Fréttablaðið - 30.03.2009, Blaðsíða 10

10 30. mars 2009 MÁNUDAGUR
greinar@frettabladid.is
FRÁ DEGI TIL DAGS
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
MENNING: Páll Baldvin Baldvinsson fulltrúi ritstjóra pbb@frettabladid.is VIÐSKIPTARITSTJÓRI: Óli Kr. Ármannsson olikr@markadurinn.is HELGAREFNI: Anna Margrét Björnsson amb@frettabladid.is og Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Emilía Örlygsdóttir emilia@frettabladid.is
og Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is ÍÞRÓTTIR: Henry Birgir Gunnarsson henry@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf.
RITSTJÓRAR: Jón Kaldal jk@frettabladid.is og Þorsteinn Pálsson thorsteinn@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI:
Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is. Fréttablaðið kemur út í 103.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili
á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur
sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
Hjá Símanum starfar gott fólk sem veitir prýðilega þjónustu
og leggur sig fram við að hjálpa
okkur kúnnunum. Og sjónvarps-
þjónusta Símans hefur að minnsta
kosti séð til þess að maður getur
horft á alvöru-Taggart í danska
sjónvarpinu á miðvikudagskvöld-
um og alvöru tónlistarþætti í
norska sjónvarpinu á sunnudags-
kvöldum – og þar fram eftir göt-
unum. Prýðisfyrirtæki. En ætti
kannski aðeins að hugsa sinn gang
hvað auglýsingar varðar?
Einu sinni var Síminn ríkis-
fyrirtæki. Ég veit ekki hvað hann
er núna – einkafyrirtæki á fram-
færi ríkisins? Hann er að minnsta
kosti vafinn í bómull. Og hefur
kannski þess vegna ekki veitt því
athygli að nú er lengur ekki tími
til að bera sig borginmannlega.
Það er óviðkunnanlegt að láta
baula á sig úr bómull.
Bómull: Síminn er eitt af þess-
um Flokksfyrirtækjum Davíðs-
tímans sem við kvöddum end-
anlega í fyrradag með ræðu
mannsins sem kann ekki að gúgla.
Þetta er einhvers konar ríkis-
fyrirtæki að þykjast vera einka-
fyrirtæki. Einokunarfyrirtæki
í þykjustusamkeppni. Fyrirtæki
sem er meira og minna í áskrift
hjá okkur þó að svo eigi að heita
að málamyndasamkeppni ríki á
símamarkaði. Og rukkar okkur
um býsna hátt gjald fyrir þjón-
ustu sem enginn veit hvað kostar
fyrirtækið í raun og veru. Mála-
myndasamkeppnin felst í því að
tvö önnur símafyrirtæki leitast
við að ná einhverri markaðshlut-
deild, og sökum þess – eins og við
þekkjum svo vel – að hinir svo-
kölluðu samkeppnisaðilar bjóða
allir upp á sama verðið þá snýst
allt um ímynd, auglýsingar, til-
raunir til að þyrla upp ryki með
sláandi tilboðum sem núlluð eru
út einhvers staðar annars staðar.
Gott og vel. Þetta þekkjum við.
Svona er þetta. En er ekki samt
óþarfi að hafa auglýsingarnar
frá þessu fyrirtæki alveg svona
bjálfalegar? Það er vissulega
leiðinlegt að horfa á leiðinlegt
sjónvarpsefni en er nokkuð leið-
inlegra en leiðinleg sjónvarpsaug-
lýsing? Það eina sem gæti verið
leiðinlegra en leiðinleg sjónvarps-
auglýsing er leiðinleg auglýsing í
annað sinn. Um þriðja sinn er ekki
að ræða þökk sé fjarstýringunni.
Um hríð hefur dunið á lands-
mönnum auglýsing sem er lang-
dregnari en Tarkovskí-mynd – án
þess að gefa manni nokkuð eins
og þær gerðu þó ef maður gaf
sig þeim á vald. Þar má líta hóp
manna sem á árunum gátu sér
orð sem fréttamenn og fá nú að
endurlifa þá tíð á blaðamanna-
fundi þar sem sá góði þjóðleik-
ari Hilmir Snær þrástagast á
einhverju um símaþjónustu sem
því miður er ekki nokkur vegur
að muna því auglýsingin er svo
ævintýralega leiðinleg. Og var
víst ekki einu sinni satt. Þetta er
dæmigerð auglýsing frá drýldnu
stórfyrirtæki: löng, búraleg og
óhemju dýr. Það er í sjálfu sér
geysileg bjartsýni hjá auglýs-
ingagerðarmönnunum að ímynda
sér æsilegan blaðamannafund
sem hefði að geyma óvænt tíð-
indi um verðlagningu símaþjón-
ustu á Íslandi því að í þeim efnum
er ævinlega bara ein frétt: þetta
hækkar. Meðal annars til að
standa straum af svona auglýs-
ingum.
Og þó er þessi langa auglýs-
ing beinlínis góð skemmtun fyrir
alla fjölskylduna í samanburði við
fruntaskapinn sem Síminn lætur
sér sæma að bjóða okkur upp á í
útvarpi í tíma og ótíma, rétt eins
og enn sé árið 2006 og allir að far-
ast úr frekju. Þá þarf sá fíni þjóð-
lesari Guðni Kolbeinsson að lesa
upp ímyndaða sjónvarpsdagskrá
með öllu því efni sem þröngsýnir
strákar á auglýsingastofu geta
ímyndað sér að sé leiðinlegt áður
en sá lestur er snarlega rofinn og
okkur tilkynnt af rogginni röddu
að leiðinlegt sé að horfa á leiðin-
legt sjónvarp en hins vegar bjóði
Síminn upp á Skjá-bíó. Þar sem
við getum horft á amerískar bíó-
myndir. Þegar hlustað er eftir til-
skipunum Símans um það hvað sé
leiðinlegt má heyra að það eigi við
um allt sem ekki sé amerísk bíó-
mynd. Grænlensk mynd, ha ha ha.
Norsk mynd ha ha ha. Mynd um
afrískan strák HA HA HA.
Síminn gjörir heyrinkunnugt
að okkur beri að leiðast allt slíkt
– okkur beri að horfa á Batman.
Þar sem listrænn hátindur felst í
nýrri útfærslu á þeim endalausa
bílaeltingaleik sem amerískar bíó-
myndir hafa nú verið yfir þrjátíu
ár.
Um að gera að horfa á slíkt
fram að átján ára aldri, og síðan
af og til. Eftir það fer samt flesta
að langa að fá meiri fregnir af
mannlífinu og innsýn í sálirnar,
jafnvel eitthvað til að spegla sitt
eigið hlutskipti. Slíkt fáum við
ekki síst með því að horfa á efni
sem búið er til í skringilegum
og fjarlægum löndum á borð við
Grænland og Noreg – já og Ísland.
Stilling hf. • Sími 520 8000 • www.stilling.is • stilling@stilling.is
íðaboxSk
Pacific 600190 x 63 x 39 cm340 L54.900.-
Baulað úr bómull
UMRÆÐAN
Magnús Orri Schram skrifar um
heilsu
Ferðaþjónusta getur gegnt lykilhlutverki við endurreisn atvinnulífsins okkar.
Atvinnugreinin er atvinnu- og gjaldeyris-
skapandi. Hins vegar má búast við að hefð-
bundin ferðaþjónusta sé í vörn á heimsvísu
og því er mikilvægt að Ísland bregðist við
með einhverjum hætti. Innan ferðageirans
er horft til heilsutengdrar ferðaþjónustu. Almenning-
ur virðist síður vilja spara við sig er kemur að því að
sinna sjálfum sér, andlega sem líkamlega, hvort sem
er til heilsubótar eða í lækningaskyni.
Ísland á mikla möguleika á þessu sviði. Ímynd
Íslands er nátengd hreinleika náttúru og matvæla,
háum lífsgæðum og góðri heilbrigðisþjónustu. Öll
þessi hugtök eru mikilvæg í heilsutengdri ferða-
þjónustu, þar sem almenningur sækist eftir hollum
lífsháttum, tengslum við náttúru og að njóta fyrsta
flokks þjónustu hvort sem er á spítölum eða heilsu-
hælum.
Nýtum möguleika Íslands á sviði heilsutengdr-
ar ferðaþjónustu. Margar áhugaverðar hugmynd-
ir komu þar fram um hvernig Ísland ætti að sækja
fram í þessum geira. Hópurinn Vatnavinir rakti þar
t.d. möguleika okkar vegna einstæðrar bað-
menningar sem nær allt frá Bláa lóninu til
sundlauga og „villtra“ heitra lauga í náttúru
landsins. Kjartan Ragnarsson, frumkvöðull
af Vesturlandi, kynnti þar hugmynd sína að
„miðaldaböðum“ við Deildartunguhver sem
að einhverju leyti byggði nálgun sína á fornri
baðmenningu. Þá kynnti Berglind Ásgeirs-
dóttir, ráðuneytisstjóri heilbrigðisráðuneyt-
is, þá kosti sem íslenskt heilbrigðiskerfi býr
yfir og mætti nýta til hagsbóta fyrir ferða-
þjónustu í landinu. Ef við viljum byggja upp
gott atvinnulíf á Íslandi þýðir ekki fyrir okkur að
vera með stórar skyndilausnir. Margir og fjölbreytt-
ir sprotar leiða af sér miklu sterkari undirstöðu en
ef atvinnulífið þarf að treysta á eina atvinnugrein og
afurðaverð innan hennar.
Umræðan um heilsulandið Ísland sýnir að náttúra
landsins getur gegnt lykilhlutverki við uppbyggingu
atvinnulífs hér á landi. Að gæta að náttúru lands-
ins og ímynd þess er þannig stærsta hagsmuna-
mál þeirra sem vilja fjölga störfum á Íslandi. Það
er villandi nálgun að setja fjölgun starfa og vernd-
un umhverfisins upp sem tvo andstæða póla í stjórn-
málaumræðu.
Höfundur er frambjóðandi á lista Samfylkingar-
innar í Suðvesturkjördæmi.
Heilsulandið Ísland
MAGNÚS ORRI
SCHRAM
Afstæður sannleikur
Davíð Oddsson þótti spreng-
hlægilegur í ræðustól á landsfundi
Sjálfstæðisflokksins á laugardag.
Seðlabankastjórinn fyrrverandi
sakaði meðal annars „verklausa
minnihlutastjórnina“ sem nú er við
völd um að hafa þverbrotið allar
skráðar og óskráðar reglur og bitið
höfuðið af skömminni með því
að ráða norskan lausamann úr
Verkamannaflokknum sem
eftirmann sinn í bankanum,
mann „sem ekki nokkur
maður hafði heyrt minnst á.
Ekki einu sinni Google
sem þekkir þó marga“,
og uppskar hláturrokur
að launum.
Sé nafninu Svein
Harald Øygard slegið upp í téðu
leitarkerfi koma upp 17.800 niður-
stöður, og lítur því út fyrir að norski
lausamaðurinn og Google séu í
nánara sambandi en Davíð hélt fram.
Auðvitað er góðra uppistandara siður
að láta sannleikann ekki flækjast fyrir
góðri sögu, og það veit Davíð. En í
kjölfarið hafa einhverjir velt því fyrir
sér hvað fleira Davíð hefur sagt ósatt
um síðustu mánuði.
Pappírs-Dabbi
Í ræðu sinni vék Davíð einnig
orðum sínum að skýrslu
endurreisnarnefndar
flokksins, sem hann
sagði hrákasmíði. Hann
sagðist líka sjá eftir þeim
trjágróðri sem notaður var
í að prenta skýrsluna. Í
ljósi þessara óvæntu náttúruvernd-
arsjónarmiða velta gárungarnir fyrir
sér hvort Davíð sjái jafnmikið eftir
gróðrinum sem fór í að prenta öll
þau óteljandi minnisblöð og skýrslur
sem Davíð hefur vísað í að undan-
förnu, pappír sem virðist ekki vera til
nema í kolli hans sjálfs.
Klappedí klapp
Hvað sem öðru líður má ljóst vera
að Davíð Oddsson er langt því frá
hættur afskiptum af þjóðmálum.
Enda ekki nema von þegar hann,
sem óbreyttur flokksmað-
ur, fær betri viðtökur við
ræðum sínum en forystu-
menn flokksins. Og það fyrir
ræðu sem fæstir flokksmanna
virtust vera sammála.
kjartan@frettabladid.is
GUÐMUNDUR ANDRI THORSSON
Í DAG | Auglýsingar Símans
E
in helsta ástæða þess hversu vel einelti þreifst lengi í
skólum og á vinnustöðum er sú tilhneiging, ekki bara
fjöldans heldur einnig þeirra sem með valdið fara, að
leggjast á sveif með hinum sterkari í stað þess að snú-
ast til varnar fyrir þann sem á undir högg að sækja.
Sem betur fer hefur orðið vakning á þessu sviði og í það
minnsta má vona að einelti þrífist ekki með sama hætti og var
bara fyrir fáeinum árum og að áfram muni úr því draga.
Þeir sem stjórna skólum og leikskólum eru sem betur fer all-
flestir vakandi fyrir því hlutverki sínu að standa vörð um þá
einstaklinga sem þeim hefur verið trúað fyrir. Þó eru á þessu
undantekningar sem birst hafa dæmi um síðustu vikur.
Á dögunum virtist leikskólastjóri í Reykjavík telja að hlut-
verk hans væri fremur að standa vörð um réttindi og kjör
starfsmanns síns en barns, nemanda við leikskólann, sem þessi
starfsmaður hafði slegið til, jafnvel oftar en einu sinni. Leik-
skólastjórinn fékk stuðning baklands síns, Leikskólasviðs borg-
arinnar. Það var ekki fyrr en málið komst á borð borgarstjór-
ans í Reykjavík að starfsmaðurinn var leystur frá störfum, að
hagsmunir og öryggi leikskólabarnsins voru hafðir í fyrirrúmi
en ekki kjaramál starfsmannsins brotlega.
Í framhaldsskóla á Suðurlandi var 16 ára piltur barinn af
skólabræðrum sínum í upphafi árs. Sömu gerendur voru nýlega
dæmdir fyrir líkamsárás á annan pilt. Ofbeldismennirnir tveir
stunda enn nám við skólann. Enn er taumur hins sterkari dreg-
inn og aftur fær skólastjórinn stuðning baklandsins, í þessu
tilviki menntamálaráðuneytisins. Og það er ekki fyrr en málið
er komið á borð ráðherrans sjálfs að skólastjórinn er hvattur til
að endurskoða ákvörðun sína.
Í síðustu viku var framhaldsskólakennari dæmdur fyrir að
hafa haft í fórum sínum barnaklám. Eftir að dómur var fallinn
mætti kennarinn til sinna starfa eins og ekkert hefði í skorist.
Að vísu beindist ofbeldið sem kennarinn var dæmdur fyrir ekki
að nemendunum hans beint. Ljóst hlýtur þó að vera að aldrei á
að bjóða táningum upp á kennslu manns sem haldinn er barna-
girnd. Því hefði maðurinn vitanlega átt að víkja úr starfi sínu
um leið og rannsókn hófst.
Skilaboðin sem framannefndir skólastjórnendur senda nem-
endum sínum er að ofbeldi sé liðið innan skólans, að litið sé á
það sem tiltölulega léttvæga yfirsjón að leggja hendur á barn,
að ganga í skrokk á unglingi og horfa á klámfengnar myndir
af börnum; að nemendurnir beri sjálfir ábyrgð á því að verjast
ofbeldinu en skólinn gegni þar ekki hlutverki.
Ekki má gleyma því að allir eiga rétt á uppreisn æru og að
bæta fyrir brot sín. Það verður þó að gerast á öðrum stað og á
öðrum tíma.
Sem betur fer eru langflestir skólastjórnendur á öllum skóla-
stigum algerlega meðvitaðir um ábyrgð sína gagnvart skjól-
stæðingum sínum, nemendunum. Hér er um undantekninga-
dæmi að ræða. Þetta eru þó undantekningar sem aldrei ættu
að eiga sér stað.
Ábyrgð á börnum og ungmennum má ekki bregðast.
Sá er hlífa skyldi
STEINUNN STEFÁNSDÓTTIR SKRIFAR