Morgunblaðið - 20.09.2006, Qupperneq 23

lækkar kólesteról
Rannsóknir sýna að dagleg
neysla Benecols stuðlar að
lækkun kólesteróls um allt
að 15%.
Inniheldur
plöntustanólester sem
yfir þekkingu á leiðum til að örva
hreyfingu og bæta mataræði.
Breytingar fyrir
alla í fjölskyldunni
Miklu máli skiptir, ef breyta á
venjum barnsins í mat eða hreyf-
ingu, að þær breytingar taki til fjöl-
skyldunnar í heild en snúi ekki ein-
göngu að barninu sjálfu. Það er
affarasælast að foreldrar taki frum-
kvæðið að því hvað sé í boði í mat og
drykk og séu fyrirmyndir í því að
ástunda reglulega hreyfingu. Þess
ber að geta að langtímaárangur
næst ekki nema með viðhorfsbreyt-
ingu og lagst er gegn ströngum, ein-
hæfum matarkúrum sem geta gert
ástandið verra og hindrað eðlilegan
líkamlegan þroska. Ásættanlegt
markmið fyrir flest of þung börn er
að viðhalda óbreyttri líkamsþyngd
eða hægja verulega á þyngdaraukn-
ingu þar til hæð og þyngd hafa náð
jafnvægi. Verum þess minnug að
best er að leita ráða áður en vandinn
vex um of og höfum hagsmuni og
velferð barnsins ætíð að leiðarljósi.
Sigurður Guðmundsson
landlæknir og
Anna Björg Aradóttir
yfirhjúkrunarfræðingur
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 20. SEPTEMBER 2006 23
Jón Ingvar Jónsson fylgir ekkialltaf straumnum. Hann orti
um frammistöðu Magna:
Nú er fyrir skildi skarð
skríllinn burtu þrammar,
Magni ljóst og leynt nú varð
landi’ og þjóð til skammar.
Pétur Stefánsson yrkir um páf-
ann og eldfim ummæli hans:
Í pontu sté páfinn í Róm
að prédika almættis hljóm:
„Til illsku er snúin
öll íslamska trúin,“
skrækti Benni og skellti í góm.
Þá Sigrún:
Múslimar reiðir um runnu,
refsingar grimmar upp spunnu,
svo fræknir, í snatri
og fullir af hatri
þeir felldu eina fullorðna nunnu.
Loks Davíð Hjálmar Haraldsson
um brotthvarf varnarliðsins:
Kanadátar kunna enn til víga
og kempurnar hans Búss í vitið stíga.
Senn finnst einkum minkur, tófa og
máfur
á Miðnesheiði – en ört vaxandi gáfur.
Af Magna
og páfa
pebl@mbl.is
VÍSNAHORN
ÍEvrópu deyr ein kona af völd-um brjóstakrabbameins á sexmínútna fresti. Í Svíþjóð deyrein kona af völdum sjúkdóms-
ins á sex klukkustunda fresti. Þetta
eru auðvitað sláandi tölur og ljóst er
að brjóstakrabbinn er hatrammari
og tekur fleiri líf en nokkurt stríð,
sem geisað hefur í heimsbyggðinni,“
segir Ingrid Kössler, forseti baráttu-
samtakanna Europa Donna, en hún
var heiðursgestur á norrænu brjósta-
krabbameinsþingi, sem haldið var í
Borgarnesi um liðna helgi. Ingrid er
sænsk, félagsráðgjafi að mennt, en
greindist sjálf með brjósta-
krabbamein fyrir átján árum, þá 44
ára að aldri. Móðir hennar og systir
hafa líka gengið með sjúkdóminn.
Léleg mæting í myndatökur
Ingrid kynnti sér m.a. starfsemi
Leitarstöðvar KÍ og sagðist í samtali
við Daglegt líf vera afar uppnumin
yfir því góða starfi, sem þar væri
unnið. „Það eru svo sannarlega ekki
allar konur í heiminum jafn heppnar
að búa í landi þar sem boðið er upp á
reglulegar brjóstamyndatökur. Því
hef ég áhyggjur af lélegri mætingu
íslenskra kvenna í myndatökurnar
því mér er sagt að aðeins um 60%
þeirra kvenna, sem boðaðar eru í
myndatökur á tveggja ára fresti,
mæti reglulega. Þetta er alls ekki
nógu gott því röntgenmyndataka er
öruggasta aðferðin til að finna
krabbamein í brjóstum á byrj-
unarstigi og getur þar með skipt
sköpum varðandi lífslíkur. Því fyrr
sem meinið greinist og áður en það
nær að dreifa sér til annarra líffæra,
þeim mun betri eru batahorfur sjúk-
linga. Europa Donna hefur verið að
berjast ötulli baráttu fyrir reglu-
bundnum myndatökum í fjölmörgum
löndum og því er mjög sorglegt að
horfa upp á slæleg viðbrögð kvenna,
sem búa við fyrirmyndar þjónustu í
þessum efnum,“ segir Ingrid og bæt-
ir við að best sé fyrirkomulagið á
Norðurlöndunum, í Hollandi og
Bretlandi. „Mjög oft er unnt að sjá
brjóstakrabbamein á röntgen-
myndum áður en það verður áþreif-
anlegt. Þannig getur röntgentæknin
greint æxli allt niður í 3–4 mm á með-
an ekki er hægt að finna æxli með
þreifingu fyrr en það er orðið að
minnsta kosti 10 mm að stærð. Rétt
er að hafa í huga að brjósta-
krabbamein samanstendur af mörg-
um mismunandi sjúkdómum, sem
krefjast mismunandi meðhöndlunar,
en talið er að allt að 260 tegundir séu
til af brjóstakrabbameini,“ segir Ing-
rid.
Lífslíkurnar hafa aukist
Lífslíkur kvenna, sem fengið hafa
brjóstakrabbamein, hafa aukist til
muna á síðustu árum. Að meðaltali
greinast um 170 konur með sjúkdóm-
inn á ári hverju. Að meðaltali deyja
um 34 konur á ári af völdum brjósta-
krabbameins. Í dag eru nítján hundr-
uð konur, sem fengið hafa brjósta-
krabbamein, á lífi og geta 86% þeirra
kvenna, sem greinast með sjúkdóm-
inn, vænst þess að lifa í fimm ár eða
lengur. Brjóstakrabbamein er al-
gengasta krabbameinið hjá konum
og er rétt um 30% allra krabbameina
kvenna á Íslandi. Það þýðir að tíunda
hver kona á Íslandi getur vænst þess
að greinast með brjóstakrabbamein
einhvern tímann á lífsleiðinni.
Í tæp 20 ár hefur íslenskum kon-
um á aldrinum 40–69 ára verið boðið
upp á reglulegar brjóstamyndatökur
og virðist sem dánartíðni hjá konum
með sjúkdóminn hafi verið á nið-
urleið á allra síðustu árum. Ekki er
fullljóst hvað veldur, en líklegt er að
rekja megi lækkandi dánartíðni til
áhrifa leitarinnar svo og til áhrifa
nýrra lyfja, sem fram á sjónarsviðið
hafa komið.
„Brjóstakrabbinn
er hatrammari en
nokkurt stríð“
Morgunblaðið/Ásdís
Heiðursgesturinn Ingrid Kössler, forseti Europa Donna, var heið-
ursgestur á norrænu brjóstakrabbameinsþingi í Borgarnesi.
Eftir Jóhönnu Ingvarsdóttur
join@mbl.is
 Að fræða um brjóstakrabbamein og miðla nýj-
ustu faglegu upplýsingum um alla Evrópu.
 Að hvetja til vitundarvakningar um brjósta-
krabbamein.
 Að leggja áherslu á skipulega leit að brjósta-
krabbameini á byrjunarstigi.
 Að keppa að því að sjúklingar fái bestu með-
ferð sem hægt er að veita.
 Að tryggja aðgang að sálfélagslegum stuðn-
ingi meðan á meðferð stendur og eftir að
henni lýkur.
 Að hvetja til menntunar og þjálfunar fyrir
heilbrigðisstéttir.
 Að stuðla að góðum vinnubrögðum og hvetja
til endurskoðunar á þeim.
 Að krefjast þess að ávallt sé notuð besta tækni
við greiningu og meðferð sjúkdómsins.
 Að tryggja að allar konur fái að vita um þá
meðferðarmöguleika sem eru í boði, einnig
þegar um er að ræða lyfjatilraunir og að kon-
ur geti leitað álits fleiri en eins læknis.
 Að hvetja til framþróunar á sviði rannsókna
vegna brjóstakrabbameins.
Tíu markmið
Europa Donna
RÖNTGENMYNDATAKA er öruggasta aðferðin til að
finna krabbamein í brjóstum á byrjunarstigi og því er mjög
mikilvægt að konur á aldrinum 40-69 ára mæti í brjósta-
myndatöku annað hvert ár þegar boð kemur frá Leitarstöð
Krabbameinsfélagsins. Konur ættu líka að skoða og þreifa
brjóstin reglulega til að átta sig á hvort allt sé eðlilegt. Best er að þreifa brjóstin einu sinni í mánuði, um það
bil viku til tíu dögum eftir að blæðingar hefjast. Eftir tíðahvörf er best að þreifa brjóstin á svipuðum tíma í
hverjum mánuði.
 Horfðu fyrst á brjóstin í spegli áður en þú þreifar þau, bæði með hendur niður með hliðum og með hend-
ur spenntar á hnakka. Auðveldast er að þreifa brjóstin í sturtu, en einnig er rétt að þreifa þau liggjandi.
 Þreifaðu vinstra brjóst með hægri hendi og notaðu til þess alla fingur nema þumalfingur, en settu jafn-
framt vinstri hönd á hnakka. Til að koma í veg fyrir að einhver hluti brjóstsins verði útundan skaltu
hreyfa fingurna eftir reglubundnu mynstri. Temdu þér ákveðnar hreyfingar, en þrýstu þó ekki of fast.
þreifaðu síðan hægra brjóstið á sama hátt með vinstri hendi og settu hægri hönd á hnakka.
 Sumar konur ættu öðrum fremur að skoða brjóst sín sérstaklega vel. Það eru þær, sem hafa áður fengið
brjóstakrabbamein, eiga ættarsögu um brjóstakrabbamein,
hafa aldrei eignast barn eða hafa eignast fyrsta barn eftir þrí-
tugt og þær, sem eru lengi á frjósemisskeiði. Einnnig er kon-
um, sem nota hormónalyf vegna óþæginda á breytingaskeiði
eða til varnar beinþynningu og hjartasjúkdómum, að fylgjast
sérstaklega vel með brjóstunum.
Þreifa skal brjóstin
á mánaðarfresti
Fjalla› er um umsóknir flrisvar á ári.
Umsóknarfrestir er: 25. September 2006.
Frekari uppl‡singar og umsóknarey›ublö› fást hjá fer›amannará›um og á heimasí›unum
www.tourist.fo og www.icetourist.is