Lesbók Morgunblaðsins - 02.09.2006, Page 8

8 LAUGARDAGUR 2. SEPTEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
lesbók
Þ
að er rafmagn í lofti á Listasafni
Reykjavíkur rétt fyrir opnun sýning-
arinnar Pakkhús postulanna en spenn-
an er að umbreytast í list. Unnar Örn,
ritstjóri segir í sýningarskrá: „Okkur
langaði að safnið yrði eins og raf-
magnstafla þar sem rafmagnið er listin
og listin rafmagnið sem allt knýr...
ljósavél til að lýsa upp hausinn... við vildum samt ekki týna
traustinu sem fólk ber til stofnunarinnar... að öryggið
springi ekki í allri listaspennunni... hljómar kannski eins
og uppskrift að safni sem aðeins getur orðið til með orð-
um, á blaði eða inni í hausnum á manni...“ Hljómar
kannski þannig, og eins og tónlist, en eitthvað hefur líka
raunverulega átt sér stað í rýminu. Pakkhús postulanna
opnaði upp á gátt í gærkvöldi. Sýningin á að vera vendi-
punktur í safnastefnu Listasafns Reykjavíkur og lýsa leið-
ina fram á við, opna fyrir annars konar sýn á safnið og list-
heiminn. Það eru ellefu listamenn sem sýna í öllu safninu,
nema Erró-hluta þess, uppi og niðri og á göngunum, Ásdís
Sif Gunnarsdóttir, Björk Guðnadóttir, Davíð Örn Hall-
dórsson, Helgi Þórsson, Hrafnhildur Arnardóttir, a.k.a.
Shoplifter, Ingibjörg Magnadóttir, Kristín Eiríksdóttir,
Magnús Árnason, Ragnar Kjartansson, Sigga Björg Sig-
urðardóttir og Sirra Sigrún Sigurðardóttir.
Sýningarstjórar eru tveir ungir listamenn, þeir Huginn
Þór Arason og Daníel Björnsson, en þeir hafa espað lista-
mennina upp og verið eins og straumbreytar og milli-
stykki í samskiptum safnstjórnar og listamanna und-
anfarna níu mánuði. Stjórnun þeirra hefur öll verið hin
óvenjulegasta miðað við stjórnunarstaðla ríkisins og hefur
meðal annars snúist um að innlima alla í aðlögunarferlið
og að virkja vandræðaganginn sem óhjákvæmilega hlýtur
að koma upp í ferðalagi frá grasrót til opinbers rýmis.
Þegar allt var að bresta á voru þeir iðnir en rólegir og
fannst spennan og steypuskjálftinn vera í góðum takti. Og
það er ekki einungis verið að taka safnið traustataki og
fylla það af list, heldur jafnframt verið að breyta safn-
umgerðinni og arkítektúr hússins tímabundið. Tvær ung-
ar konur, hönnuðir, voru fengnar til verksins, þær Guð-
finna Mjöll Magnúsdóttir og Brynhildur Pálsdóttir. Þeim
fannst safnið vera vandræðalegt og kalt í viðmóti og
reyndu að gera samskipti safnsins við gesti sína hlýlegri
með því að útvíkka anddyrið út á götuna með gulu segli.
Þær vildu gera inngönguna á safnið að undirbúningi fyrir
umbreytingu áhorfandans og gera hann í stakk búinn að
taka á móti listinni. Þær breyttu líka anddyrinu í opið
þátttökurými þar sem menn geta sest í samræðusæti og
rætt um lífið og listina eins og í heita pottinum! Breyting-
arnar gera Hafnarhúsið að Pakkhúsi postulanna og gestir
eru boðnir velkomnir inn í einhverskonar samvaxið líf-
kerfi, samvaxin hús: Pakkhús postulanna og Hafnarhús
Listasafns Reykjavíkur, á mörkum tilraunarýmis og op-
inbers og metnaðarfulls sýningarstaðar. Það er boðið upp
í dans á gráu svæði.
Gaman og gjörningur
Á opnun er gaman og gjörningur: Lekandi leikhús Ingi-
bjargar Magnadóttur og Kristínar Eiríksdóttur sem
frömdu undirvitundargjörning ásamt Ófeigi Sigurðssyni
skáldi sem lék risadómara, G. Pétur Matthíassyni þing-
fréttamanni sem lék fréttamann, Halldóri Ásgeirssyni
myndlistarmanni sem lék Freud, Steinunni Guðlaugs-
dóttur fyrrum kaupmanni sem lék konu sem mætir skáldi,
Guðrúnu Evu Mínervudóttur rithöfundi sem lék skáldið,
Kristínu Ómarsdóttur skáldkonu sem lék undirvitundina
og Laufeyju Elíasdóttur leiklistarnema sem lék túlk. Ingi-
björg Magnadóttir lék síðan Listina og Kristín Eiríks-
dóttir batik-konu frá árinu 30875.
Á sýningunni kemur út sýningarskrá eða Póst postilla:
Pakkhúslestrabók/Hafnarhúslestrabók, en hún inniheldur
samræður við listamennina sem var boðið upp í spjall með
hendi ritstjórnar sem hafði með bréfaskriftum sín á milli
undirbúið jarðveginn og opnað nokkrar gáttir inn að óviss-
unni. Og í samræðunni var veitt úr þeirri und sem er opin í
listamönnum rétt áður en verkin eru sett upp, áður en
verkin eru búin til með höndunum. Í ritstjórn voru Unnar
Örn J. Auðarsson, Oddný Eir Ævarsdóttir og Guðmundur
Oddur Magnússon en Ármann Agnarsson sá um hönnun
bókarinnar og tók jafnframt virkan þátt í samræðuferli
sýningar og útgáfu. Í bókinni eru ekki bara viðtöl við lista-
menn og hönnuði húss og skrár, heldur líka við safnstjór-
ann nýja Hafþór Yngvason, sýningarstjórann Fee Quay,
kynningarstjórann Soffíu Karlsdóttur og fræðslustjórann
Ólöfu K. Sigurðardóttur. Í þessari hér grein langar mig til
að gægjast inn í sýningarbókina, en í henni er gerð tilraun
til að byggja brú, enn eina ferðina, á milli myndlistar og
orða, myndlistar og samræðu. En líka á milli stofnunar á
opinberum vettvangi og óorðaðra innri rýma listarinnar.
Samræðan í bókinni snýst kannski ekki um neitt nema
tenginguna sjálfa, brúna. En menn mæta aldrei algerlega
tómhentir á umræðufund. Það sem listamenn komu með á
fundinn var hugmynda- og rannsóknarvinna um verkin
sín, auk þrárinnar til að tengja við eitthvað annað. Safn-
stjórn mætti með safnið á herðunum en höfuð út að hafinu.
Og það sem liggur undir í öllu ferlinu eru væntingarnar.
Verður þetta sú sýning sem vænst er? Og hvers er vænst
af sýningu sem ætlaði að taka húsið yfir og fékk til þess
opinbert leyfi. Hvers konar yfirtaka eða andóf er það?
Grípum niður í orðum Soffíu Karlsdóttur kynningarfull-
trúa safnsins: „Huginn/Daníel: Þú ert þá að horfa fram í
tímann, til langframa? Soffía: Ég er að horfa til framtíðar.
Já, og ég vona að þessi sýning verði einskonar varða í
myndlistarsögunni. Miðað við þær sýningar sem ég hef
komið að, og þær eru ófáar, þá stendur þessi upp úr. Ég
man ekki eftir neinni sýningu sem hefur umturnað safninu
svona gersamlega og allri starfseminni.
Huginn/Daníel: Við sem skriðum bara eins og sýklar
inn á þetta safn og höfum enga heildarsýn á það sem er að
gerast.
Soffía: Það er allavega skýrt í mínum huga að það hefur
engin sýning verið tekin svona langt.
Huginn/Daníel: Það er svo skrýtin upplifun að vera í
þessu völundarhúsi, en eins og í öllum völundarhúsum þá
lærir maður að rata.
Hvort umhverfið er að aðlagast manni, eða maður því,
er gáta.
Oddný: Á tímabili vorum við orðin svo upptekin af þeirri
hugmynd að eftir allt saman yrði þetta flopp og þótt þetta
ferli innan í kerfinu sé búið að vera rosalega lærdómsríkt
og mikil upplifun fyrir alla sem hafa tekið þátt í því, þá
nær það ekki endilega að smita út frá sér til áhorfandans.
Huginn/Daníel: Andvana fæðing? Soffía: Ég hef alveg
fengið mín óttaköst út af þeim möguleika að þetta verði
bara eitthvað sem
hef samt trú á að þ
Huginn/Daníel:
umræðu, eða vona
Listamenn brug
sýninguna með mi
nokkra þeirra. Dav
leikann á mishepp
ar:
„Eftir að hafa te
finnst mér það ein
taka hér sem er hv
ingar. Allir eru að
verður þetta bara
andi við verkefnið,
irfram. Það kemur
veru okkar Siggu í
saman frásögn og
Björk Guðnadót
„Það er alveg ótrú
hús til að vinna inn
að panta hjá mann
tekin mikil áhætta
alltaf haft áhuga á
með hana...“
Ásdís Sif svarar
ekki leiðinlegt ef s
fyndist það alveg h
geti orðið! Ég er a
Það er enginn í nei
eina sem gæti mish
vera bestur!“
Samkvæmt orðu
Postular óvissunna
í pakkhúsi samræð
Pakkhús postulanna nefnist opnunarsýning fyrsta
starfsárs Listasafns Reykjavíkur undir listrænni for-
stöðu Hafþórs Yngvasonar en sýningin hefst í Hafn-
arhúsinu í dag. Sýningarstjórar eru tveir ungir lista-
menn, þeir Huginn Þór Arason og Daníel Björnsson, en
þeir hafa espað listamennina sem þátt taka upp og verið
eins og straumbreytar og millistykki í samskiptum safn-
stjórnar og listamanna undanfarna níu mánuði.
Eftir Oddnýju Eiri Ævarsdóttur
oddnyeir@gmail.com
Daníel Björnsson og Huginn Þór Arason „Stjórnun þeirra hefur öll verið hin óvenjulegasta miðað við stjórnunarstaðla ríkisins og hefur me
kvæmilega hlýtur að koma upp í ferðalagi frá grasrót til opinbers rýmis. Þegar allt var að bresta á voru þeir iðnir en rólegir og fannst spenn
Ilmprufa úr undirbúningsferli
sýningarinnar Pakkhús postulanna
í Listasafni Reykjavíkur »Ásdís Sif Gunnarsdóttir, Björk Guðnadóttir,Davíð Örn Halldórsson, Helgi Þórsson, Hrafn-
hildur Arnardóttir, a.k.a. Shoplifter, Ingibjörg
Magnadóttir, Kristín Eiríksdóttir, Magnús Árna-
son, Ragnar Kjartansson og Sigga Björg Sigurð-
ardóttir og Sirra Sigrún Sigurðardóttir.
SÝNENDUR