Tíminn - 02.04.1996, Blaðsíða 9

Þri&judagur 2. apríl 1996
9
Leikhópurinn í Páskahreti.
LEIKHÚS
GUNNAR STEFÁNSSON
honum og fleiri Hekluförum!
Leikurinn hafi þannig orðið
að áhrínsorðum. Þar er til að
mynda vikið að átökum lög-
reglu og hjálparsveita, endur-
upptöku gamalla sakamála og
fleiri atvikum. „Hér er því á
ferð magnaðri realismi en
menn kynnu að halda við
fyrstu sýn," segir Árni.
Það er vert að undirstrika að
skopið í þessum leik er hvergi
biturt. Þab hvarflar þó að
manni aö Sigmundur, lög-
fræðingur og fararstjóri, hafi
fengið makleg málagjöld, því
bæbi er 'nann fádæma leiðin-
legur og illa innrættur, því
hann yfirgaf fólk sitt í byln-
stjórnarinnar árib 1967. Eftir
valdaránið var Þeodorakis
leiötogi grísku andspyrnu-
hreyfingarinnar, Föðurlands-
fylkingarinnar, í sex mánuði,
uns hann var handtekinn
1968. í dyflissunni var hann
pyndaður, en slapp þó við ör-
lög margra vina sinna sem
voru myrtir í fangelsi, vegna
þess að hann var orðinn það
frægur ab fylgst var með hon-
um erlendis frá. Þegar honum
var sleppt úr haldi 1970, fór
hann fyrst til Parísar og
seinna víða um Evrópu, m.a.
til Svíþjóðar. Eftir fall herfor-
ingjastjórnarinnar sneri hann
aftur heim til Grikklands; þar
leist honum ekki nógu vel á
þróunina og hvarf um tíma í
sjálfviljuga útlegð í París,
enda búinn að snúa baki við
öllum sósíalisma og orðinn
rammur íhaldsmaður —
kannski vegna þess að hann
vildi ekki fljóta með straumn-
um, kannski vegna síns krít-
eyska uppruna, en foringi
íhaldsflokksins (Nea demo-
kratia) er landi hans Konstan-
tín Mitsotakis. Að sögn Sig-
urðar A. Magnússonar eru
flestir Grikkir sem máli ná af-
komendur Mínóa hinna
fornu á Krít, líkt og hinir
meiri háttar ítalir eru afkom-
endur Etrúskanna í Toskana.
Og svo er um Þeodorakis.
Eftir sjö ára dvöl í Svíþjóð,
þar sem hún heillabist af
söngvum Þeodorakis, vakti Sif
Ragnhildardóttir fyrst veru-
um. Benedikt Jóhannsson
leikur þennan náunga og gerir
hann ógeðfelldan, en mesta
raun Benedikts hlýtur að vera
sú að sitja hreyfingarlaus á
sviðinu mestallan ieiktímann.
Annars er ekki viðlit að telja
alla leikendur, og þjónar ekki
heldur neinum tilgangi. Hér
er ekki um neinn stjörnuleik
að ræðá, en allir gera vel og
sumir leikendurnir eru raunar
gamalreyndir á þessu sviði. Eg
nefni Rúnar Lund sem leikur
Sigurð sýslumannsfulltrúa,
sem tekur að sér hlutverk
rannsóknarlögreglu og býr til
lista yfir grunaða. Á þann lista
neyðist hann til ab bæta sjálf-
um sér, en auðvitað vantar á
hann þann sem verknaðinn
framdi! Rúnar hefur góða
skopgáfu. Aftur á móti er
Björn ísbjörn vaxtarræktar-
lega athygli hér á landi vetur-
inn 1986- 87 fyrir dagskrá
með söngvum Marlene Diet-
rich, sem hún flutti ásamt Jó-
hanni Kristinssyni píanóleik-
ara. Árið eftir tók hún saman
dagskrá með lögum og ljóð-
um Þeodorakis, sem Kristján
Árnason bókmenntafræbing-
ur, skáld og Grikklandsvinur
hafði þýtt sum hver. Nú hefur
sú dagskrá verið aukin að efni
og innihaldi, Kristján hefur
þýtt fleiri ljóð, og árangurinn
er fyrir alla að njóta í Kaffi-
leikhúsinu. Sif er auðvitað hin
prýðilegasta söngkona; á sín-
um tíma virtist stíll hennar
sérstaklega henta Dietrich-
söngvunum, en nú virðist
hún ekki síðri í grískri tónlist,
sem sýnir ab hér er um fjöl-
hæfa listakonu að ræða. Og
hljóðfæraleikur þeirra Jó-
hanns og Þórbar Árna eins
ekta grískur og fara vill.
Það er óhætt að mæla ein-
dregið meb dagskrá Zorba-
hópsins, en svo nefna þau sig,
í Hlaövarpanum. Á sinn hátt
er hún dæmi um „Gesamtk-
unst", því þar er eitthvað fyrir
augab, eyrað og hugann, og
allt áhugavert og skemmti-
legt. Grikklandssögunni lauk
nefnilega ekki fyrir 2000 ár-
um, heldur er hún sífellt að
verða til, því lífið heldur
áfram hjá þessum andlegu
frændum okkar í SA-horni
Evrópu, ekki síbur en hjá okk-
ur hér á NV-horninu.
maður nokkuð mikið ýktur
hjá Gunnari Halldóri Gunn-
arssyni. í hópnum er rithöf-
undarspíra sem Ari Agnar
heitir og Benedikt Karl Valdi-
marsson leikur. Kvennamál
hans ganga nokkuð á misvíxl,
sú sem hann vill og fær er
Tjása Þöll eróbikkennari, leik-
in af Silju Björk Ólafsdóttur.
Hún hefur ágæta svibsfram-
komu. Aðrir leikarar í stórum
hlutverkum eru Þorgeir
Tryggvason (Gúndi grænmeti-
sæta), Berglind Steinsdóttir
(Solla verslunartæknir), Gunn-
ar Gunnarsson (Reynir for-
stjóri) og Hulda B. Hákonar-
dóttir (Bégga forstjórafrú). Þá
er að nefna Hermann Her-
mannsson, foringja víkinga-
sveitar, en hann leikur Árni
Friðriksson. Þuríði formann í
hjálparsveitinni leikur Sigrún
Óskarsdóttir með tilþrifum, og
eru þá ýmsir ótaldir.
Ég get að vísu ekki séb að
Páskahret efli í neinu veru-
legu hróður Hugleiks, því sést
hafa djarfari verk frá honum.
Húmorinn er hér nokkuð
groddalegur, sýningin byggist
fremur á uppákomum en
snjöllum tilsvörum. Engu ab
síður stendur þetta alveg fyrir
sínu og á leikstjórinn mikinn
þátt í ab vel tókst til. Hann sér
til þess að aldrei skapist daub
augnablik á sviðinu, fram-
vindan er liðug. Sviðið er hag-
anlega gert og leikhljóðin,
eins og veðurhljóðið þegar
dyrnar opnast, sköpuðu hið
rétta andrúmsloft. Veikasti
hlekkur sýningarinnar fannst
mér vera lögin og textarnir,
þeir eru alls ekki nógu smelln-
ir, og söngurinn varla heldur
nógu góður. Líklega hefði
komið betur út að reyna að
yrkja við þekkt sönglög. En
það hefði strítt gegn þeirri
virðingarverðu stefnu Hug-
leiks að bjóða abeins upp á
heimabrugg. í þeirri stefnu-
skrá felst metnaður leikhúss-
ins og menningarframlag sem
ber að meta. Það er ekkert
skrum, sem Ingibjörg Sólrún
borgarstjóri segir í ávarpi sínu
í leikskránni, að þau sem leika
með Hugleik eru fulltrúar þess
besta í íslensku áhugaleikhúsi,
„frjó, djörf og skemmtileg".
Hugleikur hefur verið við lýöi
í tólf ár og auðvitað ómiss-
andi hluti í leikhúslífi borgar-
innar.
Aöstandendur sýningarinnar.
eða trumbusláttur geta verib
þeim sem raunverulega skilja
táknmálið — fyrir okkur hin
er þetta bara „dans" og
„ryþmi".
Sigurður A. segir kafla úr
ævi Þeodorakis á sinn hressi-
lega hátt, en saga hans var
þannig í stuttu máli (og aftur
er vitnað til Þjóðviljaviötals-
ins): Mikis Þeodorakis lenti
ungur í fangabúðum nasista,
sem sökuðu hann um komm-
únisma. Eftir lok seinni
heimsstyrjaldarinnar varö
hann leiðtogi grísku æsku-
lýðsfylkingarinnar, Lambrak-
is, sem barðist gegn ofríki
hægri aflanna í Grikklandi
fyrir valdarán herforingja-
Heimabrugg
Hugleiks
Hugleikur: PÁSKAHRET, spennuleikrit í
tveimur þáttum eftir Arna Hjartarson,
sem einnig samdi lög og söngtexta.
Leikstjóri: Hávar Sigurjónsson. Dans-
höfundur: Lára Stefánsdóttir. Tónlist-
arstjórn: Þorgeir Tryggvason. Hönnun
leikmyndar: Unnur Sveinsdóttir. Frum-
sýnt í Tjarnarbíói 29. mars.
Enn er Hugleikur kominn á
stjá og sýnir alþýðlegan grín-
leik í Tjarnarbíói. Að þessu
sinni er þab „spennuleikur"
eftir Árna Hjartarson. Hér seg-
ir frá hópi ferðafólks sem leit-
ar skjóls í skála Ferðafélagsins
í Hrafntinnuskeri í páskahreti.
Þar gerist svo sá atburbur að
fararstjórinn er höggvinn í
hausinn. Hópurinn kemst
hvergi frá skálanum og sýslu-
mannsfulltrúi, sem þar er með
í för, tekur að rannsaka málib.
Haft er samband við lögreglu
og víkingasveit þaðan fer af
stað. Sú lendir í hrakningum
og hjálparsveitin Þuríður for-
mabur, skipuð hraustum kon-
um, fer henni til bjargar. Í
Hrafntinnuskeri bíður hópur-
inn með hinn myrta í plasti.
Út á þetta gengur leikurinn,
og spennan sem á að vera út
af því hver drepið hafi farar-
stjórann verður minni en ætla
mátti, þótt auðvitað upplýsist
þab að lokum.
Þetta er sem sé ekki spennu-
leikrit nema að nafni. Morðið
og ailt í kringum það er að
vísu eins konar efnisgrind fyr-
ir þær uppákomur sem leikur-
inn er drifinn áfram á. Allt
veltur hér á hinni frumlægu
leikgleði, sem er af sömu ætt
og maður sá og hreifst af á
áhugasýningum á lands-
byggðinni í gamla daga. Hún
fær að njóta sín. Hávar leik-
stjóri hefur tekið þetta verk-
efni alveg réttum tökum, ýkt
skopið, þó yfirleitt ekki um of,
stýrt liðinu mildilega en af
góðu auga fyrir efniviðnum og
því sem gefur sýningu af þessu
tagi gildi.
I leik eins og þessum, sem
lýtur lögmálum skopteikning-
arinnar, eru tekin einhver
þekkt fyrirbæri úr samtíman-
um og þau skrumskæld. Hug-
leikur hefur reyndar, eins og
rakið er í leikskrá, fengist við
þrenns konar viðfangsefni og
skopstælt þau á fjölunum síð-
ustu ár. í fyrsta lagi eru það
baðstofuleikirnir, afsprengi
rómantíkur og bændamenn-
ingar. í öðru lagi hefur menn-
ingararfur fornsagnanna verið
tekinn fyrir — og raunar
minnist ég í framhaldi af því
sýningar um Fjölnismenn,
sem ekki var allskostar
skemmtileg. „Hinn þriðji
meginstraumur," segir í leik-
skránni, „eru nútímaverkin
þar sem margháttaður vandi
þjóðarinnar í nútíðinni er kru-
finn til mergjar. Þessi straum-
ur er bæði stríbur og þungur
og heyrst hefur að nú sé verið
að semja ástríðuþrungið verk
um þjóðkirkjuna."
Hvað sem líður væntanlegu
verki um mál þjóðkirkjunnar
— sem mér finnst reyndar
helst af ætt harmleikja — þá
er hægt að hafa gaman af
meinlausu gríni Árna Hjartar-
sonar. í leikskrárviðtalinu tal-
ar hann um þab ab í þessu til-
felli hafi veruleikinn lagab sig
eftir leikritinu, en ekki öfugt,
því eftir að hann skrifaði verk-
ib varð að kalla út björgunar-
sveit til að bjarga björgunar-
leiðangri sem var að bjarga