Lesbók Morgunblaðsins - 03.02.2007, Blaðsíða 8

Eftir Ásdísi Ólafsdóttur
asdis@club-internet.fr
B
ræðurnir Ronan
og Erwan Bouro-
ullec eru meðal
skærustu en
jafnframt sér-
stæðustu stjarna
á himni alþjóð-
legrar hönnunar
í dag. Þrátt fyrir að þeir séu aðeins
rétt um og yfir þrítugt eiga þessir
Bretónar að baki ríkan feril í hönnun
húsgagna, nytjahluta, skartgripa og
innanhússarkitektúrs, svo eitthvað sé
nefnt, fyrir stærstu fyrirtækin innan
hönnunarheimsins. Auk þess hafa þeir
haldið einkasýningar í virtum söfnum
eins og Design Museum í London,
Museum of Contemporary Art í Los
Angeles og Boijmans Museum of Art í
Rotterdam; þar njóta þeir sömu virð-
ingar og nútímalistamenn. Þrátt fyrir
stíft prógramm í vinnu og ferðalögum
féllst Erwan góðfúslega á spjall á
vinnustofu þeirra í París.
Skrifstofu- og sýningarhúsnæði
bræðranna er í Kínahverfi norður-
hluta Parísar sem er kennt við Belle-
ville. Fyrst er gengið inn í stórt húsa-
sund, en þar á jarðhæð eru gömul
verkstæði sem snúa háum gler-
gluggum út í portið og hefur nú verið
breytt fyrir ýmsa starfsemi. Það er vel
við hæfi að húsgagnahönnuðir taki við
vinnustofum snikkara og viðhaldi
framleiðsluhefðum hverfisins. Ronan,
eldri bróðirinn, tekur alúðlega á móti
mér, biðst afsökunar á að hann þurfi
að sinna aðkallandi verkefni en segir
að Erwan muni ræða við mig. „Þú ert
heppin, því hann er mikið klárari en
ég,“ segir hann brosandi og hverfur til
samstarfsfólks síns, en þeir bræður
hafa góðan tug fólks í vinnu. Erwan
virkar aðeins strangari í háttum, en
lumar á hlýju og skopskyni. Það er
heldur ekki ofsögum sagt að hann er
eldklár og hefur skarpa sýn á hönnun
og listir dagsins í dag.
Eftir að hafa alist upp á Bretagne-
skaga fór Ronan Bouroullec (f. 1971) í
École nationale des Arts décoratifs í
París og hefur starfað sem iðnhönn-
uður frá 1992. Erwan (f. 1976) lærði í
Listaháskólanum í Cergy Pontoise og
hóf að vinna með bróður sínum með
náminu. Síðan 1999 eru þeir báðir
skrifaðir fyrir öllu sem frá þeim fer.
Samvinna þeirra byggist á sam-
felldum skoðanaskiptum, á virðingu
fyrir viðhorfum hins og á sameig-
inlegum kröfum varðandi gæði og út-
komu.
Ljóðrænn galdur
Hönnun Bouroullec bræðra getur
virst naumhyggjuleg við fyrstu sýn,
því línur eru hreinar, form einföld og
skýr. Aðspurður segir Erwan að þeir
stefni ekki gagngert að því að einfalda
hluti, heldur megi fremur skilgreina
hugsun þeirra sem kerfislega, þ.e.
þeir einbeita sér að fáum þáttum eða
eiginleikum hlutarins, sem þeir leitast
við að draga fram. Hann tekur sem
dæmi stólinn sem ég sit á (Striped
chair fyrir Magis) þar sem pólýamíd-
fjalir eru festar á málmgrind að aftan
með plasthnöppum í ljósari lit. „Mini-
malisti hefði reynt að hylja þessa
tengingu, en við drögum hana þvert á
móti fram, til að sýna hvernig stóllinn
er gerður og til að gefa honum sterk-
ari nærveru.“
Erwan er aðdáandi naumhyggju
listamanna eins og Donalds Judd og
Roberts Morris og segist sækja vissa
nákvæmni og strangleika í smiðju
minimalista, en þeir bræður leitast við
að ganga lengra í leitinni að nýju tákn-
máli eða tjáningu og finnst að gald-
urinn eigi sér líka sinn stað innan iðn-
hönnunar.
Einingin Algues (Þang) er gott
dæmi um leit sem endar í ljóðrænum
galdri, en hún er lífrænt form gert úr
plastefni sem tengja má við aðrar ein-
ingar út í það óendanlega. „Þetta form
varð til út frá tveimur forsendum: Í
fyrsta lagi vildum við búa til eitthvað
sem líktist útsaumi, væri fullt af smá-
atriðum og hefði vissan þéttleika; í
öðru lagi vildum við gera einingu sem
hægt væri að margfalda á frjálsan
hátt og aðlaga notkun hverju sinni. Ef
þú biður manneskju um að setja sam-
an ferhyrnd form leitast hún alltaf við
að gera eitthvað í beinni línu, en ef
hún fær í hendur lífræn form eru
möguleikarnir óendanlegir og óút-
reiknanlegir. Í upphafi þróuðum við
þangið fyrir sýningu og héldum að
þetta yrði frekar eitthvað óhlutbundið
og tilraunakennt, en þegar fólk sá það
í raun vildu allir leika sér með það og
það reyndist auðvelt að búa til áþreif-
anlega hluti eins og skilrúm, vegg-
myndir o.fl.“
Erwan segir að einn af höfuðgöllum
hönnunar í dag sé bókstafstrúar-
nálgun. „Allir leitast við að búa til hinn
fullkomlega lýðræðislega hlut, sem er
hagkvæmur og hentugur fyrir alla,
sem er hægt að leggja saman, sem fer
lítið fyrir, sem hefur enn margþættara
notagildi en hluturinn á undan... Út-
koman er oft þurr form og dauðir
hlutir. Í Bauhaus, á sínum tíma, hélt
fólk að hægt væri að finna hina einu
sönnu lausn fyrir hvert vandamál. Við
Ronan álítum að til séu ótal lausnir og
að heimurinn sé frekar eins og stór
frumskógur fullur af skrýtnum dýrum
og hlutum. Þessi blanda og hnattvæð-
ingin, það að hvað sem er getur farið
hvert sem er, hentar mér ansi vel.
Þetta er kannski vegna þess að ég ólst
upp í sveit, þar sem hugurinn venst
alls kyns óreglulegum stúktúrum sem
blandast saman. Ég býst við að hugur
fólks sem vex upp í borg og í beinum
línum þróist öðruvísi. Umhverfið hef-
ur afgerandi áhrif á okkur og við Ron-
an reynum að gera það skrýtnara,
óreglulegra og göldróttara, þannig að
það geti komið á óvart.“
Frelsi til að leita
Ég spyr Erwan hvort vinna þeirra við
sýningar gefi þeim einmitt frelsi til að
þróa þennan þátt hönnunar og hann
segir að það sé tvímælalaust mjög
mikilvægt. „Iðnhönnun hefur mjög af-
markaðar skorður sem við þurfum
stöðugt að taka mið af. Í fyrsta lagi er
það daglegi veruleikinn: Hvað þurfum
við hafa í kringum okkur? Þar tökum
við mið af notagildi, haganleika og út-
liti, hnífur á t.d. að skera, fara vel í
hendi og vera fallegur. Síðan er það
iðnaðarveruleikinn: Vélar, fram-
leiðsla, dreifing, verslanir og verð.
Þessir tveir veruleikar eru í sjálfu sér
mjög ólíkir. Ef við spyrjum t.d. barn
hvort allir stólar eigi að vera eins
svarar það neitandi, fyrir því ættu
stólar að vera ólíkir eins og leikfélag-
arnir og fólkið í kringum það. Sé sama
spurning lögð fyrir iðnaðinn svarar
hann umyrðalaust játandi vegna hag-
ræðingar, verðs og til að hægt sé að
framleiða hinn „lýðræðislega“ hlut.
Tímahugtakið er líka talsvert langt
í hönnunarheiminum, miðað við til að
mynda tískuheiminn eða listheiminn
sem getur þróst mjög hratt, vegna
þess að hann er ekki háður neyslu og
venjum fólks, heldur listastofnunum.
Til að gera tilraunir og leita að nýjum
hlutum er því mjög mikilvægt fyrir
hönnuði að vinna jafnframt að fram-
leiðslunni, innan listasafna eða gall-
ería, það veitir okkur frelsi sem nýtist
síðar í framleiðslubundinni sköpun.“
Erwan tekur sem dæmi þangein-
inguna sem var einmitt fyrst gerð fyr-
ir sýningu. „Á þremur árum höfum við
selt 300 þúsund einingar, sem sýnir að
Hönnun fyrir draumken
Ronan og Erwan Á myndinni sést hangandi áklæði Facett hægindastóls (Ligne Roset, 2005) svo og Hole ál-stóll.
„Ronan og Erwan Bouroullec eru eins og ferskur andblær innan hönn-
unarheimsins, hefur Issey Miyake sagt en þessi tveir bræður hafa á skömm-
um tíma orðið meðal skærustu stjarnanna á himni alþjóðlegrar hönnunar.
Hér er rætt við Erwan um hönnun þeirra bræðra.
Ljósmynd Paul Tahon
Assemblage sería Málmur og Corian. Kreo
Gallery, París, 2004. Stribed stólar Til notkunar utandyra: Stál og pólýamíd. Magis, 2005.
8 LAUGARDAGUR 3. FEBRÚAR 2007 MORGUNBLAÐIÐ
lesbók