Morgunblaðið - 25.06.2006, Qupperneq 14

14 SUNNUDAGUR 25. JÚNÍ 2006 MORGUNBLAÐIÐ
þrátt fyrir hátt gengi dollars, þannig að það
verður einnig að leita skýringa á því hvers
vegna svo lítið var keypt inn frá Bandaríkj-
unum hjá Baugi.“
Jón Gerald segir að hann hafi eytt gífurlegri
orku, tíma og peningum í það á árunum 2000
og 2001, að reyna að fá Baugsmenn til að
standa við gerða samninga. Þeir hafi verið al-
gerir sérfræðingar í að vísa hver á annan.
Enginn hafi viljað axla ábyrgð á því hvernig
málum var komið. „Ég flaug margsinnis til Ís-
lands á þessum árum, fór yfir málin með Jóni
Ásgeiri og Tryggva, með verslunar- og inn-
kaupastjórum og sendi, ég veit ekki hvað
marga tölvupósta, þar sem ég lýsti ástandinu
og kallaði eftir samningsefndum. Allt án ár-
angurs.
Til að byrja með voru samskiptin ávallt á
milli mín og Jóns Ásgeirs. Á árinu 2000 er Jón
Ásgeir meira og minna búinn að firra sig allri
ábyrgð af viðskiptum við Nordica og búinn að
koma samskiptunum yfir á Tryggva Jónsson.
Snemma árs 2002 fer Tryggvi svo sömu leið og
Jón Ásgeir, firrir sig allri ábyrgð og vísar á
Árna Pétur Jónsson hjá Aðföngum og svo
benda þeir alltaf hver á annan og enginn veit
hvar ábyrgðin liggur. Heldur þú að þetta sé
einhver hemja?“
Árshátíð aðstoðarforstjóra
„Á þessum tíma eru þeir Jón Ásgeir og
Tryggvi tíðir gestir hér á Flórída. Þeir komu
hingað með fjöldann allan af viðskiptamönnum
sínum. Þá var báturinn kominn í spilið og þeir
þurftu á mér að halda til þess að aðstoða við
móttöku viðskiptamannanna, sem þáðu partí-
boðin um borð í Thee Viking. Þeir komu hing-
að með bankastjórnendur, bæði frá Íslands-
banka og KB banka, stórlaxa úr viðskiptalífinu
og stjórnendur lífeyrissjóða svo dæmi séu
nefnd. Það fer ekkert á milli mála, að þetta var
aðferð Jóns Ásgeirs til þess að ná til þessara
manna, svo hann gæti nýtt sér þá, í viðskiptum
heima á Íslandi.
Um borð í bátnum var ástundaður lífsstíll,
sem fæstir þekkja, sem betur fer og þar bund-
ust menn órjúfanlegum böndum. Svo annars
vegar var ég á útopnu að aðstoða þá við partí-
höld og hins vegar var ég stöðugt að þrýsta á
um efndir á viðskiptasamningum.“
Jón Gerald sýnir mér tölvupóst og segir:
„Þennan tölvupóst fékk ég frá Tryggva
Jónssyni í maí 2001. Hann var jafnframt send-
ur til þeirra Jóns Ásgeirs Jóhannessonar, for-
stjóra Baugs, Hreiðars Más Sigurðssonar, for-
stjóra KB banka, Bjarna Ármannssonar,
forstjóra Íslandsbanka, Þorsteins M. Jóns-
sonar, forstjóra Vífilfells, Sigurðar Ein-
arssonar, starfandi stjórnarformanns KB
banka og Þórðar Más Jóhannessonar, for-
stjóra Straums fjárfestingarbanka. Tryggvi
kallaði þennan tölvupóst árshátíð aðstoðarfor-
stjóra. Þar skrifar hann:
„Nú er skipulagning árshátíðar aðstoðarfor-
stjóra komin í fullan gang. Sem fyrr verður
um tímamótaviðburð að ræða. Að vanda er
helstu aðstoðarforstjórum boðið á árshátíðina,
en það eru aðeins tveir sem flokkast undir það,
ásamt nokkrum wanna-be-aðstoðarfor-
stjórum. Dagskráin er í stórum dráttum þann-
ig. Flogið verður til Miami miðvikudaginn 25.
júlí og til baka sunnudaginn 29. júlí. Aðrir dag-
skrárliðir eru trúnaðarmál. Þó verður boðið
upp á símahvíld, þ.e.a.s. maður hallar höfðinu
fram og hvílir sig frá símanum á leiðinni frá
Baltimore til Miami. Aðeins flugdólgum verð-
ur heimil þátttaka. Aðrir svokallaðir Stór-
templarar eru beðnir um að halda sig heima
við og reyta arfa í garðinum heima hjá sér.
Taka frá dagana strax og láta vita um þátt-
töku. Kveðja Tryggvi Jónsson.“
Jón Gerald segir að þessi tölvupóstur sé
bara eitt lítið dæmi um það hvernig Baugs-
menn notuðu bátinn.
Rétt er að geta þess hér, að í þessa sérstöku
ferð fóru ekki þeir Bjarni Ármannsson, for-
stjóri Íslandsbanka (Glitnis) og Þórður Már
Jóhannesson, þá forstjóri Straums.
Varð stöðugt þykkjuþyngri
Jón Gerald segist stöðugt hafa orðið
þykkjuþyngri vegna samskiptanna við þá Jón
Ásgeir og Tryggva. Hann hafi talað svo ótrú-
lega lengi fyrir daufum eyrum. Hann rifjar
upp að í janúarlok 2002 hafi Jón Ásgeir hringt
í sig, en þá hafði hann án árangurs reynt að ná
eyrum Jóns Ásgeirs svo mánuðum skipti. „Jón
Ásgeir segist ætla að halda stefnumót-
unarfund á Miami, hann sé að koma með hóp
manna og spyr hvort báturinn verði ekki til
reiðu og hvort við getum ekki farið með þetta
fólk út á bátnum. Ég segi að það verði í lagi.
Þeir komu svo hingað niður eftir um mán-
aðamótin og við fórum út á bátnum. Ég var
þegar hér var komið sögu svo ósáttur við Jón
Ásgeir að ég yrti ekki á hann. Með honum í
þessari ferð voru Tryggvi Jónsson, Hreiðar
Már Sigurðsson, Jim Schafer og hópur lög-
fræðinga frá New York. Þegar við komum til
baka úr bátsferðinni, þá stoppa ég Tryggva og
segi: „Tryggvi, þetta gengur ekki lengur. Ég
er búinn að fá mig fullsaddan af þessum sam-
skiptum við ykkur og á þessari framkomu
ykkar.“ Hann segist vilja hitta mig á hótelinu
þar sem þeir gistu daginn eftir.
Ég hitti Tryggva á hótelinu daginn eftir og
þegar hann sér mig koma, tekur hann upp
símann og hringir. Rétt á eftir kemur Jón Ás-
geir labbandi inn frá sundlauginni og ég virði
hann ekki viðlits. Ég fer í gegnum allt bók-
haldið og uppgjörið með Tryggva og geri hon-
um grein fyrir því að ég sé búinn að fá nóg.
Þeir þurfi einfaldlega að klára sín mál gagn-
vart mér, því ég nenni ekki lengur að eiga
samskipti við þá. Að fundi loknum stendur
Tryggvi á fætur, tekur í höndina á mér og seg-
ir „Jón, hafðu ekki áhyggjur af þessu. Við
klárum þetta í vikunni.“ Ég svara: „OK
Tryggvi, gott mál,“ og labba út.
Þegar ég er kominn út úr anddyri hótelsins,
þá er bankað í öxl mér og ég sný mér við og sé
að þar er kominn Jón Ásgeir. Hann réttir fram
höndina og segir: „Jón, fyrirgefðu. Við klárum
þetta í vikunni.“ Ég svara: „Gott Jón. Ég er
ánægður að heyra það,“ og fer.
Þegar ég er að setjast inn í bílinn minn fyrir
utan hótelið kallar Tryggvi í mig og segist hafa
gleymt að nefna það við mig, að hann væri bú-
inn að panta fund með lögmanni á Miami og
biður mig að hringja í Jóhönnu konu mína og
biðja hana að koma með mér á fundinn. Ég
spurði um hvað hann væri að tala, en hann
sagðist vilja ræða efni málsins hjá lögfræð-
ingnum.
Þegar við mættum á fundinn hjá lögmann-
inum var Tryggvi þar. Hann segir okkur að
hann hafi ráðið þennan lögmann til þess að sjá
um að færa skráninguna á bátnum okkar,
Thee Viking, yfir á félag í eigu þeirra feðga Jó-
hannesar og Jóns Ásgeirs, Miramar, sem
skrásett er á Bahamaeyjum. Félagið höfðu
þeir feðgar stofnað árið 2000 og ástæða þess
að ég vissi af því var einfaldlega sú, að þeir
fengu mig til þess að kaupa flugmiðana fyrir
þá Tryggva, Jón Ásgeir og Jóhannes, til Ba-
hamaeyja, með kreditkorti míns fyrirtækis,
Nordica. Þeir fóru sérstaka ferð til Bahama-
eyja á fund KPMG, til þess að stofna félagið
Miramar. Þessi ferð þeirra var svo mikið
leyndarmál að enginn mátti vita af henni. Því
var ég fenginn til þess að kaupa farmiðana og
senda svo bara reikning heim til Íslands vegna
ferðakostnaðar og Baugur greiddi.“
Þetta var klárlega hótun
– Þú hefur alltaf sagt að þú hafir átt bátinn í
félagi við þá feðga, en þeir hafa reyndar haldið
því fram að þeir ættu ekkert í bátnum. Ertu að
segja, að þeir hafi ætlað að færa skrásetn-
inguna á bátnum, sem þú áttir að minnsta
kosti þriðjung í, yfir í félag sem var bara í
þeirra eigu?
„Já, ég er að segja það. Ég var mjög ósáttur
við þessar hugmyndir, enda hafði Baugur
staðið straum af öllum kostnaði sem féll á þá
feðga vegna Thee Viking frá árinu 1999 til árs-
ins 2002. Ég sagði við Tryggva að þetta kæmi
ekki til greina hvað mig varðaði. Í fyrsta lagi
þyrftu þeir hjá Baugi að ganga frá óupp-
gerðum málum við Nordica og gera upp við
mig, það sem þeir skulduðu mér, en það var þá
um 350 þúsund dollarar. Að því búnu þyrftu
þeir að taka yfir lánið sem hvíldi á bátnum og
ég var persónulega ábyrgur fyrir. Þá fyrst
gætu þeir keypt út minn hlut í bátnum og hirt
hann við svo búið. Eftir þetta stóð ég á fætur
og við Jóhanna gengum út.
Í framhaldi af þessum makalausa fundi kom
hinn frægi tölvupóstur frá Jóni Ásgeiri, 2.
febrúar 2002, þar sem hann segir að engar
greiðslur muni berast Nordica fyrr en að ég sé
búinn að ganga frá Thee Viking-málinu við
Tryggva Jónsson. Þetta var klárlega hótun,
þar sem mér var stillt upp við vegg. Ég var bú-
inn að standa við allar mínar skuldbindingar,
gera allt sem ég hafði lofað þeim að gera, en
þeir höfðu svikið mig allan tímann. Hvers kon-
ar dómgreindarleysi var það eiginlega, að láta
sér detta í hug, að ég léti það yfir mig ganga,
að færa bátinn yfir í félag í þeirra eigu og að
ég ætti síðan bara að treysta því að þeir tækju
yfir lánið á bátnum, sem ég persónulega var
ábyrgur fyrir? Við erum ekki að tala um neina
smápeninga, því lánið á bátnum var yfir hálf
milljón dollara.“
Jón Gerald segir að í framhaldi af fram-
kvæmdastjórnarfundi hjá Baugi í febrúar 2002
hafi hann fengið tölvupóst frá Árna Pétri
Jónssyni, hinn 1. mars. Þar segir Árni Pétur
m.a.: „Matvörusviðið mun ekki greiða neitt
„aukalega“ vegna síðasta árs. Um efndir á
meintum loforðum verður Jón Gerald að eiga
við Tryggva Jónsson. Ekki verður lofað nein-
um viðskiptum fyrir árið 2002 en unnið verði á
15% þóknun fyrir þau viðskipti sem eiga sér
stað eftir 1. mars 2002. Unnið verði að því að
koma á beinum samböndum við birgja í USA.
Lagt er til við Jón Gerald að hann loki vöru-
húsinu sem fyrst, það er þó auðvitað hans
mál (leturbreyting blaðamanns). Farið verði í
viðræður við Jón Gerald um greiðslu fyrir að
koma vörumerkjunum yfir til Baugs, hugs-
anleg kaup á merkingartækjum og sá mögu-
leiki skoðaður að Jón Gerald vinni fyrir Baug á
prósentuþóknun. Ábyrgðir verði endurnýjaðar
en þá á milli Aðfanga og birgja án milligöngu
Nordica.“
Hinn 8. maí 2002 fékk Jón Gerald tölvupóst
frá Tryggva þar sem hann segir m.a.: „Hvorki
ég né Jón Ásgeir getum haft áhrif á framtíð-
arviðskipti. … En, sem sagt, línan hefur ekki
breyst. Gerðu ráð fyrir að loka vöruhúsinu.“
Jón Gerald svarar Tryggva með stuttum
tölvupósti, þar sem hann segir m.a.: „Eftir
samtal ykkar veit Jóhannes að ég mun tapa
öllu. Meira að segja húsið, allt fer, eingöngu út
af því að ég er heiðarlegur og hef staðið við allt
sem ég hafði lofað að framkvæma fyrir ykkur
og treysti því sem mér var sagt.“
Kornið sem fyllti mælinn
– Þegar hér er komið sögu er stutt í að þú
ákveðir að leggja fram kæru, ekki satt?
„Þarna er mér orðið heitt í hamsi. Í fyrsta
lagi verð ég vitni að því hvernig þeir komu
fram við Jim Schafer, þann mæta mann og vin
minn. Hvernig þeir lugu upp á hann op-
inberlega heima á Íslandi, eftir að hann neitaði
að taka þátt í bókhaldssvindli með Bill’s Dollar
Stores. Það er rétt að geta þess, að eftir að
Jim Schafer labbaði út úr Bill’s Dollar Stores
þá fór hann í mál við Baug og hann vann það
mál. Það tók Baugsmenn sex mánuði að keyra
fyrirtækið í þrot. Þetta varð stærsta gjaldþrot
í íslenskri viðskiptasögu, samtals þá upp á 80
milljónir dollara.
Þess utan hafði ekkert þokast í mínum mál-
um, því þeir sögðust sig hvergi hreyfa, fyrr en
ég væri búinn að færa skráningu bátsins yfir á
Miramar.
Við Jóhanna erum svo að ræða þessi mál
fram og aftur í júníbyrjun 2002, eins og reynd-
ar oft áður. Ég, eins og alltaf, er að verja þá
Baugsmenn, taka upp hanskann fyrir þá og
bera blak af þeim, en hún segir það, sem hún
hafði reyndar sagt oft áður, að það sé ekki
hægt að treysta þessum mönnum, ég verði að
fara að átta mig á því; þeir standi aldrei við
það sem þeir hafi lofað. Í þessu samtali okkar
segir Jóhanna mér loks, að Jón Ásgeir hafi
áreitt sig, heima á Íslandi sumarið 2001 og áð-
ur hér í Flórída. Þetta hafi hún aldrei ætlað að
segja mér, en hún sagði, að nú sæi hún enga
aðra leið en þá að greina mér frá þessu, til
þess að ég áttaði mig á því að þeim væri ekki
treystandi.
Ég held að einshvers konar sprenging hafi
orðið innra með mér. Þetta var kornið sem
fyllti mælinn. Ég sagði, hingað og ekki lengra,
og ákvað að ég myndi ráða mér lögmann á Ís-
landi og öll okkar samskipti yrðu að fara í
gegnum hann.
Ég var mjög sár og reiður út í Jón Ásgeir.
Hann hafði ekki bara misnotað mig og brotið
niður allt traust sem ég hafði borið til hans og
föður hans. Hann hafði ráðist að því sem var
mér dýrmætast og helgast, hjónabandi mínu
og fjölskyldu. Hann reyndi að vaða inn á heim-
ili mitt á skítugum skónum.
Ég reyndi þegar í stað að hringja í Jón Ás-
geir, en náði ekki sambandi við hann og
hringdi því í Jóhannes föður hans og sagði við
hann að nú væri ég búinn að fá mig fullsaddan
á framkomu sonar hans og myndi ráða mér
lögmann og orðaði það svo við Jóhannes, „I am
going to take him down“ og átti auðvitað við að
ég ætlaði mér að upplýsa lögreglu um það
hvernig þeir Baugsfeðgar voru að misnota al-
menningshlutafélagið Baug sjálfum sér til per-
sónulegs framdráttar, eins og ég hef marg-
sinnis útskýrt. Enda sagði ég við hann að öll
okkar samskipti á Íslandi færu hér eftir fram í
gegnum lögmann minn, en þar hygðist ég leita
réttar míns. Þannig lauk þessum sam-
skiptum.“
Jón Gerald segir að hann hafi lítið þekkt
Bonus Stores
Bonus Stores Inc. var stofnað íBandaríkjunum í apríl 2001, viðsamruna verslanakeðjanna Bonus
Dollar Stores og Bill’s Dollar Stores. Baug-
ur keypti í apríl 2001 þrotabú Bill’s Dollar
Stores, en átti fyrir meirihluta í Bonus
Dollar Stores. Eftir það rak Bonus Stores
Inc. keðjurnar tvær, sem starfræktu lið-
lega 420 verslanir í 13 fylkjum suðaust-
urhluta Bandaríkjanna, auk Flórída. For-
stjóri Bonus Stores Inc. var Jim Schafer,
sem átti Bonus Dollar Stores á móti Baugi,
en var áður svæðisstjóri hjá Wal Mart.
Meginstarfsemin sneri ávallt að Bill’s
Dollar Stores, því mikill meirihluti versl-
ananna var undir merkjum Bill’s Dollar
Stores. Stjórn Bonus Stores ákvað svo á
fundi sínum hinn 17. júlí 2002 að segja Jim
Scafer upp og stefndu hann og varafor-
stjóri Bonus Florida þá félaginu fyrir
samningsrof og kröfðust 10 milljóna doll-
ara í skaðabætur og Bonus Stores Inc.
stefndi Schafer fyrir trúnaðarbrot. Í sept-
ember 2002 var svo greint frá því með til-
kynningu frá Baugi að Bonus Stores Inc.
hefði gert samkomulag við Jim Schafer og
Cory Brick og fallið yrði frá öllum mála-
ferlum. Ekki var upplýst um innihald sam-
komulagsins, en í tilkynningunni var
greint frá því að samkomulagið hefði eng-
in fjárhagsleg útlát í för með sér.
Í júlí 2003 óskaði svo Bonus Stores Inc.
eftir því að fá greiðslustöðvun, samkvæmt
svokallaðs Chapter 11 og í framhaldi af því
var fyrirtækið tekið til gjaldþrota-
meðferðar. Í Morgunblaðinu í júlí 2003
sagði m.a. að ekki væri óvarlegt að áætla
að tap Baugs af starfseminni í Bandaríkj-
unum yrði að minnsta kosti 3 milljarðar
króna, þegar upp væri staðið.
„Það fer ekkert á milli mála, að þetta var aðferð
Jóns Ásgeirs til þess að ná til þessara manna, svo hann
gæti nýtt sér þá, í viðskiptum heima á Íslandi“