánuðum er
grísinn tilbúinn til slátrunar, sem
getur skipt höfuðmáli, því ódýr-
ara er ab reka bú þar sem vöxtur-
inn tekur minni tíma, þar sem
fóðurkostnaður er svo stór hluti í
verðmyndun.
Á Brúarlandi í Hraunhreppi
hafa bændur nú keypt fyrstu dýr-
in frá Hrísey. Um er að ræða 2
gelti og 5 gyltur. Grtsirnir eru
þriggja mánaða þegar þeir koma
til bóndans.
Að sögn Brynjúlfs Guðbrands-
sonar á Brúarlandi hafa þeir grís-
ina í einangrun heima á bænum
áður en þeim er sleppt í hópinn
með öbrum. Þetta er gert vegna
þess að þeir koma úr alveg sótt-
hreinsuöu umhverfi og þurfa ab
venjast smátt og smátt nýju um-
hverfi. Ennfremur sagöi Brynjúlf-
ur að þeir ætluöu aö láta dýrin
Brynjúlfur Cuöbrandsson meb einn
norska grísinn ífanginu.
fjölga sér bæði innbyröis til að at-
huga gæði kjötsins og einnig að
blanda þeim í þann hóp sem fyrir
er á Brúarlandi til að sjá hvernig
það kemur út. Verður spennandi
ab fylgjast með því hvernig þetta
reynist og hvort hægt verður ab
lækka verð á svínakjöti með þess-
um aðgerðum.
SELFOSSI
Selfossveitur kanna nýjar
lei&ir í orkuframlei&slu:
Raforka og heitt
vatn úr mykju
Selfossveitur eru að kanna
hvort hagkvæmt sé ab framleiöa
raforku og jafnvel heitt vatn með
því að brenna gasi sem myndast í
húsdýramykju. Þessi aðferð við
orkuframleiðslu hefur verið not-
ub erlendis með góöum árangri.
Málið hefur verib kynnt fyrir
forrábamönnum Búnaðarsam-
bands Suðurlands, sem sýnt hafa
því talsverðan áhuga.
Mykjan er flutt í stóra tanka
þar sem hún gerjast og metangas
myndast. Gasinu er þjappað sam-
an og brennt til að knýja áfram
mótora. Við þá má tengja rafal og
einnig hita vatn með orkunni
sem verður til. Þegar gasið er farið
úr mykjunni, má flytja hana aftur
til bænda og nota til áburðar.
Hún er þá
lyktarlaus,
því gasið
veldur því
sem í dag-
legu tali er
k a 1 1 a ð
„skítalykt".
Nokkur
gasorkuver
á borð við
þetta eru
t.d. í Dan-
mörku og
hefur rekst-
ur þeirra
gengið vel,
að sögn Ás-
björns Óla-
sonar Blön-
dal, veitu-
stjóra Self-
ossveitna.
Ásbjörn seg-
ir aö hann
hafi sjálfur
k y n n s t
þessari
orkufram-
leiðslu þeg-
ar hann var
viö nám í
Álaborgarháskóla í Danmörku.
Sá, sem stýra mun frumathugun á
málinu fyrir Selfossveitur, er líka
nemandi þar, Gestur Guðjónsson
frá Húsatóftum á Skeiðum. Ás-
björn segir ab kanna eigi hvort
nóg falli til af mykju innan t.d.
50 km frá Selfossi til að hag-
kvæmt sé að framleiða orku úr
henni. Fleiri þættir málsins verði
líka skoðaðir, s.s. flutningar á
mykjunni fram og til baka.
Skýrsla um frumathugunina á að
liggja fyrir í vor og þá verður tek-
in ákvörðun um hvort áfram
verður unnið að verkefninu.
Ásbjörn segir að aflgeta virkj-
unar af þessu tagi geti verið allt
að hálfu megavatti. Það er tals-
veröur hluti af aflþörf Selfossbæj-
ar, sem er um 5 megavött. Hann
bendir líka á að metangasið eigi
sinn þátt í hinum svoköllubu
gróðurhúsaáhrifum og meb því
að brenna því sé verið að vinna
gegn þeim. Ásbjörn segir aö
blanda megi sláturhúsaúrgangi í
mykjuna til að auka gerjun í
henni. Gasorkuver sé mjög um-
hverfisvænt á allan hátt.
BÆJARPÓSTLRINN
Ný barnabók eftir Dalvíkinga:
Obladí oblada
Nýkomin er út hjá Máli og
menningu barnabókin Obladí
Oblada eftir Bergljótu Hreinsdótt-
ur, leikskólakennara á Krílakoti,
með teikningum eftir Örnu Vals-
dóttur, myndlistarkennara við
Dalvíkurskóla. Bókin fjallar um
Önnu Lenu, sem er ellefu ára og á
þrjú systkini. Oft er fjör í litla
húsinu og Anna Lena, stóra syst-
ir, á sinn þátt í að halda óþekktar-
ormunum á mottunni ásamt
Matta, sem er tveimur árum
yngri. Stundum er gott að sleppa
frá litlu krökkunum og Matti og
Anna æfa handbolta og fótbolta
af kappi. Anna Lena er líka
áhugasöm um lærdóminn og vin-
konur á þessum aldri sjá alltaf
spaugilegar hliðar á tilverunni.
Eins og áður sagbi er þessi
skemmtilega fjölskyldusaga eftir
ungan höfund, sem búsettur er
hér á Dalvík og heitir Bergljót
Hreinsdóttir og starfar á Krílakoti.
Hún þekkir því vel hugarheim
barna og áhugamál og kann að
segja frá á lifandi og hugmynda-
ríkan hátt. Bókina myndskreytti
svo annar Dalvíkingur, Arna Vals-
dóttir myndlistarkennari.
Saga um ellefu ára gemsa eftir Dalvíking.
Pínulítil sögusýning í
verslun gamla heimsins
Bókavarðan, verslun gamla
heimsins, er nú færð um set úr
því virðulega Hafnarstræti upp
á gamalgróna Vesturgötuna.
Þar á númer 17 er nú verslað
með bækur og muni á öllum
aldri, þar höndluðu áöur þeir
göfugu fatasalar herra Andersen
& herra Lauth.
í björtum og rúmgóðum húsa-
kynnum í hjarta gamla Vestur-
bæjarins verður haldið áfram að
miöla bókum og fornmunum til
gesta og gangandi, kaupa bækur
af dánarbúum og öðrum, sem
þess óska og afgreiða pantanir ut-
an af landi og frá útlöndum.
Verslunin er að fullu endur-
skipulögð, miklu meiri flokkun
efnis hefur farið fram og aðgengi er
betra en var í fyrri húsakynnum.
í tilefni hins nýja húsnæðis
hefur verið sett upp pínulítil
sögusýning um forseta íslenska
lýðveldisins, heimildir og gögn úr
fyrri forsetakosningum og af ferli
forsetanna og frambjóöenda.
Aðgangur að sýningunni er
ókeypis.
Það ætti aö auka nautnafólki
ánægju á síðustu tímum boða og
banna, að í sýningarsölum Bóka-
vöröunnar eru reykingar leyfðar
meö ánægju, eins og tekiö er fram
á tilkynningu sem þar hangir
uppi.■
Björn Blöndal heilsugceslulœknir skoöar sjúkling.
Heilsugæslustöðin á
Sauðárkróki 10 ára
Frá Guttormi Óskarssyni, fréttaritara
Tímans á Saubárkróki:
Heilsugæslustöðin á Sauðárkróki
er 10 ára um þessar mundir. í til-
efni af því var opinn dagur á
stöbinni föstudaginn 13. október.
Þar var starfsemi Heilsugæslu-
stöðvarinnar kynnt og boðið upp
á ýmsa fræðslu og veitingar.
Einnig gafst gestum kostur á að
fá mældan blóðþrýsting, kóleste-
ról og blóðsykur, gerðar voru
heyrnarmælingar og öndunar-
próf og ýmsar fleiri mælingar.
Aösókn var gób og er talið að
komiö hafi yfir 300 manns.
Fréttamaður Tímans átti tal við
Björn Blöndal, sem er einn af
heilsugæslulæknum á stöðinni.
Björn sagði að á Heilsugæslustöð-
inni væru 10,5 stöðugildi, en
hún er rekin í starfstengslum vib
Sjúkrahús Skagfirðinga. Heilsu-
gæslulæknar eru þrír. Læknar
sjúkrahússins eru einnig þrír og
taka þátt í vöktum heilsugæslu.
Á árinu 1994 voru viðtöl hjá
lækni 11.613, símtöl 10.572 og
vitjanir 1.083. Alls eru þetta
23.268 samskipti við lækna, en
voru 20.856 á árinu 1993. í
mæðraskoðun komu alls 93 kon-
ur á árinu og fengu þær 657
skoöanir. í ungbarnaeftirlit komu
alls 356 börn og samtals voru
gerðar á þeim 1.097 skoðanir.
Vitjanir til fólks í heimahjúkrun
voru samtals 2950, en voru 2.405
á árinu 1993.
Þannig hefur starfsemin stöð-
ugt verið að aukast á síðari árum,
en þrátt fyrir að Heilsugæslustöö-
in sé vanmönnuð hefur gengið
illa að fá viðbót á stöðugildi. ■
Myndlist í forsal Borgarleikhússins:
Stuttbylgja
og Vindlína
Ryþmískum hljóöskúlptúr,
sem nefndur hefur verið
Stuttbylgja og er samansettur
úr rörum af ýmsum lengdum,
hefur nú verið komið fyrir í
forsal Borgarleikhússins sem
lið í þeirri nýbreytni í starf-
semi Leikfélags Reykjavíkur
að bjóða framsæknum ís-
lenskum myndlistarmönnum
rými þar til sýninga.
Finnbogi Pétursson er höf-
undur Stuttbylgjunnar, en
hann sýnir einnig verk sitt
Vindlína sem er lýst svo:
„Byggt úr blásurum sem festir
eru í beinni línu á vegg sem
áhorfendur ganga framhjá. Þeir
verða varir viö andvara sem
teiknar vindlínu í loftið."
Eins og lesa má af undantöld-
um orðum fer Finnbogi ekki
hefðbundnar leiðir í myndlist
sinni, enda er hann flokkaður
sem listamaður samfléttunnar,
sem þýðir að hann fléttar sam-
an ólíkum listformum. Hann
byggir mikið á tækninýjungum
og hóf feril sinn með segul-
bönd, en síðar hafa myndbönd,
hátalarar, álrör, bronsstangir,
vírar og margt fleira bæst í hóp-
inn.
Finnbogi hannaði Stuttbylgju
og Vindlínu sérstaklega með
rými forsalar Borgarleikhússins
fyrir augum og eru listaverkin
leikhúsgestum til sýnis öll sýn-
ingarkvöld í leikhúsinu.