Tíminn - 29.02.1996, Blaðsíða 2
2
WmmU LANDBÚNADUR
Fimmtudagur 29. febrúar 1996
SÁDVÉLAR
FIONA sáðvél
sáðvélar
Eigum örfáar vélar til
afgreiöslu strax.
Ingvar
Helgason hf. vélasala
Sævarhöföa 2 - SÍMI 525-8000
Sími 56316B1
Fax: 5516270
Stofnkostnabur og vibhald rafgirbinga um helmingi minni en abrar girb-
ingartegundir. Lárus Pétursson, verkefnisstjóri hjá RALA á Hvanneyri:
Vanda verður upp-
setningu og viö-
hald rafgirbinga
Lárus Pétursson, búfræbi-
kandítat og verkefnisstjóri á
bútæknideild Rannsóknar-
stofnunar landbúnabarins á
Hvanneyri, hefur verib ab
vinna ab því ab gera tækni-
legan samanburb á mismun-
andi gerbum girbinga, auk
þess sem hann hefur gert
samanburb á abföngum til
girbinga, sem tekur til
kostnabar, vinnu og um-
hverfisþátta. í ljós hefur
komib og í raun stabfest þab
sem ábur hefur komib fram
ab rafgirbingar eru ab
mörgu leyti mjög heppileg-
ur kostur, sérstaklega vegna
þess hve stofnkostnabur er
lágur, sem og kostnabur vib
vibhald og eftirlit. Segir Lár-
us ab þarna muni um helm-
ingi í kostnabi í samanburbi
vib abrar gerbir girbinga.
„Rafgirbingar eru fyrst og
fremst heppilegar vegna þess
hve ódýrar þær eru. Þab eru
þessar stabreyndir sem gera
þær áhugaverbar, en vanda-
málið er að mun meiri ná-
kvæmni þarf við uppsetningu
og eftirlit til að full not sé
hægt að hafa af þeim," segir
Lárus.
Sú staðreynd að rafgirðingar
eru vandmeðfarnar, hefur ein-
mitt gert það að verkum að
margar þær rafgirðingar sem
bændur hafa nú þegar sett
upp þjóna ekki tilgangi sín-
um. „Astand þessara mála er
víða frekar hörmulegt. Menn
hafa dálítið verið að leysa
þessi mál á svipaðan hátt og
þeir gerðu með gömlu gadda-
vírsgirðingarnar, msla rafgirð-
ingunni upp og láta þær síðan
standa með litlu eftirliti.
Vörslugildið verður því mjög
takmarkað."
Stórir aðilar hafa í auknum
mæli farið út í að nota raf-
girðingar, s.s. Landgræðslan,
Vegagerðin og Skógræktin og
þar hafa þessi mál hins vegar
veriö tekin fastari tökum en
hjá mörgum bændum, og þar
hafa rafgirðingarnar reynst
mjög vel enda þar lögð meiri
áhersla á rétta uppsetningu og
gott viðhald en hjá mörgum
bændum.
Þetta slæma ástand er ekki
endilega hægt að kenna um
viljaleysi bænda í þessum
málum, heldur kannski því að
þeir hafa hvorki verið fræddir
um notagildi, kostnaðarhlið-
ina né leiðbeint um uppsetn-
ingu og viðhald. Lárus var
einmitt nýlega ráðinn til
bútæknideildar RALA á
Hvanneyri til að gefa út
fræðsluefni um rafgirðingar
sem hjálpa á bændum, enda
mikið í húfi þar sem rafgirð-
ingar eru um helmingi ódýari
í uppsetningu og að öllum
líkindum í viðhaldi einnig.
Þetta fræðsluefni verður gefið
út fljótlega.
Eins og áður sagði gera raf-
girðingar mjög takmarkað
gagn ef þær eru ekki settar
upp. Sem dæmi má nefna að
ef þær eru settar upp þar sem
gróður er mikill, þar sem
gróöurinn flækist í rafmagns-
vírnum og leiðir spennuna í
jörðu, sem gerir það að verk-
um að spennan í girðingunni
lækkar, sérstaklega í bleytutíð.
Þá geta rafgirðingar valdið
símatruflunum er þær eru
lagðar t.d. samhliða síma-
streng í jörðu. Það er að sögn
Lárusar ótrúlega algengt að
girðingarnar trufli símasam-
band og víða komið upp
vandamál sem erfitt hefur
verið að leysa.
Af öðrum ókostum við raf-
girðingar má nefna að þær
eru ekki heppilegar nálægt
mannabústöðum og sérstak-
lega þar sem börn eiga leið
um. Það er ekki hættulegt að
fá í sig eitt högg frá rafgirð-
ingunni, en hins vegar er
stöðug snerting lífshættuleg.
Dæmi eru um ab hross og
kindur hafi drepist á skömm-
um tíma eftir að hafa flækt sig
í rafgirðingu. -PS
VS„ EMK0H»
Gúmmívinnustofan hf.
Réttarhá11i 2 & Skipholti 35
isi&Ksi^^hfr-miíiSsia. á fr-álæru. wríi
) <*s al-.I-.i a-j ásisa-julaus'J »i-j NarO-Jakk sru masi ssJdu -Jsi-.k á J'sian-Ji, þau aru ginral-Jisga gúður -jc| áruggur i-.-jsiur yt-j JsJarrskar a-jsi-a-jur.