Tíminn - 06.02.1996, Blaðsíða 7

Þri&judagur 6. febrúar 1996

7
Mýrlendi má búa til ab nýju þar sem þess er óskab, en víba kostar þab talsvert fé. Borgþór
Magnússon, plöntuvistfrœbingur hjá RALA:
Mistökin þarf að laga
í fullri sátt við bændur
Votlendi á Snœfellsnesi.
Stór hluti mýrlendis á íslandi
hefur verif) þurrka&ur me&
framræslu á sí&ustu 6-7 áratug-
um. Dugna&ur vib a& vinna
beitiland í votlendinu hefur
verib mikill, einkum á árum á&-
ur þegar mýrar ur&u a& beiti-
löndum. Nú er rætt um breyt-
ingar á landgæ&um í þá veruna
a& búa til mýrar a& nýju þar
sem þær voru fyrrum. Sam-
dráttur í landbúna&i og aukinn
áhugi á náttúruvernd veldur
þessu, sem og alþjó&asamning-
ar landsins um náttúruvernd.
Borgþór Magnússon, plöntu-
vistfræöingur hjá Rannsóknar-
stofnun landbúnaðarins, segir
ab fátt sé því til fyrirstö&u a&
fyrrverandi mýrlendi verbi
breytt til fyrra horfs. Þab sé
sumstaðar nánast ekki annaö en
aö stífla framræsluskuröi og
landið veröi þá senn meö sama
móti og fyrir þurrkunina. Kom-
iö hafi í ljós aö margar mýrar-
plöntur lifa enn í nýju og þurr-
ara umhverfi.
„Ég held nú aö menn hugsi
sér ekki aö fara vítt um allar
sveitir og moka ofan í skuröi
eöa stífla þá. Þaö er ekki hægt að
þvinga bændur til aö fara út í
svona framkvæmdir. Þetta verö-
ur aö vinna í fullri sátt viö þá.
En margir hafa komið auga á að
viö gengum fulllangt í fram-
ræslunni. Og þá er gott aö viö
séum meðvituð um þaö og við-
urkennum aö viö höfum ein-
hvers staðar gert einhver mistök
og bætum fyrir þaö," sagöi
Borgþór Magnússon.
Ræst í tvennum tilgangi
Mýrar hafa verið ræstar fram í
tvennum tilgangi: til túnræktar
lengi framan af, eöa frá því um
1930, en á síðari áratugum, lík-
lega frá 1960 og fram til 1980,
Landsbygg&arfólk er ánæg&ara
meb dagskrárefni Ríkisútvarps-
ins en fólk á höfu&borgarsvæö-
inu. Almennt eru hlustendur
því ánæg&ari me& dagskrána
sem þeir eru eldri. Alls eru tæp
60% hlustenda hlynntir afnota-
gjaldi í þeirri mynd sem nú er,
en rúm 36% andvígir því.
Þetta eru meðal niöurstaðna
viöhorfskönnunar, sem gerö var
fyrir Ríkisútvarpiö um mánaða-
mótin nóvember-desember. Úr-
tak könnunarinnar var 1000
manns á aldrinum 20-80 ára á
landinu öllu. Nettósvörun var
72%.
Af þeim sem svöruðu sögbust
91,4% einhvern tímann hlusta á
Ríkisútvarpiö. Um 85% segjast
hlusta á fréttir Ríkisútvarpsins.
Þar af hlusta 75,3% á hádegis-
fréttir, en 73,6% á fréttir kl. 19.
Af hlustendum Ríkisútvarnsins
til hagaræktar eöa hagabóta.
Mýrar voru ræstar og vatnsstaða
þeirra lækkuö. Þarmeö breyttist
hinn náttúrulegi gróður, og
fuglalíf sem dafnaði í mýrunum
hvarf til annarra svæöa.
Kristinn Haukur Skarphéöins-
son líffræðingur er í stjórn
Fuglaverndarfélags íslands.
Hann sagöi í gær aö endurheimt
votlendis á Islandi heföi veriö
baráttumál félagsins í aldar-
fjóröung eöa svo.
Kristinn sagöi að ekkert hefði
verið gert hér á landi í þessum
efnum, en víða erlendis væru
menn sífellt að skila landinu
aftur til náttúrunnar. Hins vegar
heföi veriö reynt að koma í veg
fyrir aö meira yröi aö gert í upp-
þurrkun mýra hér á landi.
sögðust um 75% vera frekar eöa
mjög ánægö meö dagskrárefni
þess almennt. Karlar reyndust
ánægðari en konur og ánægjan
virðist því meiri sem hlustendur
eru eldri. Landsbyggöarfólk er
ánægöara en fólk á höfuðborgar-
svæðinu. Af starfshópum reynd-
ust sérfræðingar og atvinnurek-
endur ánægðastir, en heimavinn-
andi fólk og verkafólk síst vera
ánægt.
Yfir 80% sögöust ekki sam-
sinntir því að leggja bæri Rás 2
niður og tæplega 90% ekki sam-
sinntir því aö leggja bæri Rás 1
niður. Alls sögðust 57,5% hlust-
enda hlynntir afnotagjaldi í þeini
mynd sem nú er, en 36,1% and-
vígir því. Af síðari hópnum voru
30% fylgjandi því aö tekin yröi
upp frjáls áskrift, en 25,8% vildu
eingöngu nefskatt til að fjár-
magna rekstur R':' ' •»sins.
Flóinn verbur dýr
Kristinn segir aö kostnaður
viö breytingar sem þessar yröi
mismikill eftir stööum.
„Suöurlandsundirlendiö —
t.d. Flóinn þar sem var gífurlega
votlent — mundi kosta mikið
aö gera aö votlendi aftur,
kannski eins mikið og kostaði
aö þurrka landiö upp. Þarna eru
þúsundir kílómetra af skurðum.
Þaö er búiö aö lækka grunn-
vatnsstöðuna svo mikiö, til
dæmis voru á Eyrarbakka grafin
ræsi í sjávarkambinn til að ræsa
fram dælurnar. Það er líka búið
aö byggja hús og mannvirki á
þessum svæðum," sagði Krist-
inn. Hann sagöi aö á öörum
stööum væri þetta auðveldari
Um 7% tóku undir fullyröinguna
„Ríkib á ekki aö reka útvarp".
Markús Örn Antonsson, fram-
kvæmdastjóri Ríkisútvarpsins,
telur könnunina vera góöan
grunn til aö byggja á varðandi
dagskrá útvarpsins. Hann segist
fastlega gera ráö fyrir því aö ein-
hverjar breytingar veröi gerðar á
dagskránni í framhaldi af henni.
Sumt af því segir hann háö
ákvöröunum einstakra dagskrár-
geröarmanna, t.d. óskir um meira
af íslenskri tónlist og sönglögum.
Einnig veröi hugab að stærri
breytingum í kjölfarið.
Niöurstöður könnunarinnar
hafa veriö kynntar útvarpsráði og
ræddar á fundi forstöðumanna
dagskrárdeilda. Þær veröa á næst-
unni teknar til frekari meöferöar
viö gerö dagskráráætlana Ríkisút-
varpsins.
-GBK
framkvæmd, til dæmis með því
aö stífla skuröi og síðan ab setja
í útfall stööuvatna eða tjarna
sem hafa verið ræstar fram. Þaö
væri ef til vill auöveldast.
Tvær tegundir fugla eru nán-
ast í útrýmingarhættu vegna
framræslunnar: flórgoöinn, sem
er orðinn sjaldséöur, og keldu-
svíniö sem sést ekki lengur hér á
landi nema sem flökkufugl.
Minkurinn hefur reyndar ekki
síður reynst flórgoöanum
skeinuhættur.
Yfirvöld jákvæb
„Landbúnaöar- og umhverfis-
ráðuneyti hafa verið afar já-
kvæö í þessu máli. Viö finnum
meiri stuöning núna en áöur.
En þetta er langtímaverkefni.
Þegar skurðgröftur var sem
mestur í upphafi áttunda ára-
tugarins, þá voru skurðirnir
samanlagt álíka langir og hring-
vegurinn. Það var auðvitað eðli-
legt aö menn vildu rækta jörö-
ina og auka bústofninn. Hug-
takið náttúruvernd var ekki
komiö til umræðu. Aöeins einn
frægur maöur sýndi framsýni í
þessu efni, þaö var Halldór Lax-
ness, sem skrifaöi um þessi efni
í Alþýðubókina aö mig minnir á
seinni hluta þriðja áratugarins,"
sagöi Árni Waag, formaöur
Fuglaverndarfélags íslands, í
samtali viö Tímann í gær.
-JBP
Loftur Ólafsson rekstrarhag-
fræöingur hefur tekiö viö
starfi forstööumanns Sam-
vinnubréfa Landsbankans, en
Þorsteinn Ólafs forstööumaö-
ur hverfur til annarra starfa.
Loftur hefur á undanförnum
árum starfaö sem ráögjafi hjá
Landsfvéóim hf. dótturfyrir-
Mat á umhverfisáhrifum
nýs Þjórsárdalsvegar frá
Þverá ab Ásólfsstöbum:
Landslagib
breytist, en
samgöngur
batna
Nýr Þjórsárdalsvegur, á
bökkum Þjórsár neöan viö
Gaukshöföa, yröi til aö bæta
samgöngur á milli Þjórsár-
dals/Búrfells og Árness og
þar meö einnig á milli Þjórs-
árdals/BúrfelIs og Selfoss/
Reykjavíkur. Vegurinn mun
liggja aö hluta til um ósnort-
iö land og valda áberandi
breytingu á landslaginu.
Framkvæmt hefur vériö mat
á umhverfisáhrifum þess aö
leggja nýjan Þjórsárdalsveg frá
Þverá að Ásólfsstööum, neðan
Gaukshöfða, en vegurinn ligg-
ur nú um höfðann. Embætti
Skipulagsstjóra ríkisins hefur
gert frumathugun á matinu.
Núverandi vegur um Gauks-
höföa uppfyllir ekki kröfur um
vegferil. Helsti galli vegarins er
aö þar fer saman mikil snjó-
söfnun og verulegur bratti.
Vegurinn um Gaukshöföa er
fyrsti staðurinn til að lokast
vegna snjósöfnunar á leiöinni
mili Selfoss og Búrfells og er
Gaukshöfði því í raun torfæra
í vegakerfinu.
Áætlaö er aö leggja 3,7 km af
bundnu slitlagi á núverandi
veg og byggja nýjan 4 km
langan veg fyrir neöan Gauks-
höföa. Sú veglína er í samræmi
viö gildandi aöalskipulag
Gnúpverjahrepps, sem sam-
þykkt var sl. sumar.
Jákvæö áhrif framkvæmdar-
innar eru aö samgöngur batna
milli Þjórsárdals/Búrfells og
Árness og þar með einnig á
milli Þjórsárdals/Búrfells og
Selfoss/Reykjavíkur. Nýi veg-
urinn er öruggari, snjóléttari
og á allan hátt greiðfærari en
núverandi vegur.
Neikvæð áhrif framkvæmd-
arinnar felast einkum í því að
vegurinn liggur aö hluta til
um ósnortiö land. Landslags-
breytingin veröur því áberandi
þar sem vegurinn liggur undir
sjálfum höfðanum. Aðrar
breytingar á landslagi felast
einkum í skeringum í skriöur
undir basaltklettum í höföan-
um sunnanverðum og sker-
ingum í móberg í höfðanum
noröanverðum.
Áhrif framkvæmdanna á
fornminjar, gróöur, dýralíf,
jarðmyndanir og vatn eru tal-
in óveruleg.
Frestur til að gera athuga-
semdir við framkvæmdina er
til 11. mars 1996.
-GBK
tæki Landsbankans.
Samvinnubréf Landsbankans
hafa undanfarin ár sinnt verö-
bréfamiölun og skyldri starf-
semi. Samvinnubréf munu
áfram kappkosta að veita viö-
skiptavinum sínum sem besta
þjónustu.
m
Þeir, sem eru ánœgbastir meb dagskrá Ríkisútvarpsins, eru eldri karl-
ar á landsbyggbinni í hópi atvinnurekenda eba sérfrœbinga:
Tæplega 60% hlustenda
hlynnt skylduáskrift
Landsbanki íslands:
Nýr forstöðumaöur
Samvinnubréfa