Lesbók Morgunblaðsins - 02.09.2006, Qupperneq 9

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 2. SEPTEMBER 2006 9
fólki finnist hafa verið gert áður. En ég
þetta eigi eftir að hreyfa við fólki.
Það á allavega eftir að skapa einhverja
andi allavega það.“
gðust við þessari pressu um tímamóta-
iklu æðruleysi. Grípum niður í spjalli við
víð Örn segir aðspurður um mögu-
nun og um samstarf þeirra Siggu Bjarg-
ekið þátt í fjölda samsýninga áður, þá
mitt vera þessi áhætta sem verið er að
vað áhugaverðasti þáttur þessarar sýn-
leggja allt undir, mannorð og smekk svo
Floppið stóra! ...Það sem er svo spenn-
, er að það skuli ekki vera fullmótað fyr-
r til dæmis ekki í ljós fyrr en með sam-
í safninu hvort okkur tekst að skapa
spinna inn í rýmið.“
ttir segir, spurð um þetta óvissuástand:
úlega gaman að fá að koma inn í þetta
n í það svona frjálst, því það er ekki verið
ni neitt ákveðið verk. Það er auðvitað
a og tekinn sjens á klúðri... En ég hef
stemningu sem er brothætt og vinn
r þegar hún er spurð hvort henni fyndist
ýningin yrði misheppnuð: „Jú, mér
hræðilegt en ég bara trúi ekki að það
lveg viss um að þetta verður rosa fínt.
inni samkeppni og það er svo fínt. Það
heppnast væri tilraun einhvers til að
um safnstjórans, þá markast hin nýja
sýningarstefna ekki síst af löngun til að opna umræðu og
hlúa að samræðu á samtímavettvangi myndlistarinnar.
Hafþór sagði meðal annars þetta um samræðuna, sýn-
inguna og sýnina: „Já, þetta gengur allt út á traustið og
sjálfstraustið. Sókrates átti í samræðum við samferðafólk
sitt í trausti þess að það væri fullkomlega hreinskilið í
svörum sínum og hann sjálfur lagði ekki traust sitt á neitt
nema samræðuna sjálfa. Þótt ég hafi ekki átt í beinum
samræðum við listamennina sem sýna í Pakkhúsinu, þá
treysti ég því að það sé í gangi samræða á milli þeirra og
safnsins. Og ef þú ætlar að gera sýningu um list í samtím-
anum þá verður þú líka að treysta því að listamennirnir
sem í hlut eiga séu verðugir fulltrúar samtímalistarinnar.
Að treysta því að þeir séu á einhvern hátt að fást við sam-
tímann. Og listamennirnir þurfa sömuleiðis að starfa í
trausti þess að þeir séu að tjá samtíma sinn með einhverju
móti.“
Postilla: Þú lýsir listamanninum sem sönnum fulltrúa
og mér finnst það koma heim og saman við hugmyndina
um postulann sem þann sem hefur einhverja sýn að miðla
til annarra. En hvaða sýn er á sýningunni? Samtímans eða
sýn á samtímann? Þú ert postuli því þú hefur þína tilteknu
sýn, þú ræðir við sýningarstjórana sem eru líka postular
sem ræða við listamennina og biðja þá um að koma inn
með sína sýn. Hvaða sýn er þetta þá?
Hafþór: „Ég held að punkturinn sé sá að við erum öll
postular en það er ekkert guðspjall! Við erum ekki að
reyna að breiða út guðspjallið en við erum hins vegar að
vekja athygli á tilteknum postulum.“
ar
ðu
Morgunblaðið/Ásdís
eðal annars snúist um að innlima alla í aðlögunarferlið og að virkja vandræðaganginn sem óhjá-
nan og steypuskjálftinn vera í góðum takti. “
Höfundur er heimspekingur í ReykjavíkurAkademíu,
rithöfundur og ritstjóri Póst-postillu.
Ímyndið ykkur Beuys útskýra listina fyrir dauðum héra. Í Hómerskviðum er talað um spá-manninn sem enginn hlustar á – sjáandann. Erfiðið felst í að koma mikilvægum sannleikatil skila, miðla án þess að mæta útúrsnúningum og stimplunum. Hvernig fer maður t.d. aðþví að útskýra fullnægingu fyrir þeim, sem aldrei hefur fengið hana? Eða andlega vakn-
ingu? Það gæti reynst þrautin þyngri einmitt vegna þeirrar mótsagnar að enginn sannleikur
virðist skipta máli, nema sá sem maður finnur sjálfur. Sannfæring er smitandi og kertaljós tap-
ar engri orku ef annað kerti fæst tendrað af því og ótrúlega margt upplifum við svo sannarlega
sameiginlega. En fáir hafa í raun hugrekki til þess að segja það sem skiptir máli. Það góða við
sannleikann er að hann þarf ekki að leggja á minnið. Hann er orðaður, settur í mynd, hljóð eða
annan farveg. Þá sem það gera köllum við listamenn, postula, ljósmiðla (Goddur, úr Húskveðju
Póst postillu, s. 124).
En hvað segja þá listamennirnir um postula-hlutverkið? Það er ekki hægt að fara langt út í þá
sálma hér en ég leyfi mér að taka glefsur úr samræðunni við listamennina þótt í raun sé ófor-
svaranlegt að taka orð svoleiðis úr samhengi. Sirra segir aðspurð um postulaelementið í list-
heiminum: „Ég held að þetta sé meðal annars það sem maður hefur verið að vinna með síðustu
árin í galleríi Kling og Bang og í hópaflinu í Klink og Bank. Ég held að sé eitthvað postuladæmi
í gangi þar. Maður finnur fyrir sameiginlegum anda hjá fullt af fólki og trú á að þetta sé nauð-
synlegt starf sem þeir eru að sinna. Þótt allir séu svo bara að trítla í sitthvora áttina, þá er þarna
einhver sterk sameiginleg orka.“
Og Ragnar svarar því til þegar hann er spurður hvort hann líti á sig sem postula og um tengsl
hans við Hitler, en hann sýnir rúst af leikhús-stúku Hitlers á sýningunni: „Nei, alls ekki en það
er eitthvað í þessu með viðkvæma listamanninn sem gerist postuli, sem heillar mig. Hvað hann
er í raun hættulegur en samt heillandi... Hitler er tákngervingur listamanns sem langar að
miðla einhverri sýn en misheppnast það eins mikið og mögulegt er! ... Ég myndi aldrei geta ver-
ið Hitler, í alvöru...Því ef það er eitthvað sem ég trúi á þá er það mannkærleikur!“
Hrafnhildur, öðru nafni Shoplifter, svarar þegar hún er spurð hvernig hún upplifi vænting-
arnar til þessarar sýningar og til sín sem postula hennar: „Ég bara upplifi það ekki. Ég tek mig
alveg alvarlega og mjög alvarlega sem listamann en ég vil alls ekki taka mig hátíðlega. Eru ekki
allar sýningar að reyna að taka einhvern púls? Síðan verður bara að líta aftur til að sjá hversu
raunsætt það var. En það er mikilvægt að fá að sjá ólíkar kryddblöndur og útgangspunkta hjá
ólíku fólki. Ég hef ekki löngun til að trúa á eina og óhagganlega niðurstöðu heldur flæði og sí-
breytileika veruleikans.“
Það mætti lengi halda áfram að taka sýni úr hinu síbreytilega flæði sem hefur átt sér stað við
undirbúning sýningarinnar Pakkhús postulanna og sem mun halda áfram út sýningartímann
með gjörningadagskrá, leiðsögnum listamanna, áframhaldandi samræðu á málþingi o.s.frv. Ég
lýk póst-póst-postillulestri á lýsingu sýningarstjóra Hugins á sýningarferlinu: „Þetta er allt
brjálaður vandræðagangur en samt er eitthvað ógeðslega fallegt í gangi.
Að vera vandræðalegur yfir einhverju sem maður er að gera í einrúmi og roðnar jafnvel yfir
því en vill samt senda það áfram... Vandræðagangurinn er svo stór partur af sköpunarferlinu
yfir höfuð held ég, vandræðagangurinn yfir því að finna eitthvað, yfir að týna því, finna það aft-
ur, reyna að halda utan um það og fylgja öllu heim.“ Senda það svo áfram út í óvissuna!
Postula-
hlutverkið
Morgunblaðið/Ásdís
Í pakkhúsinu Það er boðið upp í dans á gráu svæði. Verk eftir Ásdísi Sif Gunnarsdóttur.
Hitler „Hitler er tákngervingur listamanns sem langar að miðla einhverri sýn en misheppnast
það eins mikið og mögulegt er!“ segir Ragnar Kjartansson um verk sitt Hitler.