Tíminn - 26.10.1995, Blaðsíða 8

Fimmtudagur 26. október 1995
Komandi heilög þrenning? Fleiri hákariar íamerískum fjölmibla- og afþreyingarheimi. Þessir þrír reyna nú hvab þeirgeta ab sameinast; f.v. john Malone (TCI), Ted Turner, höfubpaur CNN og
eiginmabur jane Fonda, og framkvœmdastjóri Time Warner, Cerald Levine.
Fjölmiölar/afþreying:
Enn einn samraninn í banda-
rískum fjölmiðlaheimi
Árið 1995 í fjölmiðlun virðist
ætla að veröa ár hinna stóru
samruna, að minnsta kosti
hvað Bandaríkin snertir. Við
sögðum fyrir skömmu frá
samruna Disneyfyrirtækisins
og ABC-fjölmiölarisans. Það
var stærsti samruni sem sögur
fara af innan fjölmiðlaheims-
ins. En nú er annar samruni í
uppsiglingu og ef hann nær
fram að ganga, þá slær hann
Disney/ABC-samrunanum
við. Hér er um aö ræða kapal-
sjónvarpsstöð Teds Turner,
CNN, og afþreyingarrisann
Time Warner. Hjá því síðar-
nefnda hafa vandamál verib
til staðar í þau sex ár síban
Time Inc. (h/f) og Warner
Communications sameinuð-
ust. Miklar skuldir hafa hlab-
ist upp hjá fyrirtækinu og
skipulagsvandamál hafa
í The Sunday Times var nú um
helgina grein eftir Frances
Wood, sem er yfirmabur kín-
versku deildarinnar í breska
landsbókasafninu, þar sem því er
haldið fram að landkönnuöur-
inn frægi, Markó Póló, hafi
sennilega aidrei komib til Kína
og ab öllum líkindum hafi hann
aldrei ferðast lengra en til Persíu.
Sagan af ferö Markó Póló til
Kína, sem fáir hafa hingað til borið
brigöur á, er aö sögn Woods „því
miður, eins og svo margar aðrar
stórkostlegar sögur í mannkyns-
sögunni, goðsögn ein; nú er hægt
að sýna fram á að Markó Póló hafi
næstum því örugglega aldrei kom-
ið til Kína."
Markó Póló skrifaöi sjálfur bók,
sem nefndist „Lýsing heimsins",
hrjáb þab, jafnt á hæstu stöb-
um sem þeim lægstu.
En ekki er þar með sagt ab
vandamálin leysist öll af sjálfu
sér, þegar CNN og Time Warner
sameinast. Ted Turner hefur
líka gert sín mistök, þó svo að
CNN hafi átti gríðarlegri vel-
gengni að fagna á þeim áratug
sem fyrirtækiö hefur starfað.
Turner spennti t.d. bogann of
hátt, þegar hann keypti MGM-
kvikmyndafyrirtækib á síðasta
áratug og var næstum búinn að
tapa MGM aftur til fyrri eig-
enda.
Fléttan
Þegar Ted Tumer frá CNN og
Gerald Levine tilkynntu vænt-
anlegan sammna á blaða-
mannafundi nýlega, höfðu þeir
átt í fimm vikna viðræbum við
þar sem hann lýsir ferðum sínum
um heiminn. Þar segir hann m.a.
að hann hafi komið til Kína ásamt
fööur sínum og frænda og meðal
annars dvalist hjá mongólahöfð-
ingjanum Kublai Khan í góðu yfir-
læti, en mongólar réðu þá ríkjum í
Kína. Einnig telja margir að hann
hafi kennt Itölum að búa til bæöi
núblur og ís, að kínverskri fyrir-
mynd.
Frances Wood telur að hann hafi
haft þekkingu sína á Kína og kín-
verskum lífsháttum frá arabískum
ferðamönnum eða ferðabókum og
kortum frá Persíu, en sjálfur hafi
hann aldrei komist lengra en til
Persíu. Það breytir því þó raunar
ekki að það var Markó Póló sem
færöi Evrópubúum fyrstu upplýs-
ingar um Kína, lýsingar á kínversk-
Kapalsjónvarpib CNN
og Time Warner sam-
einast. Stœrri samruni
en í tilfelli Disney-
samsteypunnar og
ABC-sjónvarpsstöbv-
arinnar.
þriöja megingerandann í mál-
inu, John Malone, en hann er
aöaleigandi kapalfyrirtækisins
Tele-Communications Inc.
(Fjarskipti h/f). Þab fyrirtæki á
hluta í CNN og því þurfti sam-
þykki Malones. En það em fleiri
hindranir í veginum, t.d. hótar
nú símafyrirtækið U.S. West
málsókn til aö stöðva fyrirhug-
aban samruna, en fyrirtækið var
um borgum, stjórnháttum, trúar-
siöum og framleiðsluvömm. Og
framlag hans til þekkingarsögu
Evrópu var því tvímælalaust hib
merkasta.
En hvab meö núölurnar og
ísinn? Vitað er að ítalir kynntust
spaghettíi og öðmm pastavörum
árið 827, 400 ámm áður en Markó
Póló fæddist, og það vom Arabar
sem kenndu þeim að búa til þenn-
an dæmigeröa ítalska mat eftir að
þeir hertóku Sikiley. Og svo viröist
sem Arabar hafi líka kennt Kínverj-
um þessa matargerö, að sögn
Woods. Á hinn bóginn er vitað að
Kínverjar kunnu aö búa til ís allt
frá 9. öld, en þab em engar heim-
ildir um að sú kunnátta hafi verið
fýrir hendi í Evrópu fyrr en á 17.
öld. ■
á árum áður hluthafi í Time
Warner. Þá þurfa allir hluthafar,
bæði CNN og TimeWarner, að
samþykkja samninginn, en ekki
er talið víst að eigandi stærsta
hlutar Time Warner, Seagram
Inc. með Edgar Bronfman í
broddi fylkingar, leggi blessun
sína yfir fléttuna, þar sem hon-
um líkar víst ekkert allt of vel
við framkvæmdastjóra Time
Warner, Gerald Levine. Og ef
þessi samruni verður að veru-
leika, fá þessir menn mikil völd
á toppi nýja fyrirtækisins og þar
gæti auðveldlega soðið upp úr,
því þegar upp er staðið snýst
þetta allt að sjálfsögðu um mik-
il völd og geysileg áhrif. En það
er þegar ljóst að þessi samruni
verður ekíd eins einfaldur og
kaup Michaels Eisner hjá Disn-
ey á ABC- fjölmiðlafyrirtækinu
fyrr á þessu ári.
Gull og grænir
skógar, ef af veröur
En ef allt smellur saman, þá
verbur hér risi á feröinni, því
talið er að tekjur nýja fyrirtækis-
ins geti numið allt að 1300-
1400 milljöröum íslenskra
króna á ársgrundvelli!
Það, sem er í pakkanum, er
þetta:
Á sviði kvikmyndagerðar:
Time Warner kvikmynda- og
sjónvarpsverin (sem m.a. fram-
leiddu Batman-myndirnar). All-
ar teiknimyndir frá Warner síð-
an 1948. Frá Turner kæmu
Castle Rock (m.a. Seinfeld-þætt-
irnir) og New Line Cinema kvik-
myndafyrirtækin, allar kvik-
myndir sem MGM/United Art-
ists framleiddu, teiknimyndir
frá Hanna-Barbera og allar
teiknimyndir Warner fyrir
1948.
Sjónvarp: Frá Time Warner
kæmu nokkur fyrirtæki, sem
samtals þjóna 11,5 milljónum
amerískra heimila, og frá Turner
kæmi CNN eins og það leggur
sig, Turner Network Television
(TNT), Cartoon Network
(teiknimyndir) og Turner Class-
ic Movies (sígildar myndir).
Blaðaútgáfa: Frá Time Warner
kæmu að sjálfsögðu Time, Pe-
ople, Money og Sports Illustrat-
ed, Warner-bókaútgáfan og
bókaklúbbur Warner. Frá Turn-
er kæmi bókaútgáfan Turner
Books.
Hljómplötuútgáfa: Time
Warner- fyrirtækiö á fimmtán
fyrirtæki sem gefa út hljómplöt-
ur. Þau fylgja öll með pakkan-
um og er m.a. um að ræba
Warner Records, Atlantic og
Electra.
Annað: Nokkrir skemmtigarð-
ar og allar búðir Warner, sem
selja vörur fyrirtækisins: hljóm-
plöturnar, bækurnar, mynd-
böndin og fleira. Frá Turner
kæmu Atlanta Braves hafna-
boltaliðið, Atlanta Hawks körfu-
boltalibið, heimsmeistara-
keppnin í fjölbragðaglímu
(wrestling) og flugvallasjónvarp
CNN (Airport Network).
Af þessari upptalningu sést að
umsvif þessa nýja fyrirtækis, ef
af samruna verður, yrðu gífur-
leg og tök þess á fjölmiblamark-
aönum yrðu mikil. í framhaldi
af því má velta upp þeirri spurn-
ingu, hvort úm raunverulega
samkeppni væri þá lengur að
ræba á bandarískum fjölmiðla-
markaði. Staðan gæti með þessu
breyst í fákeppni og þessi stór-
fyrirtæki myndu hreinlega
skipta markaðnum á milli sín.
En þetta mun væntanlega allt
skýrast á næstunni.
Byggt á Newsweek
Fór Markó Póló aldrei til Kína?