Tíminn - 30.01.1996, Síða 10

10
ffiíílWÍIHf
Þri&judagur 30. janúar 1996
Hnattskot og stjörnusalli

ho \ ;
-V. M
II ZCZZJIZ
íl: SIK ^ ^ 7
s \ \ r-rf' i
\ \ /{ i
M !
Erró skreytir
lestarstöð
neðanjarðar
Bók eina hefi ég fyrir framan mig,
sem ber þetta tignarlega heiti, en
höfundurirm er orbinn dálítiö
kunnur lesendum Tímans, eftir aö
ég hef fjallaö um nokkur verk
hans í bundnu máli. Vandséð er,
hvað rekur þennan mann áfram
aö yrkja. Ekki er þaö framavonin,
þvi aö hann mun ekki hafa í huga
aö sækja um inngöngu í Rithöf-
undasamband íslands. Árgjald
verða menn að greiöa þar allt til
sjötugsaldurs, og munar um
minna en átta þúsund krónur,
þegar tekjur eru knappar.
Hér er um að ræða ljóðskáldið
Rúdólf Pálsson. Mér er alveg
sama, hvað bókmenntafræðingar
kunna að nefna hann, en skáld er
sá, sem yrkir í bundnu eöa í
óbundnu máli. Hitt er svo annað
mál, að skáld eru misjöfn, eins og
aörir listamenn. Sum eru slæm,
en önnur gób. Síban allur fjöld-
inn þar á milli. Rúdólf er einn af
hinum hljóölátu í landinu, og
það er ekki vegurinn ti) frægðar
og upphefðar á neinu sviði, þó að
slík afstaða hafi oft verið rómuð,
einkum í minningargreinum.
Rúdólf Pálsson hefur áöur sent
frá sér 6 ljóöabækur, flestar þykk-
ar og þétt settar bókstöfum, þar af
tvær á erlendum málum: dönsku
og ensku. Slík og þvílík afköst eru
með ólíkindum. Væntanlega hef-
ur höfundurinn gert þetta sér til
hugarhægðar, því að hann hefur
veriö öryrki um allmörg ár. Ljóða-
bækur þessar sjást ekki í bóka-
verslunum, enda víkja slíkar
LESENDUR
verslanir sér oftast undan að selja
bækur, sem höfundarnir kosta út-
gáfu á, og eru oftast í hversdags-
búningi.
En víkjum aðeins að þessari
ljóðabók. Hún er 136 síbur, í
nokkub stóru broti, eöa 17,5 sinn-
um 24,5 cm. Fyrsta ljóöið nefnist
RUBIYAT HIN NÝJA. Alls 76 er-
indi. Þarna fylgir höfundurinn
bragarhætti þeim, sem ljóðiö er
upprunalega ort undir. Einar
Benediktsson hefur eins og kunn-
ugt er gert ágæta þýðingu á þessu
fræga ljóði, og nefnist ljóð hans
Ferhendur tjaldarans. Ég man,
hvaö ég hreifst af þessu ljóöi, er ég
las það ungur í ljóðasafni Einars,
„Vogum", er út kom 1921. Ljóð
sitt hefur Rúdólf á eftirfarandi er-
indi:
Úr fullu glasi festarölið drekk
og faSna lífsins undri eftir sinekk,
ei sopið kál, þótt ausunni sé í.
Sjá, oftast brestur keðja um veikan
hlekk.
\ 10. erindinu segir Rúdólf þetta:
Og vit, að ei til einskis lifum vér,
serii eigniin blindir veg vorn þar og hér.
Vér benun í oss frjó til fegra lífs,
sem fyllingu í tímans ávöxt ber.
Og ég tíni til fleiri erindi úr þessu
ljóði, sem mér finnst bera af öðrum
ljóðum bókarinnar. Hér er 16. er-
indið:
Þótt vit og góður vilji bresti ce,
þá vit, að síðar blómgast þeirra frœ,
en arfi lífsins yfirtekur þrátt
vom arð og kastar fjöregginu á glce.
Þarna vildi ég raunar hafa sagt:
„Þótt vit og góðan vilja bresti æ".
Ég tilfæri aðeins eitt erindi enn úr
þessu ljóði, er fjallar um enda-
dægrið, sem allra bíður:
Allt reinnir skeið sitt, skapadœgur vcrt,
hvort skemur eða lengur þú foerð ort
þinti kvœðabálk um blessun guðs á jörð,
þín bíðurgröfiii með sitt alheimskort.
Við önnur ljóð í þessari bók
staðnæmist ég lítt, því að þau
höfða lítt til mín, en set eina
lausavísu í lokin, en aragrúi er af
þeim í síðari hluta bókarinnar. En
hverja á ég að velja? Ætli það
verði ekki þessi staka, sem fjallar
um hugarangur:
Hugarangur ergir inann
ýmist daga og nœtur.
Gekk til hvílu grettur hann,
en gugginn reis á fuetur.
Mér þykir Rúdólf Pálsson iö-
inn við kolann. Hann hefur
sent frá sér sex ljóöabækur, og
það ekki neina smápésa að blað-
síðufjölda — á 7 árum. Ekki
mun hann víst alveg hættur
enn. Ljóðagerð er síst verri
dægrastytting en hvað annað.
Að lokum þakka ég svo bókina.
Auðunn Bragi Sveinsson
frá Refsstöðuin
Borgaryfirvöld í Lissabon hafa
farið þess á leit við Erró að
hann taki að sér aö skreyta
eina neðanjarðarlestarstöð í
nýja neðanjarðarlestarkerfinu
þar í borg, sem hefur verið í
smíðum síðastliðin ár. Ráð-
gert er að kerfið verði tilbúið
fyrir heimssýninguna árið
1989.
Borgaryfirvöld hafa lagt
metnað sinn í að fá til starfa
heimsþekkta arkitekta og lista-
menn til að hanna og skreyta
hverja lestarstöð, sem er á
tveimur hæðum og skiptist í
inngang og lestarpalla.
Erró mun gera þrjú stór verk,
tvö við sinn lestarpallinn hvort
og eitt viö inngang stöövarinn-
ar. Stærsta verkið verður um 40
m. ■
Jólafrímerki ýmissa landa
Það em oröin nær öll kristin lönd í
heiminum, sem gefa út sérstök
jólafrímerki. Við hér á íslandi höf-
um lengi haft þennan sið og
grannar okkar bæði í austri og
vestri.
Við skulum fyrst líta til Bret-
landseyja. Jersey, sem fyrr á sl. ári
gaf út frímerki í tilefni af 50 ára af-
mæli Sameinuöu þjóðanna, gaf
líka nýlega út jólafrímerki og leit-
aði þá í nær ótæmandi fjársjóbi
ævintýranna.
Lítum aðeins fyrst á afmælisfn'-
merki S.Þ. Þau eru fjögur og auk
þess að bera afmælisrnerkið, alveg
á sama hátt og íslensku frímerkin
gerðu, eru táknmyndir vafðar inn í
myndefni frímerkjanna. Raunar
komu bæöi S.Þ.-frímerkin og jóla-
frímerkin út þann 24. október, á
stofndegi Sameinuöu þjóbanna.
Friðardúfur og olíuviðargreinar eru
í myndefni beggja frímerkjanna.
Þetta hafa um aldir verib friöartákn
í heiminum. Auk þessa eru svo ár-
tölin 1945-1995 á öllum frímerkj-
unum, sem eru teiknuð af Alan
Copp og prentuö hjá Joh. En-
schedé en Zonen í Hollandi.
Snúum okkur þá aö jólafrímerkj-
unum, sem Jersey gaf út þennan
sama dag. Þetta eru fjögur frímerki
með myndefni úr ævintýrum eins
og áöur sagöi. Frímerki meö mynd
af stígvélaða kettinum er aö verð-
gildi 19 p. Þá er næst frímerki þar
sem Öskubuska skoðar skóinn
sinn, með kústinn og skúringaföt-
una viö hliö sér. Gamli, svarti kött-
urinn horfir á með spennt stýri.
Þriðja frímerkiö, sem er ab verð-
gildi 41 p., sýnir okkur svo Þyrni-
rós, þar sem hún er að spinna og
rétt aö því komin að stinga sig á
snældunni. Gamla nornin stendur
á bak við hana. Loks hoppar svo
Aladdín út úr lampanum á fjórða
frímerkinu, sem er 60 p. að verö-
gildi.
Þaö er Victor Ambrus, sem hefir
teiknað þessi frímerki ásamt fyrsta
dags umslagi fyrir þau og gjafa-
möppu. Þau voru offset-litprentuð
hjá Cartor SA í Normandy, í fjög-
urra lita vél.
FRIMERKI
SIGURÐUR H. ÞORSTEINSSON
Þar sem mikið er um brúbuleik-
hús á Bretlandseyjum og fjöldi
þeirra er með árlegar sýningar á
ýmsum verkum, eru öll frímerkin
teiknuð eins og um leiksvið brúbu-
leikhúss væri ab ræða.
Þá minntist Alderney þess þann
16. nóvember síðastliðinn, ab eyj-
S.Þ.-frímerkin frá jersey.
jóiafrímerkin frá San Marínó.
arskeggjar snéru heim aftur eftir
síðari heimsstyrjöldina. Heimkom-
an var þann 15. desember árið
1945. Það var því varla hægt að
velja betra jólamyndefni þetta ár-
ið. Verðgildi frímerkisins er 1,65
sterlingspund og er merkið gefið út
í blokk með mynd af SS Autocarri-
er, en það var skipið sem flutti þá
heim. Clive Abbott teiknaði hvort
tveggja, en BDT International
prentar merkin.
Loks skulum við svo taka hér
jólafrímerkin frá San Marínó. Það
eru listamennirnir R. Marcenaro
og Augusta Mariani, sem hafa
teiknað þau. Merkin eru þannig
gerð, ab hver þrjú frímerki mynda
eina heildstæöa mynd með sleða
jólasveinsins, sem stefnir inn í
næstu mynd af barrskógi þar sem
börn leika sér kringum skreytt jóla-
tré. í myndinni lengst til hægri er-
um við svo komin til Betlehem.
Jesúbarnib er fætt í jötunni og á
fund þess stefna fjárhirðarnir af
Betlehemsvöllum og vitringarnir
frá Austurlöndum, hvort sem þau
nú voru nær eða fjær.
En skyldi nú virkilega vera svo
langt á milli Jesúbarnsins og jóla-
sveinsins? Jólasveinninn var nefni-
lega hinn kaþólski biskup Nikulás
af Bár, sem mebal annars er vernd-
ardýrlingur kirkjunnar í Odda á
Rangárvöllum. Hann og gjafmildi
hans hafa gert hann ab fyrirmynd
allra Sánkti Kláusa um víða veröld.
Það er fyrst þegar kemur að ís-
lensku jólasveinunum, aö við finn-
um nýjan þjóöflokk í þessu efni.
Frímerkin komu út þann 6. nóv-
ember. Það eru 10 þrennur í hverri
örk og hvert frímerki er 750 lírur
að verögildi. BDT á írlandi prent-
aði þau.
jólafrímerkin frá jersey.
Heimkoma fólksins til Alderney.