Tíminn - 18.05.1996, Blaðsíða 7

Laugardagur 18. maí 1996
7
Atvinnuleysi tvö- til þrefalt meira meöal mœbra ungra barna heldur en annarra kvenna:
Leiöir eymabólga ungbarna
til atvinnuleysis mæöranna?
Er konum meö ungbörn hugs-
anlega ýtt úr starfi, eba eru þær
mun síöur ráönar en konur
sem eru barnlausar eöa meö
stálpaöa krakka? Leggja ung-
barnsmæöumar sig hugsan-
lega minna fram viö aö finna
sér starf en hinar? Svör viö
þessu liggja ekki á lausu. En
vinnumarkaöskannanir Hag-
stofunnar leiöa í ljós aö at-
vinnuleysi hefur veriö tvöfalt
til þrefalt meira meöal kvenna
sem eiga 0-6 ára börn heldur
en meöal barnlausra kvenna
eöa þeirra sem eiga aöeins eitt
barn komiö á grunnskólaaldur
— en þaö er raunar sá hópur
kvenna sem minnst hafði af
atvinnuleysi aö segja á árun-
um 1991-1994.
Áberandi mest er atvinnuleysi
aftur á móti meðal kvenna sem
eiga fleiri en eitt barn og þau
yngstu enn undir 6 ára aldri.
Þessi hluti vinnumarkaös-
könnunar Hagstofunnar náöi til
kvenna á aldrinum 25-55 ára á
árunum 1991-1994.
Á þessum árum var atvinnu-
leysi aðeins um eða innan viö
2% meöal kvenna sem áttu ein-
ungis eitt barn sem orðið var 7
ára eöa eldra. Af barnlausum
konum voru tæplega 3% at-

Eyrnalœknir ab störfum.
vinnulausar. En aftur á móti 6-
7% þeirra kvenna sem áttu eitt
barn yngra en 6 ára.
Atvinnuleysi var ennþá meira
hjá konum meö fleiri en eitt
barn, en þar skipti aldur yngstu
barna líka miklu máli. Þannig
fór atvinnuleysið upp í 8-9%
meðal kvenna meö ungbörn,
borið saman viö 4-5% þegar
börnin voru bæði/öll orðin 7 ára
eða eldri.
Aldur barnanna hefur líka
veruleg áhrif á atvinnuþátttöku
kvenna. Af barnlausum konum á
áðurnefndum aldri (25-54 ára)
eru um 92% á vinnumarkaði
(þ.e. í starfi eöa aö leita að
vinnu). Og hlutfallið er þaö
sama meöal kvenna sem eiga aö-
eins 1 barn, ef það er komið á
skólaaldur. Af konum með eitt
ungbarn voru aftur á móti í
kringum 75% á vinnumarkaði í
byrjun umrædds tímabils, en
þaö hlutfall hækkaöi í um 85% á
árunurn 1993-1994.
Af þeim konum sem eiga fleiri
börn en eitt, en öll komin á
skólaaldur, voru kringum 87% á
vinnumarkaöi. En þar sem
yngstu börnin eru undir sjö ára
aldri er um fjórðungur mæðr-
anna utan vinnumarkaðarins.
Kvennaskólinn í Reykjavík hefur unniö ítarlega úttekt á gœöum skólastarfsins, sem vonast er
til aö nýtist öörum skólum sem mcelikvaröi viö mat á skólastarfi.
Mat lagt á 900 atriöi
í skólastarfinu
; »l > 1 r i

Próf hafa hingab til verib sá
mælikvarði sem mest er notabur
viö mat á skólastarfi. Útkoma á
prófum getur vissulega veriö
mælikvarði á þá þekkingu sem
nemendur hafa aflaö sér meb
skólavistinni, en hún segir ekki
endilega alla söguna um gæöi
skólastarfsins. í Kvennaskólan-
um í Reykjavík er nú unnib aö
því aö skilgreina stabla og mæli-
kvaröa, sem hægt er ab nota vib
mat á skólastarfi.
Kvennaskólinn gerði fyrir rúmu
ári þjónustusamning viö ríkið,
sem felur í sér að skólinn hefur
meira fjárhagslegt og faglegt sjálf-
stæði en áður. Skilyrði þess að
gerður sé slíkur samningur við rík-
isstofnun er að hún geti sýnt mæl-
anlegan árangur.
„Mælanlegur árangur í skóla-
starfi var ekki mjög plægt hugtak
þegar þessi samningur var gerður.
Niðurstaðan var að það skyldi tek-
inn í gegn heildstætt einn skóli,
hann setji sér viðmiö og síðan
verði skoðað hvort það geti gilt
fyrir aðra skóla," segir Aðalsteinn
Eiríksson, skólameistari Kvenna-
skólans.
Mat á þjónustu
Hann segir að reynslan sýni aö
próf og útkoma úr þeim segi mikiö
Kvennaskólinn í Reykjavík.
til um árangur skólastarfsins. Þau
segi hins vegar ekki endilega til
um hvaö megi betur fara þegar
ekki tekst nógu vel til eða hvaða
þjónustu fólk fær.
„Þú kannt að fara í opinbera
stofnun og fá erindum þínum
framgengt. Þar með er ekki sagt að
þú sért sáttur við þjónustuna eða
það viðmót sem þú mætir. Þegar
við emm að tala um framhalds-
skóla er það ljóst að það skiptir
verulegu máli hvernig einstak-
lingnum líður þar sem hann þarf
að vera í fjögur ár. Þaö getur haft
áhrif á árangur. Þannig að þótt
einhver árangur náist með fjög-
urra ára skólasetu gæti hann verið
betri ef aðstæður væm betri. Þess
vegna þarf að skoða m.a. hvað hef-
ur áhrif á líðan fólks og spinna það
saman við þær fjárreiður sem hið
opinbera skammtar oss," segir Að-
alsteinn.
Skosk fyrirmynd
Aöferðin, sem verið er að þróa í
Kvennaskólanum, felst í því að
skólastarfið er brotið niður í 900
skilgreind atriði, sem hvert fyrir
sig er skoðað rækilega. Þannig er
hægt að fá nákvæma og heild-
stæða mynd af skólastarfinu og
sjá hvað megi betur fara og hvað
sé í réttu horfi. Listinn, sem farið
er eftir, byggir að hluta til á
skoskri fyrirmynd, en hefur verið
lagaður að íslenskum aðstæðum.
Um helmingur þessara 900 at-
riða var kannaður með viðhorfa-
könnun sem lögð var fyrir nem-
endur, kennara og foreldra, og
hinn helmingurinn með rann-
sókn á skráðum atriðum í bók-
haldi skólans.
Sem dæmi um þau atriði sem
könnuð vom nefnir Aðalsteinn:
markmiðasetningu, skipulag,
stjórnun, boðleiðir og upplýs-
ingastreymi, fundi, faglegt um-
hverfi kennara og kennslu. Innan
hvers þessara kafla var síðan spurt
um fjöldamarga undirþætti. T.d.
vom könnuð 22 atriði hjá stjórn-
endum, m.a. aðgengileiki, fagleg
þekking, viðvera, fmmkvæði,
undirtektir við fmmkvæði starfs-
manna o.s.frv. Innan kennslu var
spurt ítarlegra spurninga um
hverja einstaka kennslugrein
og/eða kennara.
Aðalsteinn segir að fyrstu nið-
urstöður viðhorfakönnunarinnar
sýni að þeir sem sæki þjónustu til
Kvennaskólans (nemendur,
Aöalsteinn Eiríksson skólameistari.
kennarar og foreldrar) séu ánægð-
ir með ýmislegt, eins og t.d.
kennsluna, viðmót og fyrir-
greiðslu.
Óánægja me& upplýs-
ingastreymi
„Atriði, sem könnunin sýnir
hins vegar að menn eru með ein-
hverjum hætti óánægðir með, eru
t.d. húsnæði, aðstaða og boðleiðir
og upplýsingastreymi. Við höfum
sett okkur þau viðmiö að ef 80%
neytenda eru ánægöir, teljum við
að það sé viðunandi. Önnur atriði
verðum við að reyna að bæta."
Aöalsteinn segist binda vonir
við að aðrir skólar geti nýtt sér þá
þróunarvinnu sem verið er aö
vinna innan Kvennaskólans.
Einn skóli, Framhaldsskólinn á
Húsavík, hafi þegar lagt hliðstæða
könnun fyrir hjá sér og verið sé að
vinna úr henni. Með því að fleiri
skólar framkvæma slíka úttekt á
skólastarfinu verður gildi úttekt-
arinnar meira, því um leið fæst
samanburður á milli skólanna.
-GBK